بحمدالله امسال در #رؤیت_هلال ماه مبارک رمضان اختلافی رخ‌نداد، اما باید توجه‌داشت که تفاوت آراء در این مسأله کاملا طبیعی است، زیرا: ۱. رؤیت شدن هلال ماهِ نو «طریق» و «نشانه»ی «شروع ماه قمری» است. این‌که هلال در کجا و چگونه باید رؤیت شود تا اول ماه بعدی «شرعاً» ثابت گردد، مانند سایر مسائل فقهی و تخصصی، در معرض اختلاف نظر میان متخصصان است. در روزگار ما، بیشترین اختلاف در ابتدای ماه جدید، ناشی از همین نکته است. ۲. آشنایان به #استهلال (که یک فعالیت متعارف میان منجمان -حتی غیرمسلمان- است) می‌دانند که یافتن هلال ماه نو، به‌خصوص بدون چشم مسلح، کاری دشوار است. پاره‌ای از اختلافات در تعیین شب اول ماه (=غُرّه)، به این مسأله بازمی‌گردد. بر خلاف تصور ابتدایی، محاسبات دقیق نجومی نیز، کمکی به رفع اختلاف از این جهت نمی‌کند، چون رؤیت‌پذیری هلال تابع عوامل بسیاری است که بخش قابل توجهی از آن‌ها پیش‌بینی پذیر نیستند. 📷 گزارشی از اختلافِ دو مجتهد پایتخت در عصر ناصری، حاج ملاعلی کنی و میرزا حسن آشتیانی (قدهما) در کتاب رؤیت هلال،ج۵، ص بیست و هشت؛ به‌نقل از روزنامه‌ی خاطرات اعتمادالسلطنة، ص۳۱۰. #فقه #فائده ✒️📚 @Faede_v_Borhan

🌙 شب قدر واحد و آغازهای متعدد؟ (۱) | آیا اختلاف در روز اول ماه با وحدت شب قدر سازگار است؟ 🌑 یکی از کانال‌های باطنی‌گرا برای هجمه به حکم فقهی #رؤیت_هلال (اینکه آغاز و پایان ماه مبارک #رمضان با رؤیت #هلال اثبات می‌شود و نه بر اساس محاسبات عددی) دست به دامان مسألۀ وحدت شب قدر گردیده و طوری عبارت‌پردازی نموده که گویی کشف جدیدی کرده است. او مدعی شده: اگر #شب_قدر یکی است پس چطور آراء فقهاء دربارۀ شروع ماه مبارک متفاوت است؟ وی در نهایت می‌نویسد: «اگر قرآن و پيامبر و اهل بیت علیهم‌السلام روشی دقیق و بدون خطا برای تعیین این ایام ارائه داده‌اند، چرا باید چنین اختلافی وجود داشته باشد و مردم در مناسبت‌های دینی خود دچار سردرگمی شوند؟» 🌒 اولاً توجه به مسألۀ وحدت شب قدر و استفاده از آن در مباحث فقهی مربوط به رؤیت هلال در کلام #فقها نیز دیده می‌شود. برای مثال مرحوم آیةالله العظمی #خوئی (قدس سره) به این مسأله به عنوان یکی از ادلۀ نظریۀ خویش (#اشتراک_آفاق = شروع ماه قمری جدید با رؤیت‌پذیری هلال در هر یک از مناطق زمین) استناد فرموده‌اند (نک. منهاج الصالحین۱: ۲۸۲ـ ۲۸۳). در مقابل، قائلان به نظریۀ دیگر (#اختلاف_آفاق = شروع ماه قمری جدید در هر منطقه با رؤیت‌پذیری هلال در همان منطقه) به نقد و بررسی این استدلال پرداخته‌اند (نک. اسئلة حول رؤیة الهلال، ص۳۳). 🌓 ثانیاً چنانکه سال‌های قبل نوشتم، اختلاف در تعیین روز اول ماه قمری ناشی از دو منشأ متفاوت است: گاه به سبب اختلاف در دیده شدن یا دیده نشدن هلال است که اصطلاحاً به آن #شبهۀ_موضوعیه گفته می‌شود، و گاه ناشی از اختلاف پیرامون معیارهای لازم در «هلالِ دیده شده» می‌باشد و به آن #شبهۀ_حکمیه می‌گویند. برای مثال، در بعضی سال‌ها اصلاً معلوم نیست هلال رؤیت شده یا خیر؟ و در این مورد گزارش های ضدّ و نقیضی پیدا می‌شود. در اینجا اختلاف، ناشی از تشخیصِ «واقع خارجی» یا همان «موضوع حکم» است. اما در بسیاری از سال ها نیز روشن است که هلال با چشم مسلّح رؤیت شده و با چشم غیرمسلّح قابل رؤیت نمی‌باشد. در چنین مواردی فقیه «الف» که معیار شروع ماه قمری جدید را رؤیت‌پذیری با چشم عادی می‌داند حکم به سی روزه بودن ماه قبل کرده و فقیه «ب» که رؤیت‌پذیری با چشم مسلّح را کافی می‌داند حکم به شروع ماه جدید می‌نماید. در اینجا اختلاف، ناشی از تفاوت فتاوا در تعیین حکم شرعی است. ادامه دارد... #مغالطات #فقه #فائده ✒️📚 @Faede_v_Borhan