🔰 بحرانِ کاغذی (۱) 📌روایتی تاریخی از ماجرای پذیرش قطعنامه ۵۹۸ در شرایطی که تنها دو سال از انقلاب اسلامی می‌گذشت و انقلاب به مانند طفلی مراحل رشد خود را طی می‌کرد؛ عراق به ریاست جمهوری صدام، قرارداد الجزایر را باطل اعلام کرده و سپس به ایران حمله کرد. با توجه به این که تعداد زیادی از سران ارتش اعدام شده بودند و نیز دولت موقت تعدادی از تجهیزاتی که از کشورهای دیگر خریداری شده بود را پس فرستاده بود، در سالهای ابتدایی جنگ توفیقات چندانی به دست نیامد و شهرهای ما یکی پس از دیگری سقوط می‌کردند. از اواخر سال ۶۰ بود که با عملیات‌های فتح المبین و عملیات ثامن الائمه و عملیات طریق القدس، مناطقی همچون آبادان، اهواز و خرمشهر آزاد شدند و عراق در آستانه شکست قرار گرفت. پس از پیروزی در عملیات بیت‌المقدس و آزادسازی خرمشهر، دو مسیر کلی برای ادامه جنگ مطرح بود. مسیر اول عبارت بود از این که جنگ خاتمه پیدا کرده و بیشتر از این ادامه پیدا نکند. مسیر دوم نیز این بود که جنگ تا رفع فتنه از کل جهان ادامه داشته باشد. در مقاطع مختلف جنگ تحمیلی، هر کدام از این دیدگاه‌ها با شدت و ضعف متفاوتی جریان داشت. پس از عملیات‌های سال‌های ۶۰ و ۶۱، مجدداً در سال ۶۵ عملیاتهای کربلای ۴ و ۵ و ۱۰ و عملیات نصر ۴ توسط نیروهای ایرانی انجام شد. در این عملیاتها مجدداً عراق در آستانه شکست قرار داشت؛ به طوری که پس از عملیات کربلای ۵ در شورای امنیت سازمان ملل متحد تلاش زیادی برای تصویب قطعنامه ۵۹۸ صورت گرفت و در تیر ماه ۶۶ نهایتاً به تصویب رسید. در زمان تصویب قرارداد ۵۹۸ در شورای امنیت سازمان ملل متحد، بسیاری مناطق از جمله فاو، شلمچه، حاج عمران و بسیاری از جبهه‌های غرب کشور در اختیار نیروهای ایرانی بود. در طول هشت سال جنگ تحمیلی، هر زمانی که ایران در آستانه پیروزی قرار می‌گرفت و مناطق زیادی از عراق را تصرف می‌کرد، عراق در مجامع جهانی تلاش می‌کرد قطعنامه‌ای را تصویب کند تا از شکست و تصرف بیشتر اراضی خود توسط نیروهای ایرانی جلوگیری کند. ادامه دارد... #بحرانِ_کاغذی #قطعنامه۵۹۸ #یاران_همدل http://eitaa.com/yaranhamdel

🔰 بحرانِ کاغذی (۲) 📌روایتی تاریخی از ماجرای پذیرش قطعنامه ۵۹۸ قسمتی از مفاد قطعنامه ۵۹۸ که در تیر ماه ۶۶ به تصویب رسید بدین شرح می باشد: ۱. ایران و عراق یک آتش‌بس فوری را رعایت کرده، به تمام عملیات نظامی در زمین، دریا و هوا خاتمه داده و تمام نیروهای خود را بدون درنگ به مرزهای شناخته شده بین‌المللی بازگردانند. ۳. مصرانه می‌خواهد اسرای جنگی آزاد شده و پس از قطع مخاصمات فعال کنونی، بر اساس کنوانسیون سوم ژنو در ۱۲ اوت ۱۹۴۹، بدون تأخیر به کشور خود بازگردانده شوند. ۵. از تمام کشورهای دیگر می‌خواهد که حداکثر خویشتن‌داری را مبذول دارند و از هرگونه اقدامی که می‌تواند منجر به تشدید و گسترش بیشتر منازعه