🔰خط قرمزهای ارتباط با جنس مخالف
🔹خودتان را کنترل کنید
تمام شدن روزهای مدرسه و ورود به دانشگاه یا محل کار، خود به خود بانوعی استقلال همراه است که تا دیروز آن را نداشتید.
در سن جوانی در برابر #محرکهای جنسی، بیتاب شوید. باید با حفظ نگاه و دوری از فیلمها و #روابط تحریککننده به خود کمک کنید تا گرفتار نشوید.
بهترین راه، پیشگیری از ورود به روابط نامناسب است. این #مهارت را در خود ایجاد کنید و در هر لحظه حواستان به خودتان و کارهایی که انجام میدهید، باشد.
🔹همرنگی با جماعت را بیخیال شوید
میگفتند، خواهی نشوی رسوا، همرنگ جماعت شو! اما اگر جماعت ، طریق رسوایی را پیش بگیرند چه کنیم؟ دختر خانمها و آقا پسرها، اگر همه دوستانتان دوست دختر و دوست پسر دارند و اگر به اصطلاح، این روزها هر کسی، کسی دارد و یار نورسی دارد، شما خود را وارد این بازی نکنید.
دوستانتان نمیگویند که این ارتباط چه تاثیرات منفی بر آنها گذاشته و ممکن است هنوز خودشان نیز ندانند از نظر روحی چه آسیبی خواهند دید، پس با افتخار خود را پاک نگه دارید .
🔹بیکاری را از زندگیتان دور کنید
شما در پرانرژیترین روزهای زندگیتان به سر میبرید، اگر قرار باشد، بیشتر وقتتان، اوقات فراغت بوده و برنامه سفت و سختی برای ساعتبهساعتتان نداشته باشید، احتمال خطایتان بالا میرود. تفریح خوب است اما یادتان باشد این روزها زمان تلاش، کارو برنامهریزی برای آینده است. چشم بر هم زدنی، با افسوس زمزمه میکنید: جوانی هم بهاری بود و بگذشت... پس قدر بهار زندگیتان را بدانید و انرژیتان را در راه صحیح مصرف کنید.
🔹حواستان به او باشد
فراموش نکنید که در خلوتترین مکان قابل تصور نیز کسی هست که شما را میبیند. هیچ رفتار و اندیشه شما، از او پنهان نمیماند. اگر همیشه این موضوع را مد نظر داشته باشید، دقت بیشتری حتی بر فکر و نیات خود خواهید داشت.
👌امام علی(ع) میفرمایند:
خوشا به حال آن که همیشه خدا را در نظر داشته و از گناه خویش بیمناک باشد. (غرر الحکم، ج ٢ / فصل ۴۶طوبی)
🔰دلیل و ریشه ی دوستی جوانان با جنس مخالف
اغلب جوانان علت دوستی با جنس مخالف را آشنایی بیشتر برای #ازدواج می دانند اما درصد بسیار کمی به ازدواج ختم می شوند و معموالا عاقبت خوشی ندارند.
💎دوستی با جنس مخالف با اهداف پوچ
اگر از بیشتر افرادی که وارد رابطه دوستی با جنس #مخالف خود بپرسید که آیا رابطه شما سالم بوده و سرانجامی خواهد داشت؟ اغلب می گویند که دوستی ما فرق دارد. درحالیکه نه تنها به ازدواج نرسیده اند، گاه آسیب های زیادی نیز در این راه بر آنان وارد می شود.
💎در سالهای اخیر دوستی و معاشرت های نا متعارف قبل از ازدواج رواج بسیار #زیادی یافته است . معاشرت های پنهانی و ناپایدار با جنس مخالف که با #ادعای آشنایی و شناخت بهتر برای ازدواج صورت می گیرد برای هر دو طرف مخصوصا دختران را دچار مشکلات زیادی می سازد.
💎دوستی با جنس مخالف
علت دوستی جوانان با جنس مخالف چیست؟
بسیاری از نوجوانان با ورود به سن بلوغ با یک #نگاه دلباخته می شوند و این خاطرخواهی را به عنوان #عشق قلمداد می کنند در حالی که این دلباختگی احساس درازمدت و پایداری نخواهد بود پس از این رو، چنانچه پیش از این هم در نمناک گفتیم خاطرخواهی و تمایل به غیرهمجنس در نوجوانی طبیعی است .
⭕️تمایلات جنسی
یکی از علت های گرایش جوانان به دوستی های خیابانی بالا رفتن سن ازدواج است. با بالا رفتن سن ازدواج و عدم تمایل جوانان به تشکیل خانواده ، دختران و پسران با برقراری رابطه خارج از عرف با یکدیگر نیازهای جنسی و عاطفی خود را برطرف می کنند در حالیکه در سالیان نه چندان دور جوانان جوانان برای برطرف کردن نیازهای جنسی و عاطفی خود در سنین پایین تر ازدواج می کردند و تشکیل خانواده می دادند و نیازهای عاطفی و جنسی خود را در بستر خانواده تامین می کردند.
⭕️کمرنگ شدن اعتقادات
دلیل دیگری بر هنجارشکنی بعضی جوانان کمرنگ شدن ارزشها و اعتقادات است . علت تمایل بیشتر جوانان به برقراری روابط خارج از چهارچوب خانواده #عدم توجه به آموزه های مذهبی در میان خانواده ها است.
⭕️رهایی از هیجانات منفی
دوره جوانی پر از هیجاناتی مانند #افسردگی و اضطراب است که برخی از نوجوانان و جوانان برای کنترل اضطراب و افسردگی به سمت برقراری رابطه با جنس مخالف رو می آورند.
⭕️تغییر نقش والدین
یکی از مسائلی که سبب به وجود آمدن مشکلات زیادی برای جوانان می شود #کمرنگ شدن نقش والدین در میان جوانان است به صورتی که بسیاری از جوانان برای انجام امور مختلف به #مشورت با والدین نیازی نمی بینند ، و والدین را متعلق به نسل گذشته و دارای دانش و بینش کمتر از خویش می دانند.
⭕️عدم تامین نیازهای عاطفی در خانواده
یکی دیگر از علت های سوق یافتن جوانان به طرف دوستی های خیابانی تامین نشدن نیازهای عاطفی آنان از طرف والدین به علت افزایش بار #مشغله آنها و حضور کمترشان در کنار فرزندان است طوری که آنان برای ارضاء نیازهای عاطفی خود به سمت محبت های خارج از خانه جذب می شوند.
