#پوریایولی🌷
(فوت: ۷۷۲ ه.ق.)
پهلوان
✅ نامش #محمود_خوارزمی، ملقّب به #پوریایولی، عارفی پهلوان و شجاع بود. شعر نیز میسرود و منظومهای به نام #کنزالحقایق از او باقی است.
✅ #پوریایولی بیشتر به سبب حکایتهایی که دربارهاش بر سر زبانهاست، شُهرت یافته است. یکی از آن حکایتها این است که میگویند قرار بود در هندوستان با پهلوانی مسابقه بدهد و کسی تردید نداشت که پوریا بر #پهلوانهندی غلبه میکند.
✅ اما صبحگاه روز پیش از مسابقه، #پوریایولی، که برای ادای نماز به مسجد رفته بود، شنید که زنی گریان و اشکریزان به درگاه خدا #دعا میکند که فرزندش را در مسابقه با پهلوانی که میگویند شکستناپذیر است، کمک کند؛
✅ زیرا اگر پسرش شکست بخورد، حیثیّت و آبروی او در هند بر باد میرود. #پوریا با شنیدن درددلِ #مادر پهلوان هندی، تصمیم میگیرد خود را مغلوب حریف کند.
✅ از این رو، هنگامی که با او روبهرو میشود، پس از کشاکش بسیار، شگردی به کار میبرد که مغلوب رقیب خود شود. در میان ناباوری، پوریای ولی مسابقه را میبازد تا دلِ #مادرپهلوانهندی نشکسته باشد. از آن پس #پوریا نماد جوانمردی و گذشت در عین قدرت و زورمندی شده است.
🍃نام و یادش گرامی و راهش سبز و پر رهرو باد...🌹
📚 فرهنگ نامهی نامآوران
( آشنایی با چهرههای سرشناس تاریخ ایران و جهان)
📆 چاپ پنجم، آذر ۱۳۹۳
📌 در تقویم ایرانی روز "بیستم خردادماه" روزِ #فرهنگپهلوانی و ورزش زورخانهای و همچنین روزِ #صنایعدستی نام گرفته است و اما از پوریای ولی بیشتر بدانیم؛
✅ اشعار و خصوصاً #رباعیات_پوریای_ولی دست کم در عصر خود و در میان شاگردان وی از اعتبار بسیار بالایی برخوردار بوده است و حتی برخی وی را از عوامل پیشرفت ادبیات آسیای مرکزی و حتی ایران میدانند. "پوریای ولی" در رباعیات خود گرایش زیادی به #خیامی سرودن دارد و علاقۀ زیادی به سرایش از مرگ و می و معشوق و آغاز و انجام جهان و به طور کلی افکار فلسفی و #اجتماعی نشان میدهد. رباعیهای زیر و شباهت آنها به آثار خیام جالب توجه است:
آتش که النگه میزند سینهی ماست
دریا که چو موج میزند دیدهی ماست
این کوزهگران که کوزهها میسازند
از خاک برادران دیرینهی ماست
💠💠💠
هنگام سحر نرگس و هم لاله شکفت
مرغ سحری نالهکنان این میگفت
می نوش که بینشان خواهی مرد
برخیز که در خاک بسی خواهی خفت
💠💠💠
ما شیرهی تلخ هری و بلخ خوریم
از هر ماهی، ز غرّه تا سلخ خوریم
تقدیر چنین بود که صاف عنبی
زهّاد تُرُش خورند و ما تلخ خوریم
💠💠💠
گر بر سر نفس خود امیری مردی
ور بر دگری خُرد نگیری مردی
مردی نبود فتاده را پای زدن
گر دست فتادهای بگیری مردی
💠💠💠
گر کار جهان به زور بودی و نبرد
مرد از سر نامرد برآوردی گرد
این کار جهان چو کعبتین [است] و چو نرد
نامرد ز مرد میبرد، چتوان کرد؟
💠💠💠
با بد منشین [و] باش بیگانهی او
در دام افتی اگر خوری دانهی او
تیر از سر راستی کمان را کج دید
بنگر که چگونه رست از خانهی او
💠💠💠
✅ مرگ پهلوان محمود خوارزمی یا همان #پوریایولی همچون تولد و وقایع زندگی او در هالهای از ابهام است و هرچند تمامی منابع وفات او را سال ۷۷۲ هجری قمری ذکر کردهاند اما سه آرامگاه به نام او وجود دارد؛ یکی در شهرستان خوی از استان آذربایجان غربی، یکی مابین فومن و صومعهسرا و یکی در شهر خیوه کشور ازبکستان. البته طبق منابع احتمال اینکه مقبرهی #خوی، آرامگاه اصلی وی باشد بسیار بیشتر است.
@zarrhbin