#درس_هفتم_وقف_وابتداء✅
🔸موارد وقف حسن وقبیح (2)🔸
بخش سوم🔳
🔷وقف بين صفت و موصوف
وقـف بـیـن صـفـت و موصوف گاهى قبیح است مانند:
(فویل للمصلین * الذین هم عن صلوتهم ساهون )
و گاهى حسن است مانند:
(الحمد لله رب العالمین * الرحمن الرحیم )
🗯تذكر: صفت و موصوف در چهار چیز با هم اشتراك دارند:
1ـ در معرفه و نكره بودن .
2ـ در مذكر و مؤنث بودن .
3ـ در اعراب .
4ـ در مفرد و تثنیه و جمع .
مثالها:
(الحمد لله * رب العالمین )
(حمد آیه2)
(هدى للمتقین * الذین یؤمنون بالغیب )
(بقره آیه 2و3)
(ولهم عذاب * عظیم)
(همان، آیه7)
(ولهم عذاب * الیم بما كانوا یكذبون)
(همان، آیه10)
(وما یضل به الا الفاسقین * الذین ینقضون عهد الله )
(همان، آیه 26و27)
(انه هو التواب * الرحیم)
(همان، آیه37)
(والقران * الحكیم )
(یس آیه2)
🔷وقف بين مبدل منه و بدل
وقـف بـین بدل و مبدل منه نوعا حسن است براى اینكه جمله بدون بدل نیزداراى معناى مفید است .
مثالها:
(اهدنا الصراط المستقیم * صراط الذین انعمت علیهم )
(حمد آیه 6و7)
(صراط الذین انعمت علیهم * غیر المغضوب علیهم )
(همان، آیه7)
(اتدعون بعلا وتذرون احسن الخالقین * الله ربكم )
(صافات آیه125)
(الى صراط العزیز الحمید * الله الذى له ما فى السموات وما فى الارض)
(ابراهیم آیه1و2)
🗯تذكر: عطف بیان نیز از نظر وقف در حكم بدل است .
🔷وقف بين حال و صاحب حال
ایـن وقـف مـمـكن است حسن و ممكن است قبیح باشد شایان ذكر است كه حال گاهى مفرد و گاهى به صورت جمله است .
مثالها:
(لا تقربوا الصلوة * وانتم سكارى) (نساءآیه43)
(ومن الناس من یقول امنا بالله وبالیوم الاخر * وما هم بمؤمنین )
(بقره آیه8)
(ولا تمنن * تستكثر)
(مدثر آیه6)
(وما خلقنا السموات والارض وما بینهما * لاعبین )
(دخان آیه38)
(ایحسب الانسان ان یترك * سدى )
(قیامت آیه36)
(ورایت الناس یدخلون فى دین الله * افواجا)
(نصر آیه2)
🔷وقف بين معلل و علت
این نوع وقف نوعا حسن است .
