✡️ پیدایش کابالا 1️⃣ سرآغاز طریقت #کابالا به اوایل سده 13 میلادی و به #اسحاق_کور (1160-1235) می‌رسد. او در جنوب فرانسه می‌زیست. تعالیم اسحاق کور چون سایر آموزش‌های عرفانی است که برای کمال معنوی مراتب مختلف قائل‌اند و سیری را برای رسیدن به کمال مطلق پیشنهاد می‌کنند. مفهوم #عین_صوف ساخته اوست. این مفهوم را، که به معنی «لایتناهی» است، اسحاق به معنی خداوند به کار برد ولی بعدها به معنی نظام هستی به‌طور عام به کار گرفته شد. 2️⃣ دوران شهرت اسحاق کور مصادف است با سلطنت جیمز اوّل، شاه آراگون (1213-1276). جیمز اوّل از سال 627 ق./ 1229 م. به #اندلس هجوم برد و موجی از #جنگ‌های_صلیبی را برانگیخت. در حوالی نیمه سده 13میلادی جیمز اوّل، که اینک به «جیمز فاتح شهرت داشت، از قدرت‌های سیاسی و نظامی درجه اوّل اروپا و از سرکردگان جنگ‌های صلیبی به‌شمار می‌رفت. 3️⃣ #جیمز_فاتح با #الیگارشی_یهودی رابطه نزدیک داشت؛ وزیر مالیه‌اش یهودا لاوی بود و در دربارش یهودیان ثروتمند دیگر نیز حضور داشتند. در تهاجم جیمز به سرزمین‌های اسلامی، این #یهودیان نقش مهمی ایفا ‌کردند و حکومتِ شهرهایی که به اشغال در می‌آمد عموماً به ایشان واگذار می‌شد. 4️⃣ در این زمان یک حاخام یهودی به نام #موسی_بن_نهمان معروف به نهمانیدس (1194-1270)، در دربار جیمز حضور داشت که بزرگترین مقام دینی یهودیان عصر خود در اسپانیا به‌شمار می‌رفت. نهمانیدس مورد علاقه فراوان و مشاور جیمز اوّل بود. 5️⃣ #نهمانیدس با الهام از نظرات اسحاق کور یک مرکز فعال #تصوف_یهودی ایجاد کرد. مرکز فوق در پیدایش فرقه کابالا، اشاعه آن در سراسر شبه‌جزیره ایبری و تولید انبوهی از رساله‌های کابالی نقش اصلی را ایفا نمود. تألیفات نهمانیدس در سه زمینه تفسیر تورات، فقه تلمودی و کابالاست. رساله‌های نهمانیدس تا سال‌ها منبع اصلی تغذیه فکری #کابالیست‌ها بود. 6️⃣ اندیشه‌پردازان و گردانندگان فرقه کابالا مدعی‌ بودند که این طریقت، مکمل #تورات و اسراری است که خداوند به‌طور شفاهی و خصوصی به موسی ابلاغ کرد تا تنها در اختیار مَحرمانِ #قوم_برگزیده قرار گیرد. #دین_یهود پوسته‌ای است آشکار و همه‌فهم از مفاهیم رازآمیز هستی که قلبِ ناشناخته‌ی آن کابالاست. این اسرار از زمان موسی، نسل به نسل، در خواص یهودیان ماند تا به امروز رسید. این ادعا در فضای آن روز اروپا، که #ساحری و #کیمیاگری بازار گرم داشت، جاذبه‌ای شگرف یافت و تأثیری چنان عمیق برجای نهاد که تا به امروز پابرجاست. 7️⃣ مکتب کابالا کارکرد احیاء و ترویج #آرمان‌های_مسیحایی را به‌دست گرفت. این آرمان‌ها در بنیادِ تحریکات جنگ‌افروزانه صلیبی سده 13 و تکاپوهای شِبه‌صلیبی و نو‌صلیبی سده‌های پسین جای داشت. در سده 14 میلادی، هسته‌های فرقه کابالا در جوامع یهودی سراسر جهان، به‌ویژه در بنادر ایتالیا، گسترده شد. از طریق ایتالیا، که قلب جهان مسیحیت به شمار می‌رفت، پیشگویی‌های اسرارآمیز درباره #ظهور قریب‌الوقوع مسیح و استقرار سلطنت جهانی او، به مرکزیت #بیت‌المقدس، رواج یافت و دربار پاپ در رم و سایر کانون‌های فکری و سیاسیِ دنیای مسیحی را به‌شدت متأثر ساخت. ✍️ عبدالله شهبازی

✡ یهودا ناسی و یهودیت جدید (١) «یهودا بن شمعون بن جمالیل دوم»، بزرگترین چهره‌ی #الیگارشی_حاخامی در سده‌های نخستین دوران مسیحی به‌شمار می‌رود. سهم #یهودا_ناسی در بنیان‌گذاری نهادهای سیاسی و فقهی #یهودیت و اقتدار اقتصادی و سیاسی #الیگارشی_یهودی چنان عظیم است که به‌درستی می‌توان او را بنیان‌گذار #یهودیت_جدید نامید. یهودیان او را «رِبّی شاهزاده یهودا» و «آقای قدّیس ما» می‌نامند و به‌طور خلاصه به «رِبّی» شهرت دارد. زمانی که به‌طور مطلق از «رِبّی» سخن می‌رود منظور «یهودا ناسی» است. یهودا ناسی پیش از سال ١٩٢ میلادی به‌جای پدر رئیس یهودیان شد و قریب به ۵٠ سال با اقتدار تمام ریاست یهودیان جهان را به‌دست داشت. امروزه، آرامگاه او در «بیت شعارم» #فلسطین زیارتگاه یهودیان است. ✅ اندیشکده مطالعات یهود

