⚪️ تشکیک در ماهیت 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۱۴ _ ۱۱۷ تشکیک در ماهیت به معنای آن است که ماهیت دارای افراد و مصادیقی باشد که ما به الامتیاز آنها عین ما به الاشتراک آنها باشد به تعبیر دیگر ، ما به الاشتراک و ما به الامتیاز در افراد ماهوی ، حقیقت واحد (ماهیت ) باشد. 📜دیدگاه ها درباره تشکیک در ماهیت ۱. دیدگاه مشائیان : تشکیک ماهوی مطلقا چه در ماهیت جنسی و چه در ماهیت نوعی محال است. ۲.دیدگاه شیخ اشراق : تشکیک ماهوی مطلقا چه در ماهیت جنسی و چه در ماهیت نوعی ممکن است. وی علاوه بر سه نوع تمایز میان ماهیات ( تمایز به تمام ذات ، تمایز بعض ذات ، تمایز به امور عرضی) تمایز به نحو تشکیک در ماهیت را نیز ممکن بلکه واقع شده می داند. ۳. دیدگاه استاد فیاضی : تشکیک به اشدیت و اضعفیت ، ازیدیت و انقصیت و وکثریت و اقلیت فقط در ماهیت جنسی امکان دارد و در ماهیت نوعی محال است . اما تشکیک به اوّلیت و آخریت و اولویت و عدم اولویت هم در ماهیت جنسی و هم در ماهیت نوعی ممکن است. ◽️دلیل ادله استحاله تشکیک در ماهیت از دو جهت محدودیت دارد ۱.فقط شامل ماهیت نوعی می شود نه ماهیت جنسی . ۲. فقط سه نوع اشدیت و اضعفیت ، ازیدیت و انقصیت و وکثریت و اقلیت را در بر می گیرد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ وحدت وجود ؛ نقد وحدت شخصی و بیان نظر استاد 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۱۱۷_ ۱۲۵ بیان مختصر وحدت شخصی وجود بر اساس نظریه وحدت شخصی وجود ، حقیقت خارجی وجود، منحصر به وجود خداوند است و وجود شخصی وجود دیگر در طول یا عرض او موجود نیست ،لذا ماسوای خداوند صرفا تجلیات و شئون او هستند . شاید مهم ترین دلیلی که بر وحدت شخصی وجود ذکر شده ، برهان از طریق عدم تناهی وجود خداوند است . عدم تناهی وجودی به معنای نفی هر گونه ثانی _ چه در طول و چه در عرض_ برای وجود است به گونه ای که وجود نا محدود ، همه مواطن وجودی را پر کرده و هیچ موطن و ذره ای نیست که وجودش آن را واجد نباشد زیرا فرض هر گونه ثانی در عالم مستلزم تمایز آن وجود با وجود اول است و تمایز نیز مسلتزم محدودیت آنها است از این رو ، این معنا از نا محدودیت مسلتزم نفی هر وجود ثانی و نافی کثرت در عالم وجود است . بر این اساس گفته می شود: ۱. وجود خداوند نامتناهی است . ۲. وجود نامتناهی ، ثانی _ در عرض یا طول _ ندارد و همه مواطن را پر کرده است. نتیجه : وجود خداوند واحد شخصی است و ثانی _ در عرض یا طول _ ندارد. نقد استاد از نظر استاد فیاضی هر چند مقدمه اول برهانی که برای اثبات وحدت شخصی وجود از طریق عدم تناهی خداوند بیان شد درست است. اما مقدمه دوم آن (وجود نامتناهی ، ثانی ندارد) صحیح نمی باشد زیرا وجود نا متناهی فقط وجود دیگری که خارج از حیطه وجودی خداوند است را نفی می کند نه وجود دیگری که متداخل در وجود خداوند است. 