📜نظر استاد فیاضی در مورد کتاب مطابقت صور ذهنی با خارج 📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب پرنیان اندیشه ج ۱ص۱۵۰_۱۵۱ سوال : ارزیابی شما از کتاب آقای عارفی درباره معرفت شناسی چیست ؟ جواب : خوب است. داستان این کتاب به این صورت است که آقای ملکیان در درس گفته بود که اگر این حرف های که فلاسفه اسلامی قائل اند ، یک نمونه اش بتوانید اثبات کنید ، من از همه حرف هایم دست بر می دارم . آقای عارفی از شاگردان آن کلاس که از دوستان گروه فلسفه موسسه بود ، بسیار تحت تاثیر این حرف قرار گرفته بود و تصمیم گرفت پایان نامه اش را مطابقت صور ذهنی با خارج قرار دهد، و من راهنما باشم و مشاور هم آقایان ملکیان و لگن هاوزن . ایشان مطالب را می نوشت و می برد پیش آقای ملکیان ، ایشان اشکالش را مطرح می کرد ، او هم ضبط و پیاده می کرد و می برد آقای ملکیان تایید می کرد سپس می آمد پیش من ، دوباره ضبط و پیاده و تایید می گرفت و می برد پیش آقای ملکیان . همین طور رفت و آمد ادامه داشت . سوال : کتاب دیگر به این قوت هست؟ جواب: نه. #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool 🆔@asfar99

📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب پرنیان اندیشه ج ۱ص۳۵۶_۳۵۷ سوال : یکی از اساتید ما به شما نسبت می دهد که قائل به اصالت وجود و ماهیت هستید ، بنده عرض کردم نظر شما اصالت وجود است ، منتها با تفسیری مخصوص ، درست عرض کردم ؟ جواب : بله ، آقایان بنابر نظر خودشان به من چنین نسبتی می دهند و طبق برداشت خودشان درست هم می گویند . #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ بازنگری در تقسیم وجود به مستقل و رابط 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۵۲_ ۱۵۶ نکته : تقسیم موجود به رابط و مستقل ، غیر از تقسیم وجود به رابط و مستقل است.برای تحلیل این مسئله بر اساس مبانی مختلف پیش می رویم: ۱.صدر المتالهین : ❎تقسیم وجود به مستقل و رابط نادرست است زیرا هر تقسیم ، فرع بر تغایر اقسام است در حالی که به نظر ملاصدرا همه مخلوقات شئون حق هستند و موجودیت آن ها به وجود حق است و نه مغایر آن. ✅تقسیم "موجود" به مستقل و رابط به نظر ملاصدرا صحیح است زیرا منظور از موجود در این جا معنایی ست که وجود دارد و معنایی که وجود دارد میتواند معنای مستقل باشد مانند معنای وجود حق تعالی و یا معنای رابط باشد مانند معنای مخلوقات ۲. علامه طباطبایی: افزون بر اینکه موجود به رابط و مستقل تقسیم می شود ، وجود نیز به رابط و مستقل تقسیم می گردد. وجود مستقل نیز خود به وجود لنفسه و وجود لغیره تقسیم می شود که این تقسیم نیز بر مبنای علامه صحیح است. بنا بر نظر علامه وجود لغیره منحصر در صور جوهری است و هیچ عرضی وجود غیره ندارد ولی می توان گفت اعراض موجود لغیره هستند . ۳. مشائین : ایشان نیز همچون علامه معتقدند هم وجود و هم موجود به مستقل و رابط تقسیم می شود . تنها تفاوت ایشان با علامه در این است که مشائین علاوه بر صور جوهری ، اعراض را نیز دارای وجود لغیره می دانند.. ۴. استاد فیاضی: ایشان نیز تقسیم موجود و وجود به مستقل و رابط را قبول دارند ولی از نظر استاد وجود مستقل به وجود لنفسه و لغیره تقسیم نمی شود هر چند موجود دا می توان به موجود لنفسه و موجود لغیره تقسیم کرد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ ماهیت واجب الوجود؛ بیان دیدگاه ها 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۲۳۷_۲۳۹ نکته : ماهیت در عنوان بحث ، ماهیت به معنای اخص است یعنی ما یقال فی جواب ما هو و همان که در جواب از چیستی اشیاء بیان می شود . ماهیت به این معنا همان تعین درونی ، چیستی و فارق یک شیء است که آن را از اشیاء دیگر متمایز می کند 🔹مسئله ماهیت واجب الوجود یکی از مسائل پر اهمیت در فلسفه اسلامی است ۱.