📚 معامله بر شیء یا متاعی که دارای منفعت عقلایی نیست ✍ گاهی این شیء تکویناً منفعتی ندارد و گاهی تشریعاً ؛ یعنی چون منفعت آن حرام است، در حکم نداشتن منفعت است ؛ مثل خمر ⚠️ بحث در این قسم، در حرمت تکلیفی نیست ؛ زیرا معامله شیئی که منفعت ندارد، حرام نیست. بلکه بحث از بطلان و فساد این نوع معامله است ؛ یعنی آیا فروشنده مالک پولی که به ازای این متاعِ بدون منفعت، دریافت می کند، می شود و نقل و انتقال انجام می گیرد یا نه؟ 📚 شیئی که منفعت مورد اعتنا ندارد، به دو صورت فرض می شود: 👇 الف) شیء فاقد هرگونه منفعتی است← این قسم معامله باطل و فاسد است. (یعنی نه منفعت شخصی دارد، نه نوعی، و نه در حال حاضر منفعتی دارد و نه در آینده امید منفعت به آن می رود. بنابراین هیچ نوع مرغوبیتی در آن نیست که منشأ مالیّت شود) ❗️مثال: اگر در معامله ای طرفین یا یکی از آن دو، ابتدا تصور منفعتی را در این مبیع کنند، و بعد از انجام معامله معلوم شود هیچ منفعتی در این متاع نبوده، معامله باطل است. ب) مبیع دارای منفعت است، ولی منفعت آن معتدّ به نیست← معامله صحیح است.(یعنی یا منفعت عامی نیست و به ندرت مردم از این شیء این منفعت را اراده می کنند. یا اینکه منفعتی شخصی است و برای فرد خاصی منفعتی دارد که آن هم نادر است) ❗️مثال: اگر شخصی ورقی را که متعلق به آباء و اجدادش است و روی آن از صد سال پیش نوشته ای وجود دارد، پیدا کند و بگوید من این را به فلان مبلغ می خرم، اگرچه این ورق بی ارزش است، برای او مالیت دارد و این رغبت، رغبت شخصی است.

📚 توضیحی درباره مالیت داشتن یک شیء ✍ مالیّت، اعتباری عقلایی است ؛ یعنی در خارج ما به ازا ندارد. بلکه اعتباری عقلی و ذهنی است که عقلاء این را برای شیئی فرض می کنند. منشأ این اعتبار هم نفعی است که باعث رغبت عقلاء به آن می شود و حاضر می شوند در قِبال آن عوضی بدهند، یا برای به دست آوردن آن تلاش کنند: 👇 ❗️مثل حیازت مباحات(حیازت عبارت است از تصرف کردن مباحات منقولی که ملک کسی نیست ؛ مانند آب دریاها و رودخانه های عمومی، ماهی دریا، هیزم و علوفه زمین های بدون مالک و پرندگان بی صاحب. شارع مقدس حیازت را سبب قهری برای تملک قرار داده است ؛ چه مشروط به قصد تملک باشد و چه صرف حیازت) 👆 ولی اگرچیزی باشد که عقلاء هیچ رغبتی به آن ندارند، زیرا هیچ منفعتی در آن تصوّر نمی شود، این شیء مال نیست. بنابراین ملاکِ مالیّت، مقابلۀ به عوض نیست، بلکه رغبت انسان به آن است و این رغبت، به حسب زمان و مکان متفاوت است. یک شیء ممکن است در زمانی مورد رغبت نباشد ؛ چون یا نفعی ندارد، یا نفع آن شناخته شده نیست: 👇 ❗️مثل زمانی که نفت از چاه ها بیرون می زد و کسی آن را نمی شناخت و رغبتی به آن نداشت. پس در آن زمان مالیّت نداشت. اما امروزه به گران قیمت ترین و نفیس ترین متاع تبدیل شده است. 👆 به حسب مکان هم مالیّت متفاوت است ؛ مثل غذایی که در منطقه ای پرطرفدار است و منطقه ای دیگر به آن بی رغبت اند. همچنین ممکن است به حسب اختلاف اشخاص هم متفاوت شود ؛ گاهی چیزی برای کسی ارزش دارد، نسبت به او مال محسوب شود. امّا برای دیگری هیچ ارزشی ندارد، نسبت به او مال محسوب نیست. 👇 ✅ بنابراین مالیّت به حسب زمان، مکان و اشخاص امر متغیّری است ؛ چنان که به حسب عادات این چنین است.