🔹بیان نظریه استاد؛ تداخل وجودی مقصود از تداخل وجودی آن است که دو وجود در یک موطن و ظرف قرار گیرند ، به نحوی که وجود یکی در آن موطن ، مانع از وجود دیگری نباشد و هیچ تاثیری نیز از ناحیه تداخل در آنها وجود نیاید. برای نمونه ، در تداخل وجودی خدای متعال ومخلوقات گرچه وجود خداوند نا متناهی است و همه مواطن وجودی را پر کرده است ولی این نامتناهی بودن مانع از وجود مخلوقات در آن مواطن نیست یعنی خداوند در همان موطن وجودی مخلوقات حاضر است. 🔹بیان دو نکته ۱. نباید بین تداخل و معانی دیگر نزدیک به آن همچون اجتماع، اتحاد ، انضمام ، ترکیب حقیقی ، امتزاج و حلول خلط کرد . ۲.به نظر می رسد اشکال عقلی بر نظریه تداخل وجودی وارد نیست افزون بر آن از نظر نقلی نیز می توان شواهدی برای این نظریه پیدا کرد؛ عباراتی نظیر : داخل فی الاشیاء ، هو فی الاشیاء ، داخل فی کل مکان ، حاضر کل مکان ، الموجود فی کل مکان که در روایات آمده اسا می تواند شاهدی بر این نظریه باشد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ دو تفسیر از تشکیک در وجود 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۰۷_۱۱۰ 🔹اندیشمندان در تفسیر تشکیک در وجود با یکدیگر اختلاف دارند. در اینجا به دو تفسیر مهم از آن اشاره می کنیم : ۱.تفسیر مختار استاد فیاضی و منسوب به مشائین و فهلویون: حضرت استاد در این زمینه می فرمایند :أن المعنی المختار فی تفسیر تشکیک الوجود و هو الذی ینسب الی الفهلویین من حکماء الفرس أن طبیعة الوجود حقیقة واحدة مشترکة بین الموجودات المتکثرة کاشتراک سائر الطبائع الکلیة بین أفرادها . فوحدة الوجود لیست إلّا وحدة طبیعته الکلیة و کثرته هی کثرة اشخاص افراده و ذلک نظیر وحدة حقیقة الإنسان الذی هو کلی طبیعی مع کثرة أشخاص افراده . ولیست الوحدة هنا وحدةً شخصیةً و إنما هی وحدة سنخیة .بر اساس این تفسیر، وحدت ، وصف معنا و حقیقت وجود است که میان همه مصادیق و افراد مختلف مشترک است ولی کثرت وصفِ افراد و مصادیق است. ۲.ملاصدرا: تشکیک در وجود به معنای آن است که وجود در عین آنکه واحد شخصی است، کثرت شخصی هم دارد یعنی وجود همانندتفسیر نخست صرفا معنا و حقیقت واحدی نیست که اشخاص متکثر داشته باشد بلکه حقیقت واحد شخصی است که افراد آن در همان حقیقت واحد شخصی متحقق هستند . بر پایه این تفسیر وجود امر واحد شخصی است که مراتب و مظاهر گوناگونی دارد ، این مراتب همگی در واحد شخصی جمع هستند و به تعبیری شؤون و تعینات و ظهور آن وجود شخصی به شمار می آیند . 🔹نکته : به عقیده استاد فیاضی ، این تفسیر از تشکیک وجود همان نظر نهایی صدر المتالهین درباره وحدت وجود است نه آنکه مقدمه نظریه وحدت وجود باشد خلافا لبعض اندیشمندان ؛ رجوع کنید رحیق مختوم ج ۵ ص ۵۶۱_ ۵۶۴ و مبانی و اصول عرفان نظری ص ۱۵۷ #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص١٢ 🔹السؤال🔹 إن العرفان النظري_ كما ذكروا_ ترجمة للعرفان العملي ، و العارف بالعرفان العملي غاية ما ينتهي إلي وحدة الشهود فقط ، كيف حصل أن قالوا بوحدة الوجود في ترجمته في العرفان النظري..؟ 🔸الجواب 🔸 الخطأ كله وقع في العرفان في هذه الناحية حيث حصروا الوجود في المشهود و هو أعم و الحصر الصحيح هو العكس و هو حصر الشهود في وجوده تعالي #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool 🆔@asfar99

📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص٥٢ 🔹السؤال🔹 مع قبولكم الحركة في المجردات ، كيف نحفظ وحدة وجود الإنسان حينئذ ، حيث إن نفسه متحركة كبدنه؟ 🔸الجواب 🔸 إشكالية الوحدة تأتي علي مبني الكون و الفساد ، مما ألجأ الأعلام إلى القول بأن وحدة الإنسان بروحه المجردة الثابتة .. و أما على مبنى أن الحركة وجود واحد ممتد _كما هو حق_ فلا موضوع للإشكال.. #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool 🆔@asfar99

📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص۳۰ الفرق بين الإضافة المقولية و الإشراقية 🔹السؤال🔹 مما تقدم کأني أفهم أنكم لا تفرقون بين الإضافة المقولية و الإشراقية بما هو معهود ؟ 🔸الجواب 🔸 الإضافة الإشراقية هي إيجاد العلة معلولها، فأحد طرفيها فاعل .. و هي قبل الطرف الثاني .. و الإضافة المقولية هي الهيئة المتكررة الحاصلة من النسبة بين الطرفين .. و هي متأخرة وجودا عن الطرفين كما أنها تحصل حتى من النسبة في الإضافة الإشراقية #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool 🆔@asfar99

⚪️ استدلال بر تشکیک در وجود 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۱۰ _۱۱۴ یکی از مهم ترین استدلال هایی که بر تشکیک در وجود اقامه شده است ، استدلالی که برای تبیین آن ذکر چند مقدمه لازم است : مقدمه اول : مفهوم وجود ، مفهوم واحدی است به نحوی که از همه موجودات ، یک مفهوم وجود انتزاع می شود. مقدمه دوم: هر مفهوم به نحو بالذات و بالفعل حاکی از معنی خود است، مفهوم وجود نیز از معنا و محکی خود به صورت بالذات و بالفعل حکایت می کند. مقدمه سوم : وجود اصیل است. مقدمه چهارم : کثرت وجود خارجی امری بدیهی و مسلم است لذا در عالم خارج ، واقعیات متکثر و متعددی متحقق هستند. مقدمه پنجم : محال است مفهوم واحدی از حقایق مختلف از آن جهت مختلف حکایت کند. تبیین استدلال بر اساس اصالت وجود ، آنچه بالذات متحقق است و واقعیت دارد ، وجود است . از سوی دیگر ، ما در خود می یابیم که با مفهوم وجود از آن واقعیات حکایت می کنیم. و این مفهوم نیز مفهوم واحدی است . بر اساس مقدمه دوم ، حکایت هر مفهوم از معنا و حقیقت خودش حکایتی بالذات و بالفعل است.براساس مقدمه پنجم حقیقت وجود نیز مانند مفهوم وجود باید امر واحدی باشد .از سوی دیگر ، بر اساس مقدمه چهارم ، کثرت وجود نیز امری بدیهی و انکار ناپذیر است ، بنابراین ، حقیقت وجود هم دارای جهت وحدت است و هم دارای جهت کثرت ، لذا ما به الاشتراک میان واقعیات خارجی و ما به الامتیاز آنها امری واحد یعنی حقیقت وجود است . نکته : آنچه از این استدلال و نیز ادله دیگر تشکیک استنباط می شود چیزی بیش از تفسیر مختار نیست . #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