مشهور : معتقدند بر خلاف وجود ممکن که دارای ماهیت است، واجب الوجود ماهیت ندارد. ۲.استاد فیاضی : ایشان بر اساس ادله عقلی و نقلی معتقدند که خداوند نیز همچون دیگر موجودات ، ماهیت به معنای اخص دارد ؛ توضیح اینکه ، بر خلاف نظر برخی از اندیشمندان که ماهیت به معنای اخص را حاکی از واقعیت محدود می دانند ، استاد فیاضی معتقدند ماهیت چیزی جز " تعین درونی و فارق اشیا " نیست ؛ از این رو هر شیئ چون وجودی ممتاز و جدا از دیگر اشیاست ، دارای تعین دورنی و فارق است ، لذا ماهیت دارد . واجب الوجود نیز وجودی ممتاز از دیگر وجودات است ، لذا ماهیت به معنای خاص دارد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ ماهیت واجب الوجود؛ ادله نقلی بر ماهیت داشتن واجب الوجود 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۲۴۳_۲۴۴ از نظر استاد فیاضی ، چند دسته روایت بر ماهیت داشتن خداوند دلالت دارند که در این قسمت به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم. 1⃣ در یک دسته از روایات ، معصوم علیه السلام در مقام تبیین ماهیت خداوند بر می آید و تصریح می کند خداوند نیز همچون دیگر موجودات دارای ماهیت است؛ در این روایات ، هنگامی که سائل از معصوم علیه السلام می پرسد آیا خداوند دارای ماهیت است ؟ معصوم پاسخ می دهد هر شیئ دارای ماهیت است و اساسا شیئیتِ شیئ به ماهیت آن است و خداوند نیز چون شیئ است ، ماهیت دارد: برای مثال به روایت ذیل توجه کنید: عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ : أَنَّهُ قَالَ لِلزِّنْدِيقِ حِينَ سَأَلَهُ مَا هُوَ قَالَ هُوَ شَيْءٌ بِخِلاَفِ اَلْأَشْيَاءِ اِرْجِعْ بِقَوْلِي إِلَى إِثْبَاتِ مَعْنًى وَ أَنَّهُ شَيْءٌ بِحَقِيقَةِ اَلشَّيْئِيَّةِ غَيْرَ أَنَّهُ لاَ جِسْمٌ وَ لاَ صُورَةٌ وَ لاَ يُحَسُّ وَ لاَ يُجَسُّ وَ لاَ يُدْرَكُ بِالْحَوَاسِّ اَلْخَمْسِ لاَ تُدْرِكُهُ اَلْأَوْهَامُ وَ لاَ تَنْقُصُهُ اَلدُّهُورُ وَ لاَ تُغَيِّرُهُ اَلْأَزْمَانُ .. قَالَ لَهُ اَلسَّائِلُ فَمَا هُوَ ؟ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ هُوَ اَلرَّبُّ وَ هُوَ اَلْمَعْبُودُ وَ هُوَ اَللَّهُ وَ لَيْسَ قَوْلِي اَللَّهُ إِثْبَاتَ هَذِهِ اَلْحُرُوفِ أَلِفٍ وَ لاَمٍ وَ هَاءٍ وَ لاَ رَاءٍ وَ لاَ بَاءٍ وَ لَكِنِ اِرْجِعْ إِلَى مَعْنًى وَ شَيْءٍ خَالِقِ اَلْأَشْيَاءِ وَ صَانِعِهَا وَ نَعْتِ هَذِهِ اَلْحُرُوفِ وَ هُوَ اَلْمَعْنَى سُمِّيَ بِهِ اَللَّهُ وَ اَلرَّحْمَنُ وَ اَلرَّحِيمُ وَ اَلْعَزِيزُ وَ أَشْبَاهُ ذَلِكَ مِنْ أَسْمَائِهِ وَ هُوَ اَلْمَعْبُودُ جَلَّ وَ عَزَّ... قَالَ لَهُ اَلسَّائِلُ فَلَهُ إِنِّيَّةٌ وَ مَائِيَّةٌ قَالَ نَعَمْ لاَ يُثْبَتُ اَلشَّيْءُ إِلاَّ بِإِنِّيَّةٍ وَ مَائِيَّةٍ(کافی ج۱ ص۸۳) 2⃣در دسته دیگر از روایات نیز آمده