⚡️ برای علاقهمندان به #مباحث_معرفتشناسی
✅ زیرساختهای معرفت بشری
🌸 یکی از مهمترین زیرساختها و پایههای معرفت بشری، محسوسات یا مشاهداتاند که معمولاً وجدانیات را زیرمجموعه آنها قرار میدهند اما این دیدگاه به رغم شهرت آن، با مشکلات بسیاری روبهروست.
🌸 متفکران مسلمان، عمدتاً در آثار منطقی خود، محسوسات یا مشاهدات را گزارههایی بدیهی، بینیاز از استدلال و یقینی دانستهاند. از منظر آنان، اینگونه گزارهها اعتباری همچون فطریات و اولیات دارند و مفید یقین و معرفت یقینیاند.
🌸 محسوسات گزارههایی هستند که عقل به کمک حس درباره مفاد آنها داوری میکند. از آنجا که حواس بر دو گونه ظاهری و باطنی تقسیم میشوند، گزارههای محسوس نیز بر دو قسماند: محسوسات ظاهری و محسوسات باطنی یا وجدانیات.
⚜ محسوسات ظاهری گزارههایی هستند که عقل از راه حواس ظاهری بر مفاد آنها صحه میگذارد.
⚜ محسوسات باطنی گزارههایی هستند که عقل از راه حواس باطنی، یعنی حس مشترک، خیال، واهمه، متصرفه و حافظه، آنها را تصدیق میکند.
🌸 در منطق ارسطویی، گزارههای یقینی به شش دسته تقسیم شدهاند که محسوسات یکی از آنهاست. محسوسات را نیز به دو دسته تقسیم کردهاند: محسوسات ظاهری و محسوسات باطنی یا وجدانیات. این دستهبندی که از راه استقرا به دست آمده، مستلزم آن است که گزارههای حاکی از علوم حضوری را در برنگیرد وبدینسان، به گزارههای حاکی از علوم حضوری که مهمترین و یقینیترین معرفتهای بشری، و پایه و اساس دیگر معرفتهایند پرداخته نشده است.
🌸 گزارههای وجدانی یا وجدانیات صرفاً گزارههاییاند که از علوم حضوری حکایت میکنند. اما محسوسات گزارههایی هستند که عقل از راه حواسی ظاهری یا باطنی، نظیر حس مشترک، واهمه و متصرفه، بر مفاد آنها صحه میگذارد. بر این اساس، از آنجا که میان محسوسات و وجدانیات تمایزی اساسی وجود دارد، وجدانیات را باید از محسوسات جدا ساخت و قسیم آنها قرار داد.
🌸 وجدانیات گزارههایی واقعاً بدیهی بوده، و فراتر از محسوساتاند، و بلکه معتبرترین معرفتهای حصولی به شمار میآیند.
🍁برای مطالعه کامل مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید👇
http://wikifeqh.ir/زیرساختهای_معرفت_بشری
#ویکی_فقه #معرفت #حس #محسوسات #وجدانیات #حواس_ظاهری #حواس_باطنی #حس_مشترک #قوه_واهمه
@wikifeqh_ir