افضلیت علی بن موسی الرضا علیه السلام در نگاه مأمون عباسی لعنة الله علیه ذكر ان عيسى بن محمد بن ابى خالد، بينما هو فيما هو فيه من عرض اصحابه بعد منصرفه من عسكره الى بغداد، إذ ورد عليه كتاب من الحسن بن سهل يعلمه ان امير المؤمنين المأمون قد جعل على بن موسى بن جعفر بن محمد ولى عهده من بعده، و ذلك انه نظر في بنى العباس و بنى على، فلم يجد أحدا هو افضل و لا اورع و لا اعلم منه (تاریخ الطبري، ج8، ص554). محمد بن جریر طبری (د. 310ق) نقل می‌کند که نامه‌ای از حسن بن سهل به عیسی بن محمد رسید که در آن آمده بود که مأمون عباسی، علی بن موسی (ع) را ولی عهد خود قرار داده؛ زیرا «مأمون در بنی عباس و بنی علی (ع) نظر کرد. پس نه افضل، نه با ورع تر، و نه اعلم از علی بن موسی (ع) نیافت». #افضلیت @Al_Meerath

افضل امّت بعد از پیامبر (ص) در نگاه صحابه ابوبکر باقلّانی (د. ۴۰۳ق): برتری‌دادن علی -رضوان الله علیه- [بر دیگر اصحاب] مشهور است نزد بسیاری از صحابه؛ مانند آنچه از عبد الله بن عباس، حذیفة بن یمان، عمار [بن یاسر]، جابر بن عبد الله، ابوالهَیثم بن تَیِّهان، و غیر ایشان روایت شده است، هرچند روایت در خصوص برتری‌دادن ابوبکر [بر دیگر اصحاب] نزد «اصحاب الحدیث» مشهورتر است... اما قول به برتری‌دادن عمر یا عثمان یا عباس [بن عبدالمطلب] یا عبدالرحمن بن عوف بر دیگر اصحاب، اقوال تازه‌ای است که در نزد صحابه شناخته‌شده نبوده است (مناقب الأئمة الأربعة، ج۱، ص۲۹۴). باقلانی از متکلمان بزرگ اشعری مذهب است و آثار مهمی دارد که در برخی از آن‌ها چون الانتصار و مناقب الأئمة الأربعة به رد آموزه‌های موجود در مصادر امامیه توجه کرده است. این گزارش و گواهی او از این جهت ارزشمند است که نشان می‌دهد که اعتقاد شیعه به افضلیت علی علیه السلام -بر اساس مصادر عامه- در میان صحابه نیز شایع بوده است؛ اعتقای که بعدتر نزد اهل سنت، باوری فاسد دانسته شد و معتقد به آن دست‌کم «شیعيٌّ جَلدٌ» خوانده شد! #افضلیت @Al_Meerath

گزارش مهم باقی‌مانده از قاضی عبدالجبار از شیخش ابوعبدالله بصری در خصوص تفضیل امیرالمؤمنین علیه السلام ابوالحسن علی بن حسین زیدی در کتاب المحیط بالإمامة می‌نویسد: قاضی القضات [عبد الجبّار معتزلی (د. 415ق)] در المحیط [بالتکلیف] گفت: بیشتر شیوخ متأخر ما یقین دارند به برتری امیرالمؤمنین (ع) و شیخ ما ابوعبدالله [بصری (د. 369ق)] در این خصوص بحث را به نهایتش رسانده است. راه [اثبات] این مسئله، روایات است. وی گفته که برای [اثبات] اینکه او برتر است باید رجوع کرد به حدیث طیر و حدیث منزلت؛ آن‌گونه که ما در المغني یاد کردیم... شیخ ابوعبدالله بصری -رحمه الله- گفت: «برتری‌دادن امیرالمؤمنین (ع) بر دیگر صحابه از جماعتی از صحابه و تابعین نقل شده و روایات در این خصوص مشهور و متواتر است. از جمله کسانی که برتری‌دادن امیرالمؤمنین (ع) از او نقل شده، حذیفة بن یمان است؛ از او دربارۀ امیرالمؤمنین علی (ع) پرسیده شد، گفت: "او برترین فرد این امت بعد از پیامبر این امّت است و جز منافق در برتری او شک نمی‌کند". همچنین روایت