👤 #آشنایی_با_اعلام | عبدالرحمن بن ابی‌لیلی 🔻 ‌‌‌عبدالرحمن بن ابی‌لیلی، از چهره‌های سرشناس و معروف صدر اسلام بود که هم دوران خلفا را درک کرد و تا دوران عبدالملک نیز در قید حیات بود و جزء فقهای آن دوران از وی یاد شده است. وی به ابن ابی‌لیلی معروف بود. 🔹 از چهره‌های سرشناس و معروف صدر اسلام که هم دوران خلفا را درک کرد و تا دوران عبدالملک نیز در قید حیات بود و جزء فقهای آن دوران از وی یاد شده است، عبدالرحمن بن ابی‌لیلی معروف به ابن ابی‌لیلی بود. 🔸 وی که از تابعین رسول خدا (ص) به شمار می‌رود، بیش از صد و بیست صحابی را دیده و آنان را درک نموده است. 🔹 مورخان او را از دوستان و ارادتمندان به امام علی (ع) نام می‌برند که از شمار شیعیان عقیدتی امام علی (ع) بوده است. ✍ ابن سعد در این باره می‌نویسد: «هرگاه وی می‌دید اشخاص نام علی (ع) را می‌برند و بر پوستین او می‌افتند و از او حدیث نقل نمی‌کنند، می‌گفت ما با علی (ع) هم‌نشینی کرده‌ایم و همراهش بوده‌ایم، هرگز ندیده‌ایم چیزی از آن‌چه اینان می‌گویند بگوید. آیا برای علی همین شرف بسنده نیست که پسرعموی رسول خدا (ص) و داماد آن حضرت یعنی همسر دخترش و پدر حسن و حسین است و در جنگ بدر و حدیبیه شرکت داشته است»؟ 🔸 وی از طرفی مورد خشم و غضب حجاج قرار گرفته بود و از سویی با حکومت امویان مخالف بود؛ لذا وارد سپاه عبدالرحمن بن محمد بن اشعث شد و همراهِ او ضد حجاج دست به شورش زد. در این جنگ که به دیر جماجم معروف است، اشخاص معروف دیگری (همچون سعید بن جبیر، ابوالبختری طائی و کمیل بن زیاد) نیز حضور داشتند. 🔹 در نهایت وی در این جنگ به شهادت رسید؛ البته در نحوه شهادت وی اختلاف است: برخی قائل‌اند که وی در میدان جنگ کشته شد. برخی نیز گفتند که وی در دجیل غرق شد و به این صورت به شهادت رسید. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/عبدالرحمن_بن_ابی‌لیلی به #ویکی‌فقه بپیوندید👇 🆔 @wikifeqh

👤 #آشنایی_با_اعلام | واصل بن عطا 🔻 ‌‌‌واصل‌بن عطا، متکلم معتزلی و مؤسس فرقه معتزله است. 🔹 واصل‌بن عطا، متکلم معتزلی و مؤسس فرقه معتزله. وی به غزّال شهرت داشته و کنیه‌اش ابوحذیفه بوده است. 🔸 واصل در سال ۸۰ در مدینه زاده شد و هنگامی که به دنیا آمد، برده بود. برخی او را برده بنی‌ضَبّه، برخی برده بنی‌مخزوم و برخی برده بنی‌هاشم و غلام محمد حنفیه معرفی کرده‌اند وی احتمالاً تا پایان عمر برده نبوده است، زیرا بردگان امکان فعالیت اجتماعی در حد تأسیس مکتب کلامی نداشته‌اند. 🔹 واصل، به احتمال بسیار، عرب نبوده است. احتمال ایرانی بودن وی نیز هر چند زیاد است، ‌دلیل قطعی برای آن وجود ندارد. 🔸 واصل به زهد مشهور بود و قدرت سخنوری خاصی داشت. 