#مخاطب_شناسی (1) مقدمه اساساً آگاهی از فرایندهای شناختی اعضای گروه های تربیتی، از ضروری‌ترین وظایف #سرگروه_ها و #مربیان است. چرا که فرایند رشد فراگیر، علایق، میزان انگیزش،‌ #بلوغ عاطفی، سوابق اجتماعی و تجارب گذشته او از عواملی هستند که همواره بر روش کار مربیان تربیتی اثر می‌گذارند. لذا هرگاه #مربی تصور کند بدون آگاهی از فرایند رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی فراگیران می‌تواند در انجام وظایف تربیتی خویش موفق باشد دچار اشتباه شده است. یکی از شاخه‌های مهم علم #روان‌شناسی، روان‌شناسی #تربیتی است که رسالت اصلی آن به کار بستن قواعد و یافته‌های مختلف روان‌شناختی در فرایند #تعلیم_و_تربیت بوده و از محورهای اساسی آن بحث از «ویژگی‌های تربیت شونده» یا «یادگیرنده» است. این محور که ما از آن به «#مخاطب_شناخت» یا «مخاطب شناسی» یاد می‌کنیم، ارتباط مؤثر با متربی و یادگیرنده را سهل و آسان می‌سازد و از دشواری‌های #تربیت و #آموزش می‌کاهد.و باعث کمتر شدن مخاطرات فعالیت های تربیتی و آموزشی حلقه های تربیتی می شود. چرا که حضرت #رسول (صلى الله علیه و آله) مى فرماید: «هر که بدون دانش وارد کارى شود بیشتر مایه فساد است تا اصلاح...» این درس در پی تأکید بر شناخت مخاطبان از ابعاد مختلف قبل از تربیت و آموزش است به این امید که سرگروه ها و مربیان محترم بر اساس ظرفیت و ظرافت آنان تربیت و آموزش را پی ریزی نمایند. #مهارتی #سرگروه •┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈• ✅ با ما همراه باشید.. https://eitaa.com/yaranesoleima

#مخاطب_شناسی(۲) 🔹ضرورت و فواید شناخت مخاطب شناخت مخاطب به ما کمک می‌کند تا بر اساس نیازها، نگرش ها ، علایق و خواست‌های متربیان به تربیت و آموزش همت گماریم. این شناخت، ضرورت و اهمیت دارد؛ زیرا: 1- شناخت مخاطب، باعث می‌شود که انتقال مفاهیم از سرگروه به متربی، آسانتر شود. 2- مخاطبان، متنوع و متفاوت‌اند؛ سلیقه‌های متفاوت، گرایش‌های مختلف، تفاوت‌های فردی، ذهنیت‌ها و ظرفیت‌های ویژه، هر کدام مربیان را ناگزیر می‌سازد تا در اولین، گام، به شناخت مخاطب پرداخته و با آگاهی از مخاطب، اهداف تربیتی و آموزشی را آماده نماید. 3- مخاطب،‌رکن فراموش نشدنی و پایه استوار تربیت و آموزش است. بهبود و تحکیم این پایه، در صورتی میسر است که مربیان، نسبت به توانایی، میزان دانایی، خصوصیات اخلاقی و عاطفی و خصلت‌های اجتماعی مخاطبان آگاه باشند. 4- فواید بسیار بر شناخت مخاطب استوار است که برای دستیابی به نتایج درخشان مخاطب‌شناسی، باید آن را جدی گرفت که به برخی از فواید اشاره می‌شود. الف) ایجاد نگرش‌های مثبت و پویا در متربیان نسبت به برنامه های بسیج و برنامه های گروهی . ب) تقویت انگیزة متربی در راستای رشد تربیتی و آموزشی خود. ج) کاهش دغدغه، اضطراب، تردید و زدودن نگرانی‌های متربیان. د) برقراری ارتباط مؤثر با متربیان. ه) انطباق مباحث با نیازها و توانایی‌های متربیان. 🔍#مهارتی #سرگروه •┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈• ✅ با ما همراه باشید.. https://eitaa.com/yaranesoleimani313

