📚 ضمان غصب وقف 📚
✍ در مورد غاصب یا هر کسی که خسارت به وقف، مستند به اوست، احکام ذیل وجود دارد:
1⃣ اگر وقف خاص یا وقف منفعت (در وقف عام) باشد:
الف) به عین آن آسیبی برسد یا از بین برود ← ضامن عین موقوفه است.
⚠️ بنابراین ردّ عین در صورتیکه موجود باشد و ردّ عوض آن در صورتیکه تلف کرده باشد، واجب است.
ب) اگر منافع آن غصب شده باشد ← ضامن منافع است و ردّ عوض منافع استیفا شده و استیفا نشده هم واجب است.
📒 اگر وقف تلف شده، باید عوض آنچه از بین رفته است در بدل وقف صرف شود؛ یعنی عین وقف دیگر با آن پول انجام شود و عوض منافع در همان مسیر وقفنامه صرف شود.
❗️مثال: اگر کسی ساختمانی را که طبق وقف میبایست اجاره آن صرف عزاداری امام حسین(ع) شود، خراب کند، باید در عوض، ساختمان دیگری وقف این کار کند.
2⃣ وقف انتفاع (مصالح عامّه) باشد.
الف) مساجد، مقابر، زیارتگاهها، پلها و مانند آن ← اجرت آن را ضامن نیست و فقط اگر عین مسجد و زیارتگاه خسارتی ببیند، ضامن خسارت است و در بدل وقف صرف میشود.
ب) مدارس، حمام، کاروانسرا و مانند آن ← اجرت آن را ضامن است، مگر در همان مواردیکه در وقفنامه تعیین شده، مورد بهرهبرداری واقع شده باشد. (اگرچه غاصبانه مورد بهرهبرداری واقع شده است.)
📚 معلوم نبودن جهت وقف 📚
✍ اگر وقفی بودن چیزی محرز باشد، ولی جهت وقف معلوم نباشد، یعنی ندانیم در چه مسیری باید استفاده شود:
۱. متولی خاصی دارد ← در نحوه تصرف، به او مراجعه میشود.
۲. متولّی خاصی ندارد ← به حاکم شرع مراجعه میشود.
📚مصرف درآمد شیئی که بین محتملات مردد است
1⃣ قدر متیقّن و قدر مشترکی در مورد مصرف آن وجود دارد؛ مثلاً محتملات عبارتاند از فقراء، علماء، سادات و اهل فلان شهر ← بین فقرای عالم سید اهل فلان شهر مصرف میگردد. (یعنی فقرایی که هم عالم، هم سید و هم اهل فلان شهر باشد.)
2⃣ قدر متیقنی وجود ندارد و احتمالات مختلف در افراد خاصی قابل جمع نیست؛ مثلاً بین مسجد و فقراء و حسینیه تردید داشته باشد.
الف) شبهه محصوره ← با قرعه، مورد مصرف معلوم میشود؛ مثلاً اگر قرعه به نام مسجد بیفتد، درآمد صرف مسجد میشود.
ب) شبهه غیر محصوره:
🔸 درصورتیکه بین عناوین یا اشخاص غیر محصوره باشد مثلاً فرزندان یکی از افراد ساکن مشهد که معلوم نیست این فرد کیست یا یکی از فقرای شهر مشهد که معلوم نیست کدام فقیر است یا فراموش کردهایم. ← در حکم مجهول المالک است. بنابراین به عنوان ردّ مظالم به فقراء صدقه داده میشود.
🔸🔸 بین جهات غیر محصوره است؛ مثلاً مردّد بین مسجد، زیارتگاه، پل و... باشیم← در امور خیریهای در همین موارد صرف میشود.
📒 توضیح مطلب
۱. منظور از شبهه محصوره آن است که قدر متیقنی در اینجا وجود خارجی ندارد تا اجارهبها صرف آن شود. اما محدود به موارد معدودی است؛ مثلاً میدانیم که یا باید صرف پزشکان منطقه شود یا صرف علمای منطقه، اما نمیدانیم مشخصاً کدام است؛ پزشکی هم که از علمای دین هم باشد در آن منطقه وجود ندارد. لذا قرعه میاندازیم.
۲. منظور از شبهه غیر محصوره آن است که تعداد احتمالات زیاد است؛ مثلاً مرددیم که مورد مصرف اجارهبها پزشکاناند یا علمای دین یا فقرا و یا ...
📚 اثبات وقف بودن
✍ صرف وجود وقفنامه اثبات کننده وقف بودن چیزی نیست. بلکه وقف به یکی از طرق زیر ثابت میشود:
۱. کسانیکه مال وقفی در دستشان است، اعتراف به وقف بودن آن نمایند و همچنین ورثه او بعد از مرگش اعتراف کنند.