گردد، احتراز کنند و بدین ترتیب اجرای قطعنامه را تسهیل نمایند. ۷. ایجاد خسارت وارده در خلال منازعه و نیاز به تلاش‌های بازسازی با کمک‌های بین‌المللی پس از خاتمه درگیری تصدیق می‌گردد و در این خصوص از دبیر کل درخواست می‌کند که یک هیئت کارشناسی را برای مطالعه بازسازی و گزارش به شورای امنیت، تعیین نماید. برخی مفاد قطعنامه که در بالا به آن اشاره شد از مهمترین مفاد قطعنامه‌ای بودند که در آن هیچ اشاره‌ای به متخاصم شناخته شدن کشور عراق نشده بود. از طرف دیگر، آمریکا در آن زمان به عراق کمک می‌کرد و یک کشور بی طرف نبود. ایران پس از بررسی قطعنامه در تاریخ ۲۲ مرداد ۶۶ موضع رسمی خود را در قبال قطعنامه ۵۹۸، در ۱۸ بند اعلام کرد. در این بیانیه آمده است که این قطعنامه بدون کسب نظر و مشورت با ایران تدوین شده است؛ خروج شورا را از حالت بی طرفی محکوم کرده و از شورا خواست که عراق را به عنوان متجاوز معرفی کند. پیش از آن امام در پیام ۶ مرداد ۶۶ خطاب به حجاج بیت‌الله‌الحرام، با اشاره ضمنی به قطعنامه مذکور فرموده بودند: «هم اکنون که به مرز پیروزی مطلق رسیده‌ایم و قدم‌های آخرمان را برمی‌داریم، صدای نا آشنای صلح‌طلبی، آن هم از کام ستمگران و جنگ‌افروزان به گوش می‌رسد و در جهان غوغا به راه انداخته و مدافع آزادی و امنیت انسانها شده و برای خون جوانان و سرمایه‌های مادی و معنوی در کشور ایران و عراق مرثیه سرایی می‌کند»(۱) (۱) صحیفه امام، جلد ۲۰، صص۳۲۶-۳۲۷ #بحرانِ_کاغذی #قطعنامه۵۹۸ #یاران_همدل http://eitaa.com/yaranhamdel

🔰 بحرانِ کاغذی (۳) 📌روایتی تاریخی از ماجرای پذیرش قطعنامه ۵۹۸ نهایتاً بعد از گذشت حدود یک سال، جمهوری اسلامی این قطعنامه را در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۶۷ پذیرفت. دو روز پس از قبول قطعنامه، امام خمینی خطاب به زائران بیت‌الله‌الحرام گفتند: «اما در مورد قبول قطعنامه که حقیقتاً مسئله بسیار تلخ و ناگواری برای همه و خصوصاً برای من بود این است که من تا چند روز قبل، معتقد به همان شیوه دفاع و مواضع اعلام شده در جنگ بودم و مصلحت نظام و کشور و انقلاب را در اجرای آن می‌دیدم؛ ولی به واسطه حوادث و عواملی که از ذکر آن فعلاً خودداری می‌کنم و به امید خدا در آینده روشن خواهد شد و با توجه به نظر تمامی کارشناسان سیاسی- نظامی سطح بالای کشور که من به تعهد و دلسوزی و صداقت آنان اعتماد دارم، با قبول قطعنامه و آتش بس موافقت نمودم و در مقطع کنونی آن را به مصلحت انقلاب و نظام می‌دانم» (۱) مواضع امام از ابتدای شروع جنگ تا تحمیل قطعنامه ۵۹۸ به ایشان بر گزاره «جنگ جنگ تا رفع فتنه از کل عالم» استوار بود. حتی در تیر ماه ۶۷ که قطعنامه توسط امام پذیرفته شد، عزم امام بر ادامه جنگ بود. عوامل داخلیِ مطرح شده توسط مسئولینِ وقتِ کشور بود که امام را به این تصمیم رساند که باید به جنگ خاتمه