🔰 معناشناسی شناختی قرآن ⚙️ جلسه 19 🔮 فضاهای ذهنی (1) •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🔰 معناشناسی شناختی قرآن ⚙️ جلسه 20 🔮 فضاهای ذهنی (۲) •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🔮 کاربرد زبان‌شناسی در فهم قرآن 👤 استاد قائمی‌نیا 🕌 مشهد مقدس، مدرسه علمیه نورالرضاء علیه‌السلام 📆 ۷ دی‌ماه ۱۴۰۲ ، ۱۴ جمادی‌الثانیه ۱۴۴۵ 🔵 مروری بر مباحث مطرح شده در این جلسه: 🔸 ادبیات مرسوم در حوزه، با مباحث زبان‌شناسی گره خورده‌است. 🔸 بحث‌های زبان‌شناسی در فقه و سایر علوم نیز کاربرد دارد. به تعبیری زبان‌شناسی مادر تمام علوم است. 🔸 در زبان‌شناسی فرهنگی به نسبت به سایر شاخه‌ها، خیلی کم کار شده‌است. 🔸 تمام مطالب زبان‌شناسی، قابل پذیرش نیست؛ اما باید با دیدگاه انتقادی به آن‌ها نگاه کرد. این لازمه اجتهاد است. 🔸 معناشناسی شناختی: بررسی چگونگی پردازش اطلاعات زبانی 🔸 مثلث معناشناسی: مدلول جملات + پردازش زبانی جمله + ذهن 🔸 در تعبیر قرآنی، اصل بر حفظ تعابیر است؛ حتی الامکان نباید معنای کلمات را به معنای دیگری برگرداند. 🔻 خیلی از تفاسیر این اصل را رعایت نکردند! 🔸 ادبیات در حوزه مغفول مانده‌است؛ کسی که خوب ادبیات بخواند، تا اجتهاد راحت می‌رود. 🔸 اعجاز شناختی قرآن از اعجاز ادبی‌اش، بالاتر است. 🔸 [طبق نظر استاد ارائه دهنده:] نظریه روح معنا از نظر زبان‌شناسی قابل دفاع نیست. 🔸 کلیدی‌ترین کلمه توحیدی قرآن «وجه» است. وجه یعنی «کانون توجه» 🔻 پایین‌ترین مرتبه توحید = توحید توجهی 🔻 بالاترین مرتبه توحید = توحید وجهی 🔸 بحث‌های زبان‌شناسی می‌تواند انسداد روایی را برطرف سازد. 🔸 در بین تفاسیر موجود، المیزان بالاترین تفسیر قرآن است. •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🎨 تلفیق مفهومی نظریه «تلفیق مفهومی» را برای نخستین‌بار فوکونیه و ترنر در سال 1998 در مقاله‌ای با عنوان «فضاهای ذهنی؛ شبکه مفهومی تلفیق» مطرح کردند. نظریه «تلفیق مفهومی»، ساز و کار جدیدی را در عرض نظریه «استعاره مفهومی» (متعلق به لیکاف و جانسون) برای فهم تعبیرهای زبانی ارائه می‌کند. مثالی که می‌توان برای توضیح تلفیق ارائه کرد، تبلیغات تلویزیونی چای «دو غزال» است که شخصی دوستان خود را که در حال مطالعه هستند به خوردن چای دعوت می‌کند. به محض خوردن چای، یک جسم کدر (که همان خستگی است) از بدن یکی از آنها خارج می‌شود و چنان سریع از آن جا در می‌رود که دیوار می‌شکند و شخص می‌گوید: «خستگیم در رفت!» (ر.ک: مقاله «تلفیق مفهومی؛ پیشینه و ساز و کار آن»، دوماهنامه جستارهای زبانی، شماره 52) •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

📺 تیزر تبلیغاتی «چای دو غزال» 🖼 نمونه قابل توجهی از «تلفیق مفهومی» •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🔖 مدل «شبکه تلفیقی» در تیزر تبلیغاتی «چای دوغزال» ❇️ در این نمونه، معنای «شادابی آنی» یک معنای نوظهور (emergent meaning) است که در فضای تلفیق (blended space) متولد شده و در هیچ یک از دو ورودی (input space) به چشم نمی‌خورد. (منبع: مقاله «تلفیق مفهومی؛ پیشینه و ساز و کار آن») •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

