⬅️ از رسالت تا ظهور
💢فضایل اجتماعی پیامبر(ص)
✍ قسمت اول
💠خداوند متعال در قرآن کریم از فضائل اجتماعی پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، که در ارتباط و تعامل ایشان با اعضای جامعه ظهور و بروز می‌یافت، مانند حسن خلق، صبوری، عفو و گذشت، مدارا و مهربانی، مشورت، مسولیت‌پذیری، امانت‌داری، صداقت و بسیاری از فضائل دیگر خبر داده است.
💠گسترده‌ترین ارتباط انسان، ارتباط و تعامل با اعضای جامعه خویش است. مهمّ‌ترین اصل حاکم بر روابط اجتماعی، رعایت عدل و پرهیز از ستم است که مفاد آیات بسیاری در این زمینه است. خداوند از انسان می‌خواهد در رفتارش عدالت پیشه کند؛ زیرا به تقوا نزدیک‌تر است: «اعدلوا هو اقرب للتقوی»(۱)
و نیز هرگاه سخن می‌گوید، به عدالت بگوید: «و اذ قلتم فاعدلوا و لو کان ذاقربی»(۲)
و خود خداوند هم به عدل امر می‌کند: "ان الله یامر بالعدل"(۳)
و در مقابل از ستم نکوهش می‌کند و بر آن وعده عذاب دردناک می‌دهد: «ان الظالمین لهم عذاب الیم» (۴)
حتّی از رعایت عدالت درباره دشمنان نیز نهی نمی‌کند. (۵)
برخی از اصول اخلاقی که به نحوی از اصل پیش‌گفته ریشه می‌گیرند، عبارتند از: حُسن و لزوم وفای به وعده و ادای امانت: «یا ایها الذین آمنوا اوفوا بالعقود»(۶)
؛ «ان الله یامرکم ان تودوا الامانات الی اهلها»(۷)
اصلاح روابط برادران دینی: «انما المومنون اخوة فاصلحوا بین اخویکم»(۸)
و عفو و گذشت: «و العافین عن الناس و الله یحب المحسنین»(۹)
در چگونگی ارتباط انسان با جامعه پیرامون، محورهای متعددی در گفتار و رفتار پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وجود دارد که در ادامه به برخی آنها اشاره می‌کنیم.
پانویس: 👇👇👇
.....................................................
۱.↑ مائده/سوره۵، آیه۸.
۲.↑ انعام/سوره۶، آیه۱۵۲.
۳.↑ نحل/سوره۱۶، آیه۹۰.
۴.↑ ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۲.
۵.↑ ممتحنه/سوره۶۰، آیه۸.
۶.↑ مائده/سوره۵، آیه۱.
۷.↑ نساء/سوره۴، آیه۵۸.
۸.↑ حجرات/سوره۴۹، آیه۱۰.
۹.↑ آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۳۴.
#ادامه‌دارد
#واحد‌فرهنگی
#ازرسالت‌‌تا‌ظهور
#موسسه_آموزش_عالی_حوزوی_زینبیه
⬅️از رسالت تا ظهور
💢 فضایل اجتماعی پیامبر(ص)
✍ قسمت دوم
۲_عدالت
بقای جامعه به عدالت است در جایی که عدالت نیست، انتظار پاکی و سلامت اجتماعی، انتظاری بیهوده است. روش و منش اسلام به عدالت است و با خاموش شدن عدالت، اسلام چون جراغی خواهد بود خاموش که با آن راه نمی‌توان یافت و مردمان را به سامان نمی‌توان رساند، زیرا این عدالت است که نگهدارنده ملت است، امام علی (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: «العدل قوام الرعیّه»[۱۰]
و «بالعدل قامت السموات و الارض»[۱۱]
همه ارزش‌های اجتماعی در گرو عدالت است. اگر در جامعه عدالت رنگ بازد، همه ارزش‌ها رنگ می‌بازد. از دیدگاه قرآن، عدالت‌پیشگان و دادگران محبوب خدا هستند و خداوند آنها را دوست دارد و کسی که دوست حق باشد، انوار عنایات حق بر روح و جانش جاری شده و صفات خدایی در وجودش تجلّی پیدا می‌کند. خداوند در این رابطه می‌فرماید: «و اقسطوا انّ اللّه یحبٌّ المقسطین؛ [۱۲]
عدالت پیشه کنید که خداوند عدالت پیشگان را دوست می‌دارد.»