۲. قبلاً کسانیکه مال در دستشان بوده با آن رفتار وقف را میکردهاند.
۳. دو نفر عادل گواهی به وقفیت دهند.
۴. با قرائن و شواهدی مثل شهرت به وقفیت، علم و اطمینان حاصل شود که وقف است.
📚 صدقه 📚
✍️ روایات فراوانی در استحباب صدقه و تشویق بر آن - به خصوص در اوقات ویژه، مثل جمعه، عرفه، ماه رمضان و بر طوائف مخصوص، مثل همسایگان و ارحام - وارد شده است تا آنجا که روایت است:
💝 لا صدقةَ و ذو رحمٍ محتاج
تا زمانیکه ارحام محتاج وجود دارد، (فامیلهای نسبی)، صدقه به دیگران روا نیست.
🎁 شرایط صحّت صدقه
۱. قصد قربت
۲. لفظ یا هر عملیکه دلالت بر تملیک مجانی مال به طرف مقابل میکند.
۳. تحویل دادن مال به طرف مقابل
📚 احکام صدقه 📚
🔸بعد از تحویل صدقه به فقیر یا وکیل فقیر، برگشتن و انصراف از آن شرعاً ممکن نیست.
🔹واسطه شدن برای رساندن صدقه به دیگری مستحب است.
📚از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است:
مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ (عَنْ رَجُلٍ إِلَی مِسْکِینٍ)کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِهِ وَ لَوْ تَدَاوَلَهَا أَرْبَعُونَ أَلْفَ إِنْسَانٍ ثُمَّ وَصَلَتْ إِلَی الْمِسْکِینِ کَانَ لَهُمْ أَجْرٌ کَامِلٌ وَ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ وَ أَبْقَی- لِلَّذِینَ اتَّقَوْا وَ أَحْسَنُوا لَوْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ(وسائل الشیعه، ج۹،ص ۴۲۶)
✍️ کسی که صدقه شخصی را به نیازمندی برساند، مانند صدقه دهنده اجر دارد و اگر صدقه در دست چهل هزار نفر بچرخد و سپس به فقیر برسد، برای هر چهل هزار نفر اجر کامل است ...
🔸 آنچه به فقیر صدقه دادهایم کراهت شدید دارد که با یکی از عقود (مثل بیع، مصالحه) به ملک خود درآوردیم؛ یعنی همان را مثلاً از فقیر بخریم.
🔹 ردّ سائل مکروه است؛ اگرچه گمان داشته باشیم بینیاز است. لذا مقداری اگر چه اندک، به او بدهیم.
🔸 درخواست صدقه و کمک بدون احتیاج، کراهت زیادی دارد. بلکه در صورت احتیاج نیز مکروه است.
📚 مخفيانه يا علني بودن صدقه
📎 در روایت از پیامبر اکرم(ص) آمده است:
صَدَقَةُ السِّرِّ تُطْفِی غَضَب الرَّبِ و تُطْفِئُ الْخَطِیئَةَ کَمَا یُطْفِئُ الْمَاءُ النَّارَ وَ تَدْفَعُ سَبْعِینَ بَاباً مِنَ الْبَلَاء(وسائل الشیعه، ج۹، ص ۳۹۸)
✍️ صدقه مخفیانه خشم پروردگار را خاموش میکند و گناهان را از بین میبرد؛ همانگونه که آب آتش را خاموش میکند و هفتاد باب بلا را دفع میکند.
📙 مواردی که سرّی دادن تأکید نشده است:
الف) دفع تهمت: یعنی برای اینکه در معرض تهمت قرار نگیریم، علنی صدقه بدهیم(مثلاً برای اینکه متهم نشویم انسان بخیل یا خسیسی هستیم، صدقه را علنی میدهیم.)
ب) بخواهیم دیگران یاد بگیرند و اقتدا کنند.
✅ علنی دادن صدقه افضل است← در صدقات واجب، مثل خمس، زکات، فطریه.
🕋 در غیر موارد فوق ← صدقه مخفیانه و سرّی افضل است.
📚 شرایط صدقه دهنده
۱. بلوغ
۲. عقل
۳. عدم محجور بودن (سفیه یا ورشکسته نبودن)
📚 شرایط صدقه گیرنده
۱. تمام صدقات(چه واجب و چه مستحب) را با توجه به نوع و شرایط مصرف صدقه ، به هر انسانی حتی به فرد هاشمی _کسی که نسبش به هاشم، جدّ پیامبر(ص) میرسد_میتوان داد، مگر زکات؛
⚠️ زکات (اعم از زکات مال و زکات فطره) را در صورتی میتوان به هاشمی داد که پرداختکننده خودش هاشمی باشد.