📙 مقاله «تلفیق مفهومی؛ پیشینه و ساز و کار آن» 👤 پری‌ناز دادرس؛ 👤 سحر بهرامی خورشید؛ 👤 ارسلان گلفام؛ 👤 حیات عامری؛ ✴️ دوماهنامه علمی-پژوهشی جستارهای زبانی؛ شماره پیاپی 52 •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

ان‌شاءالله در جلسات پیش رو، به تبیین دقیق‌تر نظریه «تلفیق مفهومی» و کاربرد آن در فهم آیات قرآن خواهیم پرداخت. •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🔰 معناشناسی شناختی قرآن ⚙️ جلسه ۲1 🔮 تلفیق مفهومی (۱) •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

معمای «راهب بودایی» (مبدع: آرنولد کستلر) 🧘🏼‍♂️ راهبی بودایی قبل از طلوع خورشید از کوهی بالا می‌رود. در هنگام طلوع آفتاب به قله کوه می‌رسد. بعد از طی چند روز مراقبه، قبل از طلوع آفتاب یکی از روزها از همان قله به سمت پایین حرکت کرده و هنگام طلوع آفتاب به پایین قله می‌رسد. توقف‌های بین راهی و نحوه حرکت او در طول مسیر را در نظر نگیرید. نقطه‌ای از مسیر کوه که راهب در طی بالارفتن و پایین‌آمدن، در یک زمان معین در آنجا قرار داشته است کجاست؟! ♨️ فوکونیه و ترنر معتقدند برای حل این معما، باید راهب بودایی را به طور هم‌زمان در بالارفتن و پایین‌آمدن از کوه تصور کنیم. 🛑 معمای «راهب بودایی»، ایده آغازین تولید نظریه «تلفیق مفهومی» در معناشناسی شناختی به شمار می‌آید. •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🔰 معناشناسی شناختی قرآن ⚙️ جلسه 22 🔮 تلفیق مفهومی (2) •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🔹 مزیت رقابتی نظریه «تلفیق مفهومی» در مقایسه با نظریه «استعاره مفهومی» چیست؟ تأمل در مثال زیر به حل این مسأله کمک می‌کند: ✅ «آن جراح یک قصاب است.» 🔸 این مثال، حاوی یک نگرش منفی و ارزیابی سلبی از شخص جراح است؛ اما این نگرش و معنا، از حوزه مبدأ (یعنی قصاب) به دست نمی‌آید؛ زیرا قصاب در عملکرد خود مهارت دارد. 🔹 مسأله اصلی این است که: اگر بخواهیم استعاره‌ها را صرفا بر اساس نگاشت‌های موجود میان حوزه مبدأ و مقصد مورد تحلیل قرار دهیم (آنگونه که در نظریه «استعاره مفهومی» ادعا می‌شود)، منشأ تولد معنای جدید مذکور (عدم صلاحیت و بی‌عرضگی جراح) دقیقا چیست؟ 🔸 مبدعان نظریه تلفیق مفهومی معتقدند حل این مسأله، فقط و فقط با ساز و کار شبکه تلفیق مفهومی ممکن است. 🛑 در جدول فوق، اجزاء شبکه تلفیق مربوط به این مثال را در قالب یک جدول ملاحظه می‌فرمایید. •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

از قضا در همین ایام که مشغول سر و کله زدن با مسأله «تلفیق مفهومی» بودم، در کانال یکی از دوستان عزیز طلبه که برای سفر تبلیغی در ایام اعتکاف به قم رفته بود، با یک «تلفیق مفهومی شگفت‌انگیز» مواجه شدم. نوشته بود: «فکرشم نمیکردم یه روزی تو قم مرجعیت رو دور بزنم و از خروجی سوم خارج بشم 😁» 💣 به نظر شما: 1- ورودی‌ اول و دوم در شبکه تلفیق فوق دقیقا چه اجزائی دارد؟ 2- کدام یک از این اجزاء به فضای تلفیق راه پیدا کرده‌اند؟ 3- غرض از این تلفیق مفهومی چیست؟ 4- نوع شبکه تلفیق کدام است؟ فتأمل 🌹 •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🔰 معناشناسی شناختی قرآن ⚙️ جلسه 23 🔮 تلفیق مفهومی (3) •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🔰 معناشناسی شناختی قرآن ⚙️ جلسه 24 🔮 تلفیق مفهومی (4) •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🔸مقالة «ضرورت کاربست زبان‌شناسی شناختی در فهم قرآن و دستاوردهای آن» در پاسخ به برخی انتقادات به کاربست زبان‌شناسی شناختی در حوزة مطالعات قرآنی به رشته تحریر درآمده است. 🔺مهم‌ترین نقدهای وارد بر دکتر سعیدی روشن که در این مقاله آمده عبارتند از: 1. خلط تجربه‌گرایی منبعی با تجربه‌گرایی تعبیری 2. عدم توجه به تقریرهای مختلف از بدن‌مندی 3. عدم توجه به دیدگاه‌های مختلف در فلسفة ذهن و امکان قرائت غیرفیزیکالیستی از بدن‌مندی 4. خلط استعاره مفهومی با استعاره ادبی و مجاز عقلی 5. یکی دانستن زبان‌شناسی شناختی با نظریة استعاره مفهومی و با نظریة بدن‌مندی 6. برخورد کلیشه‌ای و غیرعلمی با مسألة معنا 7. عدم دقت در دستاوردهای تحلیل شناختی 🔺مقاله مغالطات متعددی را در بردارد که نگارنده به تناسب آنها را بیان کرده است. نگارنده امید دارد که مراکز علمی در ایران با پرهیز از هر گونه شتابزدگی و با روحیة علمی نقدها را عیاری گیرد. مجله ذهن / پاييز ١٣٩٧ / شماره ٧٥ / عليرضا قائمی‌نيا •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

