🔴از «مکاسب شیخ انصاری» تا «اقتصاد اسلامی»! 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ یکی از آقایان محترم در نقد «اقتصاد اسلامی» گفته‌اند: «پسوند اسلامی برای اقتصاد غلط است. آنچه که در فقه داریم، حقوق بازرگانی است نه اقتصاد. مکاسب شیخ انصاری حقوق بیزنس است که غیر از اکونومی است. اکونومی یعنی چه فرمولی تورم را پایین می‌آورد و این در فقه ما وجود ندارد. اینها فکر می‌کنند مکاسب شیخ انصاری اقتصاد است، درحالی که مکاسب شیخ، حقوق بازرگانی است.» 🔻این استاد عزیز گمان کرده‌اند که مدعیان #اقتصاد_اسلامی، آن را معادل مباحث فقهی ناظر به بیع و شراء موجود در مکاسب شیخ انصاری می‌دانند! به تعبیر دیگر، ابتدا اقتصاد اسلامی را معادل فقه اقتصادی پنداشته و سپس به نقد آن رفته است! به اختصار عرض می‌کنم که «هیچ‌کدام» از مدافعان اقتصاد اسلامی، تأکید می‌کنم «هیچ‌کدام»، چنین پنداری از اقتصاد اسلامی نداشته و ندارند! ای کاش این استاد محترم یکی از چنین پندارگران را نام ببرند. از ابتدایی‌ترین آگاهی‌های فقهی و اقتصادی است که مکاسب #شیخ_انصاری(ره) نهایتاً ناظر به «احکام و هنجارهای افعال اقتصادی مکلفین» است؛ یعنی نه تنها شامل احکام هنجاری «پدیده‌ها و ساختارهای اقتصادی» نیست (یعنی در همان بخش فقه اقتصادی نیز ناقص و ناتمام است) که اساساً هیچ نظری به «ابعاد توصیفی دانش اقتصاد» ندارد. به تعبیر دیگر، دانش #فقه متکفل ارزش‌گذاری کنش‌های مکلفین است و اختصاص به اقتصاد هم ندارد، یک فقه پویا باید بتواند احکام و هنجارهای اسلامی ناظر به همه کنش‌های فردی و اجتماعی و تمدنی انسان و بلکه همه پدیده‌ها و ساختارهای انسانی را به صورتی ضابطه‌مند از منابع و متون دینی استنباط کند. اما «اقتصاد اسلامی» بالکل ایده‌ای دیگر است خیلی متفاوت با «فقه اسلامی» است! «فقه اسلامی»، صرفاً پاسخگوی «بخش هنجاری» ایده اقتصاد اسلامی است. در حالی که بخش اصلی و عمده دانش اقتصاد اسلامی ناظر به «ابعاد توصیفی» کنش‌ها و پدیده‌های اقتصادی است: یعنی ناظر به «توصیف»، «تفسیر»، «تبیین»، «پیش‌بینی» و «کنترل» کنش‌ها و پدیده‌های اقتصادی است. 🔻اسلامیت علوم انسانی در هر کدام از بخش‌‌های توصیفی و توصیه‌ای علوم انسانی متفاوت است. و این چیزی است که متأسفانه تاکنون از سوی مخالفان ایده علوم انسانی اسلامی به درستی فهم نشده است. #مکاسب #علوم_انسانی 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢سنت‌گرایی‌ بازدارنده: از «تقدیس» کتاب‌های پیشینیان تا «تنقیص» کتاب‌‌های معاصران! 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔷برخی از اساتید حاضر در نشست «بررسی مشکلات دروس آزاد» با تقدیس کتاب‌های #رسائل و #مکاسب و #کفایه، به تنقیص کتاب‌هایی مثل #حلقات شهید صدر و #الفائق فی الاصول و #الشخص_الاعتباری و امثال آنها پرداخته‌ و با تعریض به نویسندگان این کتاب‌ها، نکات عجیبی در این زمینه مطرح کرده‌اند! 🔻بنده قصد بیان نقاط قوت و ضعف کتاب‌های پیشینیان و یا کتاب‌‌های جدید را ندارم؛ چرا که چنین کاری به فرصتی فراخ و مجال و مکانی دیگر نیازمند است؛ اما بر این باورم که مخالفت با کتاب‌های جدید و تقدیس بی‌چون و چرای کتاب‌های پیشینیان و اصرار بر اینکه هیچ کتابی توانایی جایگزینی مکاسب و رسائل و کفایه را ندارد، تصور و اندیشه‌ای بسیار مخرب است. نوعی سنت‌گرایی بی‌وجه و متوقف‌کننده است. ✔️کتاب‌ها و مباحث جدید، نه تنها مورد اقبال استادان آگاه نسبت به مقتضیات زمان قرار گرفته‌اند، که مباحثی بسیار ضروری و لازم برای دنیای جدید دارند. ✔️افزون بر این، نشان دهنده ظرفیت‌های نهفته در منابع سنتی فقه و اصول هستند. 🔶به همین دلیل، حوزه علمیه نه تنها باید چنین کتاب‌هایی را ارج نهاده و برصدر نشاند؛ بلکه نویسندگان آنها را نیز باید بر صدر نشانده و ارج نهد. آنان جرئت و جسارت استخراج مباحثی روزآمد در حوزه «روش استنباط» و «فقه ساختار»ها و شرکت‌ها را داشته‌اند. با ارج‌نهادن به نویسندگان و طراحان چنین کتاب‌هایی، زمینه نوآوری‌های بیشتری در حوزه‌های علمیه فراهم خواهد شد. 🔶رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی حدود ۳۰ سال پیش چقدر زیبا فرمودند: «این کتابهای درسی ما ابدی نیست که باید تا آخر گفت: «ثلاثة لیس لها نهایة؛ رسائل و مکاسب و کفایة». نه، یک روز رسائل نبود، یک روز مکاسب نبود، ملایی مثل شیخ درست شد. یک روز کفایه نبود، ملایی مثل آخوند درست شد. این‌چنین نیست که ما خیال کنیم تحصیل حتماً از طریق این کتابهاست؛ نه، نگاه کنیم، عیب این کتابها را پیدا کنیم و یک کتاب بی‌عیب در اختیار بگذاریم؛ ببینیم آیا این ترتب علمی درست است، یا درست نیست؛ اگر دیدیم درست نیست، شکل درستش را پیدا کنیم.» #حوزه_علمیه 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