معرفی کتاب کلیله و دمنه (بخش چهارم):
مروری بر ترجمه های کتاب کلیله و دمنه
👈 قسمت های قبلی
#إِنْسانيّاتْ
#مداد_الحکما
#کلیله_و_دمنه
#پی_نوشت
نمودار ترجمه کتاب کلیله و دمنه به زبان های مختلف
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
بخش چهارم: مروری بر ترجمه های کلیه و دمنه
1. بُرزوَیه، طبیب و حکیم ایرانی، کلیه و دمنه را به فرمان انوشیروان از هند به ایران آورد و به زبان پهلوی ترجمه کرد (1).
2. نضر بن حارث پیش از ابن مقفع آن را به عربی ترجمه کرد.
3. عبدالله بن مقفع، کاتب ابوجعفر منصور عباسی، آن را از پهلوی به عربی ترجمه کرد.
4. عبدالله بن هلال اهوازی آن را برای یحیی بن خالد برمکی -وزیر مهدی و رشید عباسی- به فارسی ترجمه کرد؛
5. ابان بن اسحق اللاحقی و ابن الهباریه این کتاب را به زبان عربی به رشتۀ نظم درآوردند؛
6. سهل بن نوبخت آن را برای یحیی بن برمکی به زبان پارسی به نظم درآورد؛
7. رودکی در عهد ابونصر سامانی، این کتاب را به نظم فارسی درآورد که تنها اشعاری چند از آن باقی مانده است؛
8. نظام الملک ابوالمعالی نصرالله بن عبدالحمید منشی در عهد بهرامشاه غزنوی، ترجمۀ عربی ابن مقفع را به فارسی ترجمه کرد. این کتاب به نام «کلیلۀ بهرامشاهی» اشتهار یافته است؛
9. فضل الله بن عثمان بن محمد الاسفزاری، مَثَل ها و شواهد عربی کلیلۀ بهرامشاهی را برای مجد الدوله علی المستوفی، به فارسی ترجمه کرد؛
10. بهاء الدین احمد بن محمد طوسی، متلخص به قانعی، این اثر را در عهد سلجوقیان به نظم فارسی درآورد؛
11. قاضی ابوالمکارم اسعد بن الخطیر المماتی المصری الکاتب، آن را در عصر سلطان صلاح الدین -پادشاه مصر و شامات- به نظم عربی درآورد؛
12. ملاحسین کاشفی، کلیلۀ بهرامشاهی را برای نظام الدوله امیر شیخ احمد جغتایی، مشتهر به سهیلی، تنقیح و تحریر کرد. این اثر با عنوان «انوار سهیلی» مشتهر شده است.
13. یکی از شعراء، متخلص به فغانی، این اثر را به ترکی ترجمه کرده است؛
14. ابوالفضل بن مبارک هندی، کلیلۀ بهرامشاهی را تسهیل و تخلیص کرده و به نام «عیار دانش» نامیده است؛
15. آیت الله حسن زادۀ آملی نیز دو باب کلیلۀ عربی که به فارسی ترجمه نشده بود، را به فارسی ترجمه کرده است.
📚منبع: مقدمۀ آیت الله حسن زاده بر کلیله و دمنه، نشر بوستان کتاب، صص 9 - 12
🖋پی نوشت:
(1)ابن مقفع در مقدمه خود بر کتاب، داستان آوردن کلیله و دمنه به ایران را با بیان بسیار شیوا و نغز روایت کرده است (مراجعه شود به: کلیله و دمنه، نشر بوستان کتاب، صص 73 - 88).
#مداد_الحکما
#کلیله_و_دمنه
#ترجمه
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
همان طور که در معرفی کتاب کلیله و دمنه گذشت، در این اثر پند و حکمت، و لهو و هزل به هم آمیخته شده تا فهم و ضبط آن برای خوانندگان ساده باشد. از این روی، ایشان باید همت خویش را بر تفهم معانی آن مقصور کنند و وجوه استعارات آن را بشناسند. در ادامه نمونه ای از این نکات حکمت آمیز که در ضمن گفتگوی دمنه و شیر آمده، تقدیم حضورتان می شود.
