🔖رنگ کردن مرورنویسی و فروختن آن جای نقد فیلم 📍گزارشی از نشست بررسی انتقادی جریان‌های حاکم بر نقد و تحلیل فیلم و انیمیشن 🔻بخش اول ▪️این نشست با معرفی استاد سعید مستغاثی شروع شد و بعد از آن، کتاب «اینک آخرالزمان» و «حکایت سینماتوگراف» از استاد توسط دبیر جلسه معرفی شد. ▫️در ادامه مقدمه‌ای دربارۀ این موضوع در جلسه طرح شد که قرار بود جلسه‌ای با موضوع «مقایسۀ روش استاد فرج‌نژاد در نقد فیلم با دیگران» برگزار شود اما استاد مستغاثی مخالفت کرده بودند؛ زیرا معتقد بودند اینکه کتاب‌های بی‌نظیر استاد فرج‌نژاد را به نقد فیلم تقلیل بدهیم اصلاً کار صحیحی نیست و نگاه مرحوم فرج‌نژاد به‌دلیل اتقانی که در جریان‌شناسی دارد نمی‌تواند با نگاه‌های سطحی موجود، حتی طرف مقایسه قرار بگیرد. ▪️نقد چیست و منتقد کیست؟ در ادامه اولین سؤال جلسه مطرح شد. اینکه اساساً تعریف نقد فیلم از نظر استاد مستغاثی چیست و چه شاخصه‌هایی برای نقد تراز در نظر دارند. ▫️استاد به تفصیل توضیح دادند که در نقد فیلم، دو مفهوم نقد و فیلم باید واکاوی شود. ابتدا در مورد فیلم توضیح دادند و اینکه زمانی می‌شود نقد فیلم نوشت که اثر «فیلم» باشد؛ یعنی از حیث هنری و سینمایی به حدی باشد که بتوان مجموع فیلمنامه و قاب‌بندی و میزانسن و... را استاندارد دانست. ▪️البته این استاندارد منحصر به کارگردان خاصی نیست و اگر فیلمساز، هنرمند و خلاق باشد می‌تواند با استفاده از تکنیک مناسب، اثری «سینمایی» تولید کند. پس شرط اول نقد فیلم این است که اثری که دربارۀ آن بحث می‌شود «فیلم» باشد. ▫️شرط دوم این است که حقیقتاً نقد صورت بگیرد و نقد شروطی دارد؛ منتقد برای نقد اثر، نیاز به شناخت زبان سینمایی و مطالعات گستردۀ تاریخی، دینی و... دارد. اگر منتقد با سینما آشنایی نداشته باشد، در هر حیطه‌ای که متخصص باشد، به ‌دلیل اینکه نمی‌تواند با زبان این هنر ارتباط بگیرد، طبیعتاً نمی‌تواند فیلم را بفهمد، چه برسد به اینکه نقد کند. ▪️اگر منتقد فرم را بشناسد و تا حدی بر مفاهیمی مانند لنز، دوربین، تدوین، فیلمنامه و... تسلط داشته باشد و بتواند زبان سینما را بفهمد، تازه می‌تواند با فهم اثر به نقد محتوای آن بپردازد. استاد مستغاثی معتقد است که فرم از محتوا جدا نیست و هر کس به شکل جداگانه به دنبال فهم فرم یا محتوا باشد، به خطا رفته است. فرم است که محتوا را می‌سازد و محتوایی بیرون از فرم وجود ندارد. ▫️در مرحلۀ دوم باید محتوایی که از فرم بیرون می‌آید نقد شود. درواقع اثر با زبان سینما پیامی را گفته و این پیام یا تاریخی است، یا فلسفی یا سیاسی و... پس طبیعتا برای نقد این اثر بایستی منتقد دربارۀ این موضوعات مطالعات عمیقی بکند تا تا بتواند به اثر نقد کند. ▪️بنابراین اینجا تفاوتی بین نقد با مرورنویسی (Review) مشخص می‌شود. استاد مستغاثی گفت غالب متونی که به اسم نقد منتشر می‌شود، مرورنویسی بوده و اصلاً نمی‌توان آن را نقد نامید. #گزارش_نشست #نقد_فیلم #نقد_انیمیشن 🎓 مؤسسه فرهنگی رسانه‌ای استاد محمدحسین فرج‌نژاد 📲 سایت | آپارات | اینستاگرام | ویراستی | ایتا

