2⃣ وصایای متضاد
✍ وصایایی که بعد از وصایای دیگر وصیت شده، وصایای قبلی را باطل میکند؛
❗️مثلاً یکی در تاریخ ۱۳۶۰ وصیت شده باشد و یکی در تاریخ ۱۳۷۲ و این دو وصیت با هم قابل جمع نباشند.
🔸 مثال۱: شخصی وصیت کرده از اموالم برایم حج واجب بجا آورید و مهریه همسرم را بپردازید. فرض کنید قیمت حج ۶ میلیون و مهریه زن ۳۰ میلیون باشد و ارزش اموال میت هم ۲۰ میلیون باشد و بدهی دیگری نداشته باشد ← در این حالت از اصل مال میت به وصیت عمل میشود؛ چون هر دو از واجبات مالی است. با توزیع ماترک میت بین هزینه حج و مهریه زن، آنچه برای حج در نظر گرفته میشود، برای انجام این فریضه کافی نیست. لذا ۲۰ میلیون برای مهریه پرداخت میشود.
🔹مثال۲: شخصی وصیت کرده از اموالش برای او ۱۰ سال نماز بجا آورده شود که هزینه آن مثلاً ۳ میلیون است و مهریه همسرش را که ۳۰ میلیون است، هم بپردازند و اموال میت فقط ۲۰ میلیون ارزش دارد ← باید کل اموال (به استثنای هزینه تجهیز میت) صرف مهریه شود؛ چون واجبات مالی مقدم است.
🔸مثال۳: در مثال ۲ اگر اموال میت (با کسر هزینه تجهیز میت) ۳۵ میلیون باشد ← مهریه زن ابتدائاً پرداخت میشود و ثلث آنچه باقیمانده بعد از کسر مهریه، صرف نماز میت میشود و بقیه به ورثه میرسد.
🔹مثال۴: در مثال ۳ اگر علاوه بر دو وصیت مذکور، وصیت شده باشد که ۲ میلیون به فلان فقیر محله صدقه بدهند، به دلیل آنکه باید مابقی اموال صرف نماز میت شود و از اموال او چیزی باقی نمیماند (و واجبات بدنی مقدم بر تبرعیاند) لذا این وصیت عمل نمیشود و شرعاً نباید به آن فقیر کمک کرد؛ مگر آنکه ورثه از سهم خود گذشت کنند.
🔸مثال۵: اگر کسی وصیت کرده از اموالم ۱۰ سال نماز قضا (فرض کنید حداقل هزینه آن ۴ میلیون باشد) و ۴ سال روزه قضا (یک میلیون) و یک عمره مستحبی بجا آورید (۲ میلیون) و با فرض اینکه اموال وی ۱۵ میلیون (با کسر هزینه دفن) ارزش داشته باشد، چون واجبات بدنی (نماز و روزه) مقدماند، لذا نوبت به عمره نمیرسد (زیرا ثلث مال او ۵ میلیون میشود و برای انجام عمره در کنار نماز قضا و روزه قضا کافی نیست) و اگر ترتیب دارد، یعنی گفته است نماز قضا بگیرید و بعد از آن روزه قضا، آنگاه عمره بجا آورید، باید ابتدا نماز را انجام داد و آنچه بـــاقی میماند، صرف روزه کرد و به عمره مستحبی هم نوبت نمیرسد.
📚 اجازه دادن ورثه نسبت به بیش از ثلث اموال
✍ ورثه هر مقدار بیش از ثلث اموال را اجازه دهند، به همان مقدار نافذ است.
1⃣ بعد از مرگ میت اجازه دهند ← مطلقاً نافذ است (حتی اگر در زمان حیات میت ردّ کرده باشند.)
2⃣ قبل از مرگ میت اجازه دادهاند ← مطلقاً نافذ است (حتی اگر بعد از فوت میّت ردّ کنند.)
⚠️اگر برخی از ورثه اجازه بیش از ثلث را صادر کنند، اجازهدهندگان نسبت به سهم خودشان باید به بیش از ثلث عمل کنند.