۲. در صدقات مستحبی، فقر، ایمان یا اسلام صدقه گیرنده شرط نیست. لذا به غنی، کافر ذمی و سنی نیز میتوان صدقه مستحبی داد مگر: 👇
❌ به کافر حربی و ناصبی؛ یعنی دشمن اهل بیت(ع)، نمیتوان صدقه داد.
📚 معیار محاسبه اقامت ده روز برای مسافر
💠 سؤال: مسافر چگونه باید اقامت ده روز را محاسبه کند تا نمازش تمام باشد؟
✅ جواب: اگر مسافر پیش از طلوع خورشید به محل اقامت برسد، در صورتی که قصد جدی داشته باشد که حداقل تا غروب روز دهم در آن محل اقامت داشته باشد، نمازش تمام است و اگر پس از طلوع خورشید در بین روز به محل اقامت برسد، در صورتی که قصد جدی داشته باشد که تا همان ساعت ورود در روز یازدهم در محل، اقامت داشته باشد، نمازش تمام است.
#احکام_مسافر #اقامۀ_ده_روز
🆔 @leader_ahkam
اپلیکیشن قرآن هادی
با ترجمه فارسی و تفسیر (اهل البیت)
http://www.hadiapp.net/quran-farsi/
📚 نامعلوم بودن صحت قرائت امام جماعت
💠 سؤال: اگر عدالت امام جماعتی برای من محرز شود اما صحت قرائتش معلوم نباشد؛آیا میتوانم بنا را بر صحت بگذارم و به او اقتدا کنم؟
✅ جواب: بله، میتوانید اقتدا کنید.
#احکام_نماز_جماعت #قرائت_امام_جماعت
🆔 @leader_ahkam
📚 صیانت فرزندان از گناه
💠 سؤال: آیا بر ولیّ کودک لازم است که کودک را از مشاهده تصاویر مبتذل و زشت حفظ کند و اگر خواست ببیند، مانع او شود؟
✅ جواب: بله، لازم است.
#احکام_فضای_مجازی
🆔 @leader_ahkam
📚 کفایت غسل جنابت از سایر غسل ها
💠 سؤال: آیا کسی که چند غسل واجب بر عهده دارد، با انجام غسل جنابت، بقیه غسل ها از عهده او ساقط می شود؟
✅ جواب: اگر غسل جنابت بر عهده او باشد، با انجام غسل جنابت هر غسل واجبی که بر عهده دارد ساقط می شود.
#احکام_طهارت #غسل_جنابت
🆔 @leader_ahkam
📚 دریافت شارژ اشتباه
💠 سؤال: فردی به من اطلاع داده که اشتباهی برای خط موبایل شما شارژ فرستادم و شما اون مبلغ رو به ما برگردون؛ مبلغ شارژ قابل توجه است و شاید من این مبلغ رو تا دو سال طول بکشه مصرف کنم، در حال حاضر وظیفه من چیست؟
✅ جواب: اگر امکان برگرداندن شارژ به طرف مقابل وجود داشته باشد این کار را انجام بدهید و در غیر این صورت هر چند دادن مبلغ شارژ به طرف مقابل واجب نیست ولی اگر مبلغ را نپردازید حق استفاده از شارژ را هم ندارید.
#احکام_حق_الناس
🆔 @leader_ahkam
📚 خمس سرمایه و ابزار کار
💠 سؤال: مقداری پول برای خرید ابزار کار پس انداز کرده ام اما اگر خمس آن را بپردازم، توانایی خرید را از دست خواهم داد؛ تکلیف چیست؟
✅ جواب: اگر پول پس انداز شده از درآمد کسب باشد در فرض سوال مشمول خمس است اما اگر قبل از سررسید سال خمسی، ابزار کار را خریداری کنید و مجموع سرمایۀ شما به اندازه ای باشد که اگر خمس آن را بپردازید، درآمد حاصل از باقی مانده سرمایه، برای مخارج زندگی کافی نباشد، سرمایۀ شما خمس ندارد.
#احکام_خمس #خمس_سرمایه
🆔 @leader_ahkam
📚 قرائت نماز معذور
💠 سؤال: مادر پیرم، سواد ندارد و به زبان محلی صحبت می کند و نمی تواند قرائت و اذکار نماز را به طور صحیح تلفظ کند؛ تکلیف ایشان برای خواندن نماز چیست؟
✅ جواب: اگر با آموزش و تمرین نیز نمیتواند صحیح تلفظ کند، باید نماز را به هر صورت که میتواند بخواند و احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت بخواند.
#احکام_نماز #نماز_معذور
🆔 @leader_ahkam