شده از جابر بن عبدالله که دربارۀ علی (ع) گفت: "او برترینِ مردم است". از ابوسعید خدری هم نقل شده که دربارۀ علی (ع) گفت: " او برترین آفریده است". (و مشهور این است که... سلمان، ابوذر، و غیر ایشان از صحابۀ بدری از مهاجرین و انصار، علی (ع) را برتری می‌دادند) بر دیگر صحابه. و شهرت این مطلب که اینان او را بر دیگر صحابه برتری می‌دادند، به اندازۀ شهرت این مطلب است که عمر و عثمان، ابوبکر را بر دیگر صحابه برتری می‌دادند». [ابوعبدالله بصری] گفت: «نام‌بردن از تمام افرادی از صحابه را که قائل به تفضیل امیرالمؤمنین علی (ع) بر دیگر صحابه بودند، رها کردیم». [بصری] گفت: «نقل شده از حکم [بن عتیبه] که گفت: متعّرض آن دو -یعنی ابوبکر و عمر- نمی‌شوم. لکن می‌گویم که او -یعنی علی (ع)- برتر از آن دو است». [بصری] گفت: «نقل شده از ابراهیم [بن یزید نخعی] که گفت: "هیچ‌یک از اصحاب محمد (ص) برتر از علی نیست و نزد ما محبوب‌تر از علی نیست". همچنین برتری‌دادن علی (ع) بر دیگر صحابه از مجاهد، عطاء، و سلمة بن کهیل نقل شده است. از ابواسحاق سبیعی نقل شده که گفت: "جز فاسق در علی شک نمی‌کند". نقل شده از سفیان ثوری که گفت: "برترین مردم بعد از پیامبر (ص)، علی بن ابی طالب است". نقل شده است از یحیی بن آدم که گفت: "هیچ‌یک از اهل کوفه را درک نکردم مگر اینکه علی را بر ابوبکر و عمر برتری می‌داد". نقل شده از ابوبکر بن عیّاش که گفت: "برترین مردم بعد از پیامبر (ص) که تردیدی در برتری او نیست، علی بن ابی طالب است". یادکردن تمام کسانی از دیگر صحابه و تابعین و افراد پس از ایشان که علی (ع) را بر دیگر صحابه برتری می‌دادند، به درازا می‌کشد. شیخ ما ابوالقاسم بلخی [د. 319ق] در کتاب المقالات گفت: "بشر بن معتمر [د. 210ق] و شیعه و بیشتر معتزلۀ بغداد و بسیاری از معتزلۀ بصره و غیر آن می‌گویند: برترین شخص این امّت بعد از پیامبرش، علی بن ابی طالب است"». این مطالب، آن چیزی بود که شیخ ابوعبدالله بصری نقل کرده است (السیّد المرتضی و آراؤه في مرآة التراث: کتاب المحیط بالإمامة نموذجاً، نوشتهٔ امین حسین‌پوری، ص259-263). #افضلیت @Al_Meerath

◼️برادر پیامبر خدا صلی الله علیه وآله زَكَرِيَّا بْنُ يَحْيَى قَالَ: حَدَّثَنَا عُثْمَانُ قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ اللهِ بْنُ نُمَيْرٍ قَالَ: حَدَّثَنَا مَالِكُ بْنُ مِغْوَلٍ، عَنِ الْحَارِثِ بْنِ حَصِيرَةَ، عَنْ أَبِي سُلَيْمَانَ الْجُهَنِيِّ قَالَ: سَمِعْتُ عَلِيًّا، عَلَى الْمِنْبَرِ يَقُولُ: «أنا ‌عَبْدُ ‌اللهِ ‌وَأَخُو رَسُولِهِ ص، لَا يَقُولُهَا (غَيرِي) إِلَّا كَذَّابٌ مُفْتَرٍ» فَقَالَ رَجُلٌ أَنَا ‌عَبْدُ ‌اللهِ ‌وَأَخُو رَسُولِهِ ص، ‌فَخُنِقَ فَحُمِلَ (السنن الکبری، ج7، ص432؛ خصائص علي، ص85؛ مشابه: تاریخ دمشق، ج42، ص61). نقل شده از ابوسلیمان زید بن وهب جهنی (د. 96ق) که گفت: شنیدم از علی (ع) که بر روی منبر می‌گفت: «من بندۀ خدا و برادر پیامبرش هستم. این سخن را (جز من) نگوید مگوید دروغ‌گویی دروغ‌زن». پس مردی [همانجا] گفت: من بندۀ خدا و برادر پیامبرش هستم! پس گلویش گرفت و افتاد و پیکرش را بیرون بردند. #افضلیت @Al_Meerath

