✨ حکمتی از نهجالبلاغه حضرت علی«ع»
📖موضوع:
#برتری_عقل_از_مشاهده_چشم .
▫▫▫
وَ قَالَ ( عليه السلام ) :
لَيْسَتِ الرَّوِيَّةُ كَالْمُعَايَنَةِ مَعَ الْإِبْصَارِ فَقَدْ تَكْذِبُ الْعُيُونُ أَهْلَهَا وَ لَا يَغُشُّ الْعَقْلُ مَنِ اسْتَنْصَحَهُ .
⭕ امام علیهالسلام فرمودند:
⬅#انديشيدن همانند ديدن نيست،
زيرا گاهى چشم ها #دروغ مى نماياند،
امّا آن كس كه از عقل نصيحت خواهد به او #خيانت نمى كند.
▫▫▫
‼ نکات :
✅ برخلاف آنچه علماى حسّى و تجربى مى پندارند
هميشه حسّ و تجربه صحيح ترين #اطلاعات را در اختيار انسان نمى گذارد؛
#خطاهاى حسّ را بسيارى از دانشمندان جمع آورى كرده اند كه ليست بزرگى را تشكيل مى دهد.
➖ مثال ساده آن را در زندگى روزانه خود مى بينيم :
در انتهاى خيابانى كه دو طرف آن را درخت پوشانده است مى ايستيم
و نگاه به طول خيابان مى كنيم احساس مىكنيم درخت ها هرچه از ما دورتر مى شوند به هم نزديك تر مى گردند
و فاصله آنها پيوسته كم مى شود در حالى كه مى دانيم اين فقط #خطاى_باصره است.
✅ هنگامى كه چشم كه مهم ترين حسّ ماست
داراى خطاهاى فراوان است چگونه مى توانيم به ساير حواس خود صددرصد #اطمينان كنيم؟
➖اگر بخواهيم خطاى حواس را در گوش و حس لامسه و چشيدن و بوييدن نقل كنيم يك كتاب مى شود،
به همين دليل ما بايد پيوسته خطاهاى حس را از طريق #عقل اصلاح كنيم.
مبادا خطاهاى حسى، ما را به كارهايى كه خلاف وظيفه و مسئوليت ما و #خلاف_رضاى_خداست بكشاند.
درست است كه عقل نيز گاه خطا مى كند و انسان، #معصوم نيست؛
ولى به هر حال وسيله خوبى براى اصلاح خطاهاى حس محسوب میشود.
✅ فراموش نكنيم اين سخن را زمانی امام«ع» بيان كرد كه هنوز #مباحث مربوط به خطاى حواس چندان مطرح نبود.
از سوى ديگر آنها كه تمام #اعتمادشان بر حس است
نبايد فراموش كنند كه حس هميشه امور پراكنده اى را در #اختيار_انسان مى گذارد،
➕اين عقل است كه از آنها يك #قاعده كلى و علمى مى سازد
كه در موارد مشابه قابل استدلال است،
➖بنابراين هرگز نبايد به دليل اينكه عقل هم خطاپذير است آن را #بى_اعتبار دانست
و تمام توجه خود را به حس معطوف داشت كه تا عقل، پشتيبان حس نباشد
هيچ مشكلى حل نمى شود و هيچ #قانون_علمى به وجود نمى آيد.
✔ تمام داروهايى كه براى بيمارى هاى مختلف #تجويز مى شود
نتيجه آزمايش هايى است كه نخست روى حيوانات وسپس تعدادى از انسانها انجام داده اند،
آنگاه از مجموع اين #آزمايش هاى پراكنده، قانونى كلى استنتاج مى گردد.
✅از اين كلام حكيمانه مى توان نتيجه گرفت كه هرگز نبايد به كار شعبده بازان و #ساحران دلخوش كرد و فريب كارهاى آنها را خورد،
هر چند با حسّ خود، كار خارق العاده اى از آنها ببينيم.
هنگامى كه اعمال آنها را با نيّت هاى سوء و #ادعاهاى_باطلشان در كنار هم قرار مى دهيم اينجاست كه عقل ما حسّ ما را تكميل مى كند.
✅يا هنگامى كه مى بينيم #دشمن قرآنها را بر سر نيزه كرده و دم از داورى قرآن مى زند
در حالى كه آثار سوء نيت و #ستمگرى از سابقه آنها كاملا هويداست
بايد به حكم عقل تن دَر دهيم و آن را يك نيرنگ بناميم.
📌در هر حال اين گفتار حكيمانه مى تواند سرچشمه نتيجه گيرى هاى مختلف در #مسائل اخلاقى و سياسى و اجتماعى و علمى گردد.
📚 حکمت۲۸۱ _ ( علمی )
🙏ترجمه مرحوم استاد محمد دشتی.
🔻 نفس مطمئنه
http://eitaa.com/joinchat/1868431360C70b0fb3381