#مخاطب_شناسی (۳) شناخت #مخاطب، در حوزه‌ها و قلمروهای متفاوت انجام می‌پذیرد. باید از جنبه‌های مختلف نسبت به شناسایی مخاطب همت نمود و بر اساس نتایج شناخت و متناسب با حوزه‌ها و قلمروهای آن در رفع کاستی‌ها کوشید، برخی از مهمترین حوزه‌های آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم. الف ) ویژگی‌های #زیستی، #ذهنی، #عاطفی و #روانی متربیان متربیان در سنین متفاوت، ویژگی‌های زیستی، ذهنی و عاطفی متفاوتی دارند از این رو مواجهه درست با آنان، بدون آگاهی از این ویژگی‌ها، دشوار است. برای نمونه #نوجوانان دارای روحی لطیف و از نظر عاطفی، #ظریف و شکننده هستند؛ بنابراین نوع برخورد با آنان، باید حساب شده و دقیق باشد. گفتن سخنان تسخره آمیز، تنبیه‌های بدنی، تکالیف دشوار، برنامة فشرده #تربیتی یا #آموزشی و اموری از این قبیل، نه تنها آنان را به #مسجد ،‌#پایگاه و گروه های تربیتی ترغیب نمی‌کند بلکه به ناامیدی و حتی ناکامی آنان می‌انجامد.یا مثلاً، ذهن نوجوانان در مقایسه با #جوانان و میانسالان ظرفیت کمتری دارد، از این رو نمی‌توان واژه‌های سنگین، ادبیات دشوار و مطالب #عقلی محض را برایشان در نظر گرفت. از نظر روانی، نوجوانان #انزوا طلب، پریشان حال، خیالباف و گاهی بداخلاق و پرخاشگرند. یا #جوانان و #دانشجویان، دارای حالت تردید نگرانی نسبت به آینده، ثابت نبودن عواطف، استقلال طلبی، فشار #غریزه و پندناپذیری هستند و در همان حال، صاحب وجدان اخلاقی زنده و بیدار و نیازمند همراهی و صمیمت و از سویی دیگر خودخواه و مغرورند. مسلماً این دو گروه سنی متفاوت برخوردهای جداگانه ای می‌طلبند. اگر زبان #پند و نصیحت برای نوجوانان کارساز باشد، برای جوانان و دانشجویان چنین نیست و نمی‌توان با حالتی آمرانه با آنان سخن گفت. می‌توان نوجوانان را به کاری امر کرد؛‌ اما به کارگیری زبان امری، برای دانشجویان نتایج نامطلوبی به دنبال دارد. 🔍#مهارتی #سرگروه •┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈• ✅ با ما همراه باشید.. https://eitaa.com/yaranesoleimani313

#مخاطب_شناسی (۴) با توجه به ویژگی‌های عاطفی، روحی و روانی جوانان، چند نکته عملی (به عنوان مثال )به مربیان و سرگروه ها توصیه می‌شود: 💎 با جوانان به زبان امری و تحکم آمیز صحبت نکنید. 💎 آنان را با ذکر موفقیت‌های بزرگان، به آینده امیدوار سازید. 💎 با استفاده از داستان‌های قابل استناد، فطرت و وجدان اخلاقی شان را بیدار نمایید. 💎 ‌ به گونه رفتار کنید که به دوستی و صمیمیت شما ایمان آورند. 💎 اگر جوان به سؤال سرگروه پاسخ نگفت او را در حضور جمع توبیخ نکنید. 💎 آنان را به تلاش، غنی سازی اوقات فراقت با برنامه‌های سازنده، شرکت در نشست‌های گروهی و علمی و رعایت اخلاق و پرهیزکاری توصیه نمایید تا از فشار غریزه کاسته شود. 💎 در برابر غرور آنان، مغرورانه سخن نگویید، تواضع و فروتنی بجا، راحت‌تر آنان را به اشتباه آگاه می‌سازد. 💎 در برابر جوانان، از خود انعطاف نشان دهید. قاطعیت بی مورد و بی جا آنان را پرخاشگر و گستاخ می‌کند. 💎 خودستایی نکنید. جوانان به انسان‌های از خود راضی، بدبین و بدگمان هستند و در آن صورت، درس و توصیه‌های تربیتی شما تأثیرگذار نخواهد بود. 💎 با توجه به ویژگی‌های ذهنی جوانان هر گروه، به ارایه مطالب معرفتی بپردازید؛ اگر چه، استدلال و اقامه برهان لازم است؛ اما استفاده خشک از فسلفه، برای تبیین مطلب، نوعی دل زدگی ایجاد می‌کند. 🔍#مهارتی #سرگروه •┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈• ✅ با ما همراه باشید.. https://eitaa.com/yaranesoleimani313