📺 پخش زنده ارتباط تصویری رهبر انقلاب با مردم قم در سالروز قیام ۱۹ دی 🔻رهبر انقلاب اسلامی در سالروز قیام ۱۹ دی مردم قم در سال ۱۳۵۶ علیه رژیم ستمشاهی، به صورت تلویزیونی با مردم قم سخن خواهند گفت. 🔸این سخنرانی ساعت ۱۰ روز یکشنبه ۱۹ دی ۱۴۰۰ به صورت زنده از سایت و صفحات KHAMENEI.IR در شبکه‌های اجتماعی و همچنین از شبکه‌‌های تلویزیونی و رادیویی رسانه ملی پخش خواهد شد. 🔻دیدار رهبر انقلاب با مردم قم در سالروز قیام ۱۹ دی، هر سال با حضور هزاران نفر از مردم این شهر در حسینیه امام خمینی برگزار می‌شد که امسال به علت رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، از طریق ارتباط تصویری با جمعیت حاضر در شبستان امام خمینی(ره) حرم مطهر حضرت معصومه(س) برگزار خواهد شد. 💻 @Khamenei_ir

📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب متفرقات فلسفیة ص ٦٦ 📜معيار القصور 🗞 السؤال ما هو حقيقة القاصر الذي يترتب عليه العذر في العقائد؟ 📃الجواب القاصر هو من لم يحتمل _و ربما احتمالا معتداً به _ وجود حق غیر ما یعتنقه .. و هذا قد یشمل جملة من المثقفين الذين أخفقوا في إصابة الحق فضلا عن العوام. 🗞 السؤال بالنسبة إلي العوام أتباع الأديان الأخرى غير الإسلام ، و أتباع المذاهب الأخرى غير الإمامية الاثنى عشرية ، الذين يرون القداسة في علمائهم و أنهم يحملون الحق و لا يحتملون أن الحق إلى جانب غير علمائهم ، لا بد و أن يكونوا قاصرين؟ 📃الجواب نعم. #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool 🆔@asfar99

⚪️ بیان تقسیمات وجود 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۱۴۹ الی ۱۵۲ در یک نگاه کلی ، وجود دو قسم است : 1 وجود فی نفسه یا مستقل وجودی است که معنا و حقیقت مستقل دارد و فقط به صورت اسمی تعقل می شود. وجود فی نفسه خود دو قسم است : 1.1 وجود فی نفسه لنفسه وجودی است که افزون بر آنکه معنای مستقل دارد در خارج وصف و نعت غیر نیست. مانند جسم . وجود فی نفسه لنفسه نیز دو قسم دارد: 1.1.1 وجود فی نفسه لنفسه بنفسه وجودی است که معلول موجود دیگر نبوده است و مستقل مطلق است . این وجود فقط یک مصداق دارد و آن خدای متعال است . 1.1.2 وجود فی نفسه لنفسه بغیره وجودی است که هر چند معنای مستقل دارد و وصف غیر نیست ولی معلول موجود دیگر است مثل انسان 1.2 وجود فی نفسه لغیره وجودی هر چند معنای مستقل دارد اما در خارج نعت و وصف برای غیر است وبه همین جهت آن را وجود رابطی اطلاق می گردد. وجود رابطی سه قسم است : 1.2.1 اعراض 1.2.2 صورت های جسمیه صورت های جسمیه که در همه اجسام وجود دارد و وصف و نعت ماده هستند. وجود رابطی بودن صور جسمیه مبتنی بر بر پذیرش وجود ماده است . استاد فیاضی منکر ماده اولی است لذا از نظر ایشان صور جسمیه از اقسام وجود رابطی نیست . 1.2.3 صور نوعیه مانند صور نوعیه گل که نعت و وصف برای جسم گل است . 2 وجود فی غیره یا رابط وجودی است ک معنا و حقیقت غیر مستقل و حرفی دارد . این وجود چند قسم است: 2.1 رابط به یک طرف البته این قسم از وجود رابط فقط بر اساس مبنای کسانی درست است که همه عالم را عین ربط به خداوند می دانند. لذا اگر کسی این مبنا را نپذیرد ، وجود رابط به یک طرف نیز پذیرفته نخواهد شد. استاد فیاضی چون مبنای ملاصدرا را نمی پذیرد ، وجودرابط را همیشه دو طرفه می داند. 2.2 رابط به دو طرف وجود رابط به دو طرف خود دو قسم است 2.2.1 رابط یا نسبت تام 2.2.2 رابط یا نسبت ناقص #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