📚 روش اثبات وصيت 📚
1⃣ وصیت در مورد سرپرستی کردن شیء یا فرزندان صغیر باشد ← دو مرد عادل شهادت دهند.
2⃣ وصیت در مورد مال باشد ← یکی از موارد زیر برای اثبات وصیت کافی است:
الف) شهادت دو مرد عادل
ب) شهادت یک مرد عادل و قسم خوردن
ج) شهادت یک مرد عادل با دو زن عادل
د) با اقرار همه ورثه
⚠️ اقرار بعضی از وراث: در صورت اقرار بعضی از ورثه، وصیت در حقّ آن ورثه اقرارکننده نافذ و لازم الاجراء است.
📚 رجوع از وصیت 📚
۱. موصی تا زمانیکه زنده است، میتواند از وصیتش برگردد.
۲. تحقق رجوع از وصیت یا با کلام و سخن است، مانند اینکه بگوید:"از وصیتم برگشتم" یا بگوید "آن وصیت باطل است". یا با عمل است، مانند اینکه موصیبه را بفروشد.
📚 شک در رجوع موصی از وصیت
۱. وصیت مطلق باشد.[یعنی مقصود موصی آن است که در هر شرایطی به آن عمل شود.] ← در صورت شک، اصل، عدم رجوع است.
۲. وصیت مقید به چیزی مثل مرگ موصی در سفر یا بیماری خاص باشد ← اگر در آن سفر یا بیماری نمیرد، وصیت باطل میشود.
✨
مصطفی فخر نبوّت، افتخارش فاطمه است
مرتضی دست خدا و دستيارش فاطمه است
دستيارش نه، همه دار و ندارش فاطمه است
ای خوشا آن كس كه روز حشر، يارش فاطمه است
ولادت حضرت فاطمه زهـرا
سلام الله علیها و روز مـادر
و روز زن بر شما مبارک باد
✨
#میلاد_حضرت_زهرا
💢 @Hadis_Shia 💢
📚 شک پس از غسل
💠 سؤال: اگر شخصی پس از غسل، شک کند که آیا سمت چپ بدن را شسته است یا خیر، آیا غسل او صحیح است؟
✅ جواب: اگر پس از چند روز شک کند، به شک خود اعتنا نکند ولی اگر در مدت کمی پس از غسل که مثلا هنوز بدن و مو مرطوب است، شک کند، باید محل شسته شود.
البته شخصی که در این باره زیاد شک می کند، به شک خود اعتنا نکند و بنا را بر شستن بگذارد.
#احکام_طهارت #احکام_غسل
🆔 @leader_ahkam
📚 نذر 📚
✍ ملتزم دانستن خود به اینکه عملی را برای خدا به نحو مخصوص انجام دهیم.
📎 شرایط انعقاد نذر 👇
⚠️(منظور آن است که در چه شرایطی واجب است نذر ادا شود.)
1⃣ صیغه نذر: در انعقاد نذر، صرف نیت کافی نیست و ذکر صیغه لازم است؛
✍ گرچه لازم نیست صیغه به عربی باشد؛ مثال: "لله علیّ ان اصلّی صلاة اللیل"؛ "برای خدا بر من است که نماز شب بخوانم" یا "لله علیّ ان اترک الغیبة"؛ "برای خدا بر من است که غیبت نکنم".
⛔️ منعقد شدن نذر با جملات زیر محل اشکال است:
🔹"نذرت لله ان اصوم"؛ "نذر کردم برای خدا اینکه روزه بگیرم".
🔸"لله علی نذر صوم یوم"؛ "برای خداوند بر من است نذر یک روز روزه".
⚠️ لذا بنابراحتیاط، باید به نذر عمل شود و با ترک آن، بنابر احتیاط، کفاره تعلق میگیرد.
2⃣ متعلق نذر (آنچه در نذر بیان شده انجام یا ترک آن) باید رجحان داشته باشد؛ چه واجب باشد و چه مستحب (از نظر انجام آن) و چه حرام باشد و چه مکروه (از نظر ترک آن)؛
❗️مانند اینکه نذر کند روزه بگیرد یا زیارت برود یا نذر کند غیبت را ترک کند یا سیگار نکشد.