📚 رغبت شخصی ملاک مالیت 📚 ✍ هرچند مالیّت یک اعتبار عقلایی و تابع رغبت است، امّا لازم نیست رغبت نیز عقلایی و عمومی باشد. بلکه می تواند شخصی باشد ؛ مثل کسی که به دلایل شخصی به یک شیء رغبت دارد. ازاین رو این شیء برای او مالیّت پیدا می کند هرچند عقلاء این رغبت را قبول نداشته باشند. یعنی اگر عُقلاء شیئی را که می دانند برای کسی مرغوب است، تصدیق کردند که می شود در مقابل این رغبت مالی گرفت، این می شود عُقلایی.(نه اینکه لزوماً خودشان هم به آن رغبت داشته باشند)، مثل کسی که به حیوانی علاقه مند است و مثلاً می خواهد انواع پشه ها را جمع کند، نمی توانید بگویید چون پشه مالیّت ندارد، با از بین بردن پشه های او ضامن نیستیم. یا اگر کسی برگ های خشکیدة گل هایی را به دلیل رغبتش به این کار جمع می کند، نمی شود گفت این مالیّت ندارد. وقتی رغبت شد - هرچند رغبت شخصی- برای او مال است ؛ هرچند دیگران رغبتی ندارند.

📚 ملکیّت ملازم مالیّت نیست 📚 ✍ ملکیّت عبارت است از نوعی اعتبار عقلایی که از ارتباط و اضافۀ بین شیء و شخص انتزاع می شود. اگر شیئی به شخصی ربط داشت، ربطی که به آن علقة ملکیّت گفته ، ملک اوست.(چه مال باشد و چه غیر مال، یعنی هیچ گونه ارزشی نداشته باشد) ❗️مثل یک دانه ریگ از نانوایی ؛ سنگکی که هیچ مالیتی ندارد و مطلقاً مورد رغبت نیست. با این حال ملک آن صاحب نانوایی است و تصرف در آن بدون اذن صاحبش غصب است. یا برداشتن نخ از لباس کسی بدون رضایت او، تصرّف در ملک غیر است. در حالی که یک نخ مالیّت و ارزشی ندارد.

❓🎥❓🎥❓ 💢 #کلیپ_تصویری #پرسش_کلید_دانایی #احکام ⭕️پرسش: آیا فطریه مهمانی که قبل از غروب شب عید فطر بر مهمان وارد می‌شود بر میزبان واجب است؟ •┈┈┈┈••••✾••✾•••┈┈┈┈• طرح سؤال در ‌نرم افزار پاسخگو •┈┈┈┈••••✾••✾•••┈┈┈┈• ┈•گروه پاسخگویی فضای مجازی•┈ مرکز ملّی پاسخگویی ‌به سؤالات دینی ‌پاسخگو|وب‌|روبیکا|سروش|گپ|بله|ایتا

⭐️ اللهم اهل الکبریاء والعظمه ... 🌙حلول ماه شوال و عید سعید فطر بر شما ره یافتگان ضیافت الهی مبارک. 🌸🌸🌸 #حدیث #عید_فطر 💢 @Hadis_Shia 💢

❓🎥❓🎥❓ 💢 #کلیپ_تصویری #پرسش_کلید_دانایی #احکام ⭕️پرسش: کسی که تا ظهر عید زکات فطره را پرداخت نکند چه وظیفه‌ای دارد؟ •┈┈┈┈••••✾••✾•••┈┈┈┈• طرح سؤال در ‌نرم افزار پاسخگو •┈┈┈┈••••✾••✾•••┈┈┈┈• ┈•گروه پاسخگویی فضای مجازی•┈ مرکز ملّی پاسخگویی ‌به سؤالات دینی ‌پاسخگو|وب‌|روبیکا|سروش|گپ|بله|ایتا

📚 کسب درآمد با عمل حرام 📚 ⛔️ کسب درآمد با عمل حرام← معامله حرام و باطل است. ❗️ مانند کسی که از راه دروغ و غیبت تحصیل مال می کند ؛ مثلاً برای انتشار دروغ و اکاذیب اجیر می شود یا سی دی پر شده از دروغ و افترا را می فروشد.

