🔹عنوان مقاله: نام و یادکرد حضرت رقیّه(س) در آثار و منابع کهن تا پایان قرن هفتم ✍🏻نویسنده:  دکتر محمد رنجبرحسینی 📌چکیده‌ی مقاله: حضرت رقیه(س) یکی از جلوه‌های احساسی و عاطفی قیام امام حسین(ع) می باشد. از سده‌های اولیه تا پایان قرن هفتم علما و بزرگان در آثار خود از حضرت رقیه(س) و سرگذشت او یاد نموده‌اند. هدف این تحقیق بازخوانی آثار دانشمندان تا پایان قرن هفتم برای یافتن مؤیدها و مستندات تاریخی برای تقویت فرضیه وجود حضرت رقیه(س) در روز عاشورا و شهادت او در شهر شام می‌باشد. این نوشتار با روش توصیفی و شیوه‌ی کتابخانه‌ای برای رسیدن به هدف فوق سامان یافت و به این نتیجه رسید: با توجه به اشعار صحابی امام صادق(ع) سیف بن عمیره در رثای امام حسین(ع) و ثقه دانسته شدن او از سوی رجالیون شاخص همانند نجاشی و گزارش بیهقی در کتاب لباب الانساب و نقل سید بن طاووس در اللهوف و گزارش عمادالدین طبری در کامل بهایی، می‌توان اثبات فرضیه وجود دختر خردسالی را برای امام حسین(ع)، به نام رقیه(س) تقویت نمود. #معرفی_مقاله #امام_حسین_علیه‌السلام #دانشکده‌ی_تاریخ ‌💠@facultyofhistort 💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌

🔹عنوان مقاله: بازخوانی چند گزارش عاشورایی بر اساس بسترشناسی حوادث قیام ✍🏻نویسندگان:  ابراهیم گودرزی  دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی  سید محمدحسین مقدس نیان 📌چکیده‌ی مقاله: همان‌گونه که برداشت‌های گوناگون از گزارش‌های قیام عاشورا، زمینه‌ساز ارائه‌ی دیدگاه‌هایی متفاوت و گاه متعارض درباره‌ی چیستی و چرایی قیام سیدالشهدا(ع) بوده است، بازخوانی این گزارش‌ها می‌تواند زمینه‌ساز رسیدن به تحلیل‌هایی نو و ژرف از بستر و بایسته‌های رویدادهای مربوط به قیام عاشورا و در نتیجه شناخت هرچه بهتر این قیام شود. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، همراه با بازخوانی چند گزارش عاشورایی، مانند وصیت نامه سیدالشهدا(ع) به محمد بن حنفیه، ملاقات آن حضرت(ع) با فرزدق و بشر بن غالب و نوحه خوانی جنیان در منطقه‌ی خزیمیه که به وسیله مورخانی چون ابن سعد، بلاذری، طبری، ابن اعثم و شیخ مفید بیان شده است، می‌کوشد فضای زمانی و مکانی صدور این گزارش‌ها را بکاود. این بررسی نشان می‌دهد که به دلیل خلط و جابه جایی قسمتی از گزارش‌ها در برخی منابع و برخی استنتاج‌های کم اعتبار، برداشت‌هایی نادرست از اخبار عاشورایی شکل گرفته است. #معرفی_مقاله #امام_حسین_علیه‌السلام #دکتر_صفری_فروشانی #دانشکده‌ی_تاریخ ‌💠@facultyofhistort 💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌

🔹عنوان مقاله: نام و یادکرد حضرت رقیّه(س) در آثار و منابع کهن تا پایان قرن هفتم ✍🏻نویسنده:  دکتر محمد رنجبرحسینی 📌چکیده‌ی مقاله: حضرت رقیه(س) یکی از جلوه‌های احساسی و عاطفی قیام امام حسین(ع) می باشد. از سده‌های اولیه تا پایان قرن هفتم علما و بزرگان در آثار خود از حضرت رقیه(س) و سرگذشت او یاد نموده‌اند. هدف این تحقیق بازخوانی آثار دانشمندان تا پایان قرن هفتم برای یافتن مؤیدها و مستندات تاریخی برای تقویت فرضیه وجود حضرت رقیه(س) در روز عاشورا و شهادت او در شهر شام می‌باشد. این نوشتار با روش توصیفی و شیوه‌ی کتابخانه‌ای برای رسیدن به هدف فوق سامان یافت و به این نتیجه رسید: با توجه به اشعار صحابی امام صادق(ع) سیف بن عمیره در رثای امام حسین(ع) و ثقه دانسته شدن او از سوی رجالیون شاخص همانند نجاشی و گزارش بیهقی در کتاب لباب الانساب و نقل سید بن طاووس در اللهوف و گزارش عمادالدین طبری در کامل بهایی، می‌توان اثبات فرضیه وجود دختر خردسالی را برای امام حسین(ع)، به نام رقیه(س) تقویت نمود. #معرفی_مقاله #امام_حسین_علیه‌السلام #دانشکده‌ی_تاریخ ‌💠@facultyofhistort 💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌

‌ 📚 معرفی کتاب 📙 موسوعة المقاتل الحسينية این اثر توسط موسسه‌ی وارث الانبیاء (وابسته به عتبه حسینیه) در سه جلد به تحریر درآمده است. ▫️ تاریخ نگاری واقعه‌ی کربلا پایانی ندارد. هرچه در زمان و مکان بیشتر جست و جو کنیم، پر رنگ‌تر از واقعه‌ی عاشورا در حافظه‌ی تاریخی و ذاکره‌ی فرهنگی مسلمانان پیدا نمی‌شود. 📌 کتاب مورد معرفی که در سه جلد به سامان رسیده است، حاصل کار چندین ساله‌ی گروه‌های پژوهشی متعددی در کشورهای عراق، ایران ،مصر، سوریه، لبنان، عربستان، ترکیه ، یمن، هندوستان، پاکستان، افغانستان ،اسپانیا، آلمان، ژاپن و ایرلند است، درباره‌ی کتابخانه‌هایی که منابع آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند. از این میان ۱٠ کتابخانه‌ی مهم در عراق و ۲۷ کتابخانه در ایران نام برده شده‌اند. این مجموعه‌ی سه جلدی بازه زمانی مفصلی از قرن اول تا قرن ۱۴ هجری قمری را پوشش می‌دهد. 📌 در آغاز جلد اول، فهرستی از ۲۳۴ مقتلی که مورد استفاده قرار گرفته شده‌اند آمده است. سپس نام ۲۵ مقتلی که متون آن‌ها یافت نشده اما در دیگر منابع به آن‌ها اشاره شده، آمده است. پس از آن کلیاتی درباره‌ی اصول مقتل‌نگاری گفته می‌شود. جلد اول دارای مقاتل حسینی از نویسندگان زیر است: اصبغ بن نباته کوفی .