❌ بنابراین در صورتیکه متعلق نذر، امر مرجوحی باشد، نذر صحیح نیست؛
❗️مانند اینکه نذر کند سیگار بکشد یا غیبت کند.
✅ اما اگر متعلق نذر امر مباحی باشد، در صورتیکه جهت رجحانی در آن مدّ نظر باشد، نذر منعقد میشود؛
❗️مانند اینکه نذر کند غذا بخورد تا توانایی بر اطاعت خدا داشته باشد. اما اگر هیچ رجحانی نداشته باشد، نذر منعقد نمیشود.
3⃣ باید متعلق نذر مقدور ناذر باشد و مشقت فراوان یا ضرر قابل توجه نداشته باشد؛
❗️ مثلاً کسی که روزه برایش ضرر دارد، نمیتواند نذر کند که روزه بگیرد یا کسیکه توان راه رفتن ندارد، نمیتواند نذر کند که با پای پیاده به کربلا برود.
📒 ترجیح داشتن و عاجز نبودن هنگام فرارسیدن وقت عمل نذر نیز ملاک است. لذا اگر وقت عمل، متعلق نذر رجحان نداشت یا ناذر، عاجز از انجام آن بود یا برای او مشقت فراوان داشت، عمل به نذر واجب نیست.
4⃣ شخص نذر کننده باید بالغ، عاقل، دارای اختیار و دارای قصد باشد و همچنین اگر در مورد مال خود نذر کرده، محجور (مثل سفیه یا مفلس) نباشد.
⚠️ انسان سفیه حتی وقتی چیزی را در نذر به عهده و ذمه بگیرد که جنبه مالی داشته باشد، اگرچه از عین اموال حال حاضر او نباشد، نذرش باطل است. اما شخص مفلس اگر چیزی را که جنبه مالی دارد، به عهده و ذمّه بگیرد، ولی در مورد عین یکی از اموال حال حاضرش نذر نکرده، ایرادی ندارد و نذر منعقد است.
5⃣ اگر زن به همراه شوهرش باشد، نذر زن بدون اذن شوهر، اگر چه در مورد اموال زن باشد، بنابر احتیاط واجب باطل است.
⁉️ اگر ابتدا شوهر اذن دهد و پس از نذر، مانع شود، نذر واجبالوفاء است.
⁉️ معنای لزوم اذن شوهر آن نیست که زن در اموال خودش اجازه تصرف ندارد. بلکه بدین معناست که نذر او واجبالوفاء نیست.
📚 اقسام نذر 📚
1⃣ نذر مشروط: نذری است که معلق بر چیزی باشد. این نوع نذر به سه صورت است:
الف) به شکرانة نعمت دنیوی یا اخروی نذر کند.
❗️مثال: اگر خداوند به من فرزند سالمی عطا کند، برای خدا بر من است که چهل فقیر را غذا دهم؛ در این مثال، اطعام فقیر متوقف بر داشتن فرزند سالم است که به شکرانة آن این نذر انجام میشود.
ب) برای طلب دفع بلا و گرفتاری این نذر منعقد میشود.
❗️مثال: اگر خداوند پدرم را شفا دهد، برای خدا بر من است که چهل شب زیارت عاشورا بخوانم.
ج) نذر برای بازداشتن نفس از عمل محرم یا مکروه است.
❗️مثال: اگر دروغ گفتم، برای خدا بر من است که یک فقیر را غذا دهم.
2⃣ نذر مطلق: نذری است که بر چیزی معلق نیست.
❗️مثال: برای خدا بر من است که ماه رجب را روزه بگیرم.
⁉️ اگر آنچه را نذر کرده مقید به زمان یا مکان خاصی است، انجام آن در غیر آن مکان یا زمان کافی نیست.
⁉️ اگر فرضاً ده روز روزه نذر کند و معین نکند که پیدرپی یا به صورت پراکنده باشد، به هر صورت انجام دهد اشکال ندارد.