✡ یهودا ناسی و یهودیت جدید (٣) #یهودا_ناسی که در عین رهبری سیاسی، وارث سنن حاخامی و رئیس دینی #الیگارشی_یهودی بود، با اتکاء بر اقتدار و ثروت فراوانش به تأسیس «بیت دین» در #بیت‌المقدس دست زد، و گروهی پرشمار از مدرّسین و طلاب را سامان داد و به‌کمک آنان «روایات شفاهی» را برای نخستین‌بار به‌صورت کتاب، مدوّن ساخت. این کتاب #میشنا نام دارد. تدوین میشنا پاسخ به نیازهای آن روز الیگارشی یهودی بود. در این زمان، حفظ بقایای فروپاشیده یهودیان و تجدید سازمان آنان در یک ساختار جدید اجتماعی تنها به‌کمک میشنا امکان داشت؛ زیرا الیگارشی یهودی فاقد مهم‌ترین پایه برای ساماندهی اتباع خویش، یعنی «استقرار در یک سرزمین واحد» بود. لذا، تنها «احکام شرعی» می‌توانست یک جامعه‌ی منسجم فرا ملی و پراکنده در سرزمین‌های ایران و روم را بنیاد نهد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود

✡ یهودا ناسی و یهودیت جدید (۴) اهمیت #میشنا در آن است که #یهودیت را از یک جامعه‌ی متکی بر «معبد» به یک جامعه‌ی متکی بر «شرع» بدل کرد. این، حادثه‌ی بسیار مهمی است زیرا بنیان‌های رهبری #الیگارشی_یهودی را بر یهودیان سراسرِ جهان تأمین می‌کرد و مهم‌ترین پایه‌ی نظریِ پیدایش #قوم_یهود را فراهم می‌ساخت. در این معنای منحصربه‌فرد از «هویت قومی»، یهودیان بیشتر به یک «فرقهٔ» بسته و کاملاً متمرکز و منسجمِ #جهان‌وطن می‌مانند تا «قوم» به مفهوم متعارفِ نژادی و جغرافیایی آن. این پدیده‌ای است که جوامع بشری را به #حیرت واداشته و فرهنگ گسترده‌ای را درباره #یهودیان، و عموماً بر ضد ایشان، پدید آورده است. آنچه کمتر مورد توجه قرار گرفته این واقعیت مهم تاریخی است که «قوم یهود»، به مفهوم جدید آن، بر ساختاری یگانه پدید شد که نمونه‌ی مشابه دیگری برای آن نمی‌توان جُست. این تنها جامعه‌ی بشریِ فاقد مرزهای جغرافیایی است! ✅ اندیشکده مطالعات یهود

✡ الیگارشی یهودی و غارت آندلس (٢) 1⃣ #اسحاق_آبرابانل مهم‌ترین اندیشه‌پرداز الیگارشی زرسالار #یهودی در اواخر سدهٔ ١۵ و اوایل سدهٔ ١۶ است. او نه‌تنها سرمایه‌گذار و طراح اصلی تهاجم به #غرناطه بود بلکه در ماجرای مهاجرت #یهودیان از شبه‌جزیره ایبری نیز نقشی مهم و مرموز ایفا کرد و سپس به‌عنوان یک اندیشه‌پرداز سیاسی برجسته موجی از #آرمان‌های_مسیحایی را در کالبد فرهنگ #رنسانس ریخت. 2⃣ خاندان آبرابانل به الیگارشی زرسالار یهودی اشبیلیه (سویل) تعلق دارد. #یهودیان در «دوران طلایی» #تمدن_اسلامی در اشبیلیه، از نیمهٔ دوم سدهٔ ١٠ در این شهر مستقر شدند. آنان به‌طور عمده به تجارت و طبابت اشتغال داشتند و صنعت و تجارت رنگرزی این ایالت در انحصار آنان درآمد. اشبیلیه از کانون‏‌های اصلی فرهنگی یهودیان به‏‌شمار می‌رفت. 3⃣ در اشبیلیه از سدهٔ ١١ یک #الیگارشی_یهودی بسیار ثروتمند و متنفذ شکل گرفت. آنان برای اقامت خود در اشبیلیه «اسطوره‌های باستانی» جعل کردند. الیگارشی اشبیلیه از شاخه‌های «شاهزادگان داوودی» بود. آنان نیاکان خود را شاهزادگان و اشرافی می‌دانستند که پس از سقوط #دولت_یهود به شبه‌جزیره ایبری مهاجرت کردند. برای نام شهر نیز، ریشه‌ای #یهودی جعل شد. ادعا می‌شد که اشبیلیه همان شهر دوردست و ناشناخته #ترشیش مندرج در #عهد_عتیق است. 4⃣ الیگارشی یهودی اشبیلیه در تصرف شهر به‌‏وسیله فردیناند سوم نقشی مؤثر داشت و در مراسم استقبال از او کلیدی به وی اهدا کرد که بر آن این جمله به زبان عبری نقش بسته بود: «شاه شاهان راه می‌گشاید و شاه زمین وارد می‌شود.» این کلید، که در خزانهٔ اسقفی شهر سویل موجود است، گویای نقش موثر #یهودیان در سقوط این شهر است؛ زرسالارانی که خود را نمایندگان «شاه شاهان»، خدای اسرائیل، می‌شمردند. ✍ استاد عبدالله شهبازی ✅ اندیشکده مطالعات یهود