eitaa logo
دکترمسعودبازودار(استاد دانشگاه،نویسنده،پژوهشگر)
807 دنبال‌کننده
3هزار عکس
982 ویدیو
22 فایل
کاردانی:دینی و عربی،کارشناسی الهیات و معارف اسلامی،کارشناسی ارشد فقه وحقوق اسلامی،دکتری:الهیات گرایش فقه ومبانی حقوق
مشاهده در ایتا
دانلود
❔این که در روایاتی آمده که امام سجاد در ماه رمضان بردگان خودش را نمی زد یعنی چه ❗️برده زدن داره که امام سجاد به خاطر ماه رمضان اونها را نمی زد ❕❕ 💠💠 👌دستور به حسن معاشرت با بردگان از دستورات موکد و اساسی اسلام است تا جایی که پیامبر فرمود ؛ « جبرئیل پیوسته سفارش ( حسن معاشرت ) با بردگان را به من می کرد » 📚الفقیه ج 4 ص 13 👌و فرمود ؛ « از هر چه می خورید و می پوشید ، بردگان را هم بخورانید و بپوشانید » 📚امالی طوسی ج 2 ص 18 👌علی علیه السلام فرمود ؛ « آخرین چیزی که از پیامبر در هنگام وفاتش شنیدم این بود که گفت شما را وصیت می کند به حسن با یتیم و برده » 📚مستدرک الوسائل ج 15 ص 456 👌و فرمود ؛ « از خدا بترسید ، از خدا بترسید در مورد زنان و بردگان زیرا آخرین سخنان پیامبر شما مربوط به حسن رفتار با زنان و بود » 📚الکافی ج 7 ص 49 ❕پیامبر گرامی و امامان بزرگوار علیهم السلام بر اساس این تعالیم ، بهترین رفتار ها را با بردگان می کردند به گونه ای که همگان حسن رفتار با بردگان را از آنها می آموختند ؛ 📚وسائل الشیعه ج 23 ص 9 باب 1 _ بحار الانوار ج 63 ص 413 ❕حال آنچه مورد قرار گرفته است روایتی در مورد امام سجاد علیه السلام است که آمده است ؛ « زمانی که ماه رمضان می شد امام سجاد علیه السلام بردگان و کنیزان خود را نمی زد ، بلکه و جرم های آن ها را می نوشت و در آخرین شب ماه رمضان از جنایات آنها می گذشت و می گفت بروید شما را عفو کردم و آزادتان کردم ...» 📚وسائل الشیعه ج 10 ص 318 ❕بی شک زدن بدون دلیل و بردگان امری ناپسند است ، اما اگر بردگان جنایاتی به بار بیاورند که شایسته حد و تعزیر باشد ، زدن و تنبیه آنها نه تنها ناپسند نیست ، بلکه برای ادب کردن آنها لازم و است . 👌روایاتی که در مورد تنبیه بردگان توسط امامان نقل شده است ناظر به همین مطلب است که بردگان گناهان و جنایاتی مرتکب می شدند که شایسته حد یا تعزیر بودند و امامان نیز حسب وظیفه آنها را تنبیه می کردند . ❕اما از آنجایی که امامان به حسب مصالح و شرایط اجازه بخشیدن حد و تعزیر را بر دارا هستند ؛ 📚وسائل الشیعه ج 28 ص 40 باب 18 👌امام سجاد علیه السلام به خاطر شرافت و فضیلت ماه رمضان بردگانی را که جنایت و جرم می کردند و شایسته تنبیه بودند را مورد و بخشش قرار می داد . ❕بنابراین آنچه مذموم است تنبیه کردن بی حساب و کتاب بردگان است اما تنبیه کردن و جاری کردن حدود الهی و تعزیرات بر بردگانی که جرم و جنایت می کنند به هیچ عنوان ناپسند تلقی نمی شود . ❔نظرتون در مورد این متن چیست ❕ ❗️ماه رمضون شروع شد ‌ . دختر به باباش میگوید بابایی خیلی خوشحالم که ماه رمضون