🔹 روزگار واصل دوره توجه به علوم مفید در عمل بود و وی، برخلاف بسیاری از معتزلیان بعدی، با فلسفه یونان آشنایی نداشت، اما اطلاعات بسیاری درباره ادیان و مذاهب عصر خود داشت، از جمله با آرای زندیقان، دهریه، سمنیه و مانویان آشنا بود. 🔸 از روایات برمی‌آید که واصل، به‌ ویژه در مواجهه و مقابله با عقاید ادیان و مذاهب دیگر، مورد توجه و مراجعه متکلمان زمانش بوده است. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/واصل_بن_عطا به #ویکی‌فقه بپیوندید👇 🆔 @wikifeqh

👤 #آشنایی_با_اعلام | عیسی بن عمر ثقفی 🔻 ‌‌‌ابوسلیمان عیسی بن عمر ثقفی، از دانشمندان علم لغت و نحو و استاد خلیل بن احمد، سیبویه و ابن علاء بود. 🔹 ابوعمر عیسی بن عمر بصری ثقفی، اهل یکی از روستاهای بصره بود و در قبیله ثقیف اقامت گزید و از موالی خالد بن ولید به شمار می‌رفت. 🔸 از عون بن عبدالله بن عتبه، عبدالله بن ابی اسحاق حضرمی و عاصم جحذری روایت کرده و از مشایخ سیبویه و خلیل به شمار می‌رفت. 🔹 وی قرائت را از عبدالله بن ابی اسحاق حضرمی، و روایت را از عبدالله بن کثیر اخذ کرده است. 🔸 ابوعمر از بزرگان علم نحو به‌شمار می‌رفت و راویانی همچون عبدالملک بن قریب الاصمعی، شجاع البلخی و‌ هارون اعور از وی نقل حدیث نموده‌اند. ایشان در نقل روایات، فردی مورد اعتماد بود. 🔹 وی بیش از هفتاد تالیف داشته که تنها دو اثر الجامع و الاکمال باقی مانده است. 🔸 در سال ۱۴۹ یا ۱۵۰ و یا پس از ۱۶۰ق درگذشت. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/عیسی_بن_عمر_ثقفی به #ویکی‌فقه بپیوندید👇 🆔 @wikifeqh

👤 #آشنایی_با_اعلام | ابن هشام حمیری 🔻 ‌‌‌اِبْنِ هِشام، ابومحمد عبدالملک بن هشام بن ایوب حِمَیری (د ۲۱۳ یا ۲۱۸ق/ ۸۲۸ یا ۸۳۳م)، محدث، مورخ، ادیب، نسب‌شناس و تدوین کنندۀ مشهور‌ترین کتاب دربارۀ سیرۀ پیامبر است. 🔹 قدیم‌ترین منبع، ابن هشام را به حمیریان یمن نسبت می‌دهد، اما قفطی این نظر را مبتنی بر حدس و گمان می‌داند و با استناد به گفتۀ تاریخ‌نگار مصری، ابوسعید عبدالرحمن بن یونس، او را ذُهْلی، منسوب به ذهل ابن معاویه بن...، تیره‌ای از کِنده، می‌شمارد. 🔸 ذهبی با استناد به گفته تاریخ‌نگار مصری (ابوسعید عبدالرحمن بن یونس)، ابن هشام را ذهلی، منسوب به ذهل بن معاویة، تیره‌ای از قبیله «کنده» می‌شمارد. برخی نیز او را حمیری (منتسب به منطقه‌ای در یمن) می‌دانند. 🔹 ابن هشام به حمیریان علاقه داشت و اثری درباره پادشاهان حمیر با نام «التیجان فی ملوک حمیر» تألیف کرد. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/ابن_هشام_حمیری به #ویکی‌فقه بپیوندید👇 🆔 @wikifeqh

