💠 آیا مصادر حدیثی تمام روایات اصحاب را منعکس کرده‌اند؟ استاد سید محمدجواد #شبیری_زنجانی (دامت‌برکاته)🔻 💡به نظر می‌رسد در مباحث فقهی، عمده‌ی مضامین روایی رسیده‌است، هرچند عمده‌ی اَسناد نرسیده‌است. [🔰دو شاهد:] • بنده برخی از ابواب #کافی که از #محاسن گرفته‌شده را با محاسن مقایسه می‌کردم. گاهی در محاسن، ۴۰ روایت وجود دارد اما #کلینی تنها ۱۰ روایت از آنها را نقل کرده‌است. پس از بررسی روایات محاسن می‌بینیم که درآن ۱۰ تا ۱۲ مضمون وجود دارد و کلینی از آن مضامین، ۹ مضمون را نقل کرده‌است. 🔹با این مطلب به این نتیجه می‌رسیم که خیلی از مواقع حذف روایات به علت حذف مکرّرات است. •• در «اصحاب الصادق» #رجال_شیخ، نام افراد بسیار زیادی وجود دارد که از امام صادق علیه‌السلام روایت می‌کردند. حداقل باید این راویان یک یا دو روایت نقل کرده‌باشند تا نام آنها در رجال وارد شده‌باشد. از طرف دیگر، #ابن_عقده کتابی درباره‌ی رجال امام صادق علیه‌السلام داشته که منبع اصلی اصحاب الصادق رجال #شیخ_طوسی است. رجال ابن عقده در اختیار #علامه_حلی نیز بوده و ایشان بیان کرده: در هر ترجمه‌ای، ابن‌عقده یک یا دو روایت نقل کرده است. مجموع مواردی که در رجال شیخ وجود دارد و قرائن نشان می‌دهد از رجال ابن‌عقده اخذ شده، حدود سه‌هزار روایت است. با توجه به نقل #علامه حلی، باید بین سه تا چهار هزار روایت در رجال ابن‌عقده وجود داشته است، در حالی که شیخ طوسی در #تهذیب، تنها ۵ یا ۶ روایت را از رجال ابن‌عقده نقل کرده است. [بنابراین:] 🔸به نظر می‌رسد شیخ تمام روایات رجال ابن‌عقده را دیده اما برخی از این روایات غیرفقهی بوده و برخی تکراریات بوده و با وجود روایات دیگر، شیخ طوسی نیازی ندیده این روایات را ذکر کند. بنای شیخ طوسی در تهذیب استقصای مضامین روایات فقهی است نه استقصای اسناد روایات. به همین دلیل ممکن است روایت ۱۰ طریق داشته‌باشد و به نقل ۲ یا ۳ روایت اکتفا کرده‌باشد. 🔈 درس خارج فقه؛ کتاب زکات؛ ۱۸ آبان‌ماه۱۴۰۰ (با تلخیص و اندکی ویرایش) |🔗بشنوید ◽️ 🔗 برای ملاحظه‌ی یک دیدگاه کاملاً متقابل اینجا را ببینید. #حدیث #فائده ✒️📚 @Faede_v_Borhan