📚 تعریف تدلیس 📚 ✍ به معنای خدعه و فریب است. البته نه هر خدعه ای، بلکه مقصود پوشاندن عیب یا اظهار کمال در شیء یا کسی است که آن کمال را ندارد؛ یا اظهار و نشان دادن وصفی که انسان به آن راغب است. درحالی که واقعاً آن وصف وجود ندارد؛ یا مخفی کردن وصفی که رغبتی به آن نیست. ❗️مثال: مردی که برای ازدواج اقدام می کند، اگر بدانند او از فلان طایفه است، قطعاً به او دختر نمی دهند. ازاین رو او انتساب خود را مخفی کند. یا اگر بدانند که این پسر فلانی یا از فلان فامیل است، به او راحت تر دختر می دهند و او به دروغ بگوید که من پسر فلانی یا پسرخاله فلانی هستم. درحالی که ممکن است پسر فلانی بودن، کمال و نبود آن عیب و نقص نباشد. ⚠️ البته بحث ما در مطلق تدلیس نیست. بلکه مقصود تدلیس در معاملات است. فرض کنید کسی محاسنش را سفید می کند و خودش را پیرمرد جلوه می دهد تا به او بیشتر احترام کنند. یا لباس خاصّی می پوشد تا او را جزو فلان گروه یا طبقه بدانند و احترامش کنند. این هم تدلیس است، اما از بحث ما خارج است. 👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇 ⁉️ معیار تشخیص تدلیس ⁉️ 🎯 معیار تشخیص تدلیس آن است که عرف آن را تدلیس بداند. ❗️مثلاً اگر در مقام خواستگاری، زن یا مرد خواستگار به گونه ای خود را بیارایند که طرف مقابل به او رغبت کند، این نه اغواء است، نه فریب و تدلیس. ازاین رو حرمتی ندارد. پس هر چیزی که سبب رغبت دیگری شود، تدلیس نیست. اما اگر شب عروسی خواهر عروس با استفاده از تاریکی شب، خود را به جای عروس در اختیار داماد قرار دهد، یا بیماری هایی را که مانع از آمیزش است کتمان کنند، یا عیوبی مثل جزام، برص و جنون را مخفی نمایند، یا زنازادگی را برای صورت گرفتن ازدواج اعلام نکنند، اینها عیوبی است که پنهان کردن آن تدلیس است. در زمان ما گریم یکی از مصداق های تدلیس است. فرض کنید زن یا مرد پیری را گریم کنند تا مثل زن یا مرد ۲۵ ساله شود، یا تاریخ تولّد او را در شناسنامه اش دست کاری کنند. 📣 دو مسئله مهم 🤔👇 الف) اگر کسی برای تدلیس در معامله، اجیر شود، با توجه به اینکه تدلیس در معاملات حرام است، معامله ای که بر این تدلیس واقع شده نیز حرام است. ❗️مثال: شخصی برای ازدواج، میخواهد خود را جای کس دیگری جا بزند و به شناسنامه یا کارت شناسایی جعلی نیاز دارد. ازاین رو کسی را اجیر میکند تا این مدارک را درست کند. معامله شخص مدلّس با جعل کننده شناسنامه، حرام و باطل است. یا اگر کسی را برای ساخت جواهر بدلی اجیر کنند تا آن را به جای جواهر اصلی به دیگری بفروشد. این معامله ای که برای ساخت جواهر بدلی به قصد تدلیس دیگری انجام گرفته است، حرام و باطل است. ب) در مواردی که تدلیس حرام نیست، مثل مکر و خدعه کردن در جنگ، یا فریب دادن در چالش های سیاسی با کفار و دشمنان اسلام، یا تدلیس در غیر معامله، معامله بر این تدلیس حرام نیست. ✅ فریب دادن دشمن در امور سیاسی نیز در حکم جنگ است. ❗️مثال(تدلیس در غیر معامله): خانمی که در مجالس زنانه از جواهرات بدلی برای زینت استفاده می کند ؛ ساخت جواهر بدلی به این نیت و نیز اجاره بر این تدلیس، حرام نیست.