🔰 فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها مجمع همه خیرات عالم است 🔻رهبرانقلاب: بشريت يكجا مرهون فاطمه‌ى زهرا است - و اين گزاف نيست؛ حقيقتى است - همچنان كه بشريت مرهون اسلام، مرهون قرآن، مرهون تعليمات انبيا و پيامبر خاتم است... ۱۳۷۰/۱۰/۵ 🗓 به مناسبت فرارسیدن خجسته سالروز ولادت ام‌ابیها حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها 📜 khl.ink/khat | #مناسبت

📜نظر استاد فیاضی در مورد کتاب مطابقت صور ذهنی با خارج 📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب پرنیان اندیشه ج ۱ص۱۵۰_۱۵۱ سوال : ارزیابی شما از کتاب آقای عارفی درباره معرفت شناسی چیست ؟ جواب : خوب است. داستان این کتاب به این صورت است که آقای ملکیان در درس گفته بود که اگر این حرف های که فلاسفه اسلامی قائل اند ، یک نمونه اش بتوانید اثبات کنید ، من از همه حرف هایم دست بر می دارم . آقای عارفی از شاگردان آن کلاس که از دوستان گروه فلسفه موسسه بود ، بسیار تحت تاثیر این حرف قرار گرفته بود و تصمیم گرفت پایان نامه اش را مطابقت صور ذهنی با خارج قرار دهد، و من راهنما باشم و مشاور هم آقایان ملکیان و لگن هاوزن . ایشان مطالب را می نوشت و می برد پیش آقای ملکیان ، ایشان اشکالش را مطرح می کرد ، او هم ضبط و پیاده می کرد و می برد آقای ملکیان تایید می کرد سپس می آمد پیش من ، دوباره ضبط و پیاده و تایید می گرفت و می برد پیش آقای ملکیان . همین طور رفت و آمد ادامه داشت . سوال : کتاب دیگر به این قوت هست؟ جواب: نه. #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool 🆔@asfar99

📝پرسش و پاسخ 📎برگرفته از کتاب پرنیان اندیشه ج ۱ص۳۵۶_۳۵۷ سوال : یکی از اساتید ما به شما نسبت می دهد که قائل به اصالت وجود و ماهیت هستید ، بنده عرض کردم نظر شما اصالت وجود است ، منتها با تفسیری مخصوص ، درست عرض کردم ؟ جواب : بله ، آقایان بنابر نظر خودشان به من چنین نسبتی می دهند و طبق برداشت خودشان درست هم می گویند . #پرسش_و_پاسخ #آیت_الله_فیاضی #فلسفه ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ بازنگری در تقسیم وجود به مستقل و رابط 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۱۵۲_ ۱۵۶ نکته : تقسیم موجود به رابط و مستقل ، غیر از تقسیم وجود به رابط و مستقل است.برای تحلیل این مسئله بر اساس مبانی مختلف پیش می رویم: ۱.صدر المتالهین : ❎تقسیم وجود به مستقل و رابط نادرست است زیرا هر تقسیم ، فرع بر تغایر اقسام است در حالی که به نظر ملاصدرا همه مخلوقات شئون حق هستند و موجودیت آن ها به وجود حق است و نه مغایر آن. ✅تقسیم "موجود" به مستقل و رابط به نظر ملاصدرا صحیح است زیرا منظور از موجود در این جا معنایی ست که وجود دارد و معنایی که وجود دارد میتواند معنای مستقل باشد مانند معنای وجود حق تعالی و یا معنای رابط باشد مانند معنای مخلوقات ۲. علامه طباطبایی: افزون بر اینکه موجود به رابط و مستقل تقسیم می شود ، وجود نیز به رابط و مستقل تقسیم می گردد. وجود مستقل نیز خود به وجود لنفسه