💠 چرا در اعلام اول ماه قمری، به محاسبات نجومی در «امکان رویت هلال» توجه نمی شود؟
اینگونه نیست که به محاسبات نجومی اصلا توجهی نشود، بلکه اگر این محاسبات نشان دهد که در فلان شب یقینا هلال ماه قابل دیده شدن است و از این محاسبات، یقین یا اطمینان به حلول ماه و نیز قابل رویت بودن آن پیدا شود، اما به هر دلیلی مثل ابری بودن کل فضای کشور رصدگران نتوانند هلال ماه را ببینند، باید آثار اول ماه را مترتب کرد.
دو استفتا در این زمینه:
🔹آیت الله #خامنه_ای : « صِرف اطمينان به صحت محاسبات نجومى اعتبارى ندارد؛ ولى اگر يقين يا اطمينان به تولد و وجود هلال و قابل رؤيت بودن آن [ولو با چشم مسلح] حاصل شود، بايد شخص بر اين علم و اطمينان خودش ترتيب اثر دهد.»
(احکام روزه: http://www.leader.ir/tree/index.php?catid=120)
🔸آیت الله #سیستانی : «اگر از طرق علمی اطمینان حاصل شود که ماه در آن شب بر افق بلد[کشور یا منطقه] بوده به نحوی که قابل رؤیت با چشم غیر مسلح باشد کافی است، و اما اگر فقط اصل بودن را ثابت بدانند ولی به قدری ضعیف باشد که به هیچ وجه با چشم غیر مسلح دیده نشود اول ماه شمرده نمی شود.»
(http://www.sistani.org/persian/qa/0912)
❗️اما همه نکته در این است که آیا از روی محاسبات، این «اطمینان» به قابل رویت بودن هلال ایجاد می شود یا خیر؟
🔹اعتماد بر محاسبات رصدگران از امکان رؤیت هلال با چشم غیر مسلح یا چشم مسلح بر دو مقدمه استوار است:
اول: تشخیص مکان هلال از طریق محاسبات نجومی مخصوص، و بررسی عوامل مؤثر در رؤیت هلال، مانند عمر هلال و درجه ارتفاع آن از افق و زاویه آن نسبت به خورشید و غیره.
دوم: تجربه های نجومی بر اساس رصد میدانی هلال برای تحقق کمترین شرایط مؤثر برای رؤیت، مانند عمر و ارتفاع هلال و فاصله آن از خورشید و غیره.
رصدگران در مقدمه دوم اختلاف نظر دارند و به عنوان مثال در اینکه هلال با چه عمری و نیز با چه ارتفاعی از افق هنگام غروب آفتاب، یا مدت زمان مکث پس از غروب آفتاب، مشخصات مطلوب برای امکان رویت با چشم مسلح یا غیر مسلح را دارد، نظر یکسانی ندارند و بنابراین راهی برای اعتماد به قول رصدگران در رابطه با امکان رؤیت هلال در مناطق مختلف نمی ماند و تنها راه، اقدام برای استهلال و تکیه بر رویت هلال توسط رصد گران مورد اعتماد است.
[برای یک #نمونه از اختلاف نظرها، درباره هلال شوال 1443، 11 اردیبهشت 1401، در پیش بینی دانشنامه رویت هلال ایران، در بخشهایی از ایران، هلال حتی با ابزار اپتیکی هم قابل مشاهده نیست(اینجا)، اما در بررسی و پیش بینی آقای قاضی میرسعید در همه ایران با ابزار اپتیکی قابل مشاهده است(اینجا)]
البته همانطور که در دو استفتای ذکر شده هم آمد، اگر کسی به واسطه تجربه و ممارست، علم یا اطمینان حاصل کند که هلال موجود در افق محلی به خاطر داشتن بعضی از خصوصیت های مؤثر در رؤیت مانند داشتن حجم یا ارتفاعی معین، قابل رؤیت هست، ولی به خاطر موانعی مانند ابر یا مه یا غبار دیده نمی شود، در این صورت باید مطابق با علم یا اطمینان خود عمل کند.
#استهلال
#رویت_هلال
#عید_فطر
🔸🔹🔸🔹🔸🔸🔹🔸🔹🔸🔹
@BahramianGh