🕸رونمایی هالیوود از مرد عنکبوتی نسل Z 🔸مایلز مورالز نوجوان سیاه‌پوستی از اهالی یکی از ایالت‌های آمریکا است که در یکی از مدارس استعدادهای درخشان در حال تحصیل است، پس از گذران اتفاقاتی توسط عنکبوتی نیش زده شده و متوجه می‌شود به مرد عنکبوتی تبدیل شده است. این در حالی است که در همان زمان فرد دیگری در این دنیا به عنوان مرد عنکبوتی قهرمان کشور است. 🔹در ادامۀ انیمیشن مرد عنکبوتی با کشته شدن مرد عنکبوتی اصلی این دنیا او متوجه مرد عنکبوتی‌هایی در جهان‌های موازی دیگر می‌شود که طی اتفاقاتی به جهان او آمده‌اند. سپس متوجه می‌شود عنکبوتی که او را نیش زده برای این دنیا نبوده و دنیای آن عنکبوت بدون قهرمان و منجی برای نجات مانده است. 🔗ادامه مطلب در سایت استاد فرج‌نژاد #بازنشر #نقد_انیمیشن #هالیوود #سینما_و_تلویزیون_غرب 🎓 مؤسسه فرهنگی رسانه‌ای استاد محمدحسین فرج‌نژاد 📲 سایت | آپارات | اینستاگرام | ویراستی | ایتا

🔸متأسفانه این تصویرپردازی از فرشته بیشتر به ادبیات اسطوره‌ای نزدیک است تا نگاه حقیقی و الهی. فیلمساز نباید کنش‌های ماورایی را به حضور حشره‌ای در اتاق تقلیل دهد و می‌توانست خانمی به شکل انسانی را ترسیم کند که فقط بانو ملیکا ایشان را می‌بیند یا صدایی را که فقط ایشان می‌شنوند. 🔹یا حداقل روی اینکه این حشره فرشته بوده، از خود چیزی ندارد و مأمور از طرف حضرت مریم(سلام الله علیها) است، تأکید بیشتری بکند. 🔸در سکانس‌های دیگری هم این حشره حضور دارد. زمانی که قرار است به ملیکا الهام غیبی شود، همین پروانه روی کتاب مقدس مسیحی می‌نشیند؛ گویا فیلمساز می‌خواهد بین وحی و کتاب تحریف شدهٔ مسیحیان پیوندی برقرار کند که در قسمت بعدی به نگاه اثر به مسیحیت و مقایسهٔ آن با المان‌های اسلامی خواهیم پرداخت. #یادداشت #نقد_انیمیشن #سینما_و_تلویزیون_ایران 🎓 مؤسسه فرهنگی رسانه‌ای استاد فرج‌نژاد 📲 سایت|آپارات|اینستاگرام|ویراستی|ایتا

🔸این بازنمایی از تربیت خانواده که حقیقتا تربیت نیست و خود فرزند به هر کاری دلش می‌خواهد مشغول است، از راهبردهای مهم غرب برای تربیت نسل بعدی است. 🔹خانواده برای زرسالاران غربی مانع مهمی است و طبیعتا باید نقش خانواده در تربیت فرزندان حذف یا تا جایی که می‌شود تضعیف شود. وقتی خانواده تضعیف شد، رسانه‌های جدید به عنوان مؤثرترین عنصر تربیتی وارد شده و ذهن و جان نسل جدید را آن‌طور که می‌خواهد جهت‌دهی می‌کند. 🔸در قسمت بعدی به جایگاه کمیک در این انیمیشن و نقش تربیتی مهم آن خواهیم پرداخت. #یادداشت #نقد_انیمیشن #سینما_و_تلویزیون_غرب 🎓 مؤسسه فرهنگی رسانه‌ای استاد فرج‌نژاد 📲سایت|آپارات|اینستاگرام|ویراستی|ایتا