و وجود لغیره تقسیم می شود که این تقسیم نیز بر مبنای علامه صحیح است. بنا بر نظر علامه وجود لغیره منحصر در صور جوهری است و هیچ عرضی وجود غیره ندارد ولی می توان گفت اعراض موجود لغیره هستند . ۳. مشائین : ایشان نیز همچون علامه معتقدند هم وجود و هم موجود به مستقل و رابط تقسیم می شود . تنها تفاوت ایشان با علامه در این است که مشائین علاوه بر صور جوهری ، اعراض را نیز دارای وجود لغیره می دانند.. ۴. استاد فیاضی: ایشان نیز تقسیم موجود و وجود به مستقل و رابط را قبول دارند ولی از نظر استاد وجود مستقل به وجود لنفسه و لغیره تقسیم نمی شود هر چند موجود دا می توان به موجود لنفسه و موجود لغیره تقسیم کرد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ ماهیت واجب الوجود؛ بیان دیدگاه ها 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۲۳۷_۲۳۹ نکته : ماهیت در عنوان بحث ، ماهیت به معنای اخص است یعنی ما یقال فی جواب ما هو و همان که در جواب از چیستی اشیاء بیان می شود . ماهیت به این معنا همان تعین درونی ، چیستی و فارق یک شیء است که آن را از اشیاء دیگر متمایز می کند 🔹مسئله ماهیت واجب الوجود یکی از مسائل پر اهمیت در فلسفه اسلامی است ۱.مشهور : معتقدند بر خلاف وجود ممکن که دارای ماهیت است، واجب الوجود ماهیت ندارد. ۲.استاد فیاضی : ایشان بر اساس ادله عقلی و نقلی معتقدند که خداوند نیز همچون دیگر موجودات ، ماهیت به معنای اخص دارد ؛ توضیح اینکه ، بر خلاف نظر برخی از اندیشمندان که ماهیت به معنای اخص را حاکی از واقعیت محدود می دانند ، استاد فیاضی معتقدند ماهیت چیزی جز " تعین درونی و فارق اشیا " نیست ؛ از این رو هر شیئ چون وجودی ممتاز و جدا از دیگر اشیاست ، دارای تعین دورنی و فارق است ، لذا ماهیت دارد . واجب الوجود نیز وجودی ممتاز از دیگر وجودات است ، لذا ماهیت به معنای خاص دارد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ ماهیت واجب الوجود؛ ادله نقلی بر ماهیت داشتن واجب الوجود 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۲۴۳_۲۴۴ از نظر استاد فیاضی ، چند دسته روایت بر ماهیت داشتن خداوند دلالت دارند که در این قسمت به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم. 1⃣ در یک دسته از روایات ، معصوم علیه السلام در مقام تبیین ماهیت خداوند بر می آید و تصریح می کند خداوند نیز همچون دیگر موجودات دارای ماهیت است؛ در این روایات ، هنگامی که سائل از معصوم علیه السلام می پرسد آیا خداوند دارای ماهیت است ؟ معصوم پاسخ می دهد هر شیئ دارای ماهیت است و اساسا شیئیتِ شیئ به ماهیت آن است و خداوند نیز چون شیئ است ، ماهیت دارد: برای مثال به روایت ذیل توجه کنید: عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ : أَنَّهُ قَالَ لِلزِّنْدِيقِ حِينَ سَأَلَهُ مَا هُوَ قَالَ هُوَ شَيْءٌ بِخِلاَفِ اَلْأَشْيَاءِ اِرْجِعْ بِقَوْلِي إِلَى إِثْبَاتِ مَعْنًى وَ أَنَّهُ شَيْءٌ بِحَقِيقَةِ اَلشَّيْئِيَّةِ غَيْرَ أَنَّهُ لاَ جِسْمٌ وَ لاَ صُورَةٌ وَ لاَ يُحَسُّ وَ لاَ يُجَسُّ وَ لاَ يُدْرَكُ بِالْحَوَاسِّ اَلْخَمْسِ لاَ تُدْرِكُهُ اَلْأَوْهَامُ وَ لاَ تَنْقُصُهُ اَلدُّهُورُ وَ لاَ تُغَيِّرُهُ اَلْأَزْمَانُ .. قَالَ لَهُ اَلسَّائِلُ فَمَا هُوَ ؟ قَالَ أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ هُوَ اَلرَّبُّ وَ هُوَ اَلْمَعْبُودُ وَ هُوَ اَللَّهُ وَ لَيْسَ قَوْلِي اَللَّهُ إِثْبَاتَ هَذِهِ اَلْحُرُوفِ أَلِفٍ وَ لاَمٍ وَ هَاءٍ وَ لاَ رَاءٍ وَ لاَ بَاءٍ وَ لَكِنِ اِرْجِعْ إِلَى مَعْنًى وَ شَيْءٍ خَالِقِ اَلْأَشْيَاءِ وَ صَانِعِهَا وَ نَعْتِ هَذِهِ اَلْحُرُوفِ وَ هُوَ اَلْمَعْنَى سُمِّيَ بِهِ اَللَّهُ وَ اَلرَّحْمَنُ وَ اَلرَّحِيمُ وَ اَلْعَزِيزُ وَ أَشْبَاهُ ذَلِكَ مِنْ أَسْمَائِهِ وَ هُوَ اَلْمَعْبُودُ جَلَّ وَ عَزَّ... قَالَ لَهُ اَلسَّائِلُ فَلَهُ إِنِّيَّةٌ وَ مَائِيَّةٌ قَالَ نَعَمْ لاَ يُثْبَتُ اَلشَّيْءُ إِلاَّ بِإِنِّيَّةٍ وَ مَائِيَّةٍ(کافی ج۱ ص۸۳) 2⃣در دسته دیگر از روایات نیز آمده است که مخلوقات از درک ماهیت خداوند ناتوان هستند ، این روایات به نحو التزامی بر ماهیت داشتن خداوند دلالت دارند ، هر چند مخلوقات قدرت درک ماهیت او را ندارند: قَالَ اَلْبَاقِرُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ : اَللَّهُ مَعْنَاهُ اَلْمَعْبُودُ اَلَّذِي أَلِهَ اَلْخَلْقُ عَنْ دَرْكِ مَاهِيَّتِهِ ( توحید صدوق ص۸۹) #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ ماهیت واجب الوجود؛ دلیل عقلی بر ماهیت داشتن واجب الوجود 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص۲۴۱_۲۴۳ بیان دونکته قبل از بیان استدلال تذکر دو نکته به عنوان مقدمه لازم است : مقدمه اول : می دانیم اشیاء از یکدیگر متمایزند و تمایز هر شیء نیز به سبب چیزی است که در خود آن شیء وجود دارد ، به همین دلیل ، منشاء تمایز یا ممیّز هر شیء بر خود آن شیء حمل می شود . از سوی دیگر ، محمول یا ذاتی است یا عرضی ، اگر شیئ ماهیت بسیط داشته باشد ، ممیّز ذات آن ، نوع است و اگر ماهیت مرکب داشته باشد ، ممیّز ذاتی اش فصل قریب است . در محمول های عرضی تنها عرضی خاصِ شامله (مساوی) است که می تواند ممیز قرار گیرد. مقدمه دوم : هر شیئی که فصل دارد ، دارای جنس نیز خواهد بود؛ زیرا فصل، چیزی است که نوع را از انواعی که جنس واحدی دارند ، جدا می کند . همچنین روشن است مجموع جنس و فصل قریب ، ماهیت هستند. بیان استدلال صورت منطقی استدلال به شرح ذیل است 1️⃣ واجب الوجود ، وجودی مخصوص ، متعین و ویژه است که با دیگر موجودات مغایر می باشد ؛ چرا که واجب الوجود ، علتِ ممکنات است و وجود هر علتی مغایر وجود معلول است . 2️⃣ از آنجا که وجود واجب مغایر با موجودات دیگر است ، متمایز از آنها می باشد زیرا تغایر میان اشیاء فرع بر تمایز میان آنها است . 3️⃣ تمایز وجود واجب از موجودات دیگر به سبب ممیزی (ما به الامتیازی )است که در واجب الوجود قرار دارد . 4️⃣ممیز یا ذاتی است یا عرضی 5️⃣ هر دو حالت ، یعنی ممیز ذاتی باشد یا عرضی مستلزم آن است که واجب الوجود دارای ماهیت باشد زیرا : 6️⃣اگر ممیز واجب الوجود از موجودات دیگر ،ذاتی باشد، یا نوع است یا فصل قریب . 