است که مخلوقات از درک ماهیت خداوند ناتوان هستند ، این روایات به نحو التزامی بر ماهیت داشتن خداوند دلالت دارند ، هر چند مخلوقات قدرت درک ماهیت او را ندارند: قَالَ اَلْبَاقِرُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : اَللَّهُ مَعْنَاهُ اَلْمَعْبُودُ اَلَّذِي أَلِهَ اَلْخَلْقُ عَنْ دَرْكِ مَاهِيَّتِهِ ( توحید صدوق ص۸۹) #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ ماهیت واجب الوجود؛ دلیل عقلی بر ماهیت داشتن واجب الوجود 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۲۴۱_۲۴۳ بیان دونکته قبل از بیان استدلال تذکر دو نکته به عنوان مقدمه لازم است : مقدمه اول : می دانیم اشیاء از یکدیگر متمایزند و تمایز هر شیء نیز به سبب چیزی است که در خود آن شیء وجود دارد ، به همین دلیل ، منشاء تمایز یا ممیّز هر شیء بر خود آن شیء حمل می شود . از سوی دیگر ، محمول یا ذاتی است یا عرضی ، اگر شیئ ماهیت بسیط داشته باشد ، ممیّز ذات آن ، نوع است و اگر ماهیت مرکب داشته باشد ، ممیّز ذاتی اش فصل قریب است . در محمول های عرضی تنها عرضی خاصِ شامله (مساوی) است که می تواند ممیز قرار گیرد. مقدمه دوم : هر شیئی که فصل دارد ، دارای جنس نیز خواهد بود؛ زیرا فصل، چیزی است که نوع را از انواعی که جنس واحدی دارند ، جدا می کند . همچنین روشن است مجموع جنس و فصل قریب ، ماهیت هستند. بیان استدلال صورت منطقی استدلال به شرح ذیل است 1️⃣ واجب الوجود ، وجودی مخصوص ، متعین و ویژه است که با دیگر موجودات مغایر می باشد ؛ چرا که واجب الوجود ، علتِ ممکنات است و وجود هر علتی مغایر وجود معلول است . 2️⃣ از آنجا که وجود واجب مغایر با موجودات دیگر است ، متمایز از آنها می باشد زیرا تغایر میان اشیاء فرع بر تمایز میان آنها است . 3️⃣ تمایز وجود واجب از موجودات دیگر به سبب ممیزی (ما به الامتیازی )است که در واجب الوجود قرار دارد . 4️⃣ممیز یا ذاتی است یا عرضی 5️⃣ هر دو حالت ، یعنی ممیز ذاتی باشد یا عرضی مستلزم آن است که واجب الوجود دارای ماهیت باشد زیرا : 6️⃣اگر ممیز واجب الوجود از موجودات دیگر ،ذاتی باشد، یا نوع است یا فصل قریب . 7️⃣ اگر ممیز ذاتی، نوع باشد قطعا ماهیت است ؛ چرا که نوع، ماهیت است در نتیجه، واجب الوجود دارای ماهیت خواهد بود. 8️⃣ و اگر ممیّز ذاتی ، فصل قریب باشد ، فصل قریب جدا از ماهیت نیست زیرا فصل قریب همیشه همراه جنس است. 9️⃣ اما اگر ممیّز واجب الوجود از موجودات دیگر ، عرضی (عرض خاص شامله واجب)باشد، معلول خواهد بود ؛ زیرا کلُّ عرضیّ معلل 🔟ممیّزی که عرضی خاص واجب است ، باید معلول خود واجب باشد ، نه معلول غیر او زیرا اگر ممیز واجب، معلول غیر باشد مستلزم احتیاجِ وجود خاص واجب به غیر است که محال می باشد. 1️⃣1️⃣ بنابراین ممیز واجب از موجودات دیگر ، معلول خود واجب است . در این حالت ، علت آن ممیز نمی تواند امری در واجب باشد که میان واجب و ممکن مشترک است ؛ زیرا اگر علتِ آن ممیّز عرضی ، امر مشترکی میان واجب و ممکن باشد ، آن ممیز - که معلول است- نیز مشترک میان واجب و ممکنات خواهد بود نه ما به الامتیاز واجب از ممکنات . 2️⃣1️⃣ حال که علتِ آن ممیّز عرضی، امر مشترک میان وجود واجب و ممکنات نیست ، قطعا به امری ذاتی (ممیّز ذاتی) منتهی می شود. 3️⃣1️⃣ حال که ممیّز عرضی به ممیّز ذاتی بر می گردد ، ممیّز ذاتی یا نوع است یا فصل قریب . 