پیامبر اعظم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به عنوان خاتم الانبیاء و برترین پیامبران الهی از سوی خداوند متعال مامور شد که عدالت را در جامعه بر پا دارد. خداوند متعال در مورد این ماموریت می‌فرماید: «و قل ءامنت بما انزل اللّه من کتاب و امرت لا عدل بینکم؛ [۱۳]
ای پیامبر بگو: به هر کتابی که خداوند نازل کرده است ایمان آورده‌ام، و مامور هستم که در میان شما به عدالت رفتار کنم.» پیامبر اعظم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با هدف تکمیل و تقسیم مکارم اخلاقی، اجرای عدالت را سرلوحه رسالت خویش قرار داد و مساوات و برابری و اخوّت را محقق ساخت، اما فقط به جنبه اخلاقی و نصیحت و دعوت ایمانی بسنده نکرد، بلکه موجبات کینه‌ها وحسدها و انتقام‌جوئی‌ها، یعنی تبعیضات حقوقی را از بین برد و وحدت و یگانگی اجتماعی را در جامعه‌ای متوازن بوجود آورد. خداوند متعال به همه دین‌داران و مؤمنان دستور می‌دهد که باید عدالت را، هرچند به زیان خود و بستگانشان باشد، بر پای دارند، چنان که می‌فرماید: «یا ایهّا الذّین ءامنوا کونوا قوّامین بالقسط شهداء للّه و لو علی انفسکم او الوالدین و الاقربین؛ [۱۴]
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بر پای دارنده عدالت باشید، و برای خدا شهادت دهید، اگرچه به زیان شما، یا پدر و مادر و نزدیکان شما باشد.»
این آیه به همه ایمان آورندگان می‌فرماید که علاقه‌ها و وابستگی‌ها شما را از مرز عدالت خارج نکند. خداوند متعال عدالت را از همه چیز به تقوا، (که قانون تکامل انسان است)، نزدیک تر دانسته و مردم را از این نهی می‌کند که بخاطر خشم‌ها و خشنودی‌های شخصی از آن دست بردارند، و چنین می‌فرماید: «... و لا یجرمنّکم شنآن قوم علی الّا تعدلوا اعدلوا هو اقرب للتّقوی... ؛ [۱۵]
و هرگز دشمنی با قومی، شما را به بی‌عدالتی وادار نکند، به عدالت رفتار کنید که به تقوا نزدیک‌تر است.»
....................................................
پانویس👇👇👇
۱۰.↑ محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۳، ص۱۸۳۸.
۱۱.↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۵، ص۲۶۶.
۱۲.↑ حجرات/سوره۴۹، آیه۹.
۱۳.↑ شوری/سوره۴۲، آیه۱۵.
۱۴.↑ نسا/سوره۴، آیه۱۳۵.
۱۵.↑ مائده/سوره۵، آیه۸.
#ادامه‌دارد
#واحد‌فرهنگی
#ازرسالت‌‌تا‌ظهور
#موسسه_آموزش_عالی_حوزوی_زینبیه
⬅️از رسالت تا ظهور
💢 فضایل اجتماعی پیامبر(ص)
✍ قسمت سوم
⬅️ عدالت با اهل کتاب
رعـایت عـدالت میان گـروه‌های مـختلف اهـل کتاب، برنامه الهی محمّد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم):
• «فلذلک فادع و استقم کما امرت و لاتتّبع اهواءهم و قل ءامنت بـما انـزل اللّه من کتاب و امرت لاعدل بینکم اللّه ربـّنا و ربـّکم لنا اعـمالنا و لکـم اعـمالکم لا حجّة بیننا و بینکم اللّه یجمع بیننا و الیـه المصیر؛ (۱۶)
پس به همین خاطر تو نیز آنان را به سوی این آیین واحد الهی دعوت کن و آن چنان که مامور شده‌ای استقامت نما، و از هوی و هوسهای آنان پیروی مکن، و بگو: «به هر کتابی که خدا نازل کرده ایمان آورده‌ام و مامورم در میان شما عدالت کنم؛ خداوند پروردگار ما و شماست؛ نتیجه اعمال ما از آن ما است و نتیجه اعمال شما از آن شما، خصومت شخصی در میان ما نیست؛ و خداوند ما و شما را در یک جا جمع می‌کند، و بازگشت (همه) به سوی اوست!»»
⬅️ عدل پیامبر در تـبلیغ
عدل پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در تـبلیغ و در بـرخورد بـا مردم و روابط دینی آنان:
• «فلذلک فادع و استقم کما امرت و لاتتّبع اهواءهم و قل ءامنت بـما انـزل اللّه من کتاب و امرت لاعدل بینکم اللّه ربـّنا و ربـّکم لنا اعـمالنا و لکـم اعـمالکم لا حجّة بیننا و بینکم اللّه یجمع بیننا و الیـه المصیر؛(۱۷)
پس به همین خاطر تو نیز آنان را به سوی این آیین واحد الهی دعوت کن و آن چنان که مامور شده‌ای استقامت نما، و از هوی و هوسهای آنان پیروی مکن، و بگو: «به هر کتابی که خدا نازل کرده ایمان آورده‌ام و مامورم در میان شما عدالت کنم؛ خداوند پروردگار ما و شماست؛ نتیجه اعمال ما از آن ما است و نتیجه اعمال شما از آن شما، خصومت شخصی در میان ما نیست؛ و خداوند ما و شما را در یک جا جمع می‌کند، و بازگشت (همه) به سوی اوست!»»
.........................................................
پانویس:
۱۷.↑ شوری/سوره۴۲، آیه۱۵.