7️⃣ اگر ممیز ذاتی، نوع باشد قطعا ماهیت است ؛ چرا که نوع، ماهیت است در نتیجه، واجب الوجود دارای ماهیت خواهد بود. 8️⃣ و اگر ممیّز ذاتی ، فصل قریب باشد ، فصل قریب جدا از ماهیت نیست زیرا فصل قریب همیشه همراه جنس است. 9️⃣ اما اگر ممیّز واجب الوجود از موجودات دیگر ، عرضی (عرض خاص شامله واجب)باشد، معلول خواهد بود ؛ زیرا کلُّ عرضیّ معلل 🔟ممیّزی که عرضی خاص واجب است ، باید معلول خود واجب باشد ، نه معلول غیر او زیرا اگر ممیز واجب، معلول غیر باشد مستلزم احتیاجِ وجود خاص واجب به غیر است که محال می باشد. 1️⃣1️⃣ بنابراین ممیز واجب از موجودات دیگر ، معلول خود واجب است . در این حالت ، علت آن ممیز نمی تواند امری در واجب باشد که میان واجب و ممکن مشترک است ؛ زیرا اگر علتِ آن ممیّز عرضی ، امر مشترکی میان واجب و ممکن باشد ، آن ممیز - که معلول است- نیز مشترک میان واجب و ممکنات خواهد بود نه ما به الامتیاز واجب از ممکنات . 2️⃣1️⃣ حال که علتِ آن ممیّز عرضی، امر مشترک میان وجود واجب و ممکنات نیست ، قطعا به امری ذاتی (ممیّز ذاتی) منتهی می شود. 3️⃣1️⃣ حال که ممیّز عرضی به ممیّز ذاتی بر می گردد ، ممیّز ذاتی یا نوع است یا فصل قریب . 4️⃣1️⃣ در هر دو صورت (اعم از آنکه ممیّز ذاتی ، نوع باشد یا فصل قریب ) واجب الوجود ماهیت خواهد داشت . ◀️ در نتیجه ، واجب الوجود که متمایز از دیگر موجودات است ماهیت دارد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

⚪️ استدلال بر نزاهت خداوند از ماهیت و بررسی آن 📜برگرفته از کتاب نگاهی نو به فلسفه اسلامی ص ۲۴۵_۴۴۶ 🔷بیان استدلال یکی از مهم ترین ادله ای که فیلسوفان برای نزاهت واجب از ماهیت اقامه کردند به شرح ذیل است: ۱. هر موجودی که ماهیت داشته باشد ممکن است؛ زیرا از یک سو، ماهیت ، حدِ وجود یا حاکی از حد وجود است و از سوی دیگر ، در میان موجودات تنها ممکنات هستند که محدودند؛ از این رو، تنها ممکنات هستند که ماهیت دارند. ۲. بر اساس مقدمه پیشین ، موجودی که ممکن نباشد ، ماهیت نیز نخواهد ؛ لذا موجودی که ممکن نباشد ، ماهیت نیز خواهد داشت. ◀️در نتیجه واجب الوجود ماهیت ندارد. 🔷بررسی استدلال به نظر می رسد اشکال اصلی این استدلال ، تفسیر نادرست آن از ماهیت است. همان طور که در بحث اصالت وجود گفتیم ، تفسیر صحیح از ماهیت به معنای اخص ، فارق و تعین درونی اشیاست. ماهیت به این معنا ، نه حد وجود است و نه حاکی از حد وجود بلکه در خارج ، در متن وجود و به عین وجود موجود است ؛ از این رو، هر موجودی تعین خاصی دارد و این تعین خاص که فارق آن وجود از دیگر موجودات است ، ماهیت آن وجود می باشد؛ لذا واجب الوجود نیز تعین خاص و ماهیت دارد و ممتاز از دیگر موجودات و مغایر با آنها است و در نتیجه ، دارای ماهیت است. بنابراین هر وجود اعم از واجب و ممکن ، ماهیت دارد. #مکتب_فلسفی_استاد_فیاضی #استاد_فیاضی #فلسفه #آیت_الله_فیاضی #نوآوری ◀️مکتب فلسفی استاد فیاضی 🆔 @FayaziPhilosophicalSchool

🔹ولادت با سعادت امام زمان علیه السلام بر همه شیعیان و دوستان اهل بیت علیهم السلام مبارک باد.