⁉️ اگر مالی را نذر یکی از مشاهد مشرفه کند، باید صرف مصالح آن مکان شود. اما اگر مال را نذر یکی از ائمه(ع) یا اولاد آنها نماید، جایز است در هر کار خیر، اعم از صدقه به فقراء، ساخت و تعمیر مسجد، پل و .... صرف شود؛ با قصد اینکه ثواب آن به منذورله برگردد؛ هرچند مستحب است که صرف مخارج حرم و زائران و خادمان آن شود. البته اگر نذر مقید به مصرف خاصی است، باید طبق آن عمل شود.
📚 حکم تخلف از نذر 📚
1⃣ منذور(آنچه که نذر شده) مقید به زمان خاصی است:
الف) منذور روزه است ← قضای روزه واجب است و در صورت ترک عمدی کفارة حنث(شکستن نذر) نذر نیز واجب میشود.
ب) منذور نماز است ← بنابر احتیاط واجب، قضا واجب است و با ترک عمدی، کفاره حنث نذر نیز واجب میشود.
ج) منذور غیر نماز و روزه است؛ مانند زیارت امام حسین(ع) در روز عاشورا ← قضا واجب نیست. ولی اگر عمداً ترک کرده باشد، کفاره واجب میشود.
2⃣ منذور مقید به زمان خاصی نیست (نذر مطلق) ←جایز است تأخیر آن تا زمانیکه گمان به فرارسیدن مرگش کند؛ در این صورت تأخیر آن جایز نیست. بنابراین حنث نذر در این قسم به این صورت است که در مدت حیاتش انجام ندهد.
⁉️ در صورتی شکستن نذر موجب کفاره میشود که نذرکننده عمداً و با اختیار (نه از روی فراموشی یا اضطرار یا اکراه و تهدید) به نذر خود عمل نکند. (کفاره جای توبه را نمیگیرد).
⁉️ اگر نذر کند هر پنجشنبه را روزه بگیرد، در صورتیکه بعضی از پنجشنبهها مصادف با عید فطر یا قربان شود، یا نذرکننده بیمار یا حائض شود و نتواند آن روز را روزه بگیرد، واجب است قضای آن را بجا آورد و این حکم در مورد سفر، احتیاط واجب است.
⁉️ در صورتیکه نذر کرده روز خاصی را روزه بگیرد، جایز است به سفر رود؛ هرچند سفر برای او ضرورت نداشته باشد. اما بعد از آن باید روزه را قضا کند و کفارهای ندارد.
⁉️ شخصی نذر کرده هر پنجشنبه روزه بگیرد. در صورتیکه یک پنجشنبه را روزه نگیرد:
۱) اگر هنگام نذر، منظورش تمام پنجشنبهها به عنوان مجموعه واحد بوده، به این معنا که اگر حتی یک پنجشنبه هم روزه نگیرد، مطلوب تأمین نشده است ← در این صورت به خاطر یک بار تخلف، نذر منحل شده و کفاره بر او واجب میشود و هفتههای بعد، دیگر روزه واجب نیست.
۲) هر پنجشنبه جداگانه مد نظر است← در این صورت در ازای هر پنجشنبهای که عمداً روزه نگیرد، یک کفاره واجب است.
📚 کفاره شکستن نذر 📚
✍ اگر کسی حنث نذر کند، باید یا ده فقیر را اطعام کند یا آنان را لباس پوشاند و در صورتیکه مقدور نباشد، سه روز پیاپی روزه بگیرد.