👤 #آشنایی_با_اعلام | ابن ابی شیبه 🔻 ‌‌‌اِبْن اَبی شَیْبه، ابوبکر عبدالله بن محمد بن ابراهیم (ابوشیبه) بن عثمان عیسی کوفی (۱۵۹-۲۳۵ق /۷۷۶-۸۵۰م)، محدّث ، حافظ ، فقیه ، مفسّر و موّرخ می‌باشد. 🔹 اصل ابن ابی شیبه از واسط ، و نیایش ابوشیبه ابراهیم، قاضی آن شهر بود. برادرش عثمان بن ابی شیبه از محدّثان صاحب تصنیف بوده و خاندانش نیز اهل علم بوده اند. 🔸 عبدالله احتمالاً در کوفه زاده شد. در همان شهر مقدمات را فراگرفت. سپس به بصره سفر کرد و از مشایخ آن شهر استفاده برد. پس از آن به بغداد رفت و در آن‌جا حدیث و فقه را در سطح عالی آموخت و حدیث گفت و حدود ۴۰ سال در آن شهر زیست. گفته شده که وی در حجاز نیز حدیث آموخته است. 🔹 ابن ابی شیبه در کلام نیز دستی داشت و به دستور متوکل با بینش اهل حدیث با نحله های فکری دیگر مانند معتزلیان و جهمیان ستیزه می‌کرد. 🔸 تقریباً تمام رجال شناسان اهل سنّت ابن ابی شیبه را «موثق» دانسته اند. ذهبی، افزون بر توثیق او، وی را راست گفتار نیز دانسته، و شاگردش ابن حنبل او را «کثیر الخطا» خوانده است. 🔹 ابن ابی شیبه از پژوهندگان و نویسندگان بنام روزگار خود نیز هست. آثار متعدّدی در حدیث، فقه، کلام، تاریخ و تفسیر به ابن شیبه نسبت داده شده است. بعضی از این آثار در دست است. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/ابن_ابی_شیبه به #ویکی‌فقه بپیوندید👇 🆔 @wikifeqh

👤 #آشنایی_با_اعلام | شیخ کلینی 🔻 ‌‌‌ثقة‌الاسلام محمّد بن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی، معروف به «کلینی» یا «شیخ کلینی» است. وی از مشهورترین دانشمند فقیه و محدث نامی و بزرگان شیعه در زمان غیبت صغرا است و در نیمه دوم قرن سوم و نیمه اول قرن چهارم هجری از بزرگ‌ترین محدثین شیعه به شمار می‌رفت. 🔹 کلینی اصالتا ایرانی و از روستای «کلین» واقع در ۳۸ کیلومتری شهر ری و ناحیه جنوب غربی جاده قم ـ تهران، نزدیک حسن‌آباد کنونی است. به همین جهت، او را به لقب «رازی»، منسوب به «ری» هم می‌خوانند. 🔸 او در عهد امامت امام یازدهم در خانه‌ای سرشار از عشق به اهل‌بیت (ع) چشم به جهان گشود. وی برای فراگیری حدیث راهی قم شد. ورود کلینی به قم، مقارن با حاکمیت سیاسی و دینی مردان با فضیلت و با تقوایی بود که از حدیث‌گویان مشهور زمان خود به شمار می رفتند. 🔹 کلینی برای یافتن روایات و احادیث ناشنیده، قم را به قصد دیار دیگر ترک کرد. 🔸 کلینی پس از کسب علم و حدیث از اساتید و محدثان مورد افتخار شیعیان قرار گرفت و نخستین کسی بود که به لقب ثقة الاسلام شهرت یافت. 🔹 کلینی نام‌آورترین شخصیت عصر خود بود که اوج تلاش محدثان و عالمان بزرگ و حتی عصر چهار نایب خاص امام زمان (عج) بوده است، در این عصر به دلیل محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های اجتماعی این بزرگان مسئولیت فرهنگی و علمی تشیع بر دوش کلینی بوده است. 🔸 عظمت و بزرگی کلینی در میان اهل سنت به قدری است که ابن اثیر ضمن نقل این روایت از پیامبر که «خداوند در آغاز هر قرن شخصی را بر می‌انگیزد که دین او را زنده نگه دارد»، می‌گوید: «احیا کننده مذهب شیعه، در آغاز قرن اول محمد بن علی امام باقر (ع)، در ابتدای قرن دوم علی بن موسی امام رضا (ع) و در ابتدای قرن سوم ابو جعفر محمد بن یعقوب رازی بوده است». 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/شیخ_کلینی به #ویکی‌فقه بپیوندید👇 🆔 @wikifeqh