مثالها:
(فولوا وجوهكم شطره * لئلا یكون للناس علیكم حجة )
(بقره آیه150)
(وما النصر الا من عند الله العزیز الحكیم * لیقطع طرفا)
(آل عمران آیه126و127)
(لقد ارسلنا رسلنا بالبینات وانزلنا معهم الكتاب والمیزان * لیقوم الناس بالقسط)
( حدیدآیه25)
(وانزلنا الیك الذكر * لتبین للناس ما نزل الیهم )
(نحل آیه44)
(وابن السبیل * كى لا یكون دولة بین الاغنیاء)
(حشر آیه7)
شـایـان ذكـر اسـت كـه اگر تعلیل با حرف لام باشد قطعا بین جمله تعلیل و جمله معلل ارتباط لفظى و معنوى وجود دارد لذا وقف بر جمله معلل اگر معنادارباشد و معنایش مقصود نیز باشد وقف حسن خواهد بود اما گاهى اوقات جمله تعلیلیه با ان شروع مى شود و در این صورت بین دو جمله تنها رابطه معنوى برقرار خواهد بود و لذا وقف بر جمله معلل وقف كافى است
مانند: (ولو شاء الله لذهب بسمعهم وابصارهم ان الله على كل شى ء قدیر)
در این آیه جمله
(ان الله على كل شى ء قدیر) به منزله بیان علت براى جمله قبل است♦️
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
🔸♦️
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
قرآن کریم 📖
فایل تصویری👇📷
#صفحه_75
🔸♦️
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
Page075.mp3
375.8K
قرآن کریم 📖
فایل صوتی👇🔉
#صفحه_75 #استاد_محمد_صدیق_منشاوی
🔸♦️
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
#درس_هشتم_وقف_و_ابتداء✅
🔸موارد وقف حسن و قبيح (3)🔸
بخش اول🔳
🔷وقف بين قول و قائل
مثالها:
(قال *الله هذا یوم ینفع الصادقین صدقهم)
(مائده آیه119)
(واذ قال * ربك للملائكة انى جاعل فى الارض خلیفة)
(بقره آیه30)
(وقال * الذین لا یعلمون لولا یكلمنا الله )
(همان، آیه118)
🔷وقف بين قول و مقول قول
مقول قول، همیشه جمله است، وقف بر قال و مشتقات آن و افعال مشابه آن، بدون ذكر مقول قول، قـبـیـح است مگر آنكه چند مقول داشته باشد كه وقتى یكى از آنها ذكر شود جمله داراى معناى مفید مى شود و لذا وقف بر آن حسن خواهدبود.
مثالها:
(قل * هو الله احد)
(اخلاص آیه1)
(قل * یا ایها الكافرون )
(كافرون آیه 1)
(قل * اعوذ برب الناس )
(ناس آیه 1)
(یوم نقول لجهنم * هل امتلات وتقول * هل من مزید)
(ق آیه30)
🔷وقف بر حروف عطف
حروف عطف عبارتند از: واو, فاء, ثم , حتى , او, بل , لا, لكن و ام .
نكات زیر درباره حروف عطف قابل توجه است :
〰1ـ (بـل ) در صـورتى حرف عطف
است كه بعد از آن اسم مفرد بیاید و اگر بعد ازآن جمله باشد اضراب است مانند: (ام یقولون به جنة بل جئهم بالحق )
〰 2ـ (لا) در صورتى عاطفه است كه قبلش اثبات باشد و نیز به حرف دیگرى مقرون نباشد.
〰 3ـ (لن ) در صورتى عاطفه است كه قبلش نفى باشد و مقرون به (واو) نباشد.
مثالها: (ایاك نعبد و * ایاك نستعین )
(حمد آیه5)
(قالوا لبثنا یوما او * بعض یوم )
(كهف آیه19)
(وانا او * ایاكم لعلى هدى او * فى ضلال مبین)
(سبا آیه24)
(فانا خلقناكم من تراب ثم * من نطفة ثم * من علقة ثم * من مضغة )
(حج آیه5)
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
🔸♦️
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
#درس_هشتم_وقف_وابتداء✅
🔸موارد وقف حسن و قبيح (3)🔸
بخش دوم🔳
🔷وقف بين معطوف و معطوف عليه
عمدتا عطف به دو صورت مى آید:
➰ 1ـ عطف مفرد بر مفرد: در ایـن نـوع عطف معطوف همان اعرابى را دارد كه معطوف علیه دارد بنابراین عامل اعراب در معطوف همان عامل اعراب در معطوف علیه است پس وقف برمعطوف علیه بدون ذكر معطوف نوعا حسن است و هیچگاه نمى تواند كافى وتام باشد.