4️⃣1️⃣ در هر دو صورت (اعم از آنکه ممیّز ذاتی ، نوع باشد یا فصل قریب ) واجب الوجود ماهیت خواهد داشت . ◀️ در نتیجه ، واجب الوجود که متمایز از دیگر موجودات است ماهیت دارد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ استدلال بر نزاهت خداوند از ماهیت و بررسی آن 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۲۴۵_۴۴۶ 🔷بیان استدلال یکی از مهم ترین ادله ای که فیلسوفان برای نزاهت واجب از ماهیت اقامه کردند به شرح ذیل است: ۱. هر موجودی که ماهیت داشته باشد ممکن است؛ زیرا از یک سو، ماهیت ، حدِ وجود یا حاکی از حد وجود است و از سوی دیگر ، در میان موجودات تنها ممکنات هستند که محدودند؛ از این رو، تنها ممکنات هستند که ماهیت دارند. ۲. بر اساس مقدمه پیشین ، موجودی که ممکن نباشد ، ماهیت نیز نخواهد ؛ لذا موجودی که ممکن نباشد ، ماهیت نیز خواهد داشت. ◀️در نتیجه واجب الوجود ماهیت ندارد. 🔷بررسی استدلال به نظر می رسد اشکال اصلی این استدلال ، تفسیر نادرست آن از ماهیت است. همان طور که در بحث اصالت وجود گفتیم ، تفسیر صحیح از ماهیت به معنای اخص ، فارق و تعین درونی اشیاست. ماهیت به این معنا ، نه حد وجود است و نه حاکی از حد وجود بلکه در خارج ، در متن وجود و به عین وجود موجود است ؛ از این رو، هر موجودی تعین خاصی دارد و این تعین خاص که فارق آن وجود از دیگر موجودات است ، ماهیت آن وجود می باشد؛ لذا واجب الوجود نیز تعین خاص و ماهیت دارد و ممتاز از دیگر موجودات و مغایر با آنها است و در نتیجه ، دارای ماهیت است. بنابراین هر وجود اعم از واجب و ممکن ، ماهیت دارد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

🔹ولادت با سعادت امام زمان علیه السلام بر همه شیعیان و دوستان اهل بیت علیهم السلام مبارک باد.

🏴 پیام تسلیت رهبر انقلاب درپی درگذشت حجت الاسلام و المسلمین ری شهری ◾ حضرت آیت الله خامنه ای با صدور پیامی رحلت عالم مجاهد جناب حجت الاسلام و المسلمین محمدی ری شهری را تسلیت گفتند. 📝 متن پیام رهبر معظم انقلاب به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم با تاسف فراوان خبر رحلت عالم مجاهد جناب حجت الاسلام و المسلمین محمدی ری شهری، رحمت الله علیه را دریافت کردم. برای کسانی که از تقوا و سلامت نفس و مجاهدت مستمر این روحانی انقلابی باخبرند، فقدان وی ضایعه ای تلخ و اندوهبار است. تنوع عرصه های مجاهدت این عالم ربانی؛ علمی، اخلاقی، انقلابی، سیاسی، اداری که همه با اخلاص و صفا همراه بود، از او شخصیتی کم نظیر پدید آورده بود. اینجانب در طول دهها سال آشنایی همواره صلاح و پرهیزگاری را در ایشان مشاهده کرده ام و امیدوارم این ذخیره ارزشمند موجب رحمت و مغفرت و علو درجات وی شود. صمیمانه به فرزندان محترم و دیگر بازماندگان و همه دوستان و همکاران و شاگردان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض میکنم. والسلام علی عباد الله الصالحین. سید علی خامنه ای ۲ فروردین ۱۴۰۱ @khamenei_ir