دهیم. در ادامه به این عوامل، که از طرق مختلف توسط مسئولین اعلام شده بود، اشاره می‌شود: ۱. خستگی و بی انگیزه شدن نیروهای رزمنده ۲. مسلح شدن صدام حسین به امکانات خطرناک ۳. ورود آمریکا به جنگ و حمله به کشتی‌های جنگی و سکوهای نفتی و هواپیمای مسافربری ما ۴. تحریم اقتصادی ۵. عدم استقبال نیروهای مردمی از اعزام به جبهه‌ها ۶. اعلام عدم توان تأمین اقتصادی جنگ از سوی نخست وزیر و وزیر دارایی ۷. اعلام فرمانده سپاه مبنی بر نیاز به تعداد زیادی تانک و توپ و تسلیحات دیگر برای ادامه جنگ عواملی که در بالا ذکر شد، بیشتر جنبه بهانه‌جویی مسئولین را داشتند. زیرا هر کدام از این‌ها پاسخی دارد که نشان می‌دهد عملاً اوضاع به اینگونه نبوده و وضع به آن صورتی که سران مملکت می‌گفتند وخیم نبوده است. عامل اصلی، خستگی مسئولین از جنگ بوده و به این صورت بیان می‌شده که مردم به جبهه‌ها نمی‌روند. شرارتهای صدام و آمریکا و حمله به نفتکشها و کشتی‌های مسافربری از ابتدای جنگ وجود داشتند. صدام هم از ابتدای جنگ مورد حمایت آمریکا بود و کمکهای نظامی، اطلاعاتی، سیاسی و ... دریافت می‌کرد. (۱) صحیفه امام، جلد ۲۱، ص ۹۲ #بحرانِ_کاغذی #قطعنامه۵۹۸ #یاران_همدل http://eitaa.com/yaranhamdel

🔰 بحرانِ کاغذی (۴) 📌روایتی تاریخی از ماجرای پذیرش قطعنامه ۵۹۸ عواملی که در قسمت قبل ذکر شد، بیشتر جنبه بهانه‌جویی مسئولین را داشتند. زیرا هر کدام از این‌ها پاسخی دارد که نشان می‌دهد عملاً اوضاع به این گونه نبوده و وضع به آن صورتی که سران مملکت می‌گفتند وخیم نبوده است. عامل اصلی، خستگی مسئولین از جنگ بوده و به این صورت بیان می‌شده که مردم به جبهه‌ها نمی‌روند. شرارتهای صدام و آمریکا و حمله به نفتکشها و کشتیهای مسافربری از ابتدای جنگ وجود داشتند. صدام هم از ابتدای جنگ مورد حمایت آمریکا بود و کمکهای نظامی، اطلاعاتی، سیاسی و ... دریافت می‌کرد. دلیل دیگر که بی انگیزه شدن رزمندگان در آن دوران عنوان می‌شد، از دو جهت قابل بررسی است. یک جهت آن در سطح فرماندهان نظامی سپاه است. سردار شهید حسین همدانی، از فرماندهان ارشد سپاه در زمان جنگ، سال‌ها بعد دراین‌باره گفته‌اند: «یکی از بزرگترین اشتباهات این بود که فرمانده جنگ(آقای هاشمی) بعد از عملیات کربلای ۵، از پایان جنگ سخن گفت و رزمندگان احساس کردند نیازی به ادامه دادن جنگ نیست...»(۱) به عبارت دیگر، این فرماندهان اصلی جنگ، از جمله هاشمی رفسنجانی بودند که با مطرح کردن مباحثی این چنینی، باعث بی‌انگیزگی رزمندگان می‌شدند؛ ولی از طرف دیگر این مسئله را به مردم و بی‌رغبتی آن‌ها [که در اصل خود باعث آن شده بودند] مربوط می‌دانستند! در همان سالهای ۶۶ و ۶۷ که به طور جدی ماجرای قطعنامه مطرح بود، مانور ۳۰۰ هزار نفری در مازندران، مانور ۴۰۰ هزار نفری در اصفهان، مانور ۱۵۰ هزار نفری در کاشان و ... انجام می‌شد که نشان از رغبت و انگیزه مردم برای شرکت در دفاع مقدس و شکست صدام بود. این مانورها به قدری چشم‌گیر بود که هاشمی رفسنجانی در یادداشت‌هایش در مورخ ۳۰ آبان ۱۳۶۶ می‌نویسد: «مانور بزرگ ۳۰۰ هزار نفری سپاهیان حضرت محمد(ص) استان مازندران در استادیوم شهید متقی ساری برگزار شد...نیروهای شرکت کننده در این مانور، جهت اجرای پیام مهم شورای عالی پشتیبانی جنگ اعلام آمادگی کردند»(۲) محسن رفیق دوست نیز در مصاحبه‌ای گفته است: «زمانی که قطعنامه را پذیرفتیم در بهترین شرایط عده و عُده بودیم»(۳) منابع: (۱) سید صادق حسینی مقدم، «روحیه رزمندگان را در سال پایانی جنگ تضعیف کردند». نشریه منور. ویژه نامه روزنامه جوان. مهر ۹۰. ص ۱۵ (۲) دفاع و سیاست. ص۳۵۹ (۳) مصطفی شوقی. «از قذافی و امام موسی صدر تا اختلاس». هفته نامه مثلث. ۳ مهر ۹۰. ص۵۱ #بحرانِ_کاغذی #قطعنامه۵۹۸ #یاران_همدل http://eitaa.com/yaranhamdel

🔰 بحرانِ کاغذی (۵) 📌روایتی تاریخی از ماجرای پذیرش قطعنامه ۵۹۸ ادعای دیگر این بود که دولت برای تامین مالی جنگ در مضیقه است و دیگر نمی‌تواند با این وضعیت ادامه بدهد. امام در بخشی از نامه مورخ ۲۵ تیر ۶۷ به مسئولان کشور می‌نویسد: «آقای نخست وزیر از قول وزرای اقتصاد و برنامه و بودجه، وضع مالی نظام را زیر صفر اعلام کرده اند» در مصاحبه‌ای دیگر مسعود روغنی زنجانی که آن موقع وزیر برنامه و بودجه دولت میرحسین موسوی بود گفته است: «در جریان پذیرش قطعنامه ۵۹۸، نامه‌ای که من به عنوان رئیس سازمان برنامه به امام نوشتم، در پایان جنگ تاثیرگذار بود و امام با این استدلال که دستگاه برنامه‌ریزی کشور به عنوان کارشناس اعلام می‌کند که منابع مورد نیاز برای ادامه جنگ به حداقل ممکن رسیده است جنگ را متوقف کردند» از طرفی دیگر محمد جواد ایروانی نیز که وزیر اقتصاد وقت بود در مصاحبه‌ای با روزنامه ایران گفته است: «نظر بنده این بود که حوزه اقتصاد هیچگاه مانع از ادامه جنگ نشده است. ما از نظر اقتصادی توان اداره جنگ را داشتیم و بخش اقتصادی هیچگاه موجب آسیب دفاع کشور نشد... ما از بُعد اقتصادی می‌توانستیم جنگ را ادامه دهیم. البته با این اوصاف که اعلام وضعیت فوق‌العاده می‌کردیم و انتظارات را محدود می‌ساختیم» این ادعاهای ضد و نقیض مسئولین وقت، نشان می‌دهد که وضعیت اقتصادی مملکت آن‌قدرها هم که می‌گفتند بحرانی نبوده است. #بحرانِ_کاغذی #قطعنامه۵۹۸ #یاران_همدل http://eitaa.com/yaranhamdel