👤 #آشنایی_با_اعلام | محمد بن خالد برقی 🔻 ‌‌‌بَرْقی، ابوعبدالله محمدبن خالدبن عبدالرحمان، از راویان و مؤلفان امامی مذهب قرن دوم و اوایل قرن سوم است. 🔹 بعد از اینکه محمدبن علی، جدّ اعلای برقی از مردم کوفه، به دلیل شرکت در قیام زیدبن علی بن الحسین به دستور یوسف بن عمر ثقفی حاکم کوفه، دستگیر و کشته شد، عبدالرحمان برقی همراه فرزند خردسالش از کوفه گریخت و روانه قم شد. 🔸 وی در رُستاق برقْرود (محل اقامت برخی از طوایف عرب) سکونت گزید. این رستاق در کنار رستاق جاپلق و تَیمره (که بعداً به کَمَره تغییر نام داده) و در نزدیکی قم قرار داشته است. 🔹 ظاهراً وی نخستین شخصیت نام‌بردار علمی این خاندان است، ولی فرزندش احمد بیش از پدر شهرت دارد. گاهی برای تشخیص این دو از یکدیگر، پدر را «کبیر» و پسر را «صغیر» خوانده اند. 🔸 نامش در کتب اربعه حدیثی شیعه، در سلسله رواتِ بیش از پانصد حدیث، آمده است. 🔹 شیخ طوسی، برقی را در شمار اصحاب امام رضا علیه‌السلام و امام جواد علیه‌السلام نام برده و در هردوجا تصریح کرده که وی از اصحاب امام کاظم علیه‌السلام نیز بوده است. 🔸 با توجه به اینکه طوسی او را از اصحاب امام هادی علیه‌السلام ذکر نکرده، ظاهراً برقی روزگار آن حضرت را درک نکرده یا در سال‌های آغاز امامت ایشان (سال ۲۲۰) در گذشته بوده است. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/محمد_بن_خالد_برقی به #ویکی‌فقه بپیوندید👇 🆔 @wikifeqh

👤 #آشنایی_با_اعلام | ابوالقاسم سعد بن عبدالله اشعری قمی 🔻 ‌‌‌ابوالقاسم سعد بن عبدالله اشعری قمی، ملقب به شیخ‌الطائفه، از محدثان بزرگ شیعه در قرن سوم هجری بود. 🔹 وی مدتی در بغداد سکونت داشت اما احتمالا اقامت دائمی‌اش در قم بود. 🔸 سعد اشعری دوران امامت امام حسن عسکری (ع) و دوران غیبت صغری و حضرت صاحب الزمان (عج) را درک کرد. پدرش نیز از راویان و محدثان شیعه بود، اما رجال‌شناسان از او با عنوان «محدث قلیل‌الحدیث» یاد کرده‌اند. 🔹 اشعری به تحصیل دانش و جمع‌آوری حدیث اشتیاق زیادی داشته و همت بلندش برای کسب معارف او را بر آن داشت تا ضمن سفر به شهرهای مختلف از علوم دانشمندان بهره گیرد. 🔸 مجموعه روایت‌های سعد در کتاب‌های چهارگانه روائی شیعه (التهذیب، الاستبصار، الکافی و من لا یحضره الفقیه) به ۱۱۴۲ مورد می‌رسد، افزون بر آن روایت‌هایی از او در «بحارالانوار» «وسائل الشیعه» «کمال الدین» و... ثبت شده است. 