#مخاطب_شناسی (۵) ب) مسایل و مشکلات اجتماعی متربیان: متربیان از نظر #اجتماعی، در دوره‌های مختلف، ویژگی‌های متفاوتی دارند. گوناگونی این ویژگی‌ها، باعث می‌شود که سرگروه ها و #مربیان، با آنان به تناسب آن ویژگی‌ها، رفتار متفاوت داشته باشند؛ حتی ممکن است از نظر اجتماعی، در یک دوره مشترک، برخی از متربیان با برخی دیگر متفاوت باشند. بعضی سازگار و برخی ناسازگارند، عده‌ای پای‌بند به ارزش‌های عرفی و #هنجارگرا و برخی دیگر، بی اعتنا به هنجارها و ارزش‌های اجتماعی هستند. ریشه بسیاری از مشکلات اجتماعی نیز، در خانه و محیط زندگی قابل جستجو است. سرگروه ها باید با ریشه‌یابی مشکلات اجتماعی فراگیران، به حل آن کمک نمایند. مثال‌های زیر، نمایی از مشکلات اجتماعی و ریشه‌های آن را نشان می‌دهد: مواردکامل نبوده و برای مثال چند مورد عنوان می گردد: 🔸 افراد ناآرام، پرخاشگر، دروغ گو غالباً محصول خانواده‌هایی هستند که نزاع و درگیری بر آن حاکم است؛ از این رو در برخورد با فراگیرانی که از این مشکلات رنج می‌برند، باید ریشه آن را جستجو و در حل آن کمک نمود. 🔹 در محله‌های فاسد، زمینه‌ برای گستاخی و بی قیدی نسبت به هنجارهای اجتماعی بیشتر وجود دارد. متربیانی که از نظر خلق اجتماعی ناسازگار نشان می‌دهند ممکن است به دلیل مشکلات اجتماعی و محیط زندگی چنین شده باشند. 🔸 فقر و یا غنای بیش از حد مادی و #فرهنگی خانواده، یکی از ریشه‌های اساسی مشکل اجتماعی متربیان است. 🔹 موقعیت اجتماعی و شغلی والدین، در بروز مشکلات اجتماعی متربیان، مؤثر است. 🔸 خانواده‌هایی که با تک فرزندی یا فرزندسالاری مواجه‌اند، فرزندانی متفاوت با خانواده‌هایی دارند که فرزندان در آن مدام تحقیر، سرزنش و تنبیه می‌شوند. ممکن است فراگیری با گوشزد هشدار و حتی سرزنش‌های مکرر، هیچ تغییر حالتی احساس نکند و متربی دیگری با کمترین توبیخ، رنجیده خاطر شود. زود رنجی می‌تواند مشکل اجتماعی فراگیران تلقی شود. (این مسأله در دختران به روشنی دیده می شود)‌ عدم تأثیر هشدارها و سرزنش‌ها از مشکلات اجتماعی متربیان حکایت می کند، چنین مشکلاتی، گاه ریشه در #تربیت خانوادگی دارد، که باید برای حل آن چاره اندیشید. راه کسب این آگاهی، مشاوره با متربی، مربیان و سرگروه های تربیتی و در صورت لزوم، کسب اطلاعات از اولیای آنان است. از دلایلی که بر انجام #مشاوره های فردی توسط مربیان و سرگروه ها اصرار می شود، کشف و حل مشکلات اجتماعی آنان است. 🔍#مهارتی #سرگروه •┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈• ✅ با ما همراه باشید.. https://eitaa.com/yaranesoleimani313

#مخاطب_شناسی (۶) ج) وضعیت دینی و مذهبی ممکن است فراگیران از نظر مذهبی متفاوت باشند. مربیان باید گرایش مذهبی متربیان را بدانند و با اطلاع از این موضوع به رشد ایشان بپردازند. در حلقه تربیتی که افراد ، همگی سطح دینی و مذهبی مشترک دارند سخن گفتن (البته سخن مستدل و منطقی) راحت‌تر به نظر می‌رسد در صورتی که سخن گفتن برای متربیانی با سطوح و گرایش‌های متفاوت مذهبی، دشوارتر می‌نماید. لذا آشنایی با حساسیت‌های دینی و مذهبی باعث می شود که پاره‌ای از مسایل اختلافی، اما با اهمیت را مطرح کند، باید بدون هر گونه تعصب کورکورانه و با استدلال قوی و شواهد تاریخی خدشه ناپذیر، این کار را انجام دهد. 🔍#مهارتی #سرگروه •┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈• ✅ با ما همراه باشید.. https://eitaa.com/yaranesoleimani313