⚪️ حجیت ظواهر در امور غیر فقهی 📜برگرفته از کتاب هم اندیشی معرفت شناسی ص ۱۴۴ به اعتقاد ما دلالت ادله حجیتِ ظواهر عام است و همه ظهور ها را در بر میگیرد ، اعم از آنکه در امور فقهی باشد یا غیر فقهی . گرچه جایر نیست اعتقادم را بر اساس این ظاهر تنظیم کنم ، جایز هم نیست بدون دلیل محکمی بر خلاف آن معتقد شوم .معنای حجیت ظواهر هم چیزی جز این نیست . #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ ملاک نیازمندی ممکن به علت ؛بیان دیدگاه ها 📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ۲۵۱_۲۵۵ 1⃣دیدگاه مادی گرایان: موجودیت : از نظر مادی گرایان ملاک نیازمندی به علت " موجود بودن" است. و هر شیء از آن جهت که موجود است نیازمند علت است. 2⃣دیدگاه متکلمان: حدوث از نظر متکلمان ، ملاک نیاز به علت " حدوث" و شیء از آن جهت که حادث است نیازمند علت است. 3⃣دیدگاه مشهور فیلسوفان : امکان ماهوی مشهور فیلسوفان پیش از صدرا ، ملاک اصلی نیاز شیء به علت را " امکان ماهوی" آن شیء می دانند. 4⃣دیدگاه صدرا و پیروانش : امکان وجودی ایشان ملاک اصلی نیازمندی معلول به علت را امکان وجودی یا امکان فقری می دانند. این امکان در وجودِ معلول نهفته است به این نحو که وجود معلول به نحوی است که عین فقر و عین نیاز به علت است. 5⃣دیدگاه استاد فیاضی: امکان معنایی بر اساس این دیدگاه که دیدگاه اختصاصی استاد فیاضی است ملاک اصلی نیازمندی معلول به علت " امکان معنایی معلول" است. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️بررسی دیدگاه ملاصدرا و تابعین در ملاک نیاز مندی ممکن به علت 📝برگرفته از: نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۲۵۵ نهایه الحکمه با تعلیقات فیاضی ج۱، ص ۲۳۹ تعلیقه ۱۲ به نظر ما همان اشکالی که فیلسوفان و از جمله ملاصدرا بر نظریه متکلمین (نظریه حدوث) وارد کرده اند ، بر دیدگاه صدرالمتالهین(نظریه امکان فقری) نیز وارد است زیرا می توان در استدلالی که برای اشکال به نظریه حدوث مطرح شده به جای واژه حدوث ، واژه ربط و فقر را جایگزین کرد و چنین گفت: 1⃣فقر و ربطِ وجود متاخر از خود وجود است؛ زیرا فقر صفت وجود است و هر صفتی در مقام تحلیل ، متاخر از موصوف خود می باشد. 2⃣وجود یک شیء تحلیلا متاخر از ایجاد آن از سوی علت است. 3⃣ایجاد کردن از سوی علت ، تحلیلا متاخر از نیاز معلول به وجود است. 4⃣نیاز معلول در موجود شدن ، تحلیلا متاخر از علت نیازمندی آن است؛ چرا که هر علتی بر معلول خود مقدم است. 5⃣در نتیجه فقر و ربط یک وجود نمی تواند علت نیاز آن وجود باشد ؛ زیرا اگر فقر و ربط که متاخر از وجود معلول است ، خودش علت نیازمندی معلول قرار گیرد ، مستلزم دور و تقدم شیء بر خودش است که امر محالی است. علت نیاز به علت ⬅️نیاز به علت⬅️ایجاد علت⬅️وجود معلول ⬅️فقر معلول. لذا ازدیدگاه استاد فیاضی همان طور که حدوث نمی تواند علت نیازمندی قرار گیرد ، امکان فقری نیز نمی تواند علت آن باشد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص ٦٤ 📜حدود السفسطة 🗞 السؤال هل السفسطة تعني إنكار البديهي فقط، أو تشتمل إنكار القطعي النظري إيضا؟ 📃الجواب السفسطة هي إنكار الواقع البديهي فقط، وهو الذي تتشكل منه قضية هلية بسيطة محمولها الوجود. بعبارة اخري السفسطة هي إنكار الوجود البديهي لا القضية البديهية. #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ وجود ذهنی از منظر اندیشمندان اسلامی 📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۷۳_۱۷۵ 1⃣پیشینیان : وجود ذهنی= علم حصولی . 