🔹 قواعد دستور زبان عربی
قواعد دستور زبان عربی از دو جنبه قابل بررسی می باشد که به آن علم صرف و علم نحو گفته می شود
🔸 علم صرف و علم نحو
علم صرف: ساختار کلمه را مستقل از جمله مشخص می کند
علم نحو: نقش کلمه و اعراب آن را در جمله مشخص می کند
🔸 مثال
کلمه "حمد" در آیه مبارکه "الحمدُ لِلّهِ ربِّ العالمينِ" در علم صرف و علم نحو بصورت زیر می باشد
علم صرف: اسم، مفرد، معرفه و جامد
علم نحو: مبتدا و مرفوع
#قواعد_دستور_زبان_عربی
#علم_صرف
#علم_نحو
#جمله
#کلمه
eitaa.com/28388489/9
#اعراب
eitaa.com/28388489/8
🔹 اعراب
اعراب به علامت حرف آخر کلمه گفته می شود.
اعراب کلمه به ترتیب منصوب، مجرور، مرفوع و یا مجزوم است اگر حرف آخر کلمه مفتوح، مکسور، مضموم و یا ساکن باشد
🔸 انواع اعراب کلمه
● اعراب ظاهری: به اعراب کلمه معربی در جمله گفته می شود که اعراب آن از حرکت حرف آخر کلمه مشخص است
● اعراب تقدیری: به اعراب کلمه معربی در جمله گفته می شود که اعراب آن از حرکت حرف آخر کلمه مشخص نیست
اسمهای منقوص و مقصور دارای اعراب تقدیری هستند یعنی به لحاظ فنی معرب و اعرابپذیر هستند اما به خاطر سهولت در تلفظ ، علامت آوایی در انتهای آنها نشان داده نمیشود
در اسم منقوصی که یاء برای خود کلمه باشد اعراب فتحه ظاهری است
رایتُ قاضیَ : منصوب به اعراب ظاهری
برخلاف رفع و جر که تقدیری است
یضرب قاضی : تقدیرا مرفوع
مررت بقاضی : تقدیرا مجرور
● اعراب محلی: به اعراب کلمات مبنی در جمله گفته می شود
🔹 تنوین
تنوین نون ساکنی است که در تلفظ به کلمه اضافه شده ولی نوشته نمی شود و به شکل ---ً (تنوين نصب)، --ٍ (تنوين جر) و --ٌ (تنوين رفع) نشان داده می شود.
فَرِيضَةً : فَرِيضَتَنْْْ خوانده می شود.
صِرَاطٍ : صِرَاطِنْ خوانده می شود.
عَظِيمٌ : عَظِيمُنْ خوانده می شود.
کلماتی که حرف آخر آنها یاء (ی) و یا تاء تانیث (ة) نیست و همچنین کلماتی که حرف آخر آنها همزه (ء) و حرف قبل از آن الف (ا) نیست در تنوین نصب یک حرف الف (ا) به انتهای کلمه اضافه می شود.
طُوًى، رَحْمَةً، مَآءً
فوزًا، ثبورًا
در کلماتی که به یاء (ی) و یا الف (ا) ختم می شوند تنوین نصب بر روی حرف قبل قرار می گیرد.
هُدًي، كَثِيرًا
#حروف
#حرکت
#اعراب
#فتحه
#مفتوح
#منصوب
#کسره
#مکسور
#مجرور
#ضمه
#مضموم
#مرفوع
#سکون
#ساکن
#مجزوم
#اعراب_ظاهری
#اعراب_تقدیری
#اعراب_محلی
#تنوين
#تنوین_نصب
#تنوین_جر
#تنوین_رفع
#اسم_منقوص
#اسم_مقصور
💐 آموزش عربی با مثال های قرآنی
eitaa.com/Arabi_Education/54
🔹 کلمه
کلمات بر سه قسم می باشند.
فعل: کلمه با معنا و زمان مشخص است.
اسم: کلمه با معنا مشخص و بدون زمان است.
حرف: کلمه ای که معنای مستقلی ندارد و بین کلمات ارتباط ایجاد می کند.
🔸 مثال
"فصلِّ لِربِّكَ وَ انْحَر"
ف: حرف، صلِّ: فعل، ل: حرف، رب: اسم، و: حرف، انحر:فعل
#کلمه
#فعل
eitaa.com/28388489/16
#اسم
eitaa.com/28388489/11
#حرف
eitaa.com/Arabi_Education/50
🔹 اسم: کلمه با معنا مشخص و بدون زمان است
🔸 نشانه های اسم
۱- ال: الْحَمْدُ، الْكِتَابُ
۲- علامت تأنيث (ة): صَلَاة، طَاعَة
٣- تنوین: سَوَآءٌ، عِلْمٍ
٤- داشتن حرف جر قبل از خود (مجرور به حرف جر بودن): لِلْعَالَمِين، عَلَيٰ نِسَآء
٥- داشتن حرف ندا قبل از خود (منادا شدن): يَا مُوسَيٰ
۶- مجرور شدن (یا گرفتن کسره)، علامت کسره فقط مخصوص اسم است: مَالِكِ
٧- مضاف واقع شدن: صِرَاطَ الَّذِين
۸- مضاف الیه: ذاتَ لهبٍ، كتابَ كلِ
🔸 مثال
"الّذي يوسوسُ في صدورِ الناسِ"
الذي: داشتن ال
صدور: قبل آن حرف جر و مضاف
الناس: مضاف الیه
#اسم
#نشانه_اسم
#ال
#علامت_تانیث (ة)
#تنوین
eitaa.com/28388489/8
#حروف_جر
#جار
#مجرور
eitaa.com/28388489/8
#حروف_ندا
#منادا
#مضاف
#مضاف_الیه
🔹 فعل
کلمه ایست که دارای معنا و مفهوم مستقل بوده و بر انجام کاری یا روی دادن حالتی در زمان مشخص دلالت دارد
کَتَبَ : نوشت
يَكْتُبُ : مى نويسد
سَيَكْتُبُ : خواهد نوشت
🔸 نشانه هاى فعل
قرار گرفتن حروف (سَ، سَوفَ، قَد، لَم، لَمَّا) بر سر كلمه و همچنین پیوستن حروف (أ ، ت، ی، ن) بر ابتدای کلمه
قَد خَسِرَ، سَيَقولُ، سَوفَ تَعلَموّنَ، لَم يَلِدْ، لَمَا أضاءَتْ
أعبُدُ، يَعلمونَ، تَعقلوُنَ، نؤمِنُ
🔸 زمان فعل
فعل از نظر زمان به سه دسته ماضی، مضارع و امر تقسیم می شود
فعل ماضی در زمان گذشته رخ می دهد
خَلَقْنَا: آفریدیم
فعل مضارع در زمان حال و آینده رخ می دهد
يَسْبَحُونَ: شناور می باشند
فعل امر طلب انجام کار یا رخ دادن حالتی در زمان آینده است
إِسْمَعْ: بشنو
با ایجاد تغییراتی در فعل و یا جایگاه آن در جمله می توان زمان رخ دادن فعل ها را از آنچه اشاره شد تغییر داد، در دروس بعدی این موارد آموزش داده خواهند شد، برای مثال اگر" لام" مفتوح به اول فعل مضارع اضافه شود فقط در زمان حال رخ می دهد
لَيَعْلَمُونَ: می دانند ( حال )
سَيَقُولُ: خواهند گفت ( آینده )
🔸 فاعل فعل
فعل مخاطب: فاعل آن مخاطب گوینده فعل (تو، شما) است
تُفْلِحُونَ: (شما) رستگار می شوید
فعل متكلم: فاعل آن گوینده فعل ( من ، ما ) است
نَعْبُدُ: (ما) عبادت مى كنيم
فعل غائب: فاعل آن غیر از گوینده و مخاطب آن ( او ، آنها ) است
يَعْقِلُون:َ ( آنها ) تعقل مى كنند
🔸 جنسیت فعل
فعل مؤنث: فعلی که بر انسان، حیوان یا شئ مؤنث دلالت دارد
أَرْضَعْنَ: شیر دادند ( زنان )
فعل مذكر: فعلى كه بر انسان، حيوان یا شئ مذكر دلالت دارد
كَسَبْتُمْ: کسب کردید. ( جمع مردم )
● اسم مونث و مذکر در قسمت انواع اسم آموزش داده خواهد شد
● تطابق فعل با فاعل در جنسیت، استثنائاتى دارد که آموزش داده خواهد شد
🔸 عدد فعل
فعل مفرد: فاعل یک نفر است
يَقُولُ: می گوید ( یک نفر می گوید )
فعل مثنی: فاعل دو نفر است
يَسْجُدَانِ: سجده می کنند ( دو نفر سجده می کنند )
فعل جمع: فاعل بیش از دو نفر است
يَكْفُرُونَ: کافر می شوند ( بیش از دو نفر کافر می شوند )
#فعل
#نشانه_فعل
#زمان_فعل
#فعل_ماضی
#فعل_مضارع
#فعل_آینده
#فعل_امر
#فاعل_فعل
#فعل_مخاطب
#فعل_متكلم
#فعل_غائب
#فعل_مؤنث
#فعل_مذكر
#فعل_مفرد
#فعل_مثنی
#فعل_جمع
🔹 اقسام فعل
🔸 ثلاثی و رباعی
● ثلاثی : فعلی است که سه حرف اصلی دارد
مانند : جَلَسَ ، کَسَبَ
● رباعی : فعلی است که چهار حرف اصلی دارد
مانند : زَلزَلَ ، حَرجَمَ
🔸 مجرد و مزید
● مجرد : فعلی است که در اولین صیغه ماضی خود هیچ حرف زائدی ندارد
مثال برای فعل ثلاثی مجرد : جَلَسَ ، کَسَبَ
مثال برای فعل رباعی مجرد : زَلزَلَ ، حَرجَمَ
● مزید : فعلی است که در اولین صیغه ماضی خود حرف زائدی دارد
مثال برای فعل ثلاثی مزید : جالَسَ ، اِکتَسَبَ
مثال برای فعل رباعی مزید : تَزَلزَلَ ، اِحرَنجَمَ
#فعل_ثلاثی
#فعل_رباعی
#فعل_مجرد
#فعل_مزید
🔹 فعل ثلاثی مجرد
🔸 ابواب فعل ثلاثی مجرد
صیغه اول ماضی هر فعل ثلاثی مجرد یکی از سه وزن ( باب ) زیر می باشد
فَعَلَ : غَفَرَ
فَعِلَ : رَحِمَ
فَعُلَ : کَرُمَ
صیغه اول مضارع هر فعل ثلاثی مجرد یکی از سه باب زیر می باشد
یَفْعَلُ : یَفْتَحُ
یَفْعِلُ : یَغْفِرُ
یَفْعُلُ : یَفْجُرُ
ارتباط بین صیغه های ماضی و مضارع در فعلی ثلاثی مجرد یکی از شش حالت زیر می باشد که به آن ابواب شش گانه ثلاثی مجرد گفته می شود
فَعَلَ ، یَفْعَلُ : فَتَحَ ، یَفْتَحُ
فَعَلَ ، یَفْعِلُ : غَفَرَ ، یَغْفِرُ
فَعَلَ ، یَفْعُلُ : فَجَرَ ، یَفْجُرُ
فَعِلَ ، یَفْعَلُ : رَحِمَ ، یَرْحَمُ
فَعِلَ ، یَفْعِلُ : حَسِبَ ، یَحْسِبُ
فَعُلَ ، یَفْعُلُ : کَرُمَ ، یَکْرُمُ
#فعل_ثلاثی_مجرد
هدایت شده از حکمت های قرآن
💐 گروه آموزش عربی با مثال های قرآنی
https://eitaa.com/joinchat/3460628896Cf82f31b93d
🔹 فعل لازم و متعدی
فعل لازم : فقط به فاعل نیاز دارد
ذَهَبَ عَلیُ ( علی رفت )
فعل متعدی : علاوه بر فاعل به مفعول نیز نیاز دارد
نَصَرَ سَعیدٌ زَيداً ( سعید زید را یاری کرد )
آموزش عربی با مثال های قرآنی
🔹 فعل لازم و متعدی فعل لازم : فقط به فاعل نیاز دارد ذَهَبَ عَلیُ ( علی رفت ) فعل متعدی : علاو
سلام وقت به خیر
مواردی که از مثال های قرآنی استفاده نشده است ان شاء الله بعدا به مثال قرآنی تغییر داده خواهد شد
🔹 سایت صرف افعال عربی
https://qutrub.arabeyes.org
💐 آموزش عربی با مثال های قرآنی
🔸 کانال
https://eitaa.com/joinchat/747176369C20e5b1689a
🔸 گروه
https://eitaa.com/joinchat/3460628896Cf82f31b93d
🤲 خداوندا به ما توانایی درک بهتر علوم قرآنی و استفاده درست از آن عطا فرما
🔹 فعل لازم و متعدی
🔸 فعل لازم : فقط به فاعل نیاز دارد
💐 لَقَدِ ابْتَغَوُا الْفِتْنَةَ مِنْ قَبْلُ وَ قَلَّبُوا لَكَ الْأُمُورَ حَتَّيٰ جَآءَ الْحَقُّ وَ ظَهَرَ أَمْرُ اللهِ وَ هُمْ كَارِهُونَ
از این پیش (در جنگ خندق و احد) هم آنان در صدد فتنهگری بودند و کارها را به تو برعکس مینمودند تا آن گاه که حق روی آورد و امر خدا آشکار گردید (یعنی اسلام را فتح نصیب کرد) در صورتی که آنها کمال کراهت را داشتند 💐
جَآءَ : لازم
ظَهَرَ : لازم
🔸 فعل متعدی : علاوه بر فاعل به مفعول نیز نیاز دارد
💐 فَآتَاهُمُ اللهُ ثَوَابَ الدُّنْيَا وَ حُسْنَ ثَوَابِ الْآخِرَةِ ۗ وَ اللهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
پس خدا پاداش (فتح و فیروزی) در دنیا، و ثواب نیکو در آخرت نصیبشان گردانید، که خدا نیکوکاران را دوست میدارد 💐
آتَاهُمُ : متعدی
يُحِبُّ : متعدی
eitaa.com/joinchat/747176369C20e5b1689a
🔹 روش تشخیص فعل لازم از فعل متعدی
اگز یکی از دو سوال " چه چیزی را ؟ " و " چه کسی را ؟ " در مورد فعل پاسخ داشته باشد فعل متعدی می باشد
ضرب ( زد )
سوال " چه کسی را زد ؟ " پاسخ دارد پس فعل متعدی است
ذهب ( رفت )
سوال های " چه چیزی را ؟ " و " چه کسی را ؟ " پاسخی ندارد پس فعل لازم است
🔸 فعل مجهول متعدی می باشد
💐 وَ خَلَقَ اللهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَ لِتُجْزَيٰ كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَ هُمْ لَا يُظْلَمُونَ
و خدا آسمانها و زمین را به حق آفریده است (و در هر چه خلق کرده مصلحت و مقصودی داشته) و عاقبت هر نفسی بی هیچ ستمی پاداش هر عملی که کرده است خواهد یافت 💐
خَلَقَ : متعدی
لِتُجْزَيٰ : متعدی
كَسَبَتْ : متعدی
يُظْلَمُونَ : مجهول و متعدی
🔸 افعالی که ضمیر مفعولی متصل دارند متعدی هستند
فَجَآئُوهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ
جَآئُوهُمْ : فعل متعدی و " هُمْ " ضمیر مفعولی متصل
#روش_تشخیص_فعل_لازم_از_فعل_متعدی
#مجهول
#ضمیر_مفعولی
eitaa.com/joinchat/747176369C20e5b1689a
🔸 تبدیل فعل لازم به متعدی
فعل های لازم را می توان با دو روش زیر متعدی کرد
1 - با استفاده از حروف جَر
برخی از این حروف عبارتند از :
بِ ، لِ ، مِنْ ، عَن ، فی ، اِلی ، عَلَی
ذَهَبتُ بِزَیدٍ : زید را بردم
دَخَلتُ فِی البَیتِ : داخل خانه شدم
2 - دو باب افعال و تفعیل از باب های ثلاثی مزید فعل لازم را به متعدی تبدیل می کنند
نَزَلَ المَلَکُ : فرشته فرود آمد
نَزَلَ : فعل لازم
وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْنَاهُ : و به حق آن را فرود آوردیم
أَنْزَلْنَا : فعل متعدی ماضی در باب افعال
نَزَّلَ اللهُ المَلَکَ : خداوند فرشته را فرود آورد
نَزَّلَ : فعل متعدی ماضی باب تفعیل
#تبدیل_فعل_لازم_به_متعدی
#حروف_جر
#فعل_ثلاثی_مزید
#باب_افعال
#باب_تفعیل
#تفعیل
eitaa.com/joinchat/747176369C20e5b1689a
🔹مثال های تبدیل فعل لازم به متعدی
💐 وَ مَا كَانَ لِرَسُولٍ أَنْ يَأْتِيَ بِآيَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللهِ ۗ
و هیچ پیغمبری را نرسد که بی اذن خدا آیت و معجزی آورد 💐
يَأْتِيَ : فعل متعدی شده با حرف جر
حرف ب در " بِآيَةٍ " معنی ب نمی دهد و " بِآيَةٍ " به معنی " نشانه را " می دهد
💐 وَ أَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ
و بر هلاک آنها مرغانی را گروه گروه فرستاد 💐
اَرسَلَ فعل ماضی باب افعال
💐 نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَ أَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَ الْإِنْجِيلَ
آن خدایی که قرآن را به راستی بر تو فرستاد که تصدیق کننده کتب آسمانی قبل از خود است و (پیش از قرآن) تورات و انجیل را فرستاد 💐
نَزَّلَ : فعل ماضی باب تفعیل
💐 وَ هُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ
و او خدایی است که بادها را به بشارت باران رحمت خود می فرستد 💐
یُرسِلُ فعل مضارع باب افعال
💐 وَ بِالْحَقِّ أَنْزَلْنَاهُ وَ بِالْحَقِّ نَزَلَ ۗ وَ مَآ أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا وَ نَذِيرًا
و ما این آیات (قرآن عظیم) را به حق فرستادیم و به حق و راستی هم نازل شد، و نفرستادیم تو را جز برای آنکه بشارت دهی و بترسانی 💐
أَنْزَلْنَا : فعل متعدی در باب افعال و " ه " در " أَنْزَلْنَاهُ " مفعول می باشد
💐 وَ قَالُوا الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِيٓ أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ ۖ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَكُورٌ
و گویند: حمد خدا را که حزن و اندوه ما ببرد، همانا خدای ما بسیار بخشنده جرم گناهکاران و پاداش دهنده سپاس شکر گزاران است 💐
أَذْهَبَ : فعل متعدی در باب افعال
💐 أُولَٰٓئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَةَ بِالْهُدَيٰ فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ وَ مَا كَانُوا مُهْتَدِينَ
آنانند که گمراهی را به راه راست خریدند، پس تجارت ایشان سود نکرد و راه هدایت نیافتند
مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّآ أَضَآئَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللهُ بِنُورِهِمْ وَ تَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لَا يُبْصِرُونَ
مثل ایشان مانند کسی است که آتشی بیفروزد، و همین که روشن کند پیرامون او را، خدا روشنی آنان را ببرد و رها کند ایشان را در تاریکییی که هیچ نبینند 💐
... ذَهَبَ اللهُ بِنُورِهِمْ ...
" ذَهَبَ بِ " : ذَهَبَ با حرف جر " ب " متعدی شده است و دیگر معنی رفتن نمی دهد و معنی بردن می دهد
" اللهُ " فاعل و " نُورِهِمْ " مفعول می باشد
💐 وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ رُسُلًا إِلَيٰ قَوْمِهِمْ فَجَآئُوهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ
و ما پیش از تو پیمبرانی به سوی قومشان فرستادیم و آنها معجزات و ادله روشن بر آنان آوردند 💐
أَرْسَلْنَا : فعل متعدی در باب افعال
جَآئُوهُمْ : فعل متعدی با حرف جر
#مثال_های_تبدیل_فعل_لازم_به_متعدی
#تفعیل
eitaa.com/joinchat/747176369C20e5b1689a