✅محدوديتهاي عقل در مسير كمال3⃣
🖌ابوالفضل ساجدی
🔸 يكي از كاستيهاي رايج عقلي، خلط ميان گزاره هاي عقلي محض و گزاره هاي عقلي-تجربي است.
✅زن و مرد، شخصیت حقیقی یکسان و شخصیت حقوقی متفاوت دارند و رتبه زن در خانواده بالاتر از مرد است
🔹 بخشي از داوريهاي به ظاهر عقلي، عقلي محض نيستند، و لذا بايد در اين موارد، از نگاه تک بعدي در داوري، پرهيز كرد.
🔸 منظور در اينجا، داوريهايي است در علوم انساني كه به ظاهر، عقلي محض اما در واقع مبتني بر مقدمات تجربي ديگري هستند و چون آدمي از آن مقدمات غافل يا فاقد آگاهي لازم است، به خطا ميافتد.
🔹به یک نمونه (که بحث تفصیلی آن مجال دیگری می طلبد) اشاره ميکنيم: گاهي تصوّر می شود که به حكم عقل، مرد و زن نبايد در حقوق اقتصادي اختلاف داشته باشند و بايد تساوي کامل برقرار باشد، چون هر دو انسان و آفريده شده از يك پدر و مادر هستند؛ در حاليکه اين داوري خام است. ابتدا بايد منشأ حق را آشکار سازيم. داوری صحيح اين است كه اگر علل پيدايشِ حقوق اقتصادي، در دو نفر مساوي باشد، حقِّ آنها نيز بايد مساوي باشد؛ امّا اگر آن ادله متفاوت باشند، در نتيجه معلول آنها نيز مختلف خواهد بود. آيا علل پيدايش حقوق اقتصادي، در زن و مرد يكسان است؟ در اينجا عقل نميتواند به تنهايي، قضاوت نمايد بلكه ابتدا بايد به كمك علوم تجربي، موارد اختلاف يا اشتراک زن ومرد را كشف كند و نقش آنها را در جامعه، تشكيل خانواده، پيدايش و تربيت فرزند، ادامهي نسل انسان و مسائل اجتماعي ناشي از آن، بيان كند تا عقل بتواند دريابد كه زن و مرد در چه اموري مساوي هستند.
🔸 در اسلام، بر اساس تفاوت در تواناييها، وظايف متفاوتي بر عهده زن و مرد در خانواده قرار داده شده و مكمل يكديگرند. تأمین و تدبیر امور اقتصادي با مرد و تدبیر امور فرهنگي تربيتي خانواده، غالبا با زن است و هر دو در پيشگاه خدا مسئولند. طبيعي است كه در این صورت، منابع مالي در اختيار مسئول اقتصادی است كه وي بخشي از آن را به امور فرهنگي خانواده اختصاص مي دهد. با اين تدبير، به رغم مساوي بودن شخصيت حقيقي زن و مرد، تفاوت شخصيت حقوقي آنها بر اساس تقسيم وظايف، مستلزم تفاوت در حقوق اقتصادي آنها مي شود. البته رتبه تربیتی بالاتر از اقتصادی است. زن به دلیل حضور بیشتر در کنار فررندان و نقش کلیدی در کودکی، تاثیرات تربیتی ماندگار و فزونتری دارد.
#محدوديتهاي_عقل_در_مسير_كمال
#فلسفه_دین #حقوق_زن و مرد
#علوم_انسانی
#محدوديتهاي_علوم_تجربی_در_مسير_كمال