2⃣فخر رازی : وجود ذهنی غیر از علم حصولی است. وجود ذهنی : صورت مشابه امر خارجی است که در ذهن حاصل می شود . علم حصولی : اضافه میان عالِم و وجود ذهنی. 3⃣برخی متکلمین: وجود ذهنی را انکار کردند و علم حصولی اضافه میان نفس عالِم و معلوم خارجی است. 4⃣قوشچی :وجود ذهنی حضور خود حقایق و ماهیات اشیاء در ذهن است. به عقیده او وجود ذهنی غیر از علم حصولی است. 5⃣صدر المتالهین و برخی از تابعانش: وجود ذهنی ، حضور خود ماهیت اشیا در ذهن است و حقیقت وجود ذهنی همان علم حصولی است و تفاوت آنها اعتباری است. 6⃣استاد فیاضی: وجود ذهنی قسمی از معنا است نه مفهوم در حالی که علم حصولی مفهوم است. در متنی جدا به نظریه استاد به صورت تفضیلی می پردازیم. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص ٢٩٦ 📜معني الاشتراك الصناعي 🗞 السؤال جاء في حاشیة الآملي (ص ٣٣٣) علي المنظومة تعبير الاشتراك الصناعي في الوحدة ماذا يراد منه؟ 📃الجواب يراد منه الاشتراك اللفظي ؛ باعتبار أنه المتداول في الصناعات. #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ وجود ذهنی؛ بیان نظر استاد 📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۷۵_۱۸۷ برای روشن شدنِ حقیقت وجود ذهنی و رابطه آن با علم حصولی از منظر استاد فیاضی لازم است به چند نکته اشاره کنیم : 1⃣از دیدگاه استاد فیاضی ، علم حصولی همان مفهوم است که به نحو بالذات و بالفعل در حال حکایت از محکی خاص خود است. ایشان به تبع ملاصدرا و برخلاف مشائین علم حصولی را حالت حکایت گری نفس می دانند نه حاصل انفعال نفس از اشیاء بیرونی . بدین ترتیب می توان ادعا کرد علم حصولی کمال نفس است زیرا نفس پیش از علم حصولی ، حالت حکایت گری را نداشته اما با استکمال تدریجی حالت حکایت گری پیدا کرده است و از چیزی حکایت می کند. 2⃣بیان شد معنا و محکی چیزی است که مفهوم به نحو ذاتی و فعلی از آن حکایت می کند . استاد فیاضی معتقد است " وجود ذهنی یا صورت ذهنی و وجود ظلی " قسمی از معناست نه مفهوم . توضیح : هرگاه مفهوم در حال حکایت است حتما باید محکی ای داشته باشد؛ زیرا حاکی و محکی متضایفان هستند و بدون هم تحقق ندارند . محکی خود دو قسم است: محکی واقعی و محکی ذهنی مثال مفهوم کتاب ( حالت حکایت گری نفس ) در حال حکایت از معنای کتابی است که در خارج محقق است که این معنا ، " محکی واقعی " مفهوم کتاب است . اما پس از آن ، در نفسِ فاعل شناسا ، تصویری از محکی پدیدار می شود که این تصویر همان " محکی ذهنی " مفهوم کتاب است که از آن به وجود ذهنی یا صورت ذهنی تعبیر می کنیم. 3⃣از دو نکته قبل معلوم شد علم حصولی غیر از وجود ذهنی است و اساسا این دو از دو سنخ هستند، علم حصولی از سنخ حاکی و وجود ذهنی محکی علم حصولی منتها محکی ذهنی نه واقعی آن. 4⃣ علم حصولی و وجود ذهنی ، عرض و از مقوله کیف نفسانی هستند که وجود حقیقی دارند و به عین نفس موجودند. 5⃣ نفس به علم حصولی و نیز وجود ذهنی اشراف و علم حضوری دارد. 6⃣شاهد بر تحقق وجودات ذهنی در انسان ، مواردی است که او دچار خطای در تطبیق می شود . همچون فردی تشنه ای که در بیابان سراب می بیند ؛ او دارای علم حصولی به آب است که از حقیقت آب بالذات و بالفعل حکایت می کند ، از این رو به جستوجوی آن می کوشد ولی زمانی که به آن می رسد با سراب رو به رو می شود نه آب . در این حالت پی می برد در آن هنگام که به آب علم حصولی داشت ، علم حصولی او