🔹 وی بیش از ۳۶ عنوان کتاب در موضوعات مختلف (فقه، کلام، تفسیر، رجال و...) نوشته که تعداد‌ اندکی از این آثار در لابلای کتاب‌های روایی و حدیثی موجود است. 🔸 سعد نزد دانشمندان، محدثی معتبر به شمار می‌آید، شیخ طوسی می‌نویسد: «او محدثی جلیل‌القدر، مورد اعتماد بود، راوی اخبار و نویسنده چندین کتاب است.» 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/شیخ‌الطائفه_ابوالقاسم_سعد_بن_عبدالله_اشعری_قمی به #ویکی‌فقه بپیوندید👇 🆔 @wikifeqh

👤 #آشنایی_با_اعلام | ابن انباری 🔻 ‌‌‌اِبْن‌ِ اَنْباری‌، ابوبکر محمد بن‌ قاسم‌ انباری‌ (رجب‌ ۲۷۱- ذیحجه ۳۲۸)، ادیب‌ ، نحوی‌، لغت‌شناس‌، مفسّر و عالم‌ به‌علم‌ قرائات‌ است. 🔹 ابن‌ انباری‌ به‌ دانش‌ بسیار و تألیفات‌ بی‌شمار و حافظه شگفت‌ و فضایل‌ اخلاقی‌ فراوان‌ نام‌آور بود. به‌ همین‌ جهت‌ در زمینه ادب‌ تقریباً هیچ‌ نویسنده‌ای‌ از سده ۴ق‌/۱۰م‌ تاکنون‌ نمی‌شناسیم‌ که‌ شرحی‌، هر چند مختصر، درباره او نیاورده‌ باشد. 🔸 وی‌ در کودکی‌ نزد پدر و نیز نزد ابوجعفر احمد بن‌ عبید ادب‌ آموخت‌. سپس‌ نزد مشاهیر ادب‌ و لغت‌ و علوم‌ قرآنی‌ و حدیث‌ چون‌ اسماعیل‌ بن‌ اسحاق‌ قاضی‌ (د ۲۸۲ق‌/۸۹۵م‌)، کدیمی‌ (د ۲۸۶ق‌) و ثعلب‌ (د ۲۹۱ق‌) به‌ تکمیل‌ معلومات‌ خود پرداخت‌. 🔹 آنچه‌ بیش‌ از همه‌ نظر خطیب‌ بغدادی‌ و نویسندگان‌ بعد از او را جلب‌ کرده‌، حافظه توانای‌ اوست‌: خطیب‌ از قول‌ ابوعلی‌ قالی‌ نقل‌ می‌کند که‌ ابن‌ انباری‌ ۳۰۰ هزار شاهد شعری‌ برای‌ قرآن‌ از حفظ داشت‌. کسانی‌ که‌ در محضر درس‌ او بوده‌اند، گفته‌اند که‌ وی‌ در مجالس‌ درس‌ منحصراً بر حافظه‌ اعتماد داشت‌ و هرگز از دفتر و کتاب‌ املا نمی‌کرد. 🔸 او خود بر این‌ استعداد خدا داده‌ آگاه‌ بود و هیچ‌ شی‌ء خوشبویی‌ را عطر آگین‌تر از علمی‌ که‌ در سینه‌ داشت‌، نمی‌دانست‌. نیز برای‌ نیرومند نگاه‌ داشتن‌ حافظه خود دشواریها بر خود هموار می‌داشت‌: بر سر خوان‌ خلیفه‌ جز غذای‌ ناچیزی‌ که‌ خاص‌ خود او بود، نمی‌خورد، و آب‌ جز در وقت‌ معین‌، آن‌ هم‌ از خمره‌ نمی‌آشامید. 🔹 ابن‌ انباری‌ روز عید اضحی‌ درگذشت‌ و او را در خانه خودش‌ به‌ خاک‌ سپردند. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/ابن_انباری به #ویکی‌فقه بپیوندید👇 🆔 @wikifeqh

👤 #آشنایی_با_اعلام | محمد بن مسعود عیاشی 🔻 ‌‌‌محمد بن مسعود بن محمد بن عیاشی سمرقندی کوفی، کنیه‌اش ابوالنضر و معروف به «عیاشی»، فقیه بزرگوار و عالم وارسته‌ای است که در رشته‌های: فقه، ادب، حدیث و تفسیر تبحر فراوان داشته است. او از اعیان علما و از اکابر فقهای شیعه در عهد مرحوم ثقة الاسلام کلینی و استاد کلینی بوده است. 