#فقه
#اسباب_تملّک
#مالکیت_تبعی چیست؟
یکی از راه های تملّک، تبعیّت است.
تعریف مالکیت یعنی:
رابطه ای شرعی یا قانونی که میان شخص و اشیاء منقول و غیر منقول وجود دارد و با تکیه و با استناد بر آن، شخص به خود، اجازه دخل و تصرف در یک مال منقول یا غیر منقول را میدهد.
ملکیّت تبعی:
مالکیت بر اموال منقول یا غیر منقول، میتواند مستقیم و بیواسطه یا با واسطه و به تبع مالکیت اصلی، محقق شود که در این شرایط، به آن، مالکیت تبعی میگویند.
#توضیح و #مثال:
یکی از قاعدۀ فقهی مربوط به مالکیت این است:
«مَن مَلَکَ شیئا، مَلَکَ ما هو مِن ضروراته»
یعنی: کسی که مالک چیزی شد، آنچه را که از ضروریاتش باشد نیز مالک میشود.
بنابراین اگر شخصی به موجب بیع، هبه، صلح و ... بر مال منقول یا غیر منقولی، مالکیت یافت، مالک ضروریات (لوازم عقلی و عرفی) آن مال منقول یا غیر منقول نیز میشود.
به عنوان مثال، در صورتی که شخصی، به موجب عقد بیع، خانهای را خریداری نماید، به تبع مالکیت خانه، مالک درختان موجود در حیاط خانه نیز میشود و لازم به عقد جدید و پرداخت مبلغی جداگانه نمی باشد.
انواع مالکیت تبعی
مالکیت تبعی نسبت به زمین و محصول
این نوع از مالکیت تبعی، در ماده ۳۳ قانون مدنی، مورد اشاره قرار گرفته است. ماده ۳۳ قانون مدنی، مقرر میدارد: «نما و محصولی که از زمین حاصل میشود، مال مالک زمین است؛ چه به خودی خود روییده باشد یا به واسطه عملیات مالک، مگر اینکه نما یا حاصل، از اصله یا حبه غیر حاصل شده باشد که در این صورت، درخت و محصول، مال صاحب اصله یا حبه خواهد بود، اگر چه بدون رضای صاحب زمین کاشته شده باشد.»
مالکیت تبعی نسبت به نتایج حیوان
این نوع از انواع مالکیت تبعی، در ماده ۳۴ قانون مدنی، مورد پیش بینی قانون گذار، قرار گرفته است. این ماده مقرر میدارد نتایج حیوانات در ملکیت، تابع مادر است و هر کس مالک مادر شد، مالک نتایج آن هم خواهد شد. "
آثار مالکیت تبعی
حق تصرف در آنچه به واسطه مالکیت تبعی، شخص مالک آن است؛ تا مادامی که این تصرف، خلاف شرع و قانون نبوده و مخالف حقوق دیگران نباشد.
حق نقل و انتقال آنچه به واسطه مالکیت تبعی، شخص مالک آن، است؛ نظیر انتقال به واسطه بیع یا هبه یا صلح و…
حق هرگونه انتفاع و بهره برداری از چیزی که شخص، به واسطه مالکیت تبعی، مالک آن است؛ البته به شرطی که خلاف شرع و قانون نباشد.
https://eitaa.com/DUROUS_ALSHABAB