🔹در پایان اثر هم وقتی امام زمان(علیه السلام) متولد می‌شوند، در نمایی نمادین، هزاران پروانهٔ نورانی به سمت آسمان حرکت می‌کنند و فیلم به پایان می‌رسد. 🔸فارغ از اینکه تولد حضرت در واقع نزول نور الهی از عالم بالا به پایین است و نه برعکس، سؤالی که پیش می‌آید این است که کارکرد تولد منجی در این انیمیشن چیست؟ 🔹ملیکا از ابتدای اثر مدعی عدالت‌خواهی است اما هیچ اثری از ظلم فراگیر حکومت‌ها در اثر دیده نمی‌شود. فیلمساز برای برجسته‌سازی منجی‌گرایی در ذهن مخاطب، بایستی ابتدا معضلی را پر رنگ کند و سپس برای رفع آن، منجی‌گرایی را راه‌حلی برای برون‌رفت از وضعیت نامطلوب موجود معرفی کند. 🔸هر چند اساسا این نگاه که مشکلات عالم با ظهور منجی حل می‌شود، بدون اینکه معنای دقیقی از انتظار و تلاش برای تحقق مقدمات ظهور حضرت در سطح کلان جهانی ارائه شود، با نگاه اسلامی میانه‌ای ندارد. #یادداشت #نقد_انیمیشن #رسانه_و_روانشناسی #سینما_و_تلویزیون_غرب 🎓 مؤسسه فرهنگی رسانه‌ای استاد فرج‌نژاد 📲 سایت|آپارات|اینستاگرام|ویراستی|ایتا

🔹در انیمه، اِلفی که در کالبد ویلیام است، پس از مرگ به زمین بازگشته تا از انسان‌ها انتقام بگیرد و کار نیمه‌تمامش را تمام کند. ویلیام هم کالبدش را در اختیار او قرار می‌دهد. 🔸این نوع مسخ توسط شیاطین در برخی شاخه‌های قبالا(معنویت یهودی) مورد قبول بوده و حتی ترویج شده است. گِرشوم شولم، قبالاپژوه معاصر که دائم سعی دارد قبالا را تطهیر کند و سعی مذبوحانه‌ای در ارائهٔ تقریری توحیدی از قبالا دارد، می‌نویسد: 🔹«آموزهٔ عیبور (باروری) در نگاه لوریا، یعنی اگر روح جهت انجام دادن وظیفه‌اش ضعیف باشد، احتمال دارد به این کرهٔ خاکی باز گردد و در روح شخص زندهٔ دیگری بارور شود تا بتواند حمایت کامل او را برای جبران نواقصش به‌دست آورد.» 🔸(گرایش‌ها و مکاتب اصلی عرفان یهود، گرشوم گرهارد شولم، ترجمه علیرضا فهیم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، بهار ۱۴۰۰، ۲۹۷) 🔹در نگاه ادیان الهی، قاطبهٔ انسان‌ها پس از مرگ دیگر به این دنیا بازگشتی ندارند و در بند رفتارهای بدشان گرفتار خواهند شد یا مزد اعمال نیکویشان را خواهند گرفت؛ اما قبالا تحت تأثیر اساطیر باستانی، مدعی می‌شود که آن موجودی که از ماوراء ماده در جسمت حلول می‌کند، یک قبالیست است که آمده تا با جسم تو نواقص کارش را اصلاح کند! 🔸به نظر نگارنده، اسحاق لوریا شخصیتی شیطان‌گرا بوده که تعالیم اسطوره‌زدهٔ قبالا را بیش از پیش در منجلاب تفکرات غیرالهی فرو برد. به همین دلیل جن‌زدگی و تسلط شیاطین بر ابدان جادوگران و قبالیست‌ها را این‌گونه توجیه می‌کند. در نظر بگیریم که به گفتهٔ شولم «به لحاظ تاریخی، همواره قبالا نوعی تلفیق جادو و عرفان تلقی شده است.» (همان، ص۲۶۰) 🔹متأسفانه در انیمهٔ شبدر سیاه دقیقا همین آموزهٔ عیبور تبلیغ می‌شود و یکی از شخصیت‌های مرموز و جذاب اثر، کالبدش را در اختیار موجودی شیطانی قرار داده است. به تعبیر استاد فرج‌نژاد، بستر فرمی انیمه رحم اجاره‌ای غرب برای القاء تعالیم صهیونیستی و ضد انسانی است. در قسمت بعدی به افسانهٔ فاوست و بررسی فلسفهٔ معنویت در این اثر خواهیم پرداخت. #یادداشت #نقد_انیمیشن #یهود_و_صهیونیسم 🎓 مؤسسه فرهنگی رسانه‌ای استاد فرج‌نژاد 📲 سایت| آپارات|اینستاگرام|ویراستی|ایتا

