مرادخای کاپلان احیای سنت منسوخ توراتخوانی را برای عقلانیت تمدنی یهود بسیار مهم میداند.
مهمتر از آن سنت منسوخ یهودیان، فرهنگ زندهٔ «تلاوت قرآن» بمثابه یکی از نقطههای عطف تمدنیِ مسلمانان است که در آن «معرفت»،«معنویت»، «هنر»، و «نظم» باهم جمع شده.
البته تمدنپژوهان ایران کمتر به این موضوعات فکر میکنند!
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
https://virasty.com/Habibollah_Babai/1711537158860000598
برنامههای شب قدر با موضوعاتی متفاوت در باب «حقیقت زیستن»
در حسینیهٔ ارشاد
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
آیا «شکّ» همزیستی ایجاد میکند؟ (قسمت 12)
یکی از نکتههای مربوط به آیۀ « لَا يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ الَّذِي بَنَوْا رِيبَةً فِي قُلُوبِهِمْ» درمسئله «شک و یقین/ایمان» مسئله آموزش شکّ در برابرآموزش یقین و ایمان است. امروزه هستند کسانی که فکر میکنند اگر نوعی از نسبیتگرایی و شکگرایی را در دورههای آموزشی (مثل فلسفه برای کودکان) نهادینه بکنند، راه برای همزیستی و تحمل یکدیگر در جامعه دینی گشوده خواهد شد.
فارغ از اینکه تاریخ اجتماعیِ «شکّ» در غرب چه بوده و حاصل آن در مناسبات انسانی چگونه بوده است (ببینید تاریخ جنگهای مدرن را بعد از امواج شکّ فلسفی و فرهنگی در عصر روشنگری) باید بدین نکته توجه داشت که اساسا «شکّ» نوعی از بیقاعدگی و هرجومرج در خشونت را توجیه میکند در حالی که ایمان (ایمان غیرتقلیدی) بر پایۀ میزان و قانون به خشونت سفارش میکند (آنجا که سفارش میکند)، علاوه اینکه بر اساس همان میزان و معیار هم مبانی عمیقی را در نسبت بین «خود و دیگری»، «اخوت انسانی»، «مدارا»، «صلح»، «دوری از نزاع»، «خوش خلقی» و غیره ارائه مینماید.
حال پر واضح است که خشونت بیقاعده (غزّه امروز را ببینید) خشنتر خواهد بود نسبت به خشونت با قاعده. از طرف دیگر تعایش و همزیستیِ مبتنی بر شک و تردید پایدار نخواهد بود در حالی که همزیستی برآمده از بنیانهای ایمانی و الهیاتی پایدار و ماندگار است. بدینترتیب نظم اجتماعی را میتوان بر بنیان ایمان درست کرد، لیکن همان نظم را نمیتوان بر اساس شکّ بنا نهاد.
بحث «شک و همزیستی» ادامه دارد...
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
«شکّ پسندیده» در مناسبات اجتماعی مومنان (قسمت 13)
نوشتهای از دکتر احمد فربهی
1) یکی از قواعد فقهی در حدود شرعی، قاعده دَرء است یعنی «الحدود تُدرَأ بالشبهات» یعنی اگر کسی متهم به یک جرم شد که دارای حدی است به محض این که دربارهی آن شکی برای قاضی به وجود آمد، قاضی نمیتواند حد را بر او جاری کند پس یکی از کارکردهای شک در روابط اجتماعی، جریان اصل برائت و دفع حدود از افراد است.
2) یکی از احکام شرعی و اخلاقی، «حمل فعل برادر بر احسن وجوه است» معنای آن این است که اگر برادر تو متهم به رفتار زشتی شد تا وقتی که یقین حاصل نشده، موظفی رفتار او را بر احسن وجوه حمل کنی در اینجا هم تا وقتی شک داری و شک تو تبدیل به یقین نشده، باید دربارهی رفتار برادرت، قضاوت خوبی داشته باشی.
3) یکی از هنجارهای اجتماعی که دین به ما توصیه میکند، اصل «تغافل» است یعنی نسبت به عیوب دیگران مدام باید خودت را به غفلت بزنی و بگویی: فکر نمیکنم ایشان با این رفتارش قصد بدی داشته باشد. قضاوت باید بر اساس علم باشد از اینرو «شک واقعی» منشأ مدارای اجتماعی است همچنانکه تغافل نسبت به عیوب دیگران یکی از رفتارهای پسندیده در دین است از اینرو «شک دستوری» منشأ مدارا در بسیاری از رفتارهای اجتماعی میشود. در عین حال نظارت و حفظ هنجارهای خوب، بُعد دیگری است که باید هر فرد دینداری در تعاملات اجتماعیاش داشته باشد.