⭕️استفاده از ماهواره و عادی شدن این روابط
استفاده از ماهواره ها در خانواده سبب #عادی شدن روابط با جنس مخالف می شود و با افزایش شبکه های اجتماعی جوانان بیشتر به سمت دوستی های نامتعارف کشیده می شوند.
⭕️دستیابی به شناخت بیشتر برای ازدواج
هدف بسیاری از جوانان مخصوصا دختران از برقراری رابطه دوستی با جنس مخالف ازدواج و برقراری یک رابطه متعهدانه است که متاسفانه این مورد کمتر اتفاق می افتد و سبب بروز آسیب زیادی در روح و روان آنها می شود.
⭕️فشار دوستان
بسیاری از جوانان به علت فشار های زیادی که از جانب دوستان برای برقراری رابطه نزدیک با یک جنس مخالف وجود دارد اقدام به این کار می کنند زیرا دوستان آنها داشتن دوستی از جنس مخالف را نشانه #امروزی بودن و روشن فکری می دانند . داشتن دوست پسر در میان برخی از دختران امروزی نشانه #جذابیت و داشتن دوست دختر در میان پسران نشانه قدرت و احساس مردانگی است.
باورهای غلط در روابط دوستی با جنس مخالف که منجر به ازدواج می شود
⭕️می توانم او را تغییر دهم
اگر فردی فکر کند که می تواند بعد از برقرای رابطه دوستی که به ازدواج ختم می شود همسرش را تغییر دهد در اشتباه است زیرا کسی نمی تواند شخص دیگری را تغییر دهد، حتی اگر همسرش باشد پس این طرز تفکر را کنار بگذارید.
🔰عاقبت دوستی های خیابانی
در دوستی هایی که به ازدواج ختم می شوند، زوجین براین گمانند که ازدواجشان با باقی ازدواج های بدین گونه که با #شکست مواجه می شوند متفاوت است اما آنطور که در نمناک گفته شده است متاسفانه این نوع ازدواج بدون شناخت ، بدون فکر و با چشمانی بسته صورت می گیرد و در بسیاری از مواقع به طلاق می انجامدبنابراین بهتر است ازدواج با چشمانی باز صورت گیرد.
⭕️مهم رفتار حال و آینده است
خطا کردن، پشتوانه ی #تجربی برای وی ایجاد می کند برای آن که هرگز به سراغ خطا نرود.
اولا
نیازی به آزمون شخصی نیست بلکه نتایج، قبلاً مشخّص است. عاقل نیز برای آزمودن چیزی که نتیجه اش معلوم است دوباره دست به تجربه نمی زند.
عقل حکم می کند که اولا تجارب دیگران را فرا بگیریم، ثانیاً آن ها را به کار بندیم و در یک کلام از آن ها پند بگیریم. بنابراین روش آزمون و خطا را نمی توان یک راهبرد اصلی تلقی کرد
نکته ی دوم:
تجربه و آزمودن گاه هزینه های سنگینی را در پی دارد. حسن تجربه این است که طریقی بشود، پلی بسازد و ما را نسبت به آفت های وسیع تر مصون بدارد. اما همه ی تجربه ها چنین نیستند. برخی تجربه ها انسان را در تار و پود خود گرفتار می کنند. انسان نمی تواند خود را از آن ها بر کند. در این گونه موارد، تجربه ها خود موضوعیّت پیدا می کنند و انسان نمی تواند آن ها را به چشم یک مرحله ی «گذار» بنگرد بلکه در متن تجربه دربند می شود.
نکته ی سوم:
همان طور که در مورد سمّ مهلک و اعتیاد چنین محکم و استوار می ایستیم و متربّی را محافظت می کنیم باید در قبال گناه هم چنین نگرشی داشته باشیم. مومنان بالیده در مکتب تربیت علوی، گناه را مهلک تر از سمّ می دانند و اعتیاد به آن را خطرآفرین تر از مواد مخدّر می شناسند. تنها تفاوت این جاست که اثر سمّ و مواد مخدّر محسوس است اما فهم اثر سوء گناه دلی بیدار و قلبی خاشع می خواهد.👇👇👇
ديدگاههاي متفاوت درباره اصل ارتباط دختر و پسر
1. ديدگاه #افراطي؛
در اين نگرش، هر گونه ارتباطي با جنس مخالف، #آزاد و بدون مانع است (رويکرد ليبراليستي).
«فرويد» و پيروان وي مدعي هستند که اخلاق جنسي کهن، بر اساس #محدوديت و ممنوعيت است و تمام مشکلات بشر به دليل ممنوعيت ها، محروميت ها، ترسها و وحشت هاي ناشي از اين ممنوعيت هاست که در ضمير باطن بشر جايگزين شده است.
«برتراند راسل» نيز همين مطلب را اساس قرار مي دهد و در کتاب جهاني که من مي شناسم مي گويد: « اگر از انجام عملي [رفتار جنسي] #زياني متوجه ديگران نشود، دليلي نداريم که ارتکاب آن را محکوم کنيم»(1).
2. ديدگاه #تفريطي؛
بر پايه اين رويکرد، هر گونه ارتباط و پيوند با جنس مخالف، #مردود و مورد نکوهش مي باشد. اين ديدگاه، نقطه مقابل ديدگاه افراطي است.
«راسل» در جاي ديگر مي گويد: «پدران کليسا از ازدواج به زشت ترين صورت ياد کرده اند. هدف #رياضت اين بوده که مردان را متقي سازد؛ بنابراين، مي گفتند: ازدواج که عمل پستي شمرده مي شد، بايستي منهدم شود»(2).
3. ديدگاه اعتدالي؛
بر اساس اين ديدگاه، نه آزادي مطلق و نه رها پذيرفتني است و نه محدوديت و منع هر گونه رابطه؛ بلکه ارتباط بين دو جنس مخالف، در يک #چارچوب[Context] مشخص، تعريف شده است.
ارتباط مجاز،
👌 ارتباطي است حداقلي و به دور از هر گونه انگيزه شهوي و عاطفي و رابطه اي است که در آن، #نفس رابطه مقصود نباشد و نگاه دو جنس به هم، نگاه #انساني باشد، نه #جنسيتي.