📌دئیسم در انیمیشن یوسف پادشاه رؤیاها 🔹هستی‌شناسی حاکم بر فیلم، با توجه به موضوع آن، به ظاهر دینی است، ولی با نگاهی دقیق درمی‌یابیم که در متن داستان، یادی از خدا، وحی و نبوت نمی‌شود مگر در قالب الفاظی چند. 🔸فضای فیلم بیانگر نوعی دئیسم است، اما نه به معنای خاص و دقیق آن. در مکتب دئیسم، خداوند خالق اول شناخته می‌شود که همه چیز را به حال خود رها کرده است و هرگونه رابطه با خالق تحت عنوان وحی، نفی می‌شود. #عکس_نوشته #نقد_انیمیشن 🎓 مؤسسه فرهنگی رسانه‌ای استاد فرج‌نژاد 📲 سایت| آپارات|اینستاگرام|ویراستی|ایتا

💠زیر پا گذاشتن فطرت در انیمیشن ربات جنگلی ✍️مسیح عرفان ▪️قسمت اول 🔹انیمیشن ربات جنگلی (Wild Robot 2024) در مورد رباتی به نام رُز است که با یافتن یک جوجه، معنای زندگی را در «مادر بودن» می‌یابد. 🔸در اولین مواجههٔ رز با جوجه، وقتی جوجه از تخم بیرون می‌آید، ناگهان نوری خیره کننده از درون این ربات به بیرون می‌تابد که نشان از تحولی در درون رز است. 🔹رز در فرآیند نگهداری از جوجه، کم‌کم نقش مادری را می‌پذیرد و از حالت رباتیک به موجودی دارای احساس و عاطفه ارتقاء می‌یابد‌. درواقع رز که هدفی جز خدمت به دیگران نداشت، با تجربهٔ حس مادری نگاهی جدید پیدا می‌کند که در برنامه‌ریزی‌اش وجود نداشت. البته این تحول در هوش مصنوعی از واقعیت فاصلهٔ زیادی دارد؛چرا که ادراک بدون دارا بودن بعدی معنوی، امکان‌پذیر نیست و امکان ندارد شیئی که دارای بعد فرامادی نیست، به ادراک دست یابد. 🔸رز در مادری هدف زندگی‌اش را می‌یابد و ما هم به عنوان مخاطب، پیگیر رشد جوجه و نزدیکی بیشتر این مادر و فرزند عجیب و غریب هستیم. در فیلمنامه از همان ابتدا رز شخصیت محوری داستان است و دوربین و میزانسن هم در غالب سکانس‌ها با محوریت رز چیده شده است. بنابراین وقتی رز می‌خواهد از این جوجه محافظت کند، ما هم با او هم‌نظریم. 🔹از طرفی حس فطری حفاظت از مظلوم و لذت بردن از شکل‌گیری رابطهٔ مادر-فرزندی بین رز و جوجه، باعث می‌شود جذابیت مادری رز برای مخاطب مضاعف شود. #یادداشت #نقد_انیمیشن 🎓 مؤسسهٔ فرهنگی رسانه‌ای استاد فرج‌نژاد 📲 سایت| آپارات|ویراستی|ایتا