#مخاطب_شناسی (۷) د) فرهنگ، آداب و رسوم اجتماعی اگر سرگروه و متربیان همگی از یک منطقه باشند، تربیت راحت‌تر است؛‌ اما اگر مربی و سرگروه، غیربومی یا متربیان از مناطق مختلف و با آداب، فرهنگ و رسوم اجتماعی متفاوتی باشند، تربیت دشوارتر خواهد بود. می‌دانیم که تفاوت‌های فرهنگی و آداب و رسوم مختلف در مناطق کشور، بلکه حتی در هر منطقه ای از یک شهر یا روستا کاملاً چشم گیر است. گاه رفتاری در بعضی مناطق ناپسند و همان اعمال در مناطق دیگر بی اشکال است. به عنوان مثال مجرد بودن مربی یا سرگروه، رفت آمد زنان در عرصه های اجتماعی (البته با رعایت کامل مسائل شرعی) ، حضور روحانی بدون لباس کامل روحانیت، پوشش ساده و بی آلایش در برخی مناطق ناپسند و در مناطق دیگر متعارف است. سرگروه باید آداب، رسوم و فرهنگ مخاطبان خویش را بشناسد تا ناخواسته دچار تعارض با متربیان نگردد. در استفاده از قصه‌ها و ضرب المثل‌ها، نهایت دقت را به کار گیرد تا به یک رسم و عرف اجتماعی، یا نژادی خاصی توهین نشود، اگر سرگروه می‌خواهد با خرافات و رسوم نادرست اجتماعی منطقه‌ای مبارزه کند، بهتر است این کار، با مهارت تمام و گام به گام صورت پذیرد تا به مشکلات جبران ناپذیر نینجامد. 🔍#مهارتی #سرگروه •┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈• ✅ با ما همراه باشید.. https://eitaa.com/yaranesoleimani313

#مخاطب_شناسی(۸) روش های مخاطب شناسی برای شناخت مخاطب، راه‌های متفاوتی وجود دارد که با آن می‌توان با روحیات و خلقیات مخاطب آشنا شد. برخی از این راه‌ها عبارتند از: 1) روش مشاهده طبیعی در این روش، سرگروه با مشاهدة رفتار و پاسخ‌های فراگیر، دورنمایی از شخصیت مخاطب را کشف می‌کند.البته تفسیر دیده ها و مشاهدات نباید با دخالت سلیقه‌های شخصی صورت بپذیرد. با این روش می‌توان برخی از قلمروهای مخاطب شناسی را کشف کرد، مانند؛ قلمرو مسایل زیستی، عاطفی، روانی و قلمرو تفاوت‌های فردی. وقتی سرگروه یا مربی مسأله‌ای را در حلقه تربیتی طرح می‌کند، از راه مشاهده طبیعی، نحوة مواجهه متربیان را در برابر مسئله مطرح شده در می‌یابد، مثلاً:‌ یکی از طرح این مسئله مضطرب و پریشان و دیگری خرسند و خشنود می‌گردد، از این راه می‌توان پی برد که متربیان چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. 🔍#مهارتی #سرگروه •┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈• ✅ با ما همراه باشید.. https://eitaa.com/yaranesoleimani313

#مخاطب_شناسی (9) در انجام روش مشاهده طبیعی، رعایت چند نکته لازم است: الف) در روش مشاهده طبیعی، ابعاد مهم و رفتار فرد مورد شناسایی و دقت قرار گیرد نه مسایل جزیی. ب) نکته‌های لازم در پرونده تربیتی افراد ثبت و یادداشت شود. ج) مشاهده گر باید از تعبیر و تفسیر شخصی مشاهدات بپرهیزد. د) بهتر است در شرایط و موقعیت‌های مختلف اجتماعی از این روش استفاده شود. هـ) اگر مخاطب، مقصود سرگروه یا مربی را نداند، مشاهده طبیعی‌تر به پیش می‌رود؛ زیرا در آن صورت، رفتار تصنعی از خود بروز نمی‌دهد. 🔍#مهارتی #سرگروه •┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈• ✅ با ما همراه باشید.. https://eitaa.com/yaranesoleimani313