⬅️ديدگاه اسلام، ناظر به نگرش سوم؛ يعني ديدگاه اعتدالي است که در آن، رابطه بر اساس #نياز و حقيقتي که #خداوند عالم در وجود انسان ها قرار داده، صورت مي گيرد و در آن #تعالي، #رشد و تقواي انساني مقصود است، نه صرفاً #شهوت و لذت جنسي و ارضاي خواهش هاي نفساني.👇👇
✅داستان حضرت #يوسف(ع) و زليخا
💠در سوره يوسف چنين آمده است: (و راودته التي هو في بيتها عن نّفسه و غلّقت الأبواب و قالت هيت لک قال معاذ الله إنّه ربّي أحسن مثواي إنّه لا يفلح الظّالمون) و زني که يوسف در خانه ي او بود، از يوسف از طريق مراوده و ملايمت، تقاضاي کام گيري کرد و درها را [براي انجام مقصودش] محکم بست
💠و گفت: براي تو آماده ام. يوسف گفت: پناه به خدا که او پروردگار من است و مقام مرا گرامي داشته است؛ قطعاً ستمگران رستگار نمي شوند.
(و لقد همّت به و همّ بها لو لا أن رأي برهان ربّه کذلک لنصرف عنه السّوء و الفحشاء إنّه من عبادنا المخلصين.
و همانا (همسر عزيز مصر) قصد او (يوسف) را کرد و او نيز اگر برهان پروردگارش را نمي ديد، [بر اساس غريزه] قصد او را مي کرد. اين گونه [ما او را با برهان کمک کرديم] تا بدي و فحشا را از او دور کنيم، زيرا او از بندگان برگزيده ي ماست.
💠پيام هاي اين داستان قرآني
1. معمولاً وابستگي بر اثر #مراوده و به تدريج پيدا مي شود. وجود دائمي يوسف در خانه ي زليخا کم کم سبب عشق مادي شد.
2. حضور مرد و زن نامحرم در يک محيط #بسته، #زمينه را براي گناه فراهم مي کند.
3. تقوا و #اراده انسان مي تواند بر #زمينه هاي انحراف و خطا چيره شود.
4. خطر #غريزه جنسي به قدري است که براي نجات از آن، بايد به #خداي رحمان پناه برد.
5. تلقين #ياد خدا به نفس خود، نقش مهمي در ترک گناه دارد.
6. ياد کردن #الطاف الهي و #عاقبت گناه، مانع از ارتکاب آن است؛ (معاد الله إنّه ربّي أحسن مثواي).
7. يک #لحظه گناه مي تواند انسان را از رستگاري ابدي دور کند؛ (إنّه لا يفلح الظّالمون).
8. انساني که مقام و #منزلت خود را مي داند، خود را به #بهاي کم و اندک نمي فروشد.
9. انبيا نيز در غرايز، مانند ساير #انسانها هستند، ولي به دليل ايمان به #حضور خداوند، گناه نمي کنند؛ (و همّ بها لولا أن رأي برهان ربّه).
10. بهانه بسته بودن #درها کافي نيست. بايد به سوي درهاي بسته حرکت کرد؛ شايد باز شوند.
11. پاداش الهي؛
«برهان رب، همان نور علم، يقين و #حکمت خدا؛ (و لمّا بلغ أشدّه آتيناه حکماً و علماو کذلک نجزي المحسنين) «و چون (يوسف) به سن رشد و کمال رسيد ما او را حکم (نبوت) و دانش عطا کرديم؛ و اين چنين نيکوکاران را پاداش مي بخشيم».
⭕️رابط دختر و پسر از نگاه قرآن
چند داستان #عشقي قرآني در مورد روابط دختر و پسر بپردازيم:
قصه اول:
🔹داستان حضرت موسي(ع) و دختران حضرت شعيب(ع)
اين داستان، مربوط به زماني است که حضرت موسي(ع) با نگراني و ترس از دشمن، از #مصر به جانب مدين بيرون رفت و چون به سر چاه آبي در حوالي شهر #مدين رسيد، آن جا جماعتي را ديد که گوسفندانشان را سيراب مي کردند. دو #زن را ديد که دور از مردان، در کناري به جمع آوري گوسفندانشان مشغول بودند. موسي به جانب آن دو زن رفته و گفت: شما اين جا چه مي کنيد؟ گفتند:
🔹 ما منتظريم تا مردان باز گردند؛ آن گاه ما گوسفندانمان را سيراب مي کنيم ... پدر ما شيخي سالخورده و فرتوت است.
موسي گوسفندان آنان را سيراب کرد و سپس رو به سايه آورد و دست به دعا برداشت و گفت: «بار الها من به خيري که تو نازل فرمايي محتاجم.»
🔹 موسي ديد يکي از آن دو دختر با کمال #حيا باز آمده و گفت: پدرم از تو دعوت کرده تا در عوض سقايت گوسفندان ما به تو پاداشي دهد. وقتي موسي نزد پدر دختران (شعيب) رسيد و سرگذشت خود را بيان کرد، شعيب گفت: اينک ترسي به خود راه نده که از شر قوم ستمکار، نجات يافتي. در اين هنگام، يکي از آن دو دختر (صفورا) گفت:
پدر! اين مرد را براي کار خود اجيرکن وي بهترين کسي است که مي توان براي انجام کار برگزيد؛ زيرا او هم امين و هم توانا مي باشد. شعيب خطاب به موسي گفت: من اراده آن دارم که يکي از دو دخترم را به نکاح تو در آورم.
🔹پيام هاي اين داستان قرآني
1. در يک رابطه ضروري و حداقلي ميان دختر و پسر، بايد رفتار، نگاه، #پوشش و گفتار آن دو، بر اساس اصل «حيا» باشد. خداوند در توصيف راه رفتن دختر شعيب در آيه 25 سوره قصص، مي فرمايد: (تمشي علي استحياءٍ)؛ زيرا شيوه ي حرکت؛ نحوه ي سخن گفتن و لباس پوشيدن، حامل پيام است و در هر فرهنگي، با مخاطبش سخن مي گويد.
2. پدران و مادران، بايد بر #رفتار فرزندان خودشان با مهرباني و احترام به شخصيت آنان و به دور از هر گونه توهين، نظارت کنند و در مقابل، نوجوانان
وجوانان هم بايد براي کسب #آگاهي بيشتر و استفاده از تجربه پدر و مادر، با آنان مشورت کنند.