⁉️ اگر ناذر، از انجام منذور ( چه نذر مطلق و چه نذر مقید به زمان) عاجز شود، نذر منحل میشود و چیزی برعهدة ناذر نیست؛ مگر در مورد نذر روزه که در صورت عجز، باید در ازای هر روز، یک مد طعام به فقیر بدهد
📚 خمس کاشته های زراعی و خانۀ نیمه کاره
💠 سؤال: آیا مالک محصولات زراعی به عمل نیامده و یا مالک ساختمانِ نیمه کاره در سر سال خمسی، وظیفه ای برای پرداخت خمس آن دارند؟
✅ جواب: محصولات کشاورزی قبل از رسیدن به مرحلهای که مقصود کشاورز است (مانند اینکه هدف کشاورز از کاشت درخت انگور، برداشت انگور باشد نه غوره)، اگر به نحوی باشد که بر آن، صدقِ ربح کند (یعنی ارزش مالی داشته باشد) در پایان سال خمسی، متعلق خمس است و همینطور است نظایر آن از قبیل ساختمان نیمه کارهای که به قصد تکمیل و فروش در حال ساخت است.
#احکام_خمس #خمس_محصول
🆔 @leader_ahkam
📚 قسم📚
✍ یعنی انسان به اسم خدا یا صفات مختص به آن، مانند "مقلب القلوب و الابصار" یا صفاتیکه غالباً برای او به کار میرود و استعمالش ظهور در خدای متعال دارد (نه دیگران)، مانند خالق، رازق و رحیم، به هر زبانی که باشد، قسم بخورد کاری را انجام دهد یا ترک کند.
📎 دو مسئله مهم 👇
1⃣ قسم به غیر لفظ ظاهر در حق تعالی
✍ اگر لفظ استعمال شده ظهور در حق تعالی ندارد، اما شخص، منظورش ذات باری تعالی بوده، بنابر احتیاط واجب احکام قسم را دارد.
2⃣ قسم به غیر نام خدا
✍ اگر قسم به غیر خداوند باشد، مانند اینکه قسم به پیامبر اکرم(ص) یا ائمه معصومین(ع) یا به قرآن کریم و امثال آن باشد، قسم محقق نمیشود.
📚 شرایط انعقاد قسم 📚
1⃣ صیغه قسم که در بالا شرائط آن بیان شد.
2⃣ مقسمعلیه(چیزیکه بر آن قسم خورده شده است) در صورتیکه قسم به انجام آن باشد، باید عمل واجب یا مستحب یا مباح باشد؛ چه رجحان در این عمل مباح باشد و چه نباشد و در صورتیکه قسم به ترک آن است، عمل حرام یا مکروه یا مباح باشد. بنابراین در قسم، مقسمعلیه نباید امر مرجوحی باشد.
⚠️ در صورتیکه مقسمعلیه هنگام قسم امر راجحی باشد و بعد از آن مرجوح شود، قسم باطل میشود؛ هرچند دوباره بعد از انحلال قسم دارای رجحان شود.
3⃣ مقسمعلیه مقدور باشد و مشقت فراوان یا ضرر قابل ملاحظه نداشته باشد.
4⃣ کسیکه قسم میخورد، باید بالغ، عاقل، بااختیار و قصد باشد و نسبت به مقسمعلیه محجور نباشد.
5⃣ اذن پدر در مورد قسم فرزند، و اذن شوهر در مورد قسم زن، لازم است.
📚 شکستن قسم 📚
✍ هر آنچه در بخش شکستن نذر بیان شد، در قسم نیز جاری است.
📎 کفاره شکستن قسم
✍ حکم تخلف از قسم مانند نذر است.
📚 عهد 📚
✍ یعنی انسان با خدا عهد ببندد که کاری را انجام دهد یا ترک کند ؛
❗️مانند اینکه بگوید "باخدا عهد می بندم که نماز را اول وقت بخوانم" یا "بر من است عهد خداوند که نماز را اول وقت بخوانم".
📎 شرایط انعقاد عهد
✍ شرایط قسم به جز شرط پنجم، در عهد نیز لازم است مراعات شود.
⁉️ عهد نیز مانند نذر 👇
1⃣ میتواند مطلق باشد؛
❗️مانند اینکه گفته شود "با خدا عهد میبندم که نمازم را اول وقت بخوانم"
2⃣ میتواند معلق بر شرطی باشد؛
❗️مانند: "اگر در امتحان موفق شدم، با خدا عهد میبندم که نمازم را اول وقت بخوانم".