مثالها:
(وسخر لكم اللیل * والنهار * والشمس * والقمر)
(نحل آیه12)
(الم تر ان الله یسجد له من فى السموات * ومن فى الارض)
(حج آیه18)
(حرمت علیكم امهاتكم * وبناتكم * واخواتكم * وعماتكم * وخالاتكم (*وبنات الاخ * وبنات الاخت )
(نساء آیه23)
➿ 2ـ عطف جمله به جمله : این نوع عطف را مى توان به دو دسته تقسیم كرد:
〰الف ) عطف جمله بر جمله اى كه محلى از اعراب دارد
در این صورت جمله معطوف نیز معرب محسوب شده و عامل اعرابش همان عامل اعراب در جمله معطوف علیهاست بنابراین در ایـن صـورت نیز عطف بر جمله معطوف علیها نمى تواند وقف تام یا كافى باشد بلكه نوعا وقف آن حسن است .
مثالها:
( الله یستهزء بهم * ویمدهم فى طغیانهم )
(بقره آیه15)
(اذا زلزلت الارض زلزالها * واخرجت الارض اثقالها)
(زلزله آیه1و2)
تـوضـیح آنكه در مثال اول (یمدهم ) عطف به (یستهزء) است و آن خبر براى ( الله) است
لذا در مـحـل رفـع است در مثال دوم (اخرجت الارض ) عطف به (زلزلت الارض )است و آن مضاف الیه (اذا) است و لذا هر دو در محل جرهستند.
〰ب ) عـطـف بـر جـمله اى كه محلى از اعراب ندارد
در این نوع عطف معطوف و معطوف عـلـیه هیچگونه اعرابى ندارند پس بین آنها نیز رابطه اعرابى وجود ندارد لذا اكثرا وقف بر آنها از نوع وقف كافى است زیرا نوعا بین آنهارابطه معنوى وجود دارد.
مثالها:
(ایاك نعبد * وایاك نستعین )
(حمد آیه5)
جـمـله اول مستانفه است و محلى از اعراب ندارد لذا جمله معطوف نیز محلى ازاعراب نخواهد داشت .
(قل یا ایها الكافرون، لا اعبد ما تعبدون * ولا انتم عابدون ما اعبد)
(كافرون آیه1-3)
جـمـلـه (لا اعـبـد ما تعبدون ) جواب نداست و محلى از اعراب ندارد و لذا جمله (لاانتم عابدون مااعبد) كه جمله معطوف است نیز محلى از اعراب ندارد.
شایان ذكر است كه اكثر موارد عطف جمله به جمله در قرآن از نوع عطف جمله به جمله اى است كه محلى از اعراب ندارد و در بسیارى از موارد (واو) براى استیناف است و نه عطف .
🔷وقف بر ادات استفهام
مثالها:
(هل * فى ذلك قسم لذى حجر)
(فجر آیه5)
(كیف * تكفرون بالله )
(بقره آیه28)
وقف بين جار و مجرور
مثالها: (فى * قلوبهم مرض )
(بقره آیه10 )
(ومن * الناس من یقول امنا بالله )
(بقره آیه8)
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
🔸♦️
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─
#درس_هشتم_وقف_وابتداء ✅
🔸موارد حسن وقبیح(3)🔸
بخش سوم🔳
🔷وقف بر حروف نفى و جحد بدون ذكر مجحود
➰حروف نفى و جحد عبارتند از:
ما، لا، لیس، لن، لم، لما، ان .