#پندانه
#کلیله_و_دمنه
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
💠 حق رعیت بر پادشاه
(بریده ای از گفتگوی دمنه با شیر)
🔸 از حقوق رعیت بر پادشاه آن است که هریک را بر مقدار مروت و یک دلی و نصیحت بدرجه ای رساند، و به هوا در مراتبْ تقدیم و تاخیر نفرماید، وکسانی را که در کارها عاطل و از هنرها غافل باشند بر کافیان هنرمند و داهيان (۱) خردمند ترجیح و تفضیل روا ندارد، که دو کار از عزایم پادشاهان غریب نماید: حلیت پای بر سر بستن، و پیرایه سر بر پای آویختن. و مروارید و یاقوت را در سرب و ارْزیز (۲) نشاندن در آن تحقیر جواهر نباشد ليکن عقل فرماینده به نزدیک اهل خرد مطعون گردد. و انبوهی یاران که دوربین و کاردان نباشند عین مضرت است، و نفاذ کارها به اهل بصر و فهم تواند بود نه به انبوهی انصار و اعوان. و هر که یاقوت بر خویشتن دارد گران بار نگردد و بدان هر غرض حاصل آید. و آن که سنگ در کیسه کند از تحمل آن رنجور گردد و روز حاجت بدان خيرى نیابد. و مرد دانا صاحب مروت را حقیر نشمرد اگرچه خاملْ ذكر و نازلْ منزلت باشد، چه پی را از میان خاک برگیرند و بدو زینها پردازند که مرکب ملوک شود و کمانها راست کنند که به صحبت دست پادشاهان و اشراف عزیز گردد.
🔸 و نشاید پادشاهان را که هنرمندان را به خمول اسلاف فروگذارد و بی هنران را به وسایل موروث، بی هنرِ مکتسبْ اصطناع فرماید بلکه تربیت پادشاه بر قدر منفعت باید که در صلاح مُلک از هریک چه آید و كدام مهم را شاید، چه اگر بی هنران خدمت اسلاف را وسیلت سعادت سازند خلل بکارها راه یابد و اهل هنر ضایع مانند. و هیچ کس بمردم از ذات او نزدیک تر نیست، چون بعضی از آن معلول (۳) شود به داروها علاج پذیرد که از راههای دور و شهرهای بیگانه آرند. و موش اگرچه مردم را همسایه و هم خانه است، چون موذی باشد او را از خانه بیرون میفرستند و در هلاک وی سعی واجب بینند. و بازْ اگرچه وحشی و غریب است چون از او منفعت مى تواند بود به اکرامی هرچه تمامتر او را به دست آرند و از دست ملوک برای او مرکبی سازند.
📚 کلیله و دمنه, باب الاسد و الثور، ۱۲۹ - ۱۳۱
#پی_نوشت
(۱) داهی: زیرک
(۲) ارزیز: فلز قلع
(۳) معلول: بیمار
#إنسانيات
#پندانه
#کلیله_و_دمنه
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
مَدْرَس، دانشگاه مجازی حکمت عملی است. مطالب آموزشی این بخش در سه سطح عمومی، نیمه تخصصی و تخصصی و در قالب متن نگاشت، صوت، و کارگاه مجازی ارائه می شود.
در ادامه، درسنامه چیستی حکمت عملی بر اساس متن اخلاق ناصری تقدیم حضورتان می شود.
#إنسانيات
#مَدْرَس
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
🔰 حکمت در عرف اهل معرفت عبارت بود از دانستن چیزها چنانکه باشد، و قیام نمودن به کارها چنانکه باید، به قدر استطاعت، تا نفس انسانی به کمالی که متوجه آنست برسد، و چون چنین بود حکمت منقسم شود به دو قسم: یکی علم و دیگر عمل.