🔰 بحرانِ کاغذی (۶) 📌روایتی تاریخی از ماجرای پذیرش قطعنامه ۵۹۸ از مجموع دلایلی که در بالا ذکر شد می‌توان دریافت که شرایط به طور کلی چه در زمینه انگیزه رزمندگان و عدم حضور مردم در جبهه‌ها و نیز مسائل و مشکلات اقتصادی، شرایطی بحرانی نبوده است وکشور قادر به اداره امور و ادامه جنگ بوده است. اما نهایتاً پس ازجلسات متعدد مسئولین نظامی وسیاسی با امام، آقای هاشمی در تاریخ ۲۳ تیر ۶۷ خدمت امام می‌رسند و آخرین تلاش خود را برای واداشتن ایشان به پذیرش قطعنامه انجام می‌دهند.در قسمتی از یادداشت‌های ایشان است: «از سران قوا خواستم که برای مذاکره درباره آینده جنگ، با توجه به مسائل اخیر جبهه، عصر به منزل ما بیایند... ساعت پنج بعدازظهر سران قوا و احمد اقا آمدند. وضع جبهه و رویدادهای اخیر را گفتم. بعد از کمی بحث، سیاست ختم جنگ مورد اتفاق نظر قرار گرفت و دسته جمعی برای پیشنهاد ختم جنگ خدمت امام رفتیم.نماز مغرب و عشاء را با امام خواندیم و به مذاکره نشستم. جلسه بیش از یک ساعت طول کشید. شرح مبسوطی از مشکلات جنگ و ضعف روحیه و امکانات و عده خودی و قدرت و امکانات دشمن را توضیح دادیم... جزئیات شکست‌ها را توضیح دادم. ایشان فرمودند راه حل چیست؟ همه گفتیم ختم جنگ با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ یا شکل دیگر. امام نگران عدم وفای دشمن بودند و ناراحتی مردم حزب‌الله، که احتمال اول را ضعیف و احتمال دوم را هم در مقابل خوشحالی بخش عظیمی از مردم و آثار مثبت صلح قابل تحمل دانستیم.» (۱) منابع: (۱) هاشمی رفسنجانی. پایان دفاع، آغاز بازسازی. دفتر نشر معارف انقلاب. ص۲۱۰ #بحرانِ_کاغذی #قطعنامه۵۹۸ #یاران_همدل http://eitaa.com/yaranhamdel

🔰 بحرانِ کاغذی (۷) 📌روایتی تاریخی از ماجرای پذیرش قطعنامه ۵۹۸ امام پس از این جلسه قطعنامه را پذیرفتند و در پیامی به مناسبت سالگرد کشتار حجاج در مکه و قبول قطعنامه ۵۹۸ فرمودند: «... من باز می‌گویم که قبول این مساله برای من از زهر کشنده‌تر است؛ ولی راضی به رضای خدایم و برای رضایت او این جرعه را نوشیدم و نکته‌ای که تذکر آن لازم است این است که در قبول این قطعنامه فقط مسئولین کشور ایران به اتکای خود تصمیم گرفته‌اند» (۱) بعدها آیت‌الله خامنه‌ای در مورد قبول قطعنامه ۵۹۸ گفتند: «قطعنامه را هم که امام قبول کرد، به‌ خاطر این فشارها نبود. قبول قطعنامه از طرف امام، به خاطر فهرست مشکلاتی بود که مسئولین آن روزِ امورِ اقتصادی کشورْ مقابلِ رویِ او گذاشتند و نشان دادند که کشور نمی‌کشد و نمی‌تواند جنگ را با این همه هزینه ادامه دهد. امام مجبور شد و قطعنامه را پذیرفت. پذیرش قطعنامه، به خاطر ترس نبود؛ به خاطر هجوم دشمن نبود؛ به خاطر تهدید آمریکا نبود؛ به‌ خاطر این نبود که آمریکا ممکن است در امر جنگ دخالت کند. چون آمریکا قبل از آن هم در امر جنگ دخالت می‌کرد. وانگهی؛ اگر همه‌ دنیا در امر جنگ دخالت می‌کردند، امام رضوان‌اللَّه علیه، کسی نبود که رو برگرداند. بر نمی‌گشت! آن، یک مساله‌ داخلی بود؛ مساله‌ دیگری بود.» (۲) منابع: (۱) صحیفه امام. جلد ۲۱. صص ۷۴ تا ۱۰۰ (۲) مقام معظم رهبری، بیانات در مراسم هفتمین سالگرد رحلت امام خمینی (ره)، ۷۵/۳/۱۴ #بحرانِ_کاغذی #قطعنامه۵۹۸ #یاران_همدل http://eitaa.com/yaranhamdel