سلام بر آنکه اینقدر کنجکاو بوده که «رفتن به اولین پیام» رو بزنه یا اسکرول کنه تا به اینجا برسه! حالا که تا اینجا اومدی، یه صلوات برای سلامتی و تعجیل در فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بفرست. اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم و فرجنا بهم و أهلک أعدائهم أجمعین.

🔻 ماه مبارک رمضان امسال، سخنران پیش‌ازخطبه در یکی از مساجد شهرستان قائمشهر بودم. تجربهٔ جالبی بود؛ جالبیش از یه جهت این بود که اکثر مخاطبان بنده افراد مسن بودن و طبیعتا بعضیاشون بسیار ناامید از اصلاح وضعیت کشور. لطف الهی اما شامل حال بنده شد و اتفاق جالبی افتاد. یه نکتهٔ خیلی جالب از مقولهٔ تعلیم برام آشکار شد که فکر نمی‌کردم اینقدر بازدهی بده بهم. استفاده از این مسئله باعث شد حتی بزرگوارانی که سن بالایی داشتن هم به فکر فرو برن؛ چون معمولا سخته که افرادی که سنی ازشون گذشته، به تأمل مجدد نسبت به ذهینت‌های خودشون واداشته بشن. 🔴 مطالب مختلفی بیان کردم بحول الهی، اما جالبیش این بود که سعی کردم از دغدغهٔ بالفعل و همین حالای مخاطبان شروع کنم؛ این بود اون نکتهٔ مهمی که خیلی به‌کارم اومد بحمد الله. ♦️ اولش قدری مقدمه گفتم، اما فورا شبهه‌ای رو مطرح کردم که تمام مردم ایران به نحوی باهاش درگیرن؛ یا خودشون این سوال براشون مطرحه، یا اینکه اطرافیان این شبهه رو داشتن و طبعا در بحث‌های خانوادگی به گوش این بزرگواران هم می‌رسید: آیا همه‌چیز تقصیر جمهوری اسلامی هست؟ آیا وضعیت نامطلوب فعلی، معلول دزدی‌ها و ناکارآمدی گفتمان انقلاب اسلامی هست؟ یا اینکه چیز دیگه‌ای هست این وسط؟ اولش خیلی به شبهه پر و بال دادم تا کامل با ذهن مخاطب ارتباط بگیرم؛ بعدش که وارد پاسخ شدم، بعضی از مخاطبان پس‌می‌زدن و نمی‌پذیرفتن. اما با تاکید بیشتر و البته گفتگوهای محدود در زمان آزاد، بحمد الله نتیجهٔ خوبی گرفتم. ⭕️⭕️ سعی خواهم کرد که در چند بخش، مطالب مطرح‌شده رو در کانال «آگاهانه» ارائه بدم ان شاء الله. ______________ @Aagahaneh

🔽اسلام سیاسی، جمهوری اسلامی، و مشکلات امروز ما / بخش اول ❓ سوال: مشکلاتی در جامعهٔ ما هست که سال‌هاست حل‌نشده باقی‌مانده. اگر با آمد و شد جریانات مختلفی که هرکدام از زمین تا آسمان با هم اختلاف نظر داشتند، قرار بود مشکلات ما حل شود، چرا هیچ‌کسی تاکنون موفق به حل مشکلات کشور نشده‌است؟ مشکلاتی از قبیل: ❌گرانی ❌تورم ❌عدم توانایی جوانان برای ازدواج ❌عدم تمکن مردم از خرید خودرو ❌دشمنی با عالَم و آدم و تقابل با کل دنیا ❌سلب آزادی‌های فردی و اجتماعی ❌عقب‌ماندگی از کشورهای دیگر مانند امارات و ترکیه (چه‌برسد به اروپا و آمریکا) ❌اعتیاد ❌گورخوابی ❌شرمندگی مرد در مقابل خانواده ❌زنان سرپرست خانوار ❌کمی حقوق و مواردی که اگر بخواهم بشمارم، مثنوی هفتاد من کاغذ خواهد شد. ❎ همین نشان می‌دهد که گفتمان جمهوری اسلامی که ۴۴ سال بر سر کار است، ما را هم سر کار گذاشته و صرفا تبدیل‌شده به ابزاری برای چاپیدن ملت! همهٔ کسانی که دستی در دستگاه حکومتی دارند، از کوچک و بزرگ، دارند می‌خورند و ملت بی‌چاره فقط دارد تحمل می‌کند. وقتی ۲۲ بهمن و روز قدس می‌رسد، از جهل مردم سواری می‌گیرند و آن‌ها را به خیابان‌ها می‌کشانند، اما در پشت صحنه، به ریش ملت بدبخت می‌خندند و از ویلاهای آنچنانی خود، سوار بر لوکس‌ترین خودروهای خارجی می‌شوند. 🌐 مسئله‌ای که مطرح شد، برای بسیاری سوال نیست، بلکه قضاوت نهایی است که بر اساس آن، کنش‌های فردی، اجتماعی و سیاسی خود را تنظیم می‌کنند. اما آیا می‌توان به‌نحوی بی‌طرفانه به این مسئله پرداخت و به‌اصطلاح، مطلب را چکش‌کاری و تعدیل کرد؟ این همانی است که در این سلسله‌نوشتار به دنبال انجام آن هستیم. تا خدا چه خواهد... ______________ @Aagahaneh

اسلام سیاسی، جمهوری اسلامی، و مشکلات امروز ما / بخش دوم: انواع تحلیل 🔑 نکتهٔ کلیدی پرسش قبل اینجاست که از وقتی جمهوری اسلامی روی کار آمد، موفق به حل مشکلات کشور نشد. اگرچه جناح‌های مختلفی روی کار می‌آمدند و هریک ادعایی برای حل مشکلات داشتند، اما همواره این ولایت فقیه، شورای نگهبان، و جایگاه رهبری بود که در همهٔ دولت‌ها ثابت بود و با آمدوشد رؤسای جمهور و مجالس، تغییر نمی‌کرد. پس هرچه می‌کشیم از ولایت فقیه است و باید به هر قیمتی که شده، در مقابل این افراد و جایگاه‌های ثابت در این ۴۴ سال بایستیم تا حق خود را پس بگیریم. 🛂 اما بگذارید مسئله را تحلیل کنیم؛ قرار نیست به‌محض شنیدن مطلبی که غلیان هیجانات را در ما برمی‌انگیزد، تسلیم شویم! واقعیت امر این است که تحلیل‌ها بر دو دسته هستند؛ تحلیل‌های پسینی و تحلیل‌های پیشینی. 1⃣ تحلیل پسینی به تبعات و دنباله‌های مسئله می‌پردازد؛ یعنی برای تحلیل مطلب، کاری با این ندارد که آیا آن مطلب درست است یا نه، بلکه می‌بیند با صرف نظر از صحت یا عدم صحت آن مطلب، چه نتیجه‌ای در خارج داشته‌است. تحلیل‌های پسینی عمدتا برای بررسی کارآمدی یک سیستم به‌کار می‌روند؛ مثلا اگر ملاک کارآمدی را توسعهٔ صنعتی بدانیم، کشوری که صنعت قوی‌تری دارد، لزوما ساختار حکومتی کارآمدتری داشته که توانسته به کارآمدی برسد و در تحلیل ما، نمرهٔ مثبت بگیرد، و بالعکس، اگر کشوری صنعت ضعیف‌تری داشته‌باشد، پس ساختار حاکم بر آن، کارآمدی لازم را نداشته، و طبعا نمرهٔ منفی خواهد گرفت. لازم به دقت است که در تحلیل پسینی، کاری با منشأ شکل‌گیری ساختار کشور نداریم، بلکه به کارآمدی آن توجه می‌کنیم. در این نوع تحلیل‌ها کاری نداریم به اینکه ساختاری که هر کشور