از محکی دیگری حکایت می کرد که مشابه با آب حقیقی بوده است. بنابرین در مواردی که خطای در تطبیق رخ می دهد حتما وجود ذهنی محقق است. 7⃣بر اساس نکات بیان شده می توان تصدیق کرد که وجود ذهنی ، شِبه ، مثال، شبح و سایه وجود خارجی است و از نظر استاد هیچ یک از ادله وجود ذهنی توان اثبات این مدعا را ندارد که نفس شیئ خارجی به ذهن می آید. 8⃣با توجه به اینکه گفتیم هر مفهومی (علم حصولی ) بالذات از محکی خود حکایت می کند و تفاوتی میان مفاهیم در این جهت نیست و نیز گفتیم محکی گاهی واقعی و گاهی ذهنی است،از این نکته به دست می آید که وجود ذهنی مختص مفاهیم ماهوی نیست. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص ۳۴۸ 📜القصد هو الاراده 🗞 السؤال القصد هو الاراده او شیء آخر ؟ 📃الجواب هو الاراده و العزم کما یصرحون بذلک. #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ تعریف علت و معلول از دیدگاه استاد فیاضی 📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۳۶۱_۳۶۲ از آنجا که از دیدگاه استاد فیاضی رابطه علیت در همه مراتبِ " وجود به معنای اعم " یعنی وجود به معنی اخص ، اعدام و اعتباریات جریان دارد ایشان در تعریف علت و معلول می فرمایند: "العلة هو ما يتوقف عليه المعلول في واقعه ، لا في خصوص وجوده . المراد من الواقع معناه الاعم الشامل للوجود و العدم و عالم الاعتبار" به عبارت دیگر : علت واقعیتی است که واقعیت معلول متوقف بر آن است . منظور از واقعیت در این تعریف همان وجود به معنای اعم است که شامل اعدام و اعتباریات هم می شود. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ تقسیم علیت به خارجی و تحلیلی 📜برگرفته از نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۳۶۵_۳۶۹ تقسیم علت به تحلیلی و خارجی گرچه به صراحت در آثار فیلسوفان نیامده، ولی بسیاری از فیلسوفان به صورت ارتکازی این تقسیم را پذیرفته و مسائلی از فلسفه را با آن توجیه کرده اند ولی استاد به این تقسیم تصریح و به عنوان قسمی از اقسام علت از آن بحث کرده اند. 1⃣علیت خارجی اگر علت و معلول در موطن خارج (خارج به معنای اعم ) مصداق جداگانه داشته باشد، علیت میان آنها علیت خارجی است . اقسام علیت خارجی ۱.علیت خارجیِ وجودی : مانند علیت وجود خداوند برای وجود مخلوقات. ۲.علیت خارجیِ عدمی : علیتِ عدم ابر باران زا برای باران. ۳.علیت خارجیِ اعتباری : علیتِ اعتبار ریاست زید برای احترام زیر دستان به او 2⃣علیت تحلیلی اگر علت و معلول در خارج، مصداق واحدی داشته باشد ، ولی هنگامی که ذهن در مقام تحلیل ، آن مصداق واحد را تحلیل می کند ، دو معنا از آن کشف کند، به نحوی که یکی از آن معانی ، علت برای معنای دیگر است ، در این صورت علیت میان آنها علیت تحلیلی خواهد بود. نکته: منظور از تحلیل ذهن کشف ذهن است نه خلق آن، از این رو ریشه علیت تحلیلی در عالم نفس الامر است. اقسام علیت تحلیلی ۱.علیت تحلیلیِ وجودی(وجود به معنای خاص) : این قسم در جایی است که معنای علت و معنای معلول در موطن وجود به معنای اخص ، مصداق واحدی داشته باشند ؛ مانند علیت ذات خداوند برای صفاتش. ۲. علیت تحلیلیِ عدمی : علیتِ دور برای تقدم بر خودش . ۳. علیت تحلیلیِ اعتباری : علیت مالکیت زید برای جواز تصرف او در مملوک. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool