بن سلمان و بازسازی نهاد دین 🔹سخنرانی دکتر عبدالکریم عیسی رییس رابطه العالم الاسلامی عربستان در دانشگاه قاهره و تاکید بر گزاره هایی مانند اینکه نص اسلامی باید بر اساس زمان و مکان فهم شود و مقاصد شریعت و تنقیح مناط در استنباط احکام نقش اساسی دارد، همه این گزاره ها تاکید بر اسلامی است که مشروعیت ساز بازسازی بنیادین بن سلمان در عرصه های اجتماعی این کشور است همان گونه که فتواها و بیانیه های شیخ عیسی تاکنون مشروعیت ساز چنین اقداماتی بوده است. 🔸یکی از ساختارهایی که در راستای تحقق رویای 2030 بن سلمان باید بر اساس الزامات جدید بازسازی شود بدون تردید نهاد دین است و در پرتو این سیاست سلفیه سنتی به حاشیه، جریان صحوه زندان و نسلی چون عبدالکریم عیسی میاندار خواهند بود #عربستان #رابطه_العالم_الاسلامی 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023

🔹 صورتبندی نهادهای دین پژوهی در جهان عرب دکتر ساری حنفی استاد فلسطینی جامعه شناسی دانشگاه امریکایی بیروت در مقاله«التجدیدالاسلامی من الداخل: تكوينات جديدة» صورت‌بندی نسبتاً جامعی از نهادهای دین پژوه اسلام گرا را در قالب سه رویکرد ارائه کرده است. 🔸رویکرد اول نسلی را نمایندگی می‌کند که به احزاب سیاسی وابسته نبوده، تحصیلات عالی در زمینه شریعت داشته و مابعدالسلفیه و اخوان تلقی می شوند،مانند: -الشبکه العربیه للابحاث و النشر -مرکز نماء للبحوث و الدراسات -مرکز التشریع الاسلامی و الاخلاق -موسسه مومنون بلا حدود(نقد:این موسسه اماراتی مهم ترین مروج سکولاریسم است) 🔸رویکرد دوم نهادهایی که اندیشه نوگرایی را دنبال کرده اما به احزاب سیاسی و دینی وابسته اندمانند: - المجلس الاروبی للافتاء والبحوث -اتحاد العالمی لعلماء المسلمین -حزب العدالة والتنمية المغربی 🔸رویکرد سوم شامل نهادهای دینی است که تابعی از نهاد سیاست محسوب شده و رویکرد محافظه کارانه ای دارند،مانند: -المجلس العلمی الاعلی المغربی - الازهر الشریف #نهادها #اسلام_گرایی 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023

🔹دارالافتاء مصر و فضاي مجازی 🔸دارالافتاء مصر به روال هر سال گزارشی از فعالیت سالانه اش در بخش های مختلف منتشر کرده که تا کنون هفت بخش از گزارش عملکرد سال ۲۰۲۳منتشر شده که برخی آمار مرتبط با فضای مجازی دارالافتاء به اين شرح است: دارالافتاء ٢٢صفحه در شبكه هاي اجتماعي مانند فیس بوک، اینستاگرام، تلگرام، ساوند کلاود، کلاب هاوس، تیک تاک، واتس اپ دارد که صفحه فیس بوک ۱۳.۱۲۵.۰۰۰ دنبال کننده دارد و دیگر صفحات را هم دو میلیون و پانصد هزار نفر دنبال می‌کنند لذا جمعا پانزده میلیون و پانصد هزار نفر صفحات فضای مجازی دارالافتاء را پیگیری می‌کنند. یکی از نوآوری های دارالافتاء در سال ۲۰۲۳تاسیس اداره «نبض الشارع» بوده تا با رصد فضای عمومی جامعه، پیش دستانه بتواند پاسخ های دینی موضوعات پربسامد را ارائه نماید. #دارالافتاء #مصر 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023

«جریان های فکری جهان عرب» 🔸کتاب های زیادی به جریان شناسی فکری در جهان عرب پرداخته اند که یکی از متن های نسبتاً خوب مدخل« تطور الفکر العربی الحدیث» تالیف دکتر روف عباس( استاد تاریخ دانشگاه قاهره) در «موسوعه الثقافه التاریخیه و الاثریه و الحضاریه» می باشد. 🔸در این مقاله بلند روف عباس ابتدا به نقش رفاعه طهطاوی در آشنا شدن نخبگان عرب با آنچه در غرب می گذرد؛ اشاره کرده و در فصل سوم پروژه سید جمال و محمدعبده را در قالب جریان دغدغه مند حفظ امت اسلامی مورد بررسی قرار داده است. فصل چهارم به برخی شاگردان عبده و مسیحیان شام مانند شبلی شمیل و فرح انطون در شکل گیری سکولاریسم و فصل نهایی نیز به جریان قومی عربی با تمرکز بر افرادی مانند کواکبی و عازوری اختصاص یافته است. #جهان_عرب #جریان_فکری 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023

«معالم فی الطریق» امروز در یک گعده علمی با حضور جمعی از اساتید، گزارشی از کتاب «معالم فی الطریق» سید قطب را ارائه کردم. کتاب از چالش برانگیزترین متون معاصر در جهان عرب است چون بسیاری معتقدند این متن مهم ترین مانیفست افراط گرایی معاصر می باشد و البته این برداشت مخالفانی هم دارد اما برخی گزاره های متن چنین است: 🔸 جهان امروز در جاهلیت مطلق به سر می‌بردند، جاهلیتی جاهلی تر از جاهلیت اولی . 🔸دلیل این جاهلیت دوری از حاکمیت خداوند در تمام ساحت های زندگی است. 🔸در صدر اسلام نسلی آرمانی شکل گرفت که دلیلی اصلی آن سیراب شدن از منبع قرآن بود و آنها قرآن را دریافت می کردند که بلافاصله عمل کنند. 🔸 امروز جاهلیت یک سیستم و نظامی است که انسان را از عبودیت الله جدا کرده لذا باید به صورت قاطع با این جاهلیت مبارزه کرد و با آزادسازی انسان از این سلطه، اسلام را در اختیار او قرار داد. لذا مبارزه با جاهلیت به مثابه سیستمی که مانع رسیدن پیام الهی به بشر است، واجب و قطعی است. 🔸در این مسیر نیازمند یک گروه معتقد به این آرمان هستیم تا در دل جامعه جاهلی تلاش کنند، حاکمیت الله را تحقق بخشند و حتی اگر به لحاظ ظاهری هم موفق نشوند، پیروزی نهایی و حقیقی مانند اصحاب اخدود با آنها خواهد بود. #سید_قطب #معالم_فی_الطریق #کتاب #اندیشمند 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023

« طه عبدالرحمن و طوفان الاقصی» طوفان الاقصی در جهان عرب نه تنها کنشگری توده مردم را تشدید کرد بلکه آن را در کانون اندیشه ورزی نخبگان نیز قرار داد. دکتر طه عبدالرحمن فیلسوف مشهور مغربی که شاید بتوان او را مهمترین چهره کنونی فلسفه در جهان عرب قلمداد کرد نیز درباره این پدیده تحلیلی ارائه کرده که برخی محورهای آن چنین است: 🔹طوفان الاقصی احیاء و ولادت جدید تمدنی ما است که مسئولیت آن را مجاهدان فلسطینی عهده دار شدند. 🔸بقاء امت متوقف بر مقاومت است و خلاقیت و برنامه ریزی این عملیات یادآور جنگ احزاب بود. ▪️مقاومت نه یک امر سیاسی بلکه یک امر وجودی است و وجود هم ملتزم مقاومت که اکسیر حیات می‌باشد. 🔹بعد از شکست ۱۹۶۷همواره این سوال با من همراه بود که چرا ما با این انباشت تاریخی و عقلی شکست خوردیم؟ این پرسش من با عملیات طوفان الاقصی پاسخ یافت که با مقاومت ظرفیت های عقلانیت اسلامی شکوفا می‌شود. #طوفان_الاقصی #طه_عبد_الرحمن #مقاومت #اندیشمند 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023

«مالک بن نبی و ایده کشورهای مشترک المنافع اسلامی» 🔹مالک بن نبی مهمترین تمدن اندیش قرن بیستم در جهان عرب است. او در کتاب«فکرة کمنويلث اسلامی» ایده ای را دنبال می‌کند تا بر اساس آن در فضای دوقطبی، جهان اسلام هویتش را حفظ کند. 🔹از نظر مالک امروز با یک جهان اسلام مواجه نیستیم بلکه بر اساس واقعیت های موجود باید از جهان های اسلامی سخن گفت که این جهان ها عبارتند از: -جهان اسلام سیاه- افریقایی -جهان اسلام عربی - جهان اسلام ایرانی جهان اسلام مالزیایی - جهان اسلام چینی -مغولی -جهان اسلام اروپایی 🔹بن نبی معتقد است جهان اسلام با وجود تحولات تاریخی، همچنان وحدت روحی خود را حفظ کرده و همین عنصر مهمی در شکل دهی این پروژه است. می توان این ایده را به یک اتحاد فدرالی بین جهان های اسلامی توصیف کرد که در راس آن یک کنگره اسلامی با ایفای نقش هیئت مدیره اجرایی قرار دارد. 🔹شروع پروژه نیز از جهان هاست که باید تقسیم بندی آنها بر اساس رویکردهای طبیعی، بومی،تاریخی، اقتصادی و سیاسی همان منطقه باشد. بر این اساس ابتدا به لحاظ درونی باید عناصر هویتی و خاص هر جهان کشف و صورتبندی گردد و سپس به عوامل هویتی پرداخته شود که می‌تواند این جهان را به جهان های اسلامی دیگر پیوند دهد و در نهایت از اشتراک ها آن مرکز شکل می‌گیرد. #مالک_بن_نبی #تمدن #کتاب 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023

«خون و انتقال بین نسلی مقاومت» 🔹دختر شهید سمير فندی که چند روز قبل در حمله صهیونیست ها به بیروت پدرش همراه با صالح العاروري به شهادت رسید؛ در تشییع جنازه پدرش،لباس نظامی او را پوشیده و شعارش چنین است که: خدایا با گرفتن خون ما از ما راضی باش و "لسنا أصحاب شعارات" 🇵🇸 شاید بتوان گفت هیچ چیز چون خون (شهادت) در جامعه پذیر کردن ارزش و انتقال بین نسلی فرهنگ مقاومت موثر نبوده است. #مقاومت #فلسطین #شهادت 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«دو مساوی با صد» 🔸زوج اندیشمندی(دکترطه جابر العلوانی و دکتر منی ابوالفضل) که در دوره معاصر با تالیف دهها کتاب و مقاله و تربیت شاگرد در هویت یابی اسلامگرایان عرب سهمی بیشتر از صد اندیشمند داشتند. 🔸علوانی با مشارکت در تاسیس و بعدها مدیریت «المعهد العالمی للفکر الاسلامی»سهم زیادی در نهادینه کردن پروژه های مانند: "اسلامی سازی علوم"، "نگاه مقاصدی به شریعت" و "تفسیر اجتماعی قران" داشت. 🔸خانم دکتر منی ابوالفضل نیز با ارائه «رویکرد تمدنی»زمینه شکل گیری "مطالعات زنان از منظر اسلامی" و "علوم سیاسی و روابط بین الملل اسلامی" را با تاسیس کرسی مطالعات زهیره عابدین، مرکز مطالعات زن و تمدن و تربیت نسل جدیدی از اندیشمندان را فراهم آورد. #طه_علوانی #منی_ابوالفضل #تمدن #جهان_عرب #اندیشمند 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023

«دوچهره ناشناخته از ابن تیمیه» 🔸یکی از شخصیت های تأثیرگذار در فضای فکری جهان عرب معاصر، بدون تردید ابن تیمیه می‌باشد. هرچند بیشتر پژوهش ها او را به عنوان مهمترین چهره سلفیه و تکفیر تصویر کرده است. 🔸اما خوانش های نسبتاً متفاوت تری از اندیشه ابن تیمیه نیز در جهان عرب وجود دارد که کمتر مورد توجه پژوهشگران ایرانی بوده است. 🔸طه علوانی در کتاب «ابن تیمیه و اسلامیة المعرفة» به سهم او در ارائه یک معرفت شناسی اسلامی پرداخته و ابویعرب مرزوقی فیلسوف تونسی معاصر نیز در آثار متعدد از جمله «دور الفلسفة النقدية العربية و منجزاتها» در پی ارائه چهره ای از ابن تیمیه به مثابه یک فیلسوف است. #ابن_تیمیه #جهان_عرب 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«معجم پایان بخش» 🔸«معجم الدوحة التاریخي للغة العربیة» یکی از ابر پروژه های قطر در حوزه علوم انسانی است که از سال 2013 با مشارکت 300 استاد از کشورهای مختلف جهان عرب شروع شده است. ویژگی خاص معجم این است که از اولین کاربرد یک اصطلاح عربی در یک متن، دیوار نوشته و... شروع و سپس در دوره های متاخر(فاز اول تا سال ۵۰۰ ه.ق) نیز کاربرد اصطلاح در متون را رصد و معنای مراد از آن را ارائه می کند لذا مخاطب با درخت یک اصطلاح و کاربرد آن از اولین کاربرد تا سال 500ه .ق در منابع مختلف آشنا می شود. 🔸پیش بینی می شود در صورت ادامه کاربرد هر اصطلاح تا تاریخ معاصر و رصد همه اصطلاحات زبان عربی، این معجم شروعی لذت بخش برای پژوهشگران و پایانی تلخ بر معجم های پیشین باشد. #معجم #جهان_عرب #قطر #زبان_عربی 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023 https://eitaa.com/joinchat/917045908C8d9086eed1

«اصطلاحات سیاسی در تراث فقها» 🔸دکتر سامي محمد الصلاحات فارغ التحصیل دانشگاه بین المللی اسلامی مالزی در سال 2001 می باشد که طی سالهای طولانی علاوه بر تالیف در زمینه وقف و نقش آن در توسعه،تجربه های مدیریتی هم در مدیریت وقف در کشورهایی مانند امارات ترکیه، مالزی و اردن داشته است. 🔸کتاب«معجم المصطلحات السیاسیه فی تراث الفقهاء» یکی از مهم ترین آثار اوست که به شیوه استقرائی و به صورت الفبائی با استناد به کتب قدیم فقه سیاسی تدوین شده و در آن به تعریف مهم ترین اصطلاحات سیاسی از منظر نصوص فقهی پرداخته شده است. #جهان_عرب #فقه_سیاسی #کتاب 🔻منظاری ایرانی؛ منظری عربی @Arabworld2023