وقتي که بر خلاف عادت هر روزه، آن دو دختر زودتر به خانه برگشتند، پدرشان با تعجب پرسيد: چه شد که امروز زود بازگشتيد؟ دختران گفتند:
مرد صالحي بر سر چاه بودکه با مشاهده وضع ما، بر ما ترحم کرد و گوسفندان ما را آب داد و ما زودتر به خانه آمديم.
3. بايد از نگاه ناروا و «چشم چراني» خودداري کرد که در قرآن از آن به «غضِّ بصر»(4) تعبير شده است. فرماي قرآن اين است که بايد از نگاه خيره، هوس آلود و کنترل نشده پرهيز کرد.
💎فرق حيا و شرم
اين است که «حيا» کنترل ارادي رفتار به منظور حفظ حريم بين خود و ديگران است و «شرم» يک نوع ناتواني در اظهار وجود و ابراز خود است.👇👇
۱- آسیب های روحی و روانی و ابتلا به افسردگی
برقراری عاطفی و احساسی روابط دختر پسر مخصوصاً در سن نوجوانی، از آن جا که #اغلب به ازدواج نمی انجامد، فرد را دچار افسردگی می کند.
گاهی دختری به پسری علاقه مند شده و تنها به این خاطر که فکر می کند آنها فقط برای هم هستند حتی خود را در اختیار او قرار می دهد اما بعد از بی #وفایی پسر، به شدت دچار سرخوردگی و افسردگی شدید می شود و نیز #اعتماد چنین شخصی از جنس مخالف به خاطر بیوفایی هایی که در نتیجه آن ارتباط دیده، سلب خواهد شد و حتی در زندگی آینده نمی تواند به همسرش اعتماد کند و همیشه فکر می کند ممکن است همسرش هم روزی به او خیانت کند و او را رها کند.
۲- جاذبه ها، احساسات و عشق کاذب مانع شناخت صحیح طرفین از یکدیگر می شود
در روابط دختر پسر ممکن است دختر و پسری که با هم رابطه دوستی و #عاشقانه برقرار می کنند دوستان خوبی برای هم باشند اما زمانی که در نقش #همسری قرار می گیرد، متفاوت رفتار کنند.
بسیاری از زنان و مردان جوان بعد از آغاز زندگی مشترک و رفتن به زیر یک سقف متوجه ایرادات و نقایص طرف مقابل و تضادهایشان با هم می شوند.
بنابراین این نکته را همیشه به یاد داشته باشید که جاذبه و وابستگی در دوستی ها و روابط قبل از ازدواج مانع دید بهتر شما از طرف مقابل می شود
۳- از دست دادن فرصت ها و کم شدن میل به ازدواج
بسیاری از دختران وقتی با جنس مخالف خود دوست می شوند و وعده ازدواج پسران را #جدی می گیرند فکر می کنند که شریک زندگی و همسر #آینده خود را پیدا کرده اند بنابراین خواستگاران خود را حتی با بهترین شرایط رد می کنند اما آنها نمی دانند با این کار از مسیر درستی که می توانند با انتخاب شریکی شایسته فرصت برقراری یک رابطه احساسی و عاطفی باثبات را فراهم کنند دور می شوند و #بازیچه روابط ناپایدار می شوند و چه بسا سالها عمر و جوانی خود را به پای پسری تلف می کنند و در آخر هم یا پسر او را رها می کند و ازدواجشان به هم می خورد یا ازدواجی ناموفق و ناپایدار دارند.
پسر هم وقتی با یک #دختری دوست می شود با تامین نیازهایش دیگر به دنبال ازدواج نمی رود و شرایطی به وجود می آید که از ایجاد رابطه صمیمانه، پایدار و متعهدِ چارچوب دار، مانند ازدواج، طفره می رود.
کم شدن میل به ازدواج، بالا رفتن سن ازدواج و از دست دادن فرصت های خوب در ازدواج از نتایج و پیامدهای دوستی با جنس مخالف و روابط دختر پسر است.
۸- نگرانی ترس از بر ملا شدن روابط و دوستی با جنس مخالف
اولاً به خاطر اینکه این گونه روابط دختر و پسر به #دور از چشم والدین برقرار شده است، در هر دو طرف یک حالت ترس و اضطراب به خاطر آشکار شدن آن به وجود می آید که می تواند در روند زندگی طبیعی فرد #تاثیرات منفی بر جای گذارد.
ثانیاً این نوع روابط دختر پسر زندگی زناشویی و آینده فرد را نیز تحت #تاثیر خود قرار می دهد زیرا همیشه فرد به خاطر دوستی و روابطی که قبل از ازدواج داشته می ترسد و پیش خود فکر می کند که نکند دوست پسر و یا دختر #قبلی اش باز سروکله اش پیدا شود و زندگی او را #تباه کند و یا همسرش به رابطه های او در دوران مجردی اش پی ببرد و یا مدرکی علیه او بر جای مانده باشد که همسرش همه چیز را بفهمد.
۴- اتلاف وقت
دختر و پسر فرصتی را که می توانند با مطالعه، تفریح یا ورزش سپری کنند با #پیامک بازی و چت کردن های طولانی مدت و بیهوده تلف می کنند که در انتها جز خستگی و ضرر مادی سودی برایشان ندارد.
۵- آسیب های اجتماعی
دختری که در شهری کوچک با پسری ارتباط دارد و ارتباط او #آشکار می شود، چنین شخصی وقتی ازدواج کند ممکن است از طرف همسر و خانواده او #گناه سرزنش شود و به هر بهانهای، روابط قبلی وی را به رخش بکشند. این پدیده می تواند تهدیدی برای پایگاه خانواده باشد.
۹- وابستگی عاطفی
در روابط دختر پسر و این نوع دوستی ها، افراد تمام عواطف خود را چنان نثار هم می کنند که بعد از مدتی این تصور در آنها ایجاد می شود که هیچ کس به اندازه او نمی تواند او را #خوشبخت کند و به او عشق بورزد و مبادا در آینده با فردی جز این فرد ازدواج کند که به این اندازه او را دوست نداشته باشد. حال آنکه این رابطه عاطفی دختر و پسر تنها یک نوع #گناه وابستگی است که به طور طبیعی شکل می گیرد.
در دوستی و رابطه دختر و پسر فکر می کنند هرگز فرد دیگری آنها را به این اندازه دوست نخواهد داشت
۱۲-آسیب رسیدن به دختران
در روابط دختر پسر بیشترین آسیب ها متوجه دختران است. با « #دوستت دارم» ، «از شما خوشم آمده»، «تو همان همسر رویاهایم هستی» شروع می شود و نتیجه اش برقراری ارتباطات جنسی نامشروع، #تلخی، شکست و پشیمانی است.