🗯مثالها:
(ما * قلت لهم الا ما امرتنى به )
(مائده آیه117)
(الم * یاتكم نذیر)
(ملك آیه8)
🔷وقف بر لا (نهى ) بدون ذكر مجزوم
🗯مثالها:
(لا * تفسدوا فى الارض)
(بقره آیه11)
(لا * تغلوا فى دینكم ولا * تقولوا على الله الا الحق )
(نساء آیه171)
🔷وقف بر لا (به معناى غير)
🗯مثالها:
(یوقد من شجرة مباركة زیتونة لا * شرقیة ولا غربیة)
(نور آیه35)
(وظل من یحموم لا * بارد ولا كریم )
(واقعه آیه 43و44)
(انطلقوا الى ظل ذى ثلاث شعب لا * ظلیل ولا یغنى من اللهب)
(مرسلات آیه30و31)
🔷وقف بر لا (نفى جنس )
🗯مثالها:
(لا * ریب فیه )
(بقره آیه2)
(فلا*رفث ولا*فسوق*ولا*جدال فی الحج)
(همان، آیه197)
(لا * شیة فیها)
(همان، آیه71)
🔷وقف بين اسم و خبر لا (نفى جنس )
🗯مثالها:
(لا ریب * فیه )
(بقره آیه2)
(لا شیة * فیها)
(همان، آیه71)
🔷وقف بر لا (زايده )
🗯مثالها:
(قال ما منعك الا * تسجد)
(اعراف آیه12)
(غیر المغضوب علیهم ولا * الضالین )
(حمد آیه7)
(وحرام على قریة اهلكناها انهم لا * یرجعون )
(انبیاء آیه95)
(لا * اقسم بیوم القیمة )
(قیامت آیه1)
🔷وقف بر لا (هنگامى كه حرف ماقبلش در مابعدش عمل كرده است )
🗯مثالها:
(الا * تنفروا یعذبكم عذابا الیما)
(توبه آیه39)
در این آیه (ان ) در فعل بعد از (لا) عمل كرده است .
(الا * تنصروه فقد نصره الله )
(توبه آیه40)
(الا * تفعلوه تكن فتنة فى الارض وفساد كبیر),
(انفال آیه73)
(لئلا * یعلم اهل الكتاب )
(حدید آیه29)
در آیه فوق (ان ) عامل نصب در (یعلم ) است .
(حقیق على ان لا * اقول على الله الا الحق )
(اعراف آیه105)
شایان ذكر است كه تركیب (ان ) با (لا) در تمام قرآن به صورت یك حرف (الا)آمده است
جز در ده مورد به این شرح :
(اعـراف آیـه 105و 169)،(توبه آیه118)، (هودآیه 14و26)، (حج آیه26) ،( یس آیه60) ، (دخان آیه19)، (ممتحنه آیه12)، (قلم آیه12)
🔷وقف بر سوف
🗯مثالها: (كلا سوف * تعلمون )
(تكاثر آیه3)
(ثم كلا سوف * تعلمون )
(همان، آیه4)
🔷وقف بر قد
🗯مثالها:
(قد * افلح من زكیها وقد خاب من دسیها)
(شمس آیه9و10 )
(قد * افلح من تزكى )
(اعلى آیه14)
🔷وقف بر لما
🗯مثالها:
(فلما * تبین له انه عدو لله تبرا منه )
(توبه آیه114)
🔷وقف بر الا
(الا * انهم هم المفسدون)
(بقره آیه12)
(الا * بذكر الله تطمئن القلوب )
(رعد آیه28)
🔷وقف بين جازم و مجزوم
🗯مثالها:
(ان * تنصروا الله ینصركم ویثبت اقدامكم )
(محمد آیه7)
(من * یتق الله یجعل له مخرجا)
(طلاق آیه2 )
🔷وقف بين ناصب و منصوب
🗯مثالها:
(ان * لاتعبدوا الا الله )
(هود آیه26)
(الم اعهد الیكم یا بنى ادم ان * لا تعبدوا الشیطان )
(یس آیه60)
(ان * لا یدخلنها الیوم علیكم مسكین )
(قلم آیه24)
🔷وقف بين تميز و مميز
(ان عدة الشهور عند الله اثنى عشر * شهرا)
(توبه آیه36)
(فلن یقبل من احدهم مل ء الارض * ذهبا)
(آل عمران آیه91)
(واشتعل الراس * شیبا)
(مریم آیه4)
(وفجرنا الارض * عیونا)
(قمر آیه12)
➖برگرفته از کتاب قواعد وقف و ابتداء در قرائت قرآن کریم از دکتر محمدکاظم شاکر➖
🔸♦️
✅کانال حلیة النور
🆔https://eitaa.com/Helyatonnoor
─━━━⊱🍃🌺📖🌺🍃⊰━━━─