🟢 علم، تصور حقایق موجودات بود و تصدیق به احکام و لواحق آن چنانکه فی نفس الامر باشد به قدر قوت انسانی، و عمل، ممارست حرکات و مزاولت صناعات از جهت اخراج آنچه در حیز قوت باشد به حد فعل، به شرط آنکه مؤدی بود از نقصان به کمال بر حسب طاقت بشری. و هر که این دو معنی در او حاصل شود حکیمی کامل و انسانی فاضل بود و مرتبه او بلندترین مراتب نوع انسانی باشد، چنانکه فرموده است عز من قائل: «یوتی الحکمه من یشاء و من یؤت الحکمه فقد أوتی خیرا کثیرا.»
🟢 و چون علم حکمت، دانستن همه چیزهاست چنانکه هست، پس به اعتبار انقسام موجودات، منقسم شود به حسب آن اقسام؛ و موجودات دو قسم اند: یکی آنچه وجود آن موقوف بر حرکات ارادی اشخاص بشری نباشد، و دوم آنچه وجود آن منوط به تصرف و تدبیر این جماعت بود؛ پس علم به موجودات نیز دو قسم بود:
یکی علم به قسم اول و آن را حکمت نظری خوانند،
و دیگر علم به قسم دوم و آن را حکمت عملی خوانند ....
و اما حکمت عملی ...
👈 ادامه در تصویر نوشت
📚 خواجه نصیرالدین طوسی، اخلاق ناصری، چاپ انتشارات اسلامیه، ص۶ و ۹
#مَدْرَسْ
#چیستی_حکمت_عملی
#خواجه_طوسی
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
۱۴۰۳۰۴۱۳-نقش علم و عمل در حکمت بر اساس اخلاق ناصری.mp3
12.44M
🌱 چیستی حکمت عملی بر اساس متن نگاشت اخلاق ناصری
💠 قسمت اول: نگاهی به نقش علم و عمل در تحقق حکمت واقعی
🎙 همراه با: حجت الاسلام دکتر زهیر انصاریان
🔸 حكمت در عرف اهل معرفت عبارتست از دانستن چيزها چنانكه باشد و قيام نمودن بكارها چنانكه بايد بقدر استطاعت، تا نفس انسانى بكمالى كه متوجه آنست برسد؛
🔸 و چون چنين بود حكمت منقسم ميشود بدو قسم: يكى علم، ديگرى عمل.
علمْ تصور حقايق موجودات بود و تصديق باحكام و لواحق آن، چنانكه فى نفس الامر باشد، بقدر قوت انسانى.
و عملْ ممارست حركات و مزاولت صناعات از جهت اخراجِ آنچه در حيز قوه باشد بحد فعل، بشرط آنكه مؤدى بود از نقصان بكمال بر حسب طاقت بشرى.
🔸 و هركه را اين دو معنى در او حاصل شود حكيمى كامل و انسانى فاضل بود و مرتبۀ او بلندترين مراتب نوع انسانى باشد چنانكه فرموده است عز من قائل «يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَنْ يَشٰاءُ وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثِيراً».
#مَدْرَسْ
#چیستی_حکمت_عملی
#زهیر_انصاریان
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
#کتیبه
#شهید_مطهری
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
🔰 سلسله مباحث روش شناسی امتداد فلسفه به ساحت امور اجتماعی
🎙 ارائه: دکتر سید مهدی امامی جمعه
🏢 مکان: مشهد مقدس، دانشگاه رضوی
📆 زمان: نهم مردادماه - صبح و بعد از ظهر
🔗 لینک شرکت در جلسه:
https://de.lms2.hozehkh.com/ws/oa
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
معرفی کتاب الادب الکبیر
در بخش نخست از فیلسوف الدوله، مروری بر زندگی نامه و آثار عبدالله بن مقفع داشتیم. در ادامه نیز مروری تفصیلی بر کلیله و دمنه داشتیم که به قلم توانای ابن مقفع از پهلوی به عربی ترجمه و ابوابی نیز بدان افزوده شده بود.
در این بخش و بخش های آتی به معرفی تالیفات وی در حوزه حکمت عملی می پردازیم. یکی از این آثار، الادب الکبیر نام دارد. در ادامه بیشتر با این اثر آشنا خواهیم شد.