۱۳- مانعی برای رشد و پیشرفت فرد
این گونه ارتباط دختر و پسر و دوستی ها گاهی به خاطر# سرگرمی، به قصد گذراندن وقت و #تفریح شکل می گیرد و باعث می شود که دو طرف تمام #فکر و توجه خود را صرف این ارتباط بکنند و با درگیری های ذهنی و عاطفی که در اثر این نوع دوستی ها به وجود می آید بزرگترین #مانع برای پیشرفت و ترقی فرد در زمینه های مختلف است.
کسانی که به راحتی دوست می شوند و ازدواج می کنند و بی آنکه از ارزش و اهمیت بنیان خانواده آگاه شوند آن را به راحتی ترک می کنند. علاوه بر این گاهی اتفاق می افتد که دختر و پسری در اثر این گونه ارتباط ها، به هم علاقه مند می شوند ، اما به دلایل متعدد این ارتباط ها به ازدواج ختم نمی شود. چنین افرادی حتی پس از ازدواج نیز عشق و علاقه قبلی را در ذهن و دل خود دارند و به طور طبیعی نمی توانند وظایف خود را به عنوان یک همسر در درون خانواده به انجام برسانند.
به گفته مولوی:
عشق هایی کز پی رنگی بود عشق نبود عاقبت ننگی بود
فقط در یک رابطه رسمی و جدی و تحت نظارت خانواده ها که همان نامزدی است طرفین به شناخت بهتری دست می یابند. آشنایی به تنهایی برای ازدواج کافی نیست. آشنایی شرط لازم ازدواج است. اما شرط کافی نیست. یادگیری و آموزش در ازدواج موفق بسیار موثر است.
منبع: به سوی کمال
۱۰- عدم شناخت واقعی و صحیح طرف مقابل
معمولا اینگونه روابط دختر پسر و دوستی با جنس مخالف به انگیزه شناخت بیشتر شکل می گیرد ولی اهدافی که در این نوع دوستی ها دنبال می شود، شهوت و #هوسبازی است. ممکن است در این دوستی ها شناخت ظاهری از جنس مخالف بالا رود، اما وقتی پای احساسات و عشق های کاذب به میان می آید میزان شناخت واقعی و صحیح کم می شود و این ارتباطات نه تنها کمکی به شناخت افراد از #یکدیگر نمی کند بلکه با بروز احساسات در بین دو طرف، باعث می شود آنان از شناخت یکدیگر فاصله بگیرند. میگنا دات آی آر، پس بهترین روش شناخت فرد، تکیه بر عقل و منطق و همراه با نظارت خانواده هاست.
۱۱- ازدواج های ناپایدار
ارتباط دختر و پسر اغلب بر اساس جاذبه های ظاهری شکل میگیرد و شرط اصلی یک ازدواج موفق که #کفویت و همسان بودن طرفین است در نظر گرفته نمی شود، در نتیجه میزان #موفقیت در ازدواج کاهش خواهد یافت، از سوی دیگر، ارتباط عاطفی پسر و دختر به هم به وابستگی ختم شده و نقصها دیده نمیشوند.
اما وقتی هیجانات و احساسات کاذب فروکش کند، ایرادات آشکار می شود و به اختلافات خانوادگی می انجامد.
۶- ضعیف شدن حس اعتماد، بی اعتمادی و بدبینی
دختران و پسرانی که بر اثر آشنایی در خیابان یا محیط های دیگر و ایجاد علاقه و دوستی بین آنها، به ازدواج اقدام می کنند، گاهی در زندگی #آینده دچار بی اعتمادی و بدبینی می شوند، زیرا با خود می گویند همسر او که به راحتی با او دوست شده و با او ارتباط برقرار کرده است، آیا امکان دارد که قبلاً با فرد دیگری نیز دوست شده باشد؟
و یا بعداً با شخش دیگری رابطه برقرار کند؟ این فکر همیشه برای زوجین آزار دهنده است و در روابط و تصمیم های زندگی نیز خود را به صورت های مختلف نمایان می سازد. حتی اگر این دوستی به ازدواج ختم نشود، چون خود با این مسئله مواجه بوده است، احتمال می دهد که شاید همسر او نیز با شخص دیگر پیش از ازدواج رابطه داشته است.
روابط آزاد دختر و پسر و شکسته شدن #قبح چنین روابطی، باعث ایجاد روحیه بی اعتمادی و بدبینی نسبت به همسر می شود و این ذهنیت آزار دهنده در فرد شکل می گیرد که آیا همسرش پیش از این، چنین رابطه ای را تجربه کرده است یا نه؟ و یا ممکن است همسرش در زندگی به او خیانت کند؟ این بی اعتمادی و شک هیچ گاه فرد را رها نمی کند.
۷- افت تحصیلی
دختر و پسری که در سنین پایین تر با هم ارتباط برقرار می کنند ذهن آنها مدام درگیر این گونه ارتباطات است و باعث بروز عشق و عاشقی و خیال پردازی می شود که نتیجه آن در اغلب موارد افت شدید تحصیلی است.
الف)اضطراب، تشویش و احساس نگرانی
گسترش محرّک های جنسی انسان را به رابطه #گسترده با جنس مخالف می کشاند و هرگونه شکست در این راه، به آسیب بزرگ تری خواهد انجامید.
این نوع رابطه #هیجان ها و التهاب های جنسی را فزونی می بخشد و تقاضای #جنسی را به صورت آتشی شعله ور، عطشی روحی و خواست اشباع نشدنی درمی آورد.
در نتیجه، با توجه به اینکه روح بشر فوق العاده #تحریک پذیر است، اشتباه است که گمان کنیم تحریک پذیری روح بشر #محدود به حد خاصی است.
🔹هیچ نوجوان پسری از تصاحب دختران و هیچ دختری از متوجه کردن پسران و در نهایت، هیچ دلی از هوس، #سیر نمی شود.
🔹تقاضای نامحدود، خواه و ناخواه، انجام ناشدنی است و همیشه همراه #نوعی احساس #محرومیت و دست نیافتن به آرزوهاست و به نوبه خود، منجر به #اختلالات روحی و بیماری های روانی می گردد .(مطهرى،بی تا، ج19، ص: 436) البته همه این ها در صورتی است که تقوا و ترس از خدا وجود نداشته باشد. کسی که تقوا دارد و حریم الهی را نگه می دارد خداوند او را برای نجات این گرداب ها یاری می دهد.