💣 علاقه‌مندان به حوزه مطالعات زبان‌شناسی شناختی، این کتاب فوق‌العاده را از دست ندهند: 📚 زبان‌شناسی شناختی: نظریه‌ها و کاربردها 🔖 نویسندگان: جنت لیتل‌مور، جان آر. تیلور 🔖 مترجمان: پارسا بامشادی و شادی انصاریان 📌 سال انتشار: 1402 🎈 تعداد صفحات: 377 🌐 لینک سفارش آنلاین 👈 اینجا #معرفی_کتاب •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

می‌توانید بخشی از کتاب «زبان‌شناسی شناختی؛ نظریه‌ها و کاربردها» را اینجا مطالعه کنید ❤️ •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🔮 معرفی کتاب «زبان‌شناسی شناختی؛ نظریه‌ها و کاربردها» آنچه به عنوان زبان‌شناسی شناختی می‌شناسیم، تنها یک نظریه نیست؛ بلکه مجموعه‌­ای از نظریه‌هایی است که همگی یک هدف ویژه را در قلمروهای گوناگون زبان دنبال می­کنند و آن شناسایی، واکاوی و تبیین نقش فرایندهای شناختی عام در ساختار و کاربرد زبان است. شاید با گذشت نزدیک به چهار دهه از پیدایش رویکرد زبان‌شناسی شناختی دیگر نتوان آن را رویکردی نوپا در سطح جهان به شمار آورد، اما بی‌گمان این رویکرد در ایران نوپاست. زبان‌شناسی ‌شناختی در ایران در آغاز راه است و فراوانیِ پژوهش­‌های زبان­شناسان و زبان‌پژوهان ایرانی در این چارچوب، گویای علاقه و توجه فزایندۀ آنها به این رویکرد است. در اثر پیش‌رو که ترجمه­‌ای از چهارده فصل از کتاب The Bloomsbury Companion to Cognitive Linguistics (سال انتشار ۲۰۱۴) است، شش نظریۀ مطرح در حوزۀ زبان‌شناسی شناختی معرفی و بررسی می­‌گردد، نقاط قوت و ضعف آنها بیان می­‌شود، مهم­ترین پژوهش­های انجام‌گرفته در چارچوب این نظریات مرور می­‌شود و تازه‌­ترین به‌روزرسانی­‌ها و پیشرفت­‌ها مورد بحث قرار می‌­گیرد. اين نظريه‌ها عبارتند از: دستور شناختی لانگاکر، نظريه استعارۀ مفهومی ليکاف، دستور ساخت گلدبرگ، نظريۀ فضاهای ذهنی و درهم‌آميزی مفهومی فوکونيه، نظريه فراگيری زبان نخست توماسلو، و انگاره‌های کاربردبنياد بايبی از زبان. این کتاب در دو بخش اصلی و چهارده فصل تنظیم شده است. افزون بر معرفی و بررسی شش نظریۀ پیش‌­گفته، رویکرد زبان‌شناسی شناختی به گوناگونی‌های زبانی (که در سال­های اخیر با نام زبان‌شناسی اجتماعی شناختی شناخته می‌شود)، رویکرد زبان‌شناسی شناختی به واج­شناسی و نیز به بحث گفتمان و ایدئولوژی (که بیشتر تحت عناوین استعاره­‌کاوی انتقادی و گفتمان­‌کاوی انتقادی شناختی مطرح می‌شود) نیز در کتاب گنجانده شده است. همچنین، یک فصل پیرامون انقلابی که زبان‌شناسی شناختی در استعاره‌پژوهی پدید آورد، یک فصل دربارۀ سرشت و گسترۀ «مجاز» در توصیف و تبیین زبانی و یک فصل دربارۀ استعارۀ پیکرینه در کتاب یافت می‌شود. یک فصل نیز به بررسی کاربرد نظریۀ استعارۀ مفهومی در قلمرو مشاوره و روان‌کاوی اختصاص یافته است. •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

📬 در یک طرح تبلیغاتی مربوط به ادارۀ پست استرالیا، یک نامۀ دست‌نویس را می‌بینیم که مردی از درون آن بیرون آمده و یک کودک را در آغوش کشیده و این شعار در کنار آن به چشم می‌خورد: 🔹 If you really want to touch someone, send them a letter. آیا می‌توانید این طرح تبلیغاتی جذاب را از منظر «تلفیق مفهومی» تحلیل کنید؟ 😉 •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

توضیح مطلب بالا 👇 این شعار تبلیغاتی دربردارندۀ استعاره‌ای در زبان انگلیسی است که می‌گوید ارتباط با یک فرد (از راه تلفن، رایانامه، نامه، فیسبوک یا اسکایپ) مانند لمس کردن آن فرد است. در اینجا نمونه‌های زبانی از استعارۀ «ارتباط، لمس است» را می‌توان دید که از پیکرۀ انگلیسی آمریکایی معاصر (COCA) گرفته شده است: 🔸 You know, they get on Facebook, right? They tweet. I mostly keep in touch with my friends in kind of the remote parts of the state just by looking at their Facebook page and seeing if they posted a picture . . . 🔸 I hope we do not lose touch with each other. The warmth was mutual. میان فضاهای ورودی در فرآیند ارتباط (در اینجا نوشتن نامه) و لمس فیزیکی کسی دیگر (در اینجا به آغوش کشیدن) یک نگاشت بینافضایی روی می‌دهد. در فضای ورودی ارتباط، دو فرد هستند که فاصلۀ زیادی از هم دارند و یکی از آنها برای دیگری نامه می‌نویسد. این فضای ورودی توسط قاب «نامه نوشتن» و همۀ عناصر در پیوند با این قاب (مانند نوشتن، جوهر، کاغذ و غیره) سازماندهی می‌شود. در دومین فضای ورودی، یعنی فضای ورودی «لمس» دو فرد هستند که فاصلۀ اندکی با هم دارند. این فضای ورودی توسط قاب تماس فیزیکی افراد و شیوۀ مهرورزی آنها با لحاظ هنجارهای فرهنگی و آداب و رسوم خاص سازماندهی می‌گردد. تنها یکی از این دو قاب به فضای تلفیق فرافکنده می‌شود که در اینجا قاب «نوشتن نامه» است. برای درک تصویر تبلیغاتی، باید ابتدا استعاره موجود در شعار تبلیغاتی (یعنی نامه نوشتن به کسی، مانند لمس‌کردن آن فرد است) را درک کنیم و سپس قاب «نوشتن نامه» را به همراه فاصله مکانی موجود در فضای ورودی «لمس» برگزینیم و آنها را به فضای تلفیق فرابیفکنیم. اینجاست که این تصویر تبلیغاتی خود را نشان می‌دهد؛ چرا که نامه به انسانی تبدیل می‌شود که از کاغذ جدا شده و کودک را در آغوش می‌کشد. 🔰 منبع: زبان‌شناسی شناختی، نظریه‌ها و کاربردها، ص111 (با قدری تصرف) •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🔰 معناشناسی شناختی قرآن ⚙️ جلسه 25 🔮 تلفیق مفهومی (5) •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

📚 منابع آموزشی مرتبط با علوم شناختی 👈 اینجا 🌐 منبع: ستاد توسعه علوم و فناوریهای شناختی (Cognitive Sciences and Technologies Council) •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics

🔰 معناشناسی شناختی قرآن ⚙️ جلسه 26 🔮 ساختار نیرو_پویایی آیات (۱) •┈┈••••✾• 🧠 •✾•••┈┈• 🆔 @Cognitive_linguistics