شروع شد آخه دیگه گشنگیمون ثواب داره ❕❕ 💠💠 👌اسلام تنها ناظر به زندگى جاويدان آخرت نيست بلكه به زندگى آبرومند اين دنيا نيز كه مقدمه اى براى آن است فوق العاده اى دارد، مسئله فقرزدايى را يكى از مهمترين دستورات خود قرار داده و همه را به سعى و كوشش و كسب و كار دستور مى دهد و جوان بى كار را بى منزلت مى شمرد و اداى حق كارگران و كارمندان را از مهمترين واجبات مى داند، بلكه كار را از مهمترين عبادات قلمداد مى كند . 📚پیام امام امیر المومنین ج 13 ص 332 👌تذکر اسلام به این مساله تا آنجا است كه توجه به و زندگى مادى را كفاره مهمترين گناهان ذكر مى كند، چنانكه در حديثى از رسول خدا مى خوانيم ؛ « بعضى از گناهان است كه نماز و صدقه و زكات هم نمى تواند آن را جبران كند. عرض داشتند اى رسول خدا! پس چه چيز آن را جبران مى كند؟ فرمود: به فكر معيشت و زندگى بودن و براى آن تلاش كردن». 📚بحار الانوار ج 70 ص 157 👌و یا امام صادق علیه السلام فرمود ؛ « هیچ خیری نیست در کسی که جمع مال از را دوست ندارد تا به آن وسیله آبروی خود را حفظ کند و دینش را ادا کند » 📚بحار الانوار ج100 ص8 👌و فرمود ؛ « جمع کردن مال حلال را ترک مکن زیرا دنیا یاور تو بر دینت می باشد » 📚امالی طوسی ج 1 ص 195 👌و فرمود ؛ « عبادت هفتاد جزء دارد که برترین آن کسب و کار برای بدست آوردن روزی حلال است » 📚معانی الاخبار ص366 👌امام کاظم علیه السلام نیز فرمود ؛ « هر کس با کسب و تلاش به دنبال به دست آوردن حلال باشد مانند مجاهد در راه خدا است » 📚الکافی ج5 ص78 ❕از سوی دیگر افرادی هستند که کسب و کار شایسته را ترک نمی کنند ، اما درآمدی که کسب می کنند ناچیز است که کفاف هزینه زندگی آنها را نمی دهد ، و بسیاری از نیازهای آنان بدون پاسخ می ماند ، چنین افرادی که به اصطلاح فقیر و نادار نامیده می شوند ، اگر بر این وضیعیت خود صبر پیشه کنند و ناشکری نکنند و همانند برخی افراد
غه آمده است که برخی گمان می کنند علی علیه السلام توصیه به قاتل خویش کرده است ، امام علیه السلام فرمود ؛ « اگر زنده بمانم، ولىّ خون خويشمو اگر از دنيا چشم بپوشم فنا (در دنيا) ميعاد و قرارگاه من است و اگر عفو كنم، عفو براى من موجب قرب به خداست و براى شما حسنه و نيكى در نزد خداست؛ بنابراين عفو كنيد «آيا دوست نداريد خدا شما را بيامرزد». 📚نهج البلاغه نامه 23 ❕مخاطب این فراز تمام مسلمین هستند که امام علیه السلام به صورت کلی به آن ها توصیه عفو و بخشش را می کند که طبیعتا بر اساس سایر سخنان علی علیه السلام که در بالا آمد ، عفو و گذشت برای کسانی است که شایسته بخشش باشند ، روشن است که فردی مانند ابن ملجم به هیچ عنوان ارزش عفو و بخشش را نداشت ، امام علیه السلام هم در فراز فوق دستور کلی به عفو و بخشش را به جامعه اسلامی صادر می کند و بالخصوص نسبت به عفو ابن ملجم توصیه ای نمی کند ، بلکه بالعکس خودشان دستور به قصاص عادل انه ابن ملجم دادند.