💠زیر پا گذاشتن فطرت در انیمیشن ربات جنگلی ✍️مسیح عرفان ▪️قسمت دوم 🔸در یکی از سکانس‌ها، رز با رباتی از سنخ خودش برخورد می‌کند. آن ربات به او می‌گوید که خلاف برنامه‌ریزی‌اش عمل کرده و معیوب شده است! رز برای خدمت به انسان‌ها اختراع شده بود اما وقتی در جنگل به مقام مادری رسید، آن برنامه‌ریزی که خالقانش برای او ایجاد کرده بودند را از بین برد و برای زندگی در بین حیوانات برنامه‌ریزی اولیه‌اش را دچار تغییر کرد. به همین علت از دید دیگر ربات‌ها معیوب به حساب می‌آید، اما از دید مخاطبین که همراه با رز جلو آمدند، این طغیان علیه خواستهٔ خالق مطلوب و جذاب است. 🔹انیمیشن ربات جنگلی با ترسیم رز به عنوان رباتی سرکش علیه برنامه‌ریزی اولیه یا همان فطرتش، سعی دارد از مضمون مادری استفاده کند تا سرکشی در مقابل فطرت درونی را جذاب جلوه دهد. متاسفانه سوءاستفاده از مضمون خانواده (هر چند در قالب تک والدی) در اثر باعث شده بعضی منتقدین با دقت به فرم اثر نپردازند، به طغیان علیه فطرت و جنگلی شدن رز (در مقابل اینکه برای شهر آفریده شده) اشاره‌ای نکنند و این اثرِ ضد فلسفی را در مباحث عاطفی خلاصه کنند. 🔸در آخرین سکانس این انیمیشن، رز طبق برنامه‌ریزی اولیه و فطرتش، به نزد خالقانش بازمی‌گردد تا به آن‌ها خدمت کند. با اینکه آن مکان بسیار نورانی است، اما بیننده به دلیل نزدیکیِ حسی با جنگل و کاراکترهای حیوانی، از بازگشت رز به خط فطری‌اش ناراضی است. از مهم‌ترین مبانی فلسفهٔ اخلاق ماده‌گرا و اباحه‌گر، طغیان علیه چارچوب‌های اخلاق فطری است که متاسفانه در این انیمیشن خوش‌ساخت، همین مضمون مورد تأیید و ترویج قرار می‌گیرد. 🔹امروزه در غرب بسیاری از انسان‌های بی‌دین، با سبک‌زندگی هالیوودی (که گناه بزرگ همجنس‌بازی از مؤلفه‌های آن است) مخالف‌اند؛ نه با انگیزهٔ دینی، که به‌خاطر فطرت خدادادی با این گفتمان شیطانی کنار نمی‌آیند. هدف تخریب فطرت و طغیان علیه درونیات فطری، صاف شدن مسیر استعمار از مقاومت مردم علیه این گفتمان شیطان‌گرا در حوزهٔ سبک زندگی است. #یادداشت #نقد_انیمیشن 🎓 مؤسسهٔ فرهنگی رسانه‌ای استاد فرج‌نژاد 📲 سایت| آپارات|ویراستی|ایتا