#مداد_الحکما
#ابن_مقفع
#إنسانیات
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
معرفی کتاب الادب الکبیر (بخش اول)
بخش اول: دربارۀ کتاب
الادب الکبیر، پندنامه ای مختصر (حدود ۵۰ صفحه) درباره آیین کشورداری و آداب و رسوم اجتماعی است که به زبان عربی به خامه تحریر درآمده.
الادب الکبیر مشتمل بر دو بخش عمده است: اصول و فصول.
ابن مقفع در بخش اصول، نکاتی کلی پیرامون دین، اصلاح بدن، جود و بخشش، پیش رو بودن، سخن گفتن و معیشت بیان کرده است. فصل های کتاب نیز درباره آداب سرپرستی امور (ولایت)، آداب سلطنت و آداب معاشرت با دوستان هستند.
ابن مقفع در طلیعه کتاب می گوید: پیشینیان ما دارای جثه ای بزرگ، خردهایی افزون تر و نیرویی سخت تر بوده و عمری درازتر داشته اند؛ با آن عمر دراز تجربه اندوزی کرده اند، از این روی دیندارانشان به علم و عملی فراوان تر از ما آراسته بودند و دنیا دارانشان نیز در سخن آرائی و فضل فزونی داشتند. ایشان این تجربیات را برای ما نیز بجا گذاشته اند. در این زمان تنها کوشش دانشمندان ما، باید بهره بردن و پیروی از سیره ایشان باشد.
ابن مقفع مطالب گذشتگان را بدین صورت دسته بندی می کند: تعظیم خداوند متعال، واداشتن به توجه به او و درخواست از او، کوچک شمردن دنیا و بی اعتنایی به آن، نگارش اصناف علم، جداکردن اقسام آن و دسته بندی اجزاء هر علم، بیان روش علوم، توضیح مبانی و مآخذ هر علم، بیان صورت های ادب و انواع اخلاق.
در بخش های دیگر، مروری بر ترجمه ها و محتوای اصول و فصول الادب الکبیر خواهیم داشت.
#مداد_الحکما
#ابن_مقفع
#إنسانیات
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
۱۴۰۳۰۴۱۳-تقسیم حکمت به نظری و عملی بر اساس اخلاق ناصری.mp3
9.55M
🌱 چیستی حکمت عملی بر اساس متن نگاشت اخلاق ناصری
💠 قسمت دوم: جستاری در دوگانه حکمت عملی و حکمت نظری
🎙️ همراه با: حجت الاسلام دکتر زهیر انصاریان
🔶 و چون علمِ حكمت دانستن همه چيزها است چنانكه هست و قيام نمودن بكارها چنانكه بايد، پس باعتبار انقسام موجوداتْ منقسم ميشود بحسب آن اقسام؛
و موجودات دو قسمند:
يكى آنكه وجود آن موقوف بر حركات ارادى اشخاص بشرى نباشد.
ديگرى آنكه وجود آن منوط بتصرف و تدبير اين جماعت بود؛
پس علم بموجودات نيز دو قسم بود:
يكى علم بقسم اول و آن را حكمت نظرى خوانند
و ديگرى علم بقسم دوم و آن را حكمت عملى خوانند.
#مَدْرَسْ
#چیستی_حکمت_عملی
#خواجه_طوسی
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
معرفی کتاب الادب الکبیر (2)
در بخش نخست، دربارۀ محتوای کتاب الادب الکبیر سخن گفتیم و مروری مختصر بر مقدمۀ ابن مقفع بر آن داشتیم. در این بخش، مروری بر ترجمه های این اثر خواهیم داشت.
#مداد_الحکما
#ابن_مقفع
#إنسانیات
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
بخش دوم: معرفی ترجمه های کتاب
🔶ترجمه های متعددی برای کتاب الادب الکبیر انجام شده است؛ در ادامه مروری به مهمترین آنها خواهیم داشت:
1⃣ ترجمۀ شيخ محمد هادي بن محمد حسين قائني كه در سال 1323 هـ. . ق. تأليف و در ذيل عهد نامۀ مالك اشتر در سال 1315 هجري شمسي چاپ شده است. نام اين اثر در كتاب الذريعه دو بار ذكر شده است. به نظر ميرسد آقاي قائني در ترجمۀ خويش، تشابه محتوايي ميانِ كتاب الادب الكبير و عهد نامه مالك اشتر را مد نظر داشته و به همين جهت ترجمۀ كتاب الادب الكبير را در ذيل عهد نامۀ مالك آورده است.
