💠پیشنهاداتی در باب امر به معروف و نهی از منکر | قسمت دوم
⬅️ گذشت که توجه به پشتوانه منحصر به فرد برای #اطلاقگیری و اجرای اصل لفظی در باب #امر_به_معروف و #نهی_از_منکر، میتواند تأثیرات مهمی بر استنباط مسائل این باب داشتهباشد.
💡برای نمونه:
🔹۱. چنین نیست که این فریضه بر همگان واجب باشد بلکه تصدی گروهی از مومنان کافی است.
گروهی از فقها این فریضه را به اتکای اصالةالعینیة، عینی دانستهاند و کسانی هم که آن را کفائی شمردهاند احیاناً به اموری همچون #سیره یا #تنقیح_مناط برای کفایی بودن استدلال نمودهاند که هر دو با اشکالاتی روبروست. در حالیکه اگر به این نکته التفات میشد که آیه بالا به عنوان تنها اصل لفظی موجود در این باب، اطلاقی که مقتضی عینیت باشد ندارد، هیچیک از طرفین نزاع، استدلالات مذکور را مطرح نمیکرد.
🔸۲. چنین نیست که وجوب این فریضه وابسته به ترک معروف یا فعلِ منکر توسط شخص یا اشخاص خاصی باشد.
به تعبیر دیگر لزومی ندارد خارجاً معروفی ترک گردد یا منکری انجام شود تا امر و نهی واجب گردد. بلکه گروهی از مؤمنان همواره باید به دعوت به خیر و امر و نهی اشتغال داشته باشند، چه معروف یا خیری متروک یا منکری معمول باشد، چه نباشد.
🔹۳. چنین نیست که لزوماً شخص خاصی باید مخاطب دعوت و امر و نهی باشد، بلکه گروهی که متصدی این فریضه گردیدهاند میتوانند به نحو قضیه حقیقیه دعوت و امر و نهی خود را انجام دهند.
❗️بنابراین اگر گروهی بهنحو کلی از منکرات نهی نمایند وظیفه امر و نهی شخصیِ گناهکاران از سایر مؤمنان ساقط خواهدبود.
🔸۴. چنین نیست که امر به مستحبات و نهی از مکروهات، مستحب باشد.
صاحب جواهر (۲۱: ۳۶۳) فرمودهاست: «لولا الإجماع الذي عرفت أمکن القول بوجوب الأمر بالمعروف الشامل لهما ـأي الواجب و المندوبـ و إن لمیجب المندوب علی المأمور».
در جامعالمدارک(۵: ۳۹۹) مرحوم آیةاللهالعظمی #خوانساری(قده) نیز، این مطلب تلقی به قبول شدهاست.
البته مورد چهارم نتیجه غیرمستقیم مبنا قراردادن آیه شریفه است.
همچنین گفتنی است، این موارد هریک به نوبه خود منجر به فروع متعددی میشوند که تفصیل آن را در مجال گستردهتری یادداشت کردهام.
#فقه
#برهان
✒️📚 @Faede_v_Borhan