#مخاطب_شناسی (11) 3 ) روش مصاحبه یا گفتگو #مصاحبه جامع،‌ و گفت و شنود رسمی و غیر رسمی با طرح سئوالات از پیش تعیین شده، یا مطرح ساختن سئوال‌های آزاد ، می‌تواند در معرفی بخشی از جنبه‌های شخصیت #تربیتی و اجتماعی فرد مؤثر واقع شود. در زمان گفتگو یا مصاحبه‌ها می‌توان با تمایلات شخصی و چگونگی بعضی از رفتارهای اجتماعی فرد آشنا شد. سرگروه یا مربی خبره فردی است که بتواند با شروع بحث به نحو مطلوب ، متربیان را به ادامه گفتگو وادار نموده و در لا به لای مطالب بهره برداری #روانشناسی ، تربیتی ، انگیزشی و #آموزشی خود را انجام دهد. و به صورت غیر مستقیم از علاقه مندی ها و یا نظرات تفصیلی متربیان خود آگاه شود. در روش مصاحبه و گفتگو نکات زیر قابل توجه است: - گفتگو باید هدفمند باشد و الا نتایج فوق بر آن مترتب نخواهد شد. - باید اعتماد مخاطب را جلب کرد و به او فهماند که رعایت امانت در شنیدن مطالب مختلف صورت می گیرد. - سئوالات باید به طور واضح بیان شود ، و جوابها دقیق بررسی شود. - مربی و سرگروه باید از توان علمی و حرفه‌ای و مهارت برقراری ارتباط مؤثر برخوردار باشد. 🔍#مهارتی #سرگروه •┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈• ✅ با ما همراه باشید.. https://eitaa.com/yaranesoleimani313

#مخاطب_شناسی(14) این روش‌ها، برخی از راه‌های عمده مخاطب شناسی بود؛ البته ممکن است با به کارگیری برخی از این روش‌ها، بعضی از قلمروهای مخاطب شناسی قابل درک و دریافت نباشد. برای نمونه، با روش مشاهده طبیعی، نمی‌توان به آسانی وضعیت دینی و مذهبی فراگیران و یا آداب و رسوم اجتماعی آنان را درک کرد؛ از این رو، مربیان و سرگروه ها باید برای کشف برخی از این قلمروها با توجه به تجربه‌ها و به ابتکار خویش روش‌های پاسخگو را برگزینند. مثلاً‌: سرگروه غیر بومی که در منطقه‌ای غیر از محل خودش گروه داری می‌کند، با معاشرت و آمد و شد با اهالی آن منطقه می‌تواند وضعیت فرهنگ، رسوم و آداب اجتماعی آنجا را کشف نماید. یا با برگزاری امتحان در آغاز هر دوره ـ که از آن به عنوان رفتار ورودی نیز نام برده می‌شود ـ می‌توان میزان معلومات و سطح درک متربیان را جستجو نموده یا به کمک بخش آموزش و عملکرد تحصیلی مخاطب ، می‌توان برخی از جنبه‌های شخصیتی او را درک نمود و به شناخت بهتری از او نائل آمد. 🔍#مهارتی #سرگروه •┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈• ✅ با ما همراه باشید.. https://eitaa.com/yaranesoleimani313

#مخاطب_شناسی(15) (بخش پایانی) سرانجام باید گفت شناخت مخاطب برای تحقق بخشیدن به اهداف تربیتی و آموزش، ضرورتی انکار ناپذیر است و قلمروهای مخاطب شناسی، با روش‌های متفاوت قابل کشف خواهد بود. ابتکار، سلیقه و استفاده از تجارب دیگران در شناخت بهتر مخاطبان، می‌تواند کمک کار مربیان و سرگروه های حلقه های تربیتی باشد. نکته آخر : تشخیص های تربیتی که مبتنی بر مخاطب شناسی دقیق می باشد ،‌ همانند تجویز دارو توسط پزشکان می باشد. که اگر نوع بیماری و علت آن درست تشخیص داده شده باشد منجر به تجویز نسخه مناسب و به تبع آن، بهبودی بیمار است و اگر تشخیص درست نباشد منجر به عدم بهبودی و شاید هم بدتر شدن حال بیمار می گردد. لذا مربیان و سرگروه های تربیتی باید در این زمینه نهایت تلاش ،‌ تدبیر و مشورت را به کار گیرند، چرا که پزشک با جسم بیماران خود سروکار دارد در حالی که مربی با روح و روان متربیان خویش درگیر است. پایان بحث مخاطب شناسی 🔍#مهارتی #سرگروه •┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈• ✅ با ما همراه باشید.. https://eitaa.com/yaranesoleimani313