کنند آیا این عقلانیست ❕❕ 💠💠 👌«مُباهَله» در اصل از مادّه «بَهْل» (بر وزن اهل) به معناى رها كردن و قيد و بند را از چيزى برداشتن است، و به همين جهت هنگامى كه حيوانى را به حال خود واگذارند، و پستان آن را در كيسه قرار ندهند، تا نوزادش بتواند به آزادى شير بنوشد، به آن «باهِل» مى گويند، و «ابْتِهال» در دعا به معناى تضرع و واگذارى كار به خدا است. و اگر آن را گاهى به معناى و لعن و دورى از خدا گرفته اند نيز به خاطر اين است كه رها كردن و واگذار كردن بنده به حال خود اين نتائج را به دنبال مى آورد، اين بود معناى «مباهله» از نظر ريشه لغت. 💠و از نظر مفهوم متداول ، به معناى نفرين كردن دو نفر به يكديگر است، بدين ترتيب، افرادى كه با هم گفتگو درباره يك مسأله مهم مذهبى دارند در يك جا جمع شوند و به درگاه خدا كنند و از او بخواهند كه دروغگو را رسوا سازد و مجازات كند. 📚لغات در تفسیر نمونه ص 497 ❕مباهله به عنوان آخرین حربه برای غلبه بر خصم بعد از اثر نکردن منطق و استدلال است ، که به عنوان الهی بر حقانیت طریق و مسلکی اعتقادی ایراد می شود . بر خلاف آنچه در پرسش آمد ، مباهله بر خلاف عقل و منطق نیست بلکه کاملا موافق و مطابق عقل و منطق است ، زیرا دو طرف حق و باطل پس از آن که از طریق مذاکرات به نتیجه ای نرسیدند و طرف باطل با لجاجت از پذیرفتن حق امتناع کرد ، اقدام به مباهله می کنند و طرف حق با اقدام به مباهله این نکته را بیان می کند که آیین من مطابق با واقعیت و حقیقت است که می توانم بر این سخن معجزه ای هم ارائه کنم تا شکی در آن باقی نماند ، مباهله همان نقش معجزه را برای اثبات حقانیت دعوت حق می کند . ❕جریان مباهله کردن پیامبر گرامی اسلام با نجران مشهور و معروف است 👌بنابراین مباهله در برابر مخالفان يك حكم عمومی است که افراد با ايمان كه از تقوا و خدا پرستى كامل برخوردارند به هنگامى كه آنها در برابر دشمنان بر اثر لجاجت به جايى نرسد از آنها دعوت به مباهله می كنند. ❕از امام علیه السلام نقل شده كه فرمود ؛ « اگر سخنان حق شما را مخالفان نپذيرفتند آنها را به مباهله دعوت كنيد ، راوى مى گويد سؤال كردم چگونه مباهله كنم؟ فرمود ؛ خود را سه روز اصلاح اخلاقى كن و گمان مى كنم كه فرمود روزه بگير و غسل كن، و با كسى كه مى خواهى مباهله كنى به صحرا برو، سپس انگشتان دست راستت را در انگشتان راست او بيفكن و از خودت آغاز كن و بگو خداوندا! تو پروردگار آسمانهاى هفتگانه و زمينهاى هفتگانه اى و آگاه از اسرار نهان هستى، و رحمان و رحيمى، اگر مخالف من حقى را انكار كرده و ادعاى دارد بلائى از آسمان بر او بفرست، و او را به عذاب دردناكى مبتلا ساز ، و بعد بار ديگر اين دعا را تكرار كن و بگو: اگر اين شخص حق را انكار كرده و ادعاى باطلى مى كند بلائى از آسمان بر او بفرست و او را به عذابى مبتلا كن ، سپس فرمود ، چيزى نخواهد گذشت كه نتيجه اين دعا آشكار خواهد شد، به خدا سوگند كه هرگز كسى را كه حاضر باشد اين چنين با من مباهله كند » 📚الکافی ج 2 ص 513_ وسائل الشیعه ج 7 ص 134 ❔مگر پیامبر اسلام و امامان با بزرگواری کسانی را که به آنها بدی می کردند یا حتی آنها را فحش می دادند نمی کردند ❗️حال چگونه ما می گوییم حکم کسی که به پیامبر یا امامان فحش و دشنام دهد قتل است و بر همین اساس افرادی را القتل می دانیم ❕❕ 💠💠 👌عفو و بخشش برای کسانی می تواند صادق باشد که از روی جهل و ناآگاهی اقدام به انجام عملی زشت و شنیع می کردند ، چنانکه در گزارش های تاریخی نیز آمده است که پیامبر گرامی و امامان اهل بیت علیهم السلام در مقابل اهانت کنندگان ناآگاه خود با بزرگواری و عفو رفتار می کردند و همین سیره پسندیده در نهایت منجر به ندامت و تنبه اهانت کنندگان می شد . 