4) خلاصه اینکه در باورها حتیالامکان انسان نباید اجازه دهد شک وارد قلبش شود (روايات ما پر است از مذمت شکّ در باورهای حق)، و در قضاوتهای اجتماعی حتیالامکان نباید اجازه دهد یقین وارد ذهنش شود و همیشه به شکهای واقعی یا دستوری توجه کند.
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
دور کردن جامعه از خشونت و برپایی عدالت اجتماعی مبتنی بر اخلاق رحمتپایه.mp3
13.46M
پناه؛ تأملات تمدنی پیرامون روابط انسانی در قرآن
🎙#پادکست | قسمت پنجم
موضــوع: دور کردن جامعه از خشونت و برپایی عدالت اجتماعی مبتنی بر اخلاق رحمت پایه
گفتوگو با
حجتالاسلام دکتر حبیبالله بابایی؛ مدیر پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
#راوی؛صدای مدرسه نگاه
مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ
🆔 @sch_negah
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
امروز، روز جهانی قدس باید فراتر از جهان اسلام مطرح شود. صهیونیسم افراطی اکنون یکی از تهدیدات بنیادین برای نظم جهانی است.
از این رو، باید تمامی ملل در اقصا نقاط جهان همه با هم برخیزد و یک رخداد متفاوت و موثری را در روز قدس رقم بزند تا بلکه بتواند آینده دنیا را از آشوب برآمده از نظام اسرائیلی رها سازد.
https://x.com/Habz109/status/1774484990018941085?t=bmLhuX2SMcn2QsCE_0ydWw&s=35
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
بازی شکّ و صنعت شکّسازی (قسمت 14)
بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ يَلْعَبُونَ. ليكن ايشان در شكى كه دارند سرخوش و مشغول بازیاند. (آیه 9 از سورۀ دخان). توضیح اینکه کسانی در مورد آنچه که برای پیامبر اسلام ص فروفرستاده شد شکّ میورزند و قرآنی را که بر او خوانده شده، به بازی گرفته و در مهمترین پیامهای زندگی مشغول سرگرمی و لهو و لعب میشوند.
بر پایۀ نظر برخی از مفسران، تنوینی که در «شکّ» آمده، برای تعظیم شکّ است، یعنی اینکه سرگرمی و استهزاء آنها در باب یک «شکّ بزرگ» است. یعنی این جماعت، نه تنها شک میکنند، بلکه شک بزرگی را مرتکب میشوند. و آنگاه در این شکّ بزرگ هم توقف نمیکنند بلکه آن را مایه سرگرمی، استهزاء و بازی و غفلت قرار میدهند و نه مایۀ تنبه و آگاهی و معرفت.
بزرگی این شک هم میتواند در مورد «متعلق شک» باشد و اینکه این جماعت حقایق بزرگی را انکار میکنند و با حقایق بزرگی شوخی و بازی میکنند و سرمایههای عظیمی همچون دین و ایمان را مایۀ شکورزیهای بسیط و سطحی قرار میدهند. همینطور این شکّ بزرگ میتواند برآمده از انبوهی از شکهایی باشد که در جامعه پیدا میشود و آنگاه انباشت شکها، تودۀ بزرگی از شک را ایجاد میکند.
نکته مهم دراین مسئله «صنعت شکّسازی» در عرصههای علمی (مانند فلسفه و الهیات) و نیز عرصههای فرهنگی است که مهمترین این گونه از شکّپردازیها را میتوان در صنعت فرهنگی دیجیتال مشاهده کرد که شکّهای بزرگی را در مسلّمات فرهنگی، مسلّمات اخلاقی، و مسلّمات اجتماعی پیش میکشد و در عمق بدیهیات انسانی ایجاد شک و تردید نموده و زندگی به مثابه بازی را برای انسان معاصر به ارمغان میآورد.