ب)افزایش طلاق و فروپاشی خانواده ها
اغلب این گونه دوستی ها و روابط، به ازدواج #منتهی نمی شود و اگر هم به ازدواج بینجامد، پس از مدتی، جو #بدبینی و #سوء ظن آن دو نسبت به #هم، فضای زندگی شان را، #جهنمی خواهد ساخت و هر دو در آن خواهند سوخت.
🔹پسر با خود می گوید: دختری که به راحتی با من رابطه نامطلوب و #نامشروع برقرار کرد، از اعتقاد و #ایمان قوی برخوردار نیست. بنابراین از کجا معلوم که پیش از ارتباط با من، با فرد دیگری هم طرح #دوستی نریخته باشد و از کجا که در آینده و پس از ازدواج با من، با دیگری ارتباط برقرار نکند؟
🔹دختر نیز همین تصور را نسبت به پسر خواهد داشت. بنابراین، این گونه ازدواج ها، پایدار نخواهد بود و #تجربه نشان داده که منجر به طلاق و جدایی می گردند.
🔹طبق آخرین تحقیقات افرادی که 🔹قبل از ازدواج با یکدیگر رابطه داشتهاند، بعد از ازدواج در حل #مشکلات خود عاجزند، چرا که نسبت به یکدیگر بسیار بدبین هستند.
1 بنابراین، کسی که قبل از ازدواج عادت داشته که به #نامحرم نگاه کند و همین نگاه مقدمه دوستیهایش میشد، پس از ازدواج هم به نامحرم #نگاه خواهد کرد و چه بسا دختری یا زنی در نزد او از همسرش #زیباتر جلوه کند. همین امر #مقدمهای میشود جهت بهانهگیریها و بدخلقیها که نتیجه نهایی آن طلاق است.(بیاری، علی اکبر، ۱۳۸۷، کدخبر: ۱۱۳۲۹)
بنابراین، نتیجه این دوستیها، طلاق بیشتر و تبعات #سوء طلاق مثل فرزندان طلاق، مشکلات روانی و روحی خصوصاً نسبت به خانمها، عدم #رغبت جوانان به تشکیل خانواده و تزلزل در نسلها و... است.
ج)ایجاد روحیه بی اعتمادی در جامعه و خانواده
آسیب دیگر همان است که ویل دورانت می گوید: "
مرد، نگران و #مضطرب است که مبادا کسی پیش از او زنش را #تصرف کرده باشد. (دورانت، 1373، ص 136)پسری که قبل از ازدواج با افراد زیادی ارتباط داشته است، به هنگام ازدواج به هر #دختری که نظر کند، می پندارد او نیز با #پسرهای متعددی ارتباط داشته و پاک و #عفیف نیست و در نتیجه روح بی اعتمادی و #سوء ظن در جامعه اوج می گیرد و این همان چیزی است که قرآن کریم از آن نهی فرموده است (حجرات. 12)/
🔸 بنابراین روابط آزاد، زمینه ساز بسیاری از سوء ظن ها است. در بحث آسیب شناسی ناگزیر از بررسی زمینه ها و راهکارها هستیم در این قسمت به آسیب شناسی زمینه هاو راهکارهای فردی واجتماعی وبه لحاظ اهمیت بیشترآسیب شناسی زمینه های فرهنگی آن را به گونه ای مستقل بحث خواهیم کردو چون هر زمینه، راهکار مخصوص به خود را دارد، برای حفظ پیوستگی و انسجام مطلب در ذیل هر یک از زمینه ها، راهکار آن را نیز ذکر می کنیم.
3-آسیب شناسی زمینه ها و راهکارهای فردی و اجتماعی
از آنجا که ارتباط با نامحرم در #قالب رفتارهای فردی چون #نگاه، شیوه ی #پوشش، شیوه ی گفتگو و ...متصور است، مباحث این بخش با توجه به فرهنگ غنی قرآن بیان و سپس به صورت مبسوط در مورد هرکدام، #شیوه های صحیح ارتباط بیان خواهد شد.
🔻قرآن کریم، زنان و مردان مؤمن را مورد خطاب قرار داده و به آنان دستور می دهد:
«چشم چرانی نکنید، دامن های خود را آلوه نساخته و حفظش کنید(نور/31-30) به زنان تأکید بیشتری نموده می گوید:{حجاب و پوشش اسلامی را رعایت کرده، زینت های خود را آشکار نسازید.
و در نشست و برخاست هم به گونه ای عمل نمائید که متوجه #زیورآلات شما نشوند}(نور/31){و در صحبت ها و مکالمات روزمره نیز با ناز و کرشمه، صحبت نکرده، ادا و اطوار زنانه که آتش شهوت را شعله ور سازد، از خود نشان ندهند.و مانند زنان نیمه عریان دوران جاهلیت، تبرج نکرده و با خودنمایی وخودآرایی}(احزاب/ 33-32) و لباس های نازک و بدن نما(.قاسمى، 1418 ق، ج8، ص: 6 )از خانه خارج نشوید
♦️فریب این پسران را نخورید!
🔸عده زیادی از دختران برای #همرنگی با دوستان و فاصله گرفتن از سنت ها، به درخواست های دوستی پاسخ مثبت می دهند و امیدوارند که این دوستی به ازدواج ختم شود. مرد ازدواج های امروزی، فرد محور تر است. یعنی دختر و پسر پیش از آنکه پای خانواده ها به …
🔸عده زیادی از دختران برای همرنگی با دوستان و فاصله گرفتن از سنت ها، به درخواست های دوستی پاسخ مثبت می دهند و امیدوارند که این دوستی به ازدواج ختم شود.
✅فریب این پسران را نخورید!
مرد
ازدواج های امروزی، فرد محور تر است. یعنی دختر و پسر پیش از آنکه پای خانواده ها به میان بیاید، تصمیم به شناخت همدیگر می گیرند و وقتی مطمئن شدند این آشنایی عاقبت خوبی در پی خواهد داشت، ماجرا را رسمی و علنی می کنند. این آشنایی برای عده ای جدی است و برای عده ای بیشتر فرم دوستی های گذرا را دارد که شاید به ازدواج ختم شود و شاید هم نه!