📚بحار الانوار ج 46 ص 289 ❕اما آن بزرگواران در مقابل کسانی که به صورت سازمان یافته و به قصد دشمنی و تخریب اسلام ، از روی عناد و لجاجت به آنها اهانت می کردند ، با شدت عمل برخورد می کردند . 👌پیامبر گرامی در هنگام فتح مکه که فرمان عمومی را صادر کرد فرمود ؛ « تمام كوشش من اين است كه فتح مكه بدون خونريزى صورت گيرد. از اينرو، از كشتن افراد غير مزاحم بايد خوددارى كرد، ولى بايد چند نفر به نامهاى «عكرمة بن ابى جهل»، «هبّار بن الاسود»، «عبد اللّه بن سعد بن ابى سرح»، «مقيس حبابه ليثى» ، «حويرث بن نقيذ»، «عبد اللّه بن خطل»، «صفوان بن اميه، «عبد اللّه بن الزبيرى»، «حارث بن طلاطلة» و چهار زن هر كجا دستگير شوند بلافاصله گردند.» 📚سیره ابن هشام ج 2 ص 409_ تاریخ الخمیس ج 2 ص 90 ❕امام علیه السلام فرمود ؛ « هر کس پیامبری را مورد فحش و سب قرار دهد ، کشته می شود » 📚وسائل الشیعه ج 28 ص 213 ❕
❔چرا به امام سجاد ابن می گویند دلیل خاصی دارد ❕❕ 💠💠 👌علامه چنین می آورد ؛ « از پیامبر گرامی روایت شده است که فرمود خداوند از میان دو برگزیده دارد ، برگزیده او از عرب قریش و از عجم می باشد و علی بن الحسین پیوسته می گفت من فرزند دو برگزیده هستم زیرا جد او رسول خدا بود و مادرش دختر یزگرد پادشاه ایران بود » 📚بحار الانوار ج46 ص4 ❕شیخ عباس قمی امام سجاد علیه السلام را چنین بر می شمارد ؛ 1⃣تالیف صحیفه کامله است که اهل بیت و عروه الوثقی شیعیان است ‌. 2⃣جمع شدن نجابت عرب و هر دو در او به به اعتبار سخن پیامبر که خدا در میان بندگان دو برگزیده دارد ، برگزیده او از عرب قریش و از عجم فارس می باشد لذا او ملقب به ابن الخیرتین می باشد . 3⃣انتشار اولاد رسول خدا از آن حضرت لذا او را آدم بنی الحسین می گویند . 📚منتهی الامال ج2 ص1175 🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍 ،سجاد_تنبیه_بردگان 🤔 ❔این که در روایاتی آمده که امام سجاد در ماه رمضان بردگان خودش را نمی زد یعنی چه ❗️برده زدن داره که امام سجاد به خاطر ماه رمضان اونها را نمی زد ❕❕ 💠💠 👌دستور به حسن معاشرت با بردگان از دستورات موکد و اساسی اسلام است تا جایی که پیامبر فرمود ؛ « جبرئیل پیوسته سفارش ( حسن معاشرت ) با بردگان را به من می کرد » 📚الفقیه ج 4 ص 13 👌و فرمود ؛ « از هر چه می خورید و می پوشید ، بردگان را هم بخورانید و بپوشانید » 📚امالی طوسی ج 2 ص 18 👌علی علیه السلام فرمود ؛ « آخرین چیزی که از پیامبر در هنگام وفاتش شنیدم این بود که گفت شما را وصیت می کند به حسن با یتیم و برده » 📚مستدرک الوسائل ج 15 ص 456 👌و فرمود ؛ « از خدا بترسید ، از خدا بترسید در مورد زنان و بردگان زیرا آخرین سخنان پیامبر شما مربوط به حسن رفتار با زنان و بود » 📚الکافی ج 7 ص 49 ❕پیامبر گرامی و امامان بزرگوار علیهم السلام بر اساس این تعالیم ، بهترین رفتار ها را با بردگان می کردند به گونه ای که همگان حسن رفتار با بردگان را از آنها می آموختند ؛ 📚وسائل الشیعه ج 23 ص 9 باب 1 _ بحار الانوار ج 63 ص 413 ❕حال آنچه مورد قرار گرفته است روایتی در مورد امام سجاد علیه السلام است که آمده است ؛ « زمانی که ماه رمضان می شد امام سجاد علیه السلام بردگان و کنیزان خود را نمی زد ، بلکه و جرم های آن ها را می نوشت و در آخرین شب ماه رمضان از جنایات آنها می گذشت و می گفت بروید شما را عفو کردم و آزادتان کردم ...» 