اتخاذ کرده از کجا آمده، بلکه مهم این است که آن ساختار آیا کارآمد هست یا نه. البته این کارآمدی هم بسته به اینکه ملاک کارآمدی را چه چیزی بدانیم، متفاوت خواهد بود؛ اگر ملاک کارآمدی را صنعت بدانیم، طبعا ساختار را با قدرت صنعتی می‌سنجیم؛ اگر ملاک کارآمدی را تولید ناخالص داخلی (GDP) بدانیم، ساختار را طوری دیگر می‌سنجیم؛ اگر چیزی دیگر، با همان می‌سنجیم. لذا اگر تحلیل پسینی می‌کنیم، باید ملاک ارزیابی را قبلا مشخص کنیم. در آینده به تحلیل پسینی مسئلهٔ مورد بحث خواهیم پرداخت ان شاء الله. 2⃣ تحلیل پیشینی اما در نقطهٔ مقابل تحلیل پسینی قرار دارد؛ در این نوع تحلیل، به‌جای اینکه به تبعات مسئله بپردازیم، به چرایی‌ها و ریشه‌های مسئله می‌پردازیم؛ به‌جای تحلیل کارآمدی ساختار یک کشور، به این می‌پردازیم که اصلا ساختار آن کشور از کجا آمده و چه‌کسانی با چه اهدافی آن را تدوین کرده‌اند؟ و آیا آن ساختار و تئوری‌های پشت آن ساختار، منطقا صحیح و قابل پذیرش است یا خیر؟ مثلا اگر ساختار یک کشور بر اساس تعامل با دنیا شکل‌گرفت، آیا می‌توان چنین ساختاری را ساختاری صحیح دانست؟ آیا اگر کشوری ساختار خود را بر اساس بستن کامل مرزها بنا کرد، آیا کار درستی انجام داده‌است؟ آیا اگر کشوری مبنای اقتصادی خود را بر اساس طلا بنا کرد و پول کاغذی را از اقتصاد خود حذف کرد، آیا کار او درست است؟ برعکس این موارد چطور؟ دقت شود که تحلیل پیشینی برای قضاوت در مورد یک سیستم، به کارآمدی ان نمی‌پردازد، بلکه از طریق ملاحظهٔ کارآمدی یا ناکارآمدی سیستم، انگیزه‌ای می‌یابد تا به استدلالات و مناشئ، نگرشی مجدد داشته‌باشد و اشکال سیستم را حل کند. تحلیل پیشینی در بادی نظر، سخت‌تر و طاقت‌فرساتر از تحلیل پسینی جلوه می‌کند، اما واقع قضیه چنین نیست؛ بلکه تحلیل پسینی به جهت نیازمندی به داده‌های فراوان و استقراء بسیار زیاد جهت دریافت نتیجهٔ مطلوب، معمولا سخت‌تر است. اگرچه سختی و آسانی این‌ها به شخص تحلیل‌گر نیز وابسته است. 🔺 اکنون که انواع تحلیل را بیان کردیم، گوییم سوالی که در ابتدای مطلب مطرح شد و همان هم دغدغهٔ بسیاری از مردم کشور است، از جنس تحلیل پسینی است؛ یعنی به‌جای پرداختن به صحت و سقم تئوری‌هایی که در درون ساختار جمهوری اسلامی قرار گرفته، به کارآمدی آن پرداخته‌است، و همچنین کشورهای دیگر را نیز بر اساس همین کارآمدی قضاوت کرده‌است؛ حال تئوری‌های پشت آن ساختارها هرچه می‌خواهد باشد. البته ملاک نفی کارآمدی آن در جمهوری اسلامی نیز همان است که در مطلب اول عرض شد و در راس آن، تورم و افزایش قیمت‌ها است. اگرچه نقش رسانه‌ها در جهت‌دهی به ملاکی که افراد جامعه برای کارآمدی درنظرمی‌گیرند، بسیار پررنگ است. 👈 اما جایگاه تحلیل پیشینی در مسئلهٔ مورد بحث کجاست؟ این موضوع قسمت بعد است. با ما همراه باشید. ______________ @Aagahaneh