تفاوتی که بیشتر در دختران و پسران در اوایل جوانی به چشم می خورد در مورد هدف از رابطه دوستی با جنس مخالف است.
🔸دختران معمولا تصور می کنند که برای یافتن همسر مناسب باید در یک رابطه احساسی با پسران دخیل شوند. اما واقعیت این است که در اکثر مواقع پسرانی طالب ارتباط دراز مدت، پنهانی، و احساسی و عاطفی با دختران هستند که شرایط ازدواج را ندارند و مایلند این خلاء را با یک رابطه دوستانه با یک یا چند دختر پر کنند و برای این کار از دادن قول ازدواج ابایی ندارند.
عده زیادی از دختران برای همرنگی با دوستان و فاصله گرفتن از سنت ها، به درخواست های دوستی پاسخ مثبت می دهند و امیدوارند که این دوستی به ازدواج ختم شود. در این شرایط، طولانی شدن دوستی، عمق گرفتن آن و نزدیک شدن بسیار زیاد دختر و پسر به هم، برای دختران معنای قطعی شدن ازدواج را دارد. مثلا دختر خانمی فکر می کند حالا که 6 سال با یک نفر دوست بوده، امکان ندارد بتواند بدون او زندگی کند و بی شک طرف مقابل هم او را برای ازدواج در نظر دارد. این در حالی است که از نگاه پسرها ( اگر نگوییم همه، باید بگوییم اکثریت قریب به اتفاق آنها ) طولانی شدن یک رابطه دوستی که خانواده ها از آن اطلاع ندارند، به معنی گذرا بودن آن رابطه است و به محض فراهم شدن شرایط ازدواجشان، یا به محض آنکه با فردی موجه تر و مناسب تر از شما رو به رو شوند، رابطه دوستی شان را خاتمه می دهند.
⬅️دوستی هایی برای پر کردن #اوقات فراغت
🔸دوستی هایی که بنا به گفته دختران و پسران جوان بابت آشنایی بیشترشان با جنس مخالف و پر کردن اوقات فراغت به نحوی شادمانه !! صورت می گیرد و گاهی برای توجیه عملکرد خود دم از شناخت برای ازدواج می زنند . دوستی هایی که شروع آن ساده اما عواقب آن سخت جبران نا پذیر است . بخصوص برای دختران که در این گونه دوستی ها بیشترین ضرر را در قالب شکست عاطفی تا هتک حرمت های اخلاقی باید متحمل شوند .
🔸دوستی های خیابانی، برای دختران نوجوان و جوان به نظر راه #شادی است که آن ها را به سرمنزل مقصود می رساند! اما در واقع بیراهی است که ره به ترکستان دارد و جز گرفتار شدن در فحشا چیز دیگری عاید آنها نمی کند. این روش گذران اوقات فراغت در واقع ویروسی خطرناک است که به جان اندیشه ها و اخلاقیات دختران نوجوان می افتد و آن تفکر ساده خوش گذرانی در اوقات فراغت را تبدیل به عادتی بیمارگونه در ارتباط گیری های نامعقول می کند . منجلاب این گونه گرفتاری ها و عادات غیر اخلاقی که زاییده دوستی های خیابانی است می تواند انسان را تا مرحله بدنامی و فحشا فرو ببرد.
🔸این پسرها هر روز یک بهانه برای #علنی کردن رابطه دارد و امروز و فردا می کند: درسم تمام شود، سربازی بروم، کار پیدا کنم، پس انداز داشته باشم، موافقت خانواده را جلب کنم و…
📊راه چاره چیست؟
بدون پنهان کاری و وعده و وعید باید موضوع را با خانواده ها در میان بگذارید.
بهتر است علنی شدن رابطه در روزهای اول آشنایی باشد در غیر این صورت حداقل یک ماه بعد از آشنایی و کسب شناخت مقدماتی از همدیگر موضوع را به خانواده ها اطلاع داده و بقیه شناخت تان را به دوران نامزدی رسمی یا غیر رسمی واگذار کنید.
اگر شرایط یکی از طرفین برای ازدواج یا رسمی شدن نامزدی آماده نیست، از همان ابتدا موعدی را برای علنی کردن رابطه مشخص کنید. مثلا دو ماه، سه ماه یا 6 ماه بعد. متناسب با این موعدی که در نظر گرفته اید، شدت و عمق رابطه یا میزان دیدارها و صحبت ها را تنظیم کنید تا رابطه تان همیشه تحت کنترلتان باشد و زیادی عمیق نشود.
🔰به این مردان #اعتماد نکنید
کسانی که از دوران آشنایی چنین رفتارهایی دارند، نه تنها قابل اعتماد نیستند، بلکه شما را برای ازدواج هم در نظر ندارند:
به جای شناخت منطقی شما، سراغ جنبه های احساسی رابطه می رود.
از آشنایی با خانواده شما طفره می رود.
عفت را زیر پا می گذارد، درخواست های نامشروع دارد یا درباره مسائل جنسی، تحریک کننده و نا متعارف با شما صحبت می کند.
مایل است آشنایی تان طولانی شود و برای آن زمان مشخصی را اعلام نمی کند.
به شما می گوید که درگیر یک رابطه اجباری شده و خانواده اش دختر دیگری را برای او در نظر گرفته اند اما او مایل است از او فرار کند و شما را به همسری برگزیند.
♻️دروغ گفتن
** هر روز یک بهانه برای علنی کردن رابطه دارد و امروز و فردا می کند: درسم تمام شود، سربازی بروم، کار پیدا کنم، پس انداز داشته باشم، موافقت خانواده را جلب کنم و…
♻️نقش والدین در پیشگیری
در این میان والدین نقش مهمی در پیشگیری دارند. آنها باید در صورت روبرو شدن با چنین مواردی با یک #مشاور مجرب صحبت کنند. چرا که آگاهی، آشنایی و داشتن علم نوین تربیتی برای هدایت فرزندان امری ضروری است. بنابراین آنچه تأثیرگذار و پاسخگو است شیوه های صحیح برخورد است.
♻️مطمئن هم باشیم خشونت و رفتار تند والدین نه تنها مۆثر نیست بلکه فرزندان را از خانواده جدا می کند. در کنار خانواده ها، مدارس و صدا و سیما و رسانه ها نیز باید با ارائه برنامه های آموزشی صحیح و کارشناسی روابط پسران و دختران را در حد قانون و شرع به فرزندان آموزش دهند و عواقب سوء روابط پنهانی و بدون آشنائی را از طریق بررسیهای علمی همواره به آنها گوشزد کنند.
پنهان کاری
ضرر های رابطه قبل از ازدواج:
1) عادی شدن روابط و کمرنگ شدن هیجانات و تنوعات رابطه. به گونه ای که گاهی موقعا، دو جنس دیگه برای هم مانند قبل جذابیتی ندارن.
2) بی بند و بار شدن در روابط جنسی (عادی شدن این مسئله بین جوانان)
3) افزایش دغدغه فکری و حالت های اضطراب و استرس و تنش، برای تلاش در پنهان کردن این رابطه در مقابل خانواده و ...
4) مشکلاتی که بعد از تمام شدن رابطه ایجاد می شه، حالاتی شبیه داغدیدگی و سوگ که عوارضی چون بی ارزشی، کاهش اعتماد به نفس، تنهایی، فکر به مرگ، سود مصرف مواد الکلی و ... رو به همراه داره
5) با توجه به اینکه جامعه ی ما جامعه ایست، اسلامی - سنتی و پایبند به عرف، افراط در این گونه روابط نوعی هنجار شکنی به حساب میاد و ایجاد دوگانگی و شکاف در جامعه می کنه.
در سال 1382، از جمعیت 62000 نفری دانش اموزان دختر و پسر شهرستان قم، پژوهشی به عمل اومد با محتوای وضعیت ارتباط با جنس مخالف، سلامت روان، آسیب های روانی اجتماعی، رضایت از جنسیت، رضایت از ظاهر و روابط خانوادگی و عمل به باووهای دینی، با نمونه گیری به روش تصادفی خوشه ای. چنین نتیجه ای رو به همرا داشت: کسانی که در زمان انجام پژوهش با جنس مخالف ارتباط داشتند از نظر اسیب های اجتماعی و اخلاقی، تنش های روحی و ضعف اعتقادات و اعمال دینی، پایین تر از بقیه بودند.
کسانی که در آن زمان ارتباط های پیشین خود را قطع کرده بودند از نظر آسیب اجتماعی و ضعف دینداری در رتبه ی دوم قرار داشتند. دختران و پسرانی که به یک نفر علاقه داشتند اما آن فرد در جریان آن علاقه نبود (عشق های یک طرفه) از لحاظ اخلاقی و دینی از وضعیت خوبی برخوردار بودند اما از نظر روانی از نشانه های افسردگی رنج می بردند و کسانی که نه در گذشته و نه در حال هیچ گونه ارتباطی نداشتند از لحاظ سلامت روان و پایبندی به باورهای دینی در رتبه بالایی قرار داشتند. (ماهنامه سپیده دانایی)
1- پوشش مناسب
پوشش کامل، امنیت زن را در جامعه فراهم می سازد و در سایه پوشش کامل است که می توان در جامعه با خیال آسوده به فعالیت پرداخت.
اگر این حریم شکسته شود ضمانتی برای امنیت زن وجود ندارد زیرا زن چون از این حصار، بیرون آمد، در معرض نگاه های آلوده و قلوب منحرف قرار می گیرد و آرامش خود را از دست می دهد. پوشش و حجاب اسلامی در مصونیت زنان مؤثّر است؛ امّا باید این نکته را در نظر داشت که فرد مزاحم، فردی است بیمار و بی فرهنگ؛
برای او یک خانم چادری با یک خانم دیگر با هر نوع پوشش فرقی ندارد و تنها به مطامع و اندیشه فاسد خود می اندیشد؛ همچون سارقانی که همیشه در پی سرقت و تصاحب اموال دیگران هستند. هنگامی که شخصی بی احتیاطی می کند مثلًا درب خودرو را باز می گذارد یا درب منزل را نمی بندد و یا طلا و جواهرات و پول خود را در معرض دید دیگران قرار می دهد، بیشتر در معرض دستبرد قرار می گیرد؛ چرا که سارقان زمینه را برای فعالیت خود مهیاتر می بینند. همین طور افراد بیمار دل و کسانی که دنبال هوس رانی و کام جویی هستند، وقتی خانمی را می بینند که پوشش لازم را ندارد و یا در مکان های عمومی با آرایش و لباس های آنچنانی حضور پیدا کرده، بیشتر تحریک می شوند و به او تعرّض می کنند و با ایجاد مزاحمت های مختلف به اذیت و آزار او می پردازند تا آنجا که آبروی چنین زنانی به خطر می افتد.
فؤاد عجمی استاد مطالعات بین المللی در «جان هابکینز» می گوید: پوشش اسلامی حد و حدودی است برای مرزهای حسّی و اخلاقی در مقابل مردان.[1]
خانم «هارینگتون» و خانم «هوکسلی» که هر دو از کاراته کاران استرالیا هستند و 26 سال سابقه ورزشی دارند؛ کتابی نوشته اند در رابطه با دفاع شخصی بانوان. از جمله تذکراتی که در مقدّمه کتاب خود آورده اند این است:
همیشه جوراب و لباس های مناسب بپوشید؛ کفش های بی پاشنه را به جای پاشنه دار بپوشید؛ حتی در صورت امکان #کفش های راحتی بپوشید. از شلوار جین یا مثل آن استفاده کنید. برای یک مزاحم، بسیار ساده است که به زنی که بدون پوشش شلوار مناسب است حمله کند. برای شخص مزاحم، دامن های کوتاه و لباس های جلب توجه کننده می تواند حمله را آسان تر کند. بنابراین اگر شما برای امنیت و سلامتی خودتان ارزش قائل هستید این نوع لباس ها را در مجامع عمومی نپوشید.[2]
4- پرهیز از جاذبه های ظاهری در اجتماع
یکی از راه های مصونیت بانوان از مزاحمت ها، پرهیز از جاذبه های ظاهری است. همچون خودآرایی، استفاده از لباس های آنچنانی و استفاده از عطر و ادکلن است.
امام صادق علیه السلام فرمود: سزاوار نیست برای زن با لباس خوشبو از خانه خارج شود.[3]
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم برای پیشگیری از مفاسد اجتماعی به زنان سفارش کردند هنگام بیرون رفتن لباسی بپوشند که توجه دیگران را به خود جلب نکند. به زیوری خود را آرایش ندهند که صدایش جلب توجه کند. صدایشان را بدون ضرورت بلند نکنند. [4]