۱۸.↑ نور/سوره۲۴، آیه۴۸
#ادامه‌دارد
#واحد‌فرهنگی
#ازرسالت‌‌تا‌ظهور
#موسسه_آموزش_عالی_حوزوی_زینبیه
⬅️از رسالت تا ظهور
💢 فضایل اجتماعی پیامبر(ص)
💠 قسمت چهارم
❇️ خوش‌اخلاقی
خوش‌اخلاقی، عنصری کلیدی در دین‌داری و عاملی مهم در موفقیت انسان است. شاید مهم‌ترین ویژگی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اخلاق برتر اوست که در قرآن نیز بدان اشاره شده است: «و انّک لعلی خلق عظیم؛ [۲۶]
به راستی که تو دارای اخلاق عظیم هستی.» قرآن کریم با تمجید از نرم‌خویی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، تاکید می‌کند که اگر ایشان تندخو می‌بود، مردم از اطرافش پراکنده می‌شدند. «فبما رحمة مـن اللّه لنـت لهم و لو کنت فظّا غلیظ القلب لانفضّوا من حولک فاعف عنهم و استغفر لهم و شاورهم فی الامر فاذا عزمت فتوکّل علی اللّه انّ اللّه یحبّ المتوکّلین»[۲۷]
خوش‌اخلاقی، در سیره اجتماعی پیامبر اکرم، از جایگاه والایی برخوردار است؛ به گونه‌ای که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، هدف رسالت خود را کامل کردن ویژگی‌های والای اخلاقی (انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق)[۲۸] دانسته است تا آنجا که فرموده است: «الاسلام حسن الخلق؛ اسلام همان اخلاق نیک است.» [۲۹] آن حضرت در برخی روایات نیز اخلاق نیک را نصف دین دانسته‌اند. [۳۰] [۳۱] اخلاق نیکو را می‌توان کلید کسب دیگر فضایل و کمالات دانست. هر کس از این موهبت الهی برخوردار باشد، به راحتی می‌تواند، پله‌های ترقی و پیشرفت مادی و معنوی را طی کند. شاید به همین دلیل پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: « بنده خدا با اخلاق نیک خود به بزرگ‌ترین درجات آخرت و منزل‌گاه‌ها و مراتب شریف می‌رسد...» [۳۲] [۳۳]
اخلاق نیک با رسالت و شریعت ایشان درآمیخته چون که مؤمن‌ترین افراد را خوش‌اخلاق‌ترین آنها می‌داند: «اکمل المؤمنین ایماناً آحسنهم خلقاً»[۳۴]
و سنگین‌ترین عمل را در روز داوری، داشتن اخلاق نیک معرفی می‌کند. [۳۵]
انسان کسانی را به خود نزدیک‌تر می‌داند که اخلاق‌شان بهتر باشد: «دوست داشتنی‌ترین شما برای من و نزدیک‌ترین شما به من در روز قیامت، خوش‌اخلاق‌ترین و متواضع‌ترین شماست.» [۳۶]
در برابر خوش‌اخلاقی، بداخلاقی است که روایات، به پیامدهای منفی آن اشاره کرده‌اند. رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌فرمایند: «الخلق السی‌ء یفسد العمل کما یفسد الخلّ العسل؛ بداخلاقی عمل آدمی را فاسد می‌کند، همان سان که سرکه عسل را.» [۳۷] بداخلاقی از نگاه ایشان گناهی نابخشودنی است. (سوء الخلق ذنب لایفغر) [۳۸][۳۹] که ممکن است آدمی را به پست‌ترین درجات جهنم بکشاند. (ان العبد لیبلغ من سوء خلقه اسفل درک جهنم)[۴۰]
....................................................
پانویس: 👇👇
۲۶.↑ قلم/سوره۶۸، آیه۴.
۲۷.↑ آل عمران/سوره۳، آیه۱۵۹.
۲۸.↑ متقی هندی، علی بن حسام، کنز العمال، ج۳، ص۱۶.
۲۹.↑ متقی هندی، علی بن حسام، کنز العمال، ج۳، ص۱۷.
۳۰.↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۷۱، ص۳۹۳.
۳۱.↑ متقی هندی، علی بن حسام، کنز العمال، ج۳، ص۳.
۳۲.↑ فیض‌کاشانی، ملامحسن، المحجه البیضاء، ج۵، ص۹۳.
۳۳.↑ محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۱، ص۷۹۹.
۳۴.↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۷۱، ص۳۷۳.
۳۵.↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۷۱، ص۳۹۳.
۳۶.↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۷۱، ص۳۹۵.
۳۷.↑ علامه مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۷۳، ص۲۹۷.
۳۸.↑ محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۱، ص۸۰۶.
۳۹.↑ فیض‌کاشانی، ملامحسن، المحجه البیضاء، ج۵، ص۹۳.
۴۰.↑ محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۱، ص۸۰۷.
#ادامه‌دارد
#واحد‌فرهنگی
#ازرسالت‌‌تا‌ظهور
#موسسه_آموزش_عالی_حوزوی_زینبیه