اسلام سیاسی، جمهوری اسلامی، و مشکلات امروز ما / بخش سوم: تحلیل پیشینی، تطبیق 🔺 در قسمت‌های قبل عرض شد که اگر ما قضاوتمان نسبت به وضعیت فعلی کشور این باشد که «۴۴ سال است که از انقلاب اسلامی می‌گذرد و هنوز مشکلات حل نشده، پس گفتمان انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی کارآمد نیست»، در حقیقت داریم تحلیل پسینی انجام می‌دهیم و با صرف‌نظر از اینکه: ۱- اصل گفتمان انقلاب چیست، ۲- آیا قابل جرح و تعدیل هست یا نه، ۳- و آیا اصلا مشکل از خود گفتمان انقلاب است یا چیزی دیگر که همراه با انقلاب و جمهوری بود سعی می‌کنیم گفتمان انقلاب را ارزیابی کنیم. در این نحو ارزیابی (که آن را پسینی نامیدیم)، صرفا به‌دنبال نتایج سیستم هستیم و چه نتیجه‌ای مهم‌تر از «کارآمدی»! ❓ اما آیا وضعیت کشور را می‌شود به‌صورت پیشینی نگریست؟ نگرش پیشینی به وضعیت فعلی کشور بدین معناست که ببینیم در گفتمان انقلاب اسلامی چه مؤلفه‌هایی وجود دارد که کار را به اینجا رسانده؟ آیا می‌شود این مؤلفه‌ها را طوری دیگر تنظیم کرد تا مشکلات فعلی پیش نیاید؟ یا اینکه کل این گفتمان از اساس دارای مشکلاتی است که به‌هیچ‌وجه قابل اصلاح نیست و تنها راه حل مشکلات، کنارنهادن آن و تمسک به گفتمانی جدید است؟ اینجاست که مسئلهٔ «اسلام سیاسی» مطرح می‌شود؛ اسلام سیاسی چیست که گفتمان انقلاب اسلامی بر آن بنا شده است؟ 🟢 طبعا «اسلام سیاسی»، شاخه‌ای از اصل «اسلام» است و پیش از ورود به جایگاه سیاست در اسلام، بایستی تعریفی از خود اسلام داشته‌باشیم؛ زیرا تا ذهنیات عمدتا سطحی ما از اصل اسلام تصحیح نشود، نمی‌توانیم به امتدادات اسلام و دستورات اسلامی بپردازیم و تبیینی از آن ارائه دهیم. ✍ نگاه پیشینی به گفتمان انقلاب اسلامی این اجازه را می‌دهد که با دید بازتری به مشکلات موجود بپردازیم و هنگام کنش‌گری فردی و اجتماعی، خواه کنش‌هایی که در راستای تخلیهٔ خشم خودمان از وضعیت موجود انجام می‌دهیم، و خواه کنش‌هایی که برای اصلاح وضعیت کشور به آن دست می‌زنیم، به‌نحوی منطقی‌تر، عالمانه‌تر و عادلانه‌تر رفتار کنیم و البته نتیجه‌ای بگیریم که معضلات فعلی را «واقعا» حل کند ان شاء الله. حتی اگر معتقد شدیم که گفتمان انقلاب اسلامی از اساس غلط است، اما با شناخت صحیح از این گفتمان می‌توانیم نسخهٔ جایگزین این گفتمان را بهتر انتخاب کنیم تا در حکومت بعدی، دچار مشکلاتی مشابه و یا حتی بدتر از مسائل فعلی نشویم. 👈 ان شاء الله در قسمت‌های بعد به تشریح مقولهٔ «واقعیت» و رابطهٔ آن با اسلام خواهیم‌پرداخت و به حول الهی نشان خواهیم‌داد که عقل انسان در این میانه، چه جایگاهی دارد. ______________ @Aagahaneh