📚وسائل الشیعه ج 10 ص 318 ❕بی شک زدن بدون دلیل و بردگان امری ناپسند است ، اما اگر بردگان جنایاتی به بار بیاورند که شایسته حد و تعزیر باشد ، زدن و تنبیه آنها نه تنها ناپسند نیست ، بلکه برای ادب کردن آنها لازم و است . 👌روایاتی که در مورد تنبیه بردگان توسط امامان نقل شده است ناظر به همین مطلب است که بردگان گناهان و جنایاتی مرتکب می شدند که شایسته حد یا تعزیر بودند و امامان نیز حسب وظیفه آنها را تنبیه می کردند . ❕اما از آنجایی که امامان به حسب مصالح و شرایط اجازه بخشیدن حد و تعزیر را بر دارا هستند ؛ 📚وسائل الشیعه ج 28 ص 40 باب 18 👌امام سجاد علیه السلام به خاطر شرافت و فضیلت ماه رمضان بردگانی را که جنایت و جرم می کردند و شایسته تنبیه بودند را مورد و بخشش قرار می داد . ❕بنابراین آنچه مذموم است تنبیه کردن بی حساب و کتاب بردگان است اما تنبیه کردن و جاری کردن حدود الهی و تعزیرات بر بردگانی که جرم و جنایت می کنند به هیچ عنوان ناپسند تلقی نمی شود . 🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍 🤔 امام سجاد در نزد علمای اهل سنت و صحابه چگونه بوده است آیا راست است که آنان تصریح به برتری او کرده اند ❗️ 💠💠 👌صحابی بزرگوار جابر بن عبدالله انصاری چنین می گوید: "در فرزندان انبیا کسی چون علی بن الحسین دیده نشده است" 📚حیاه الامام زین العابدین ج1 ص126 🔶عبدالله بن عباس که از نظر سن بسیار از ایشان بزرگتر بود ایشان را بزرگ می داشت و هرگاه ایشان را می دید به او از جای بر می خواست 📚تاریخ دمشق ج36 ص147 📚تذکره الخواص ص324 🔶 نیز درباره امام می گوید: "من هیچ یک از هاشمیان را چون علی بن الحسین ندیده ام" 📚تهذیب التهذیب ج9 ص445 👌و می گوید: "کسی را فقیه تر از او ندیدم" 📚شذرات الذهب ج1 ص105 ❕ می نویسد: "او از برترین مردم وسختکوش ترین آنان در عبادت بود به همین دلیل به زین العابدین نام گرفت" 📚تاریخ یعقوبی،ج3 ص46 👌ابن عساکر می گوید: "راستگو ومورد اعتماد بود، بسیار حدیث می گفت ودارای مقامی بالا وبلند بود" 📚تاریخ دمشق،ج36 ص142 👌ذهبی می گوید: "جلالت قدر او عجیب وبه خدا قسم برازنده
بود ❕چرا امام حسن بر خلاف وصیت امام علی رفتار کرد ❕ 💠💠 👌عفو و گذشت از قاتل زمانی رجحان و پسندیده است که قاتل از کرده خویش نادم و پشیمان بوده و در صدد توبه و جبران گذشته باشد ، عفو و گذشت از قاتلی که نسبت به قتلی که انجام داده افتخار می کند ، به هیچ عنوان مورد توصیه نیست . ❕امیر مومنان علی علیه السلام فرمود ؛ « عفو و گذشت ، افراد لیم و را فاسد می کند به همان اندازه که افراد با شخصیت را اصلاح می نماید» 📚بحار الانوار ج74 ص419 _ کنزالفوائد ج2 ص182 ❗️و در نقل دیگر فرمود: « عفو و گذشت درباره کسی است که اعتراف و اقرار به گناه خود داشته باشد نه در مورد کسی که بر گناه دارد» 📚بحار الانوار ج75 ص89 _ الدره الباهره ص18 👌ابن ملجم که لعنت خداوند بر او باد ، نه تنها از قتل علی علیه السلام ناراحت نبود بلکه به آن افتخار می کرد چنان که امام علیه السلام فرمود ؛ « چون ابن ملجم را به نزد امام حسن عليه السّلام آوردند، آن ملعون گفت با خدا عهد كرده بودم كه پدر تو را بكشم، وفا به عهد خود كردم » 📚قرب الاسناد ص 144 