🖇هجو هویت قاجار در انیمیشن «ژولیت و شاه» | نقد انیمیشن ژولیت و شاه ✍️بیگلری 🔹انیمیشن «ژولیت و شاه» با ترکیب خلاقانۀ طنز و تاریخ، اثری است که در مرز میان نوآوری هنری و بازتولید کلیشه‌ها حرکت می‌کند. این اثر از یک سو با طراحی بصری جزئی‌نگر و تلفیق هوشمندانۀ تکنیک‌های انیمیشن دو بعدی و سه‌بعدی، توانسته است تصویری جذاب و تأثیرگذار از دوران قاجار خلق کند. 🔸این اثر، با وجود برخی کاستی‌ها در بازنمایی زنان و استفاده از کلیشه‌ها، گامی مهم در جهت ایجاد گفت‌وگو دربارۀ تاریخ و فرهنگ ایران است و نشان می‌دهد که انیمیشن می‌تواند به عنوان رسانه‌ای قدرتمند، هم روایت‌گر تاریخ باشد و هم آینه‌ای برای بازتاب مسائل امروزی. 🔗مطالعۀ ادامۀ مطلب در سایت استاد فرج‌نژاد #بازنشر #نقد_انیمیشن #فجر۱۴۰۳ 🎓 مؤسسۀ فرهنگی رسانه‌ای استاد فرج‌نژاد 📲 سایت| آپارات|ویراستی|ایتا

📽ملغمه‌ای از اساطیر ایران و ملل | نقد انیمیشن افسانه سپهر 🖊محمدصابر کریمی 🔸افسانۀ سپهر یکی از 4 اثر انیمیشنی فجر 43 است که به کارگردانی تیم جوان عماد رحمانی و مهرداد محرابی که سابقۀ همکاری قبلی آن‌ها به فجر 42 و تولید انیمیشن شمشیر و اندوه باز می‌گردد به نمایش درآمده است. 🔹انیمیشن افسانۀ سپهر از فضاسازی شاد و دلنشینی بهره می‌برد که نشان از توجه سازندگان به روحیات مخاطب دارد. قصه با محوریت دوستی، فداکاری و محبت ورزیدن به خانواده و دوستان شکل می‌گیرد و خوشبختانه همین منوال را تا به انتها حفظ می‌کند. هر چند در رساندن پیام می‌شد عمیق‌تر از این هم کار کرد اما گویا همین سادگی باعث دلچسب‌تر شدن روایت می‌شود. 🔗مطالعۀ ادامۀ مطلب در سایت استاد فرج‌نژاد #بازنشر #نقد_انیمیشن #فجر۱۴۰۳ 🎓 مؤسسۀ فرهنگی رسانه‌ای استاد فرج‌نژاد 📲 سایت| آپارات|ویراستی|ایتا

💠نام‌گذاری اسطوره‌ای در پی‌نمای ایلیا 🖊 مسیح عرفان 🔻بخش اول 🔹در قرآن کریم، نام دو تن از فرزندان حضرت آدم علیه السلام، هابیل و قابیل است. قابیل کسی است که مسیر شیطان را انتخاب می‌کند و برادرکشی برای رسیدن به منافع مادی، به اسم او سکه خورده است. به همین دلیل گاهی از جبههٔ شر به «قابیلیان» تعبیر می‌شود، افرادی که همچون قابیل برای مطامع دنیوی دست به جنایت می‌زنند. 🔸در کمیک ایلیا، خاندان سایه را که دشمن اصلی ایلیا و همان جبههٔ شر هستند، قائن و فرزندانش شکل داده‌اند. اما قائن کیست؟ در نگاه اولیه، قائن نام شهری در ایران است و احتمالاً با زعفران درجه یک این منطقه آشنا باشید. اما آیا منبع اقتباس نام جبههٔ شیطان، یکی از شهرهای ایران است؟! 🔹خیر، در کمیک ایلیا نام قابیل که نامی قرآنی است حذف شده و معادل یهودی آن قرار داده شده است! در کتاب مقدس عبری شخصی به نام قابیل وجود ندارد و قائن یا Cain نامی است که به همان برادر هابیل نسبت داده می‌شود؛ یعنی قائن در یهودیت، همان قابیل در اسلام است. #یادداشت #نقد_انیمیشن #نقد_کمیک #سینمای_ایران 🎓 مؤسسۀ فرهنگی رسانه‌ای استاد فرج‌نژاد 📲 سایت| آپارات|ویراستی|ایتا