📚 فراموش کردن پرداخت فطریه 💠 سؤال: فراموش كردم که زكات فطره را بپردازم، در حال حاضر چه وظیفه ای دارم؟ ✅ جواب: بنابر احتیاط واجب است که زکات فطره را با قصد قربت و بدون نيّت ادا يا قضا، از اموال تان جدا كرده و بپردازید. #احکام_زکات_فطره #فراموش_شدن_فطریه 🆔 @leader_ahkam

📚 زینتی که برای مرد یا زن حرام است، معامله آن هم، به منظور تحقق این عمل حرام، حرام و باطل است. ❗️مثال۱: انگشتر، دستبند و زنجیر طلا برای مرد حرام است. حال اگر برای این تزئین، معامله ای واقع شود، این معامله حرام و باطل است. ❗️مثال۲: اگر کسی برای تبرّج یا تزیّنی که به عنوان ثانوی برای زن حرام است، اجیر شود، معامله باطل و حرام است.🤔 👇 ✍ مقصود این است که مردی حالت نرمش و انعطاف زنانه به خود بگیرد آن حالت جذّابیتی که زن در مقابل مرد دارد، یا زنی در مقابل همجنس خود حالت مردانه داشته باشد، این نوع تشبه حرام است. حال اگر کسی برای چنین تشبهی اجیر شود، این معامله حرام و باطل است. 🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺🌿🌺 📚 چند مسأله در باب تشبه 📚 ۱. صِرف پوشیدن لباس جنس مخالف، چنانچه صدق عنوان تأنیث یا تذکیر نکند، حرام نیست. اگر مردی با حفظ شئون مردانه، لباس زنانه بپوشد، ولی در او هیچ گونه تأنیثی ایجاد نشود، حرمتی ندارد. ۲. تشبه فقط در لباس نیست. ممکن است مردی لباس مردانه بپوشد، ولی رفتار و گفتار و نحوة تعاملش زنانه باشد ؛ یعنی همچنان که شیوه متعارف زنانه، دارای نوعی جاذبه برای جنس مخالف است، این مرد هم برای ایجاد جاذبه در جنس موافق، همان رفتار را تقلید کند، چنین سلوکی مسلماً تأنیث و حرام است. ۳. در تأنیث و تذکیرِ حرام، قصد شرط است؛ یعنی باید با این کار قصد تأنیث داشته باشد. امّا اگر قصد تأنیث ندارد و حرکات زنانه را به جهتی عقلایی انجام می دهد، حرام نیست ؛ مثل مردی که به خاطر ایفای نقشی در فیلم یا تعزیه لباس زنانه می پوشد یا حرکات زنانه انجام می دهد. درحالی که معلوم است شأنش این نیست و بالعکس. ۴. احوط آن است که مرد یا زن، از زینتی که مخصوص به جنس مخالف است استفاده نکند ؛ اگرچه قصد تأنیث و تذکیر هم نداشته باشند. مثل مردی که بدون قصد تأنیث و فقط به منظور آرایش، زیرابرو بردارد که احوط ترک آن است.

📚 جریمه تأخیر در پرداخت اقساط 💠 سؤال: اگر هنگام فروش نسیه یا اقساطی شرط شود که در صورت تأخیر در پرداخت، باید مبلغ معینی به عنوان جریمه به صورت ماهانه یا روزانه (مثلا به ازای هر روز تأخیر یک میلیون تومان) پرداخت گردد، اشکال دارد؟ ✅ جواب: دریافت مبلغ شرط شده، به جهت تخلف از تعهد اشکال ندارد؛ اما اگر دریافت جریمه در مقابل مهلت بیشتر برای پرداخت باشد، جایز نیست. #احکام_معاملات #وجه_التزام 🆔 @leader_ahkam