🔹 عیاشی در آغاز با توجه به محیط نشو و نمای خود که حدود سمرقند و بخارا بوده و اکثر ساکنان آن دیار از فقه اهل‌سنت پیروی می‌کردند، پیرو مکتب فقهی اهل‌سنت بود، ولی در اثر مطالعه و ممارست در کتابهای شیعه، توفیق نصیب او گردید و مکتب پر فیض فقه جعفری را پذیرفت و تمامی ترکه پدر را که بالغ بر سیصد هزار دینار بود در راه علم و نشر حدیث انفاق و خرج نمود. 🔸 گویند خانه‌اش همانند مسجد پر از جمعیت قاری، محدث، عالم، دانشجو و مفسر می‌گردید. در آن خانه یکی به تالیف، دیگری به مقابله و جمعی به دست‌نویسی و جمعی به تعلیقه و حاشیه‌پردازی اشتغال می‌ورزیدند. او را دو گونه مجلس بود، یکی برای عوام و توده مردم و دیگری برای خواص و دانشجویان علوم و معارف اسلامی. 🔹 مرحوم شیخ عباس قمی (ره) در مورد او گوید: «او یکی از بزرگان اصحاب ما است که در نوجوانی بصیرت یافت و به فقه امامیه رو آورد و از اصحاب و شاگردان‌ علی بن حسن فضال و جمعی دیگر از مشایخ کوفه، بغداد، قم می‌باشد. او در راه علم و حدیث آنچه از پدر ارث برده بود را انفاق نمود…» 🔸 از مهم‌ترین تالیفات او، تفسیر شریف عیاشی می‌باشد که نیمه نخستین آن در دسترس می‌باشد و نیمه دوم آن در اختیار نیست، هر چند برخی احتمال داده‌اند که در جنوب کشور بوده باشد. 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/محمد_بن_مسعود_عیاشی به #ویکی‌فقه بپیوندید👇 🆔 @wikifeqh

👤 #آشنایی_با_اعلام | علی بن ابراهیم قمی 🔻 ‌‌‌‌ابو الحسن، علی بن ابراهیم بن هاشم قمی، از روات بزرگ شیعه در قرن سوم هجری است. او از یاران امام حسن عسکری علیه‌السّلام و از مشایخ معتبر ثقة الاسلام کلینی به شمار می‌آید. 🔹 علی ابن ابراهیم قمی یکی از برجسته‌ترین و معتبرترین روات شیعه به شمار می‌آید. حدود ۷۱۴۰ روایت در مجموعه‌های روایی بزرگ شیعه از او نقل شده که ۶۲۱۴ روایت آن را از پدر خود ابراهیم بن هاشم روایت کرده است. 🔸 وی از احترام خاصی نزد علما و فقهای شیعه برخوردار است و مرحوم کلینی در کتاب کافی بسیاری از روایات خود را به او مستند می‌سازد. 🔹 او جزء اولین راویان بزرگ حدیث در شهر قم می‌باشد و فقهای شیعه او را استاد مشایخ قم و از بزرگ‌ترین چهره‌های آن شهر می‌دانند. 🔸 علی بن ابراهیم از محضر بسیاری از روات معتبر شیعه بهره برده از جمله: ۱- پدر بزرگوارش ابراهیم بن هاشم ۲- برادرش اسحاق بن ابراهیم بن هاشم ۳- محمد بن عیسی ۴- احمد بن محمد بن خالد برقی ۵- ایوب بن نوح ۶- احمد بن اسحاق بن سعد ۷- احمد بن محمد ۸- اسماعیل بن محمد ملکی ۹- حسن بن محمد ۱۰- حسن بن موسی الخشاب 🔹 شخصیت‌های فراوانی نیز از محضر درس او بهره برده‌اند مانند: ۱- ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی ۲- قاسم بن محمد ۳- احمد بن زیاد بن جعفر همدانی ۴- حسن بن حمزه علوی ۵- محمد بن موسی بن متوکل 🌐 جهت مطالعه‌ی بیشتر، کلیک کنید. 🔗 wikifeqh.ir/علی_بن_ابراهیم_قمی به #ویکی‌فقه بپیوندید👇 🆔 @wikifeqh