▪️خطبه امام حسن علیه السلام در صبح شهادت امیرالمؤمنین علیه السلام رَوَى أَبُو مِخْنَفٍ لُوطُ بْنُ يَحْيَى قَالَ حَدَّثَنِي أَشْعَثُ بْنُ سَوَّارٍ عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ السَّبِيعِيِّ وَ غَيْرِهِ قَالُوا: خَطَبَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ ع صَبِيحَةَ اللَّيْلَةِ الَّتِي قُبِضَ فِيهَا أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع‏ فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ وَ صَلَّى عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص ثُمَّ قَالَ: لَقَدْ قُبِضَ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ رَجُلٌ لَمْ‏ يَسْبِقْهُ‏ الْأَوَّلُونَ‏ بِعَمَلٍ وَ لَا يُدْرِكُهُ الْآخِرُونَ بِعَمَلٍ لَقَدْ كَانَ يُجَاهِدُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ فَيَقِيهِ بِنَفْسِهِ وَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص يُوَجِّهُهُ بِرَايَتِهِ فَيَكْنُفُهُ جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِهِ وَ مِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِهِ فَلَا يَرْجِعُ حَتَّى يَفْتَحَ اللَّهُ عَلَى يَدَيْهِ وَ لَقَدْ تُوُفِّيَ ع فِي اللَّيْلَةِ الَّتِي عُرِجَ فِيهَا بِعِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ ع وَ فِيهَا قُبِضَ يُوشَعُ بْنُ نُونٍ وَصِيُّ مُوسَى وَ مَا خَلَّفَ صَفْرَاءَ وَ لَا بَيْضَاءَ إِلَّا سَبْعَمِائَةِ دِرْهَمٍ فَضَلَتْ مِنْ عَطَائِهِ أَرَادَ أَنْ يَبْتَاعَ بِهَا خَادِماً لِأَهْلِهِ ثُمَّ خَنَقَتْهُ الْعَبْرَةُ فَبَكَى وَ بَكَى النَّاسُ مَعَهُ. ثُمَّ قَالَ أَنَا ابْنُ الْبَشِيرِ أَنَا ابْنُ النَّذِيرِ أَنَا ابْنُ الدَّاعِي إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ أَنَا ابْنُ السِّرَاجِ الْمُنِيرِ أَنَا مِنْ أَهْلِ بَيْتٍ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِيراً أَنَا مِنْ أَهْلِ بَيْتٍ افْتَرَضَ اللَّهُ حُبَّهُمْ فِي كِتَابِهِ فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَ‏ قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى‏ وَ مَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيها حُسْناً فَالْحَسَنَةُ مَوَدَّتُنَا أَهْلَ الْبَيْتِ. صبح شهادت امیرالمؤمنین (ع) امام حسن بن علی (ع) خطبه خواند و پس از حمد و ثناء و صلوات فرمود: «دیشب مردی از دنیا رفت که گذشتگان با هیچ کاری بر او پیشی نگرفتند و آیندگان نیز با هیچ عملی به او نخواهند رسید. همراه رسول خدا صلی الله علیه و آله جهاد می‌کرد و او را به جان خویش، حفظ می نمود. رسول خدا صلی الله علیه و آله او را با پرچم خویش روانه می ساخت؛ پس جبرئیل او را از راست در بر می گرفت و میکائیل از چپ. باز نمی گشت تا خداوند به دست او فتح کند. در شبی از دنیا رفت که عیسی بن مریم به آسمان رفت و یوشع بن نون وصی موسی در گذشت. هیچ دینار و درهمی باقی نگذاشت مگر هفتصد درهم که از سهمش از بیت المالش آمده بود و می خواست با آن خادمی برای خانواده‌اش بخرد». سپس بسیار گریست و مردم نیز با او گریستند. سپس فرمود: «منم پسر بشارت دهنده. منم پسر انذار کننده. منم پسر آن کسی که به اذن خدا مردم را به سوی خدا می خواند. منم پسر چراغ فروزان و روشنی بخش. من از خاندانی هستم که خداوند ناپاکی را از آنان برده و آنان را پاک نموده است. من از خاندانی هستم که خداوند محبت آنان را در کتاب خود واجب گردانده است. خداوند فرموده است: «قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى‏ وَ مَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيها حُسْناً» پس حسنة، دوستی ما اهل بیت است».     📚مفید، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد؛ مؤسسة آل البیت علیهم السلام، ج‏2، ص7؛ و نیز کلینی، الكافي، الاسلامیة، ج1، ص457، ح8 به سند دیگر از امام باقر ع. مسند الإمام أحمد بن حنبل، ج‏3، ص246؛ ابو الفرج اصفهانی، مقاتل‏ الطالبيين، ص61 به چندین سند؛ ابن سعد، الطبقات ‏الكبرى، ج‏3، ص28 به چند سند؛ نسائی، خصائص، ص8 و… (طرقی نیز در کتاب إحقاق الحق و إزهاق الباطل، ج‏4، ص411 از دیگر منابع گرد آمده) #وصایت #افضلیت @Al_Meerath

افضلیت امام رضا علیه السلام در نگاه مأمون عباسی لعنة الله علیه ذكر أن عيسى بن محمد بن أبي خالد، بينما هو فيما هو فيه من عرض أصحابه بعد منصرفه من عسكره إلى بغداد، إذ ورد عليه كتاب من الحسن بن سهل يعلمه أن أمير المؤمنين المأمون قد جعل علي بن موسى بن جعفر بن محمد ولي عهده من بعده، وذلك أنه نظر في بني العباس وبني علي، فلم يجد أحدا هو أفضل ولا أورع ولا أعلم منه (تاریخ الطبري، ج8، ص554). محمد بن جریر طبری (د. 310ق) نقل می‌کند که نامه‌ای از حسن بن سهل به عیسی بن محمد رسید که در آن آمده بود که مأمون عباسی، علی بن موسی (ع) را ولی عهد خود قرار داده؛ زیرا «مأمون در بنی عباس و بنی علی (ع) نظر کرد. پس نه افضل، نه با ورع تر، و نه اعلم از علی بن موسی (ع) نیافت». أن ‌المأمون وجه إلى جماعة من آل أبي طالب فحملهم إليه من المدينة، وفيهم ‌علي ‌بن ‌موسى الرضا، فأخذ بهم على طريق البصرة حتى جاءوه بهم، وكان المتولي لإشخاصهم المعروف بالجلودي من أهل خراسان، فقدم بهم على ‌المأمون فأنزلهم دارا، وأنزل ‌علي ‌بن ‌موسى الرضا دارا. ووجه إلى الفضل بن سهل فأعلمه أنه يريد العقد له، وأمره بالاجتماع مع أخيه الحسن بن سهل على ذلك، ففعل واجتمعا بحضرته، فجعل الحسن يعظم ذلك عليه، ويعرفه ما في إخراج الأمر من أهله عليه. فقال له: إني عاهدت الله أن أخرجها إلى ‌أفضل آل أبي طالب إن ظفرت بالمخلوع، وما أعلم أحدا ‌أفضل من هذا الرجل (مقاتل الطالبیین، ص454). ابوالفرج اصفهانی (د. 356ق) نقل کرده به اسنادش که مأمون عباسی گفت: با خدا عهد بستم که اگر بر خلیفۀ مخلوع [امین عباسی] پیروز شدم، خلافت را [از بنی‌عباس] بیرون ببرم و به برترین شخص در خاندان ابوطالب بسپارم! حال کسی را افضل از این شخص [= علی بن موسی] نمی‌شناسم! #افضلیت @Al_Meerath