📚 تطفیف (کم فروشی) 📚 ✍ منظور نقص در چیزی است که یکی از دو طرف معامله به دیگری تسلیم می کند. ⛔️ کم فروشی از گناهان کبیره، و حرام است. ❗️مثال: کسی اجیر شده تا ساختمانی به مساحت صد متر مربع بسازد، و او ساختمان را به مساحت 95 متر مربع می سازد. یا به او گفته شده آهن 14بیندازد، ولی آهن 12 به کار گیرد. این موارد مصداق کم فروشی، و حراماست. 👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇 ⛔️ اگر کسی را برای تطفیف و کم فروشی اجیر کنند، چنین اجاره ای باطل و حرام است. ⚠️ اگر کسی برای توزین(وزن کردن) یا اکتیال(پیمانه کردن) صحیح اجیر شود، ولی کم فروشی و خیانت کند، این اجاره صحیح است. اما مستحق اُجرت نیست ؛ مثلاً اگر به مدّت یک ماه تطفیف کرده، یک ماه را مستحق اجرت نیست؛ چون اجاره او بر اکتیال و توزینِ صحیح واقع شده، که به مقتضای این اجاره عمل نکرده است. اگر مال الاجاره، بر ایّام، توزیع شده است، اگر یک روز خیانت کرده باشد، به همان نسبت مستحق اُجرت نیست و اگر اجرت موزّع بر دفعات اکتیال و توزین باشد، به سهم و اندازه آن دفعاتی که خیانت کرده، مستحق اُجرت نیست. 👆 اگر کسی را اجیر کند، بدون اینکه قید توزین صحیح یا فاسد را داشته باشد، این هم ملحق به صورتی است که شرط اکتیال و توزین صحیح را می کند ؛ یعنی آنجا هم اگر خیانت کرد، مستحق اُجرت نخواهد بود. ✍ کم فروشی به چیزهایی که مَکیل و موزون است، اختصاص ندارد. بلکه شامل اشیایی که با شمارش، یا پارچه ای که با متر، یا زمینی که با متر مربع اندازه گیری می شود نیز می شود. ✍ تطفیف و کم فروشی فقط در مورد خرید و فروش نیست و شامل معاملات دیگر هم می شود. ✅ گاهی کم دادن حق است ؛ مثل جایی که مشتری از بایع طلبکار است. در این معامله آن مقدار را، در جایی که تقاص جایز است، برمی دارد.

📚 کم فروشی در معامله به مجانس(هم جنس) الف) بیع کلی فی الذّمه است ← این معامله صحیح است ؛ اگر چه در ثمن یا مثمن کم فروشی شده است. 👆 این کم فروشی در مقام تسلیم و تسلّم موجب نمی شود که معامله باطل باشد ؛ چون معاملة همجنس با تفاضل آن، وقتی باطل است که در اصل معامله تفاضل وجود داشته باشد ؛ مثلاً بگوید: "یک مَن گندم را فروختم به یک من و نیم از فلان گندم"، که این رباست. ولی چون در اینجا معامله بر عنوان کلّی یک من گندم است (نه یک من مشخص) و در معامله، از لحاظ وزن، تفاضلی بین آنها وجود ندارد، معامله صحیح است. ولی بایع به همان مقدار که از وزن مبیع کم گذاشته است، مدیون مشتری است و باید آن را ادا کند و تصرّف او در معادل آن مقدار از ثمن، حرام است. ب) متعلق معامله، یعنی مبیع، یک عین شخصی خارجی است، نه یک امر کلّی فی الذّمه، و این مبیع موزون است

📚 تطفیف(کم فروشی) در معامله 📚   ✍ منظور نقص در چیزی است ‌‌که یکی از دو طرف معامله به دیگری تسلیم می‌‌کند. ⛔️ کم‌‌فروشی از گناهان کبیره، و حرام است. ❗️مثال: کسی اجیر شده تا ساختمانی به مساحت صد متر مربع بسازد، و او ساختمان را به مساحت ۹۵ متر مربع می‌‌سازد. یا به او گفته شده آهن۱۴ بیندازد، ولی آهن ۱۲ به کار گیرد. این موارد مصداق کم‌فروشی، و حرام است.