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
آیا عبور از نابسمانی فرهنگی، با موضوع رحمت امکانپذیر است؟.mp3
16.32M
پناه؛ تأملات تمدنی پیرامون روابط انسانی در قرآن
🎙#پادکست | قسمت ششم
موضــوع: آیا عبور از نابسمانی فرهنگی، با موضوع رحمت امکانپذیر است؟
گفتوگو با
حجتالاسلام دکتر حبیبالله بابایی؛ مدیر پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
#راوی؛صدای مدرسه نگاه
مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ
🆔 @sch_negah
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
روز قدس پس از ۷ اکتبر تفاوت وجودی دارد با روز قدس قبل از آن که صرفا برای حفظ و بقا بود. روز قدس اکنون، روز «یاد» (حضارة الذکر) است، نه فقط یاد تراژدیهای عمیق در امروز غزه، بلکه یاد عمیق الله (اشدّ ذکرا)، یاد حماسه و پیروزی، و یاد رهایی از مرگ ذلتبار و آغاز زندگیِ نو در بدترین شرایط تاریخی است.
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
https://virasty.com/Habibollah_Babai/1712185448857764248
پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با همکاری مراکز علمی برگزار میکند
هم اندیشی علمی
✅ قدس الامة؛ تأملی بنیادین
با ارائه اساتید:
🎙دکتر سیدکاظم سیدباقری
هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
🎙دکتر حبیب الله بابایی
هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
🎙دکتر حسین آجورلو
پژوهشگر ارشد غرب آسیا
🎙دکتر جبار شجاعی
هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)
🎙دکتر علیرضا مقدم
رئیس پژوهشکده مطالعات منطقهای المصطفی(ص)
🎙دکتر محمدعلی رنجبر
هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)
🎙دکتر مختار شیخ حسینی
هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
🗓 تاریخ برگزاری: پنجشنبه 16 فروردین 1403، ساعت 9:45 تا 12
جلسه به صورت مجازی برگزار میشود
dte.bz/cptconf
پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
پناه؛ ادبیات قرآن یا ادبیات مدرن؟.mp3
12.82M
پناه؛ تأملات تمدنی پیرامون روابط انسانی در قرآن
🎙#پادکست |
موضــوع: پناه؛ ادبیات قرآن یا ادبیات مدرن؟
گفتوگو با
حجتالاسلام دکتر حبیبالله بابایی؛ مدیر پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
#راوی؛صدای مدرسه نگاه
مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ
🆔 @sch_negah
https://eitaa.com/Habibollah_Babai
دیالکتیک «شکّ و شرک» (قسمت پایانی)
بنیان تمدن توحیدی بر پایۀ شکّ نیست بر پایۀ ایمان است، ایمانی بر بنیان معرفت توحیدی. توسعۀ فرهنگ شکّ و تعمیق آن و تردید در باورهای فطری، اخلاقی و دینی، زمینه را نه برای تمدن خواهد گشود و نه برای توحید. تمدن را با نوعی از گسست عمیق فرهنگی مواجه خواهد کرد و توحید را هم به سمت کفر و شرک خواهد کشانید.اساسا با توسعۀ شکّ و تردید در جامعه به جای تمدن توحیدی، جامعهای مشحون از شِرک متراکم و پارهپاره خواهیم داشت.
در نسبت بین «شک» و «شرک» برای نمونه میتوان آیات 21 تا 26 سورۀ قاف را مورد تأمل قرار داد بویژه آنجا که میفرماید: مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ مُرِيبٍ ﴿۲۵﴾ الَّذِي جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَأَلْقِيَاهُ فِي الْعَذَابِ الشَّدِيدِ ﴿۲۶﴾ [هر] بازدارنده از خيرى [هر] متجاوز شكاكى (۲۵) كه با خداوند خدايى ديگر قرار داد [اى دو فرشته] او را در عذاب شديد فرو افكنيد (۲۶). اجمالا در این آیات نسبتی وجود دارد بین «شک انکاری» و «شرک».
آنجا که شکورزی موجب دوری انسان از توحید و ارتکاب نوعی از شرک در فکر و فرهنگ خود میشود و آنجا که شرکورزی در رفتار و عقیده، راه را برای تردیدهای بیشتر و بلکه شکّهای غیراخلاقیِ مضاعف هموار میکند. دیدن این دیالکتیک بین «شکّ» و «شِرک» یکی از موضوعات بسیار بنیادین در فهم ماهیت تمدن توحیدی و تفاوت آن با تمدنهای غیرتوحیدی است.
@@ گفتنی است آنچه در این تأملات قرآنی در باب «شکّ» مطرح شد صرفا در آمدی بود برای تفکر در موضوع «شکّ فرهنگی» و «فرهنگ ایمانی» و جایگاه تمدنی آن در دو سویۀ تمدن اسلامی و تمدن سکولار غرب. تفصیل این موضوع را باید جایی دیگر پی گرفت....
https://eitaa.com/Habibollah_Babai