2⃣ ترجمۀ بخش هايي از كتاب الادب الكبير به قلم ذبيح بهروز (وثوقالدوله) که سال 1342 ش منتشر شده است. این ترجمه يكي از بهترين نثرهاي معاصر زبان فارسي است ولی بسیار
3⃣ ترجمۀ غلامرضا خسروي حسيني در سال 1348 هـ. ش. تحت عنوان (آيين رهروي و رهبري). این ترجمه دارای خطاهای بسیاری است و نیز بخش هایی از کتاب ترجمه نشده است.
🔰 تمامی این ترجمه ها بر اساس نسخۀ تصحيح شده احمد زكي پاشا ميباشد كه در سال 1911 (الادب الصغير) و در سال 1912(الادب الكبير) را تصحيح و در بيروت به چاپ رسانده است.
همچنین چاپ هاي بعدي كتاب تا به امروز بر اساس نسخه ياد شده صورت گرفته است. با اين تفاوت كه در چاپ هاي جديدتر، براي بندهاي مختلف كتاب، عنوان هايي خاص استخراج شده كه اين عنوان ها در نسخه تصحيح شدۀ اوليه موجود نميباشد (📚مقدمۀ آیین مهتران و آیین کهتران، با تصرف و تلخیص).
🔰علاوۀ بر موارد پیش گفته، ترجمه هایی نیز برای هر دو رسالۀ الادب الکبیر و الادب الصغیر انجام شده است؛ مهمترین آنها بدین شرح است:
1⃣ ترجمۀ محمد گلپایگانی و وحید گلپایگانی با عنوان «ادب الکبیر و ادب الصغیر» که در سال 1375 ش منتشر شده است.
2⃣ ترجمۀ زین العابدین فرامرزی با عنوان «آیین مهتران و آیین کهتران» که در سال 1391 ش منتشر شده است.
البته، مترجم، عنوان این دو رساله را آداب پادشان و رعیت معنا کرده است؛ در حالیکه عنوان عربی این دو رساله، الادب الکبیر و الادب الصغیر و به صورت ترکیب وصفی است، نه اضافی. علاوۀ بر اینکه محتوای این دو رساله نیز عام بوده و اختصاص به قشر خاصی ندارد.
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2
۱۴۰۳۰۴۱۳-شاخه های حکمت عملی بر اساس اخلاق ناصری.mp3
9.63M
🌱 چیستی حکمت عملی بر اساس متن نگاشت اخلاق ناصری
💠 قسمت سوم: شاخه های دانش حکمت عملی
🎙️ همراه با: حجت الاسلام دکتر زهیر انصاریان
🔶 و اما حكمت عملى و آن دانستن مصالح حركات ارادى و افعال صناعى نوع انسانى بود بر وجهى كه مؤدى بود بنظام احوال معاد و معاش ايشان و مقتضى رسيدن بكمالى كه متوجهاند بسوى آن و آنهم منقسم ميشود بدو قسم:
يكى آنكه راجع بود با هر نفسى بانفراد. و ديگر آنكه راجع بود با جماعتى بمشاركت و قسم دوم نيز منقسم ميشود بدو قسم:
يكى آنكه راجع بود با جماعتى كه ميان ايشان مشاركت بود در منزل و خانه.
و ديگرى آنكه راجع بود با جماعتى كه ميان ايشان مشاركت بود در شهر و ولايت بل اقليم و مملكت؛
پس حكمت عملى نيز سه قسم بود: اول را تهذيب اخلاق خوانند. دوم را تدبير منازل. سوم را سياست مدن
#مَدْرَسْ
#چیستی_حکمت_عملی
#خواجه_طوسی
•••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻•••
https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2