👌در نقل دیگر آمده است ؛ « چون آن ملعون را به خدمت امام حسن عليه السّلام آوردند، گفت مى خواهم سخنى در گوش تو بگويم، حضرت ابا نمود، فرمود مى خواهد از شدّت عداوت گوش مرا به دندان بكند، آن ملعون گفت به خدا كه اگر مرا رخصت مى داد گوشش را از بيخ برمى كندم » 📚جلاء العیون ص 373 ❕و در نقل دیگری آمده است ؛ « چون آن ملعون علی علیه السلام را ضربت زد، او را به نزد آن حضرت حاضر كردند، به آن ملعون گفت كه تو را چه باعث شد كه چنين فتنه اى در دين كردى؟ آن ملعون گفت كه شمشير خود را چهل صباح تند كردم و به زهر آب دادم، از خدا سؤال كردم كه خلق را ( یعنی تو را ) به آن بكشم » 📚کشف الغمه ج 2 ص 57 ❕آیا براستی چنین فردی که دشمنی او با علی علیه السلام و فرزندان او موج می زند شایسته بخشش بود ❔ 👌لذا در روایاتی آمده است که خود علی علیه السلام دستور قصاص او را صادر کرد ، چنان که در ادامه بالا آمده است که علی علیه السلام فرمود ؛ « دعاى تو مستجاب شده است و تو كه بدترين خلقى به همين شمشير كشته خواهى شد، پس به حضرت امام حسن عليه السّلام فرمود كه چون من از دنيا بروم، آن ملعون را به شمشير او قصاص كن » 📚همان مدرک 👌امام حسن علیه السلام نیز فرمود ؛ « من امتثال امر پدر خود می نمایم و یک ضربت بر او می زنم تا بمیرد » 📚بحار الانوار ج42 ص297 ❕ادامه پاسخ 👇👇👇 👌گذشته از آنکه احساسات مردم در برابر اين جنايت به قدرى شديد بود كه عفو ابن ملجم سبب ناآرامى آن روز مى شد و عاشقان امام عليه السلام قدرت تحمل چنين عفوى را نداشتند. به علاوه اگر ابن ملجم را زندانى مى كردند، جمعيت هجوم بر زندان مى بردند و اگر آزادش مى گذاشتند او را قطعه قطعه مى كردند پس بهتر اين بود كه با قصاص آرامش به جامعه باز گردد. 📚پیام امام امیر المومنین ج 9 ص 278 ❕امیر مومنان پیش بینی بنی هاشم و دیگران را نسبت به ابن ملجم کرده بود و فرمود ؛ « ای فرزندان عبدالمطلب نکند بعد از شهادتم ( به بهانه قتل من ) در خون فرو روید و بگویید امیر مومنان شد. آگاه باشید جز من را به سبب قتل من نکشید ( درست ) بنگرید هر گاه من از این ضربت از دنیا پوشیدم ، او را تنها یک بزنید تا یک ضربت در برابر یک ضربت باشد و او را مثله نکنید ( گوش و بینی و اعضای بدن او را جدا نسازید ) که من از رسول خدا شنیدم که می فرمود از کردن بپرهیزید هر چند نسبت به سگ گزنده باشد » 📚نهج البلاغه نامه 47 بخش چهارم 👌البته فرازی در نهج البلاغه آمده است که برخی گمان می کنند علی علیه السلام توصیه به قاتل خویش کرده است ، امام علیه السلام فرمود ؛ « اگر زنده بمانم، ولىّ خون خويشمو اگر از دنيا چشم بپوشم فنا (در دنيا) ميعاد و قرارگاه من است و اگر عفو كنم، عفو براى من موجب قرب به خداست و براى شما حسنه و نيكى در نزد خداست؛ بنابراين عفو كنيد «آيا دوست نداريد خدا شما را بيامرزد». 📚نهج البلاغه نامه 23 ❕مخاطب این فراز تمام مسلمین هستند که امام علیه السلام به صورت کلی به آن ها توصیه عفو و بخشش را می کند که طبیعتا بر اساس سایر سخنان علی علیه السلام که در بالا آمد ، عفو و گذشت برای کسانی است که شایسته بخشش باشند ، روشن است که فردی مانند ابن ملجم به هیچ عنوان ارزش عفو و بخشش را نداشت ، امام علیه السلام هم در فراز فوق دستور کلی به عفو و بخشش را به جامعه اسلامی صادر می کند و بالخصوص نسبت به عفو ابن ملجم توصیه ای نمی کند ، بلکه بالعکس خودشان دستور به قصاص عادلانه ابن ملجم دادند.