م. بعد از ۱۰۱ ق)؛ جابر بن یزید جعفی (م. ۱۲۸ق)؛ عمار دهنی کوفی (م. ۱۳۲۰ ق)؛ فضیل بن زبیر اسدی کوفی (م. بین ۱۲۲ - ۱۴۸ق)؛ ابی مخنف ازدی کوفی (م. ۱۵۷ق)؛ هشام بن محمد کلبی کوفی (م. ۲۰۴ ق ) و نصر بن مزاحم منقری کوفی (م . ۲۱۲ ق). در پایان جلد اول گاه شماری دقیقی از حرکت حضرت امام حسین (ع) از مکه مکرمه تا کربلا بر حسب زمان مکان و مسافت طی شده و اهم رویدادها داده شده است. 📌 جلد دوم شامل مقاتلی از: فضیل بن زبیر بن عمر بن در هم کوفی (م. ۲۰۳ ق)؛ محمد بن سعد واقدی (م ۲۳۰۰ ق ؛ مصعب بن عبد الله زبیری (م. ۲۳۶ ق)؛ خليفة بن خياط (م. ۲۴۰ ق )؛ عبد الله بن مسلم بن قتیبه دینوری (م. ۲۷۶) ق)؛ احمد بن یحیی بلاذری بغدادی (م. ۲۷۹ ق)؛ احمد بن داود دینوری (م ۲۸۲۰ ق)؛ احمد بن يعقوب (م. ۲۸۴ق) و ابن ابی عاصم شیبانی (م. ۲۸۷ (ق) است. 📌 جلد سوم در بردارنده‌ی مقاتل حسینی به قلم این نویسندگان است: ابو جعفر محمد بن جریر طبری (م ۳۱۰۰ ق)؛ ابن اعثم کوفی (م. ۴ ۳۱۴ ق)؛ عبدالله بن محمد مرزبان (م. ۳۱۷ ق) و ابراهيم بن محمد بیهقی (م. ۳۲۰ ق). در این بین امکان وجود سایر مقاتل را نباید نادیده گرفت. در کنار مقاتلی که به زبان عربی بوده و بازسازی شده‌اند مقاتلی نیز پیدا می‌شوند که به زبان‌های غیر عربی، مانند سریانی و یا حتی شاید به زبان‌هایی مانند مندایی (زبان) خاص صابئین که در مناطق جنوبی ایران و عراق زندگی می‌کنند هم بودند که در گستره‌ی سرزمین‌های اسلامی آن دوره رواج داشته و به احتمال قوی گزارش واقعه‌ی کربلا را مسیحیان مرتبط با دربارهای حکومتی آن دوره نوشته‌اند. همچنین، این احتمال وجود دارد که موالیانی که غالباً ایرانی الاصل بودند، گزارش‌هایی از واقعه‌ی کربلا را دست کم در حد دریافت خودشان نقل کرده باشند. مجموع این مقاتل خواه به عربی و خواه به زبان‌های دیگر و نیز مقاتلی که نوشته‌ی مسلمانان و نیز غیر مسلمانان است. می‌توانند به عنوان منبع بزرگ‌تر مقاتل برای بررسی‌های اجتماعی، فرهنگی، زبانی، ادبی و شعائری پدیده‌ی مقتل، مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرند. #معرفی_کتاب #امام_حسین_علیه‌السلام #دانشکده‌ی_تاریخ ‌💠@facultyofhistort 💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌

📙 موسوعة المقاتل الحسینیة ▫️جلد اول 📍موسسة وارث الانبیاء #معرفی_کتاب #امام_حسین_علیه‌السلام #دانشکده‌ی_تاریخ ‌💠@facultyofhistort 💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌

📙 موسوعة المقاتل الحسینیة ▫️جلد دوم 📍موسسة وارث الانبیاء #معرفی_کتاب #امام_حسین_علیه‌السلام #دانشکده‌ی_تاریخ ‌💠@facultyofhistort 💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌

📙 موسوعة المقاتل الحسینیة ▫️جلد سوم 📍موسسة وارث الانبیاء #معرفی_کتاب #امام_حسین_علیه‌السلام #دانشکده‌ی_تاریخ ‌💠@facultyofhistort 💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌

📚 معرفی کتاب: 📙تحقیق درباره‌ی اربعین اول سید الشهداء (علیه‌السلام) ✍🏻 نویسنده: آیت‌الله شهید سید محمدعلی قاضی 📌 این کتاب اثر آیت الله شهید سید محمدعلی قاضی (1293ـ1358ش) از علمای تبریز است که توسط گروه فرقان به شهادت رسید. این اثر پژوهشی در بررسی و تحلیل اقوال مختلف نخستین اربعین حضرت سيدالشهداء (علیه السلام) است که نویسنده در صدد اثبات حضور اهل بیت (علیهم السلام) امام حسین (علیه السلام) در اولین اربعین پس از عاشورا در کربلا است. مؤلف پس از مواجهه با شبهات موجود در این‌باره که آیا کاروان اسرای کربلا و خاندان مطهر حضرت سيدالشهداء (علیه السلام) در بازگشت از شام، در نخستین اربعین شهدای کربلا به کربلا آمده بودند؟ به نقد و بررسی دیدگاه‌های موجود که توسط دو شخصیت علمی شیعه یعنی سید بن طاووس و محدث نوری ارائه شده، پرداخته است.  📌 مؤلف در این اثر مدعی است که اولین اربعین در میان شیعه همان بیستم صفر پس از شهادت است. این ادعا از نظر مؤلف دارای شهرت بسیار بوده و عموماً آن را روز ورود اهل بیت (علیهم السلام) پس از خلاصی از اسارت در شام به کربلا می‌داند. مؤلف معتقد است که در میان عالمان امامی تا قرن هفتم هیچ شبهه و اشکالی در این موضوع (روز ورود اهل بیت به کربلا) دیده نشده است و اولین کسی که این شبهه را مطرح کرده، سیدرضی‌الدین علی بن طاووس در کتاب اقبال بوده است. او سپس به شبهه‌‌ی محدث نوری در لوء لوء و مرجان نسبت به بعید بودن و یا محال بودن حضور اهل بیت (علیهم السلام) در اربعین اول می‌پردازد و آن را رد می‌کند. تلاش نویسنده برای اثبات حضور اهل بیت (علیهم السلام) در اربعین اول در کربلا با روش نقد حدیثی روایی به شیوه‌ای کاملا تحقیقی بوده و عمدتا از این روش در رد نظریه‌های رقیب سود می‌برد. نویسنده در رد ادعای رقیب همچنین به شواهد تاریخی متوسل شده و در طی مسیر کوفه تا شام شواهد متعددی را نقل کرده که خلاف مدعای رایج در اینکه امکان طی مسافت در ده روز یا کمتر وجود ندارد را رد می‌کند.  مؤلف در اثبات ادعای خویش هفده نمونه از مسافرت‌ها، مسیرها و زمان‌هایی که برای این راه در تاریخ آمده به تفصیل اشاره کرده است. او با اشاره به اینکه در این نمونه‌ها مسیر کوفه تا شام و به عکس از یک هفته تا ده دوازده روز طی می‌شده و در نتیجه ظرف مدت چهل روز مسیری به صورت رفت و برگشت طی شده باشد را ممکن می‌داند.  استدلال مؤلف در امکان سفر، شواهدی است که نقل کرده است و از آن نتیجه می‌گیرد که چنین سفری دور از ذهن نیست، در حالی‌که مستندات تاریخی از قبل از قرن هفتم که از شیخ مفید و طوسی نقل شده است بر ادعای مقابل ایشان تصریح دارد.  یادداشتی از دکتر سید محمد حسینی ‌#معرفی_کتاب #امام_حسین_علیه‌السلام #دانشکده‌ی_تاریخ ‌💠@facultyofhistort 💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌

‌ 📙تحقیق درباره‌ی اربعین اول سیدالشهداء (علیه‌السلام) ✍🏻 نویسنده: آیت‌الله شهید سید محمدعلی قاضی #معرفی_کتاب #امام_حسین_علیه‌السلام #دانشکده‌ی_تاریخ ‌💠@facultyofhistort 💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌

‌ ‌📝 یادداشت علمی عنصر عزت‌طلبی در عاشورا ✍🏻 دکتر سید محمد حسینی رشد برداشت‌های ناصحیح و غلبه‌ی قرائت عاطفی و احساسی و تکیه بر بکاء و اشک در مطالعات عاشورا به تدریج زمینه‌ی گسترش جعلیات و خرافات در مقتل‌نگاری‌ها و به تبع در باورهای جامعه برای بیان مظلومیت بیشتر اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و تحریک عواطف، فراهم آورد. بدینگونه که برای رسیدن به رقیق کردن قلوب مردمان و گریاندن آن‌ها مطالبی را نقل کنند که مضمونی جز ارائه‌ی چهره‌ای ذلیلانه از امام حسین (علیه‌السلام) و عاشورا، اسرای کربلا و اهل‌بیت عصمت (علیهم‌السلام) ندارد. با توجه به این مهم معرفی ملاک‌هایی چون اعتبار سند و اعتبار منبع و همچنین مطابقت با عقل، اصولی است که می‌تواند از چنین تحریفاتی جلوگیری نماید، اما علیرغم وجود چنین ملاک‌هایی گاه به اعتبار جنبه‌های ارزشی و مقدس واقعه‌ی عاشورا، نیازمند معرفی ملاکی دیگر برای حراست از شئون امام و جایگاه عاشورا هستیم. اصل عزت طلبی در مطالعات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به‌ویژه عاشورا به اندازه‌ای کارآمد است که می‌توان آن را در ردیف اصول کلامی شیعه همانند اصل عصمت پیامبر و امام قرار داده و با مسلم انگاشتن آن به نقد محتوایی روایات و آثار مربوط، علیرغم صحت و اتقان سندی پرداخته و انتساب آن‌ها را به امام رد کرد. عزت طلبی شاخصه‌ی ویژه‌ی قیام امام حسین (علیه‌السلام) است؛ به گونه‌ای که در تمام لحظات از آغاز سفر از مدینه تارسیدن به کربلا یکی از راهبردی‌ترین عامل قیام در مجموعه شعارهای امام و اصحاب بوده است. به گونه‌ای که در عاشورا چنان خود نمایی کرده که گویی همه‌ی فضای عاشورا حول محور این مهم می‌چرخد. نمونه‌ی این شعارها «هیهات منا الذله» و «لا والله اعطيكم بيدى اعطاء الذليل و لا افرّ فرار العبيد» نه به خدا قسم من دست ذلت به دست شما نخواهم داد و مثل بندگان، ذلیلانه فرار نخواهم کرد، است. عدم توجه به این ملاک سبب گسترش جعلیات و خرافه هم در ثبت واقعه و هم در باور مردم شد. خرافه و توهمات به دلیل اینکه مبتنی بر حقیقت یا واقعیت نیست مسیر انحرافی را طی کرده و در نهایت منجر به وهن شخصیت و جایگاه امام (علیه‌السلام) می‌شود. برخی از آثار برجای مانده از دوره‌ی قاجار به دلیل کم‌توجهی به این ملاک دچار آسیب‌هایی شده است که از جمله این آسیب‌ها می‌توان به تأکید ویژه بر «عطش» و برجسته نمودن آن در عاشورا اشاره کرد. اصل مسئله‌ی تشنگی شدید و عطش در کربلا قابل انکار نبوده اما تتبع در منابع تاریخی این مطلب را که امام برای رفع عطش از دشمن طلب آب کرده باشد را نه تنها تأیید نمی‌کند، بلکه آنچه از اشعار کلمات و رجزها به دست می‌آید سراسر حکایت از عزت حماسه و سربلندی دارد. کم‌توجهی به این ملاک در اندک آثار عاشورانگاری دوره‌ی پهلوی به چشم می‌خورد. #امام_حسین_علیه‌السلام #دکتر_سید_محمد_حسینی #دانشکده‌ی_تاریخ ‌💠@facultyofhistort 💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌

🔹🔅🔹🔅🔹🔅🔹🔅🔹🔅🔹 ▫️لیست مقالات معرفی شده اساتید دانشکده‌ی تاریخ با محوریت امام حسین(علیه‌السلام) و عاشورا ۱) نقدی بر نظریه‌ی «قیام امام حسین(علیه‌السلام) برای تشکیل حکومت در کتاب شهید جاوید» 🌐 لینک مقاله ۲) دگراندیشی و تأثیر آن بر مطالعات عاشورا در دوره‌ی معاصر (۱۳۰۵_۱۳۷۵) در ایران 🌐 لینک مقاله ۳) معیارهای آسیب‌شناسی اخبار عاشورا در مقاتل عصر قاجار 🌐 لینک مقاله ۴) سنخ‌شناسی قرائت‌ها و رویکردهای عاشورایی در عصر مشروطه 🌐 لینک مقاله ۵) مقتل‌نگاری شیعیان در پنج قرن نخست هجری 🌐 لینک مقاله ۶) گونه‌شناسی مطالعات عاشورا در یکصد سال اخیر در حوزه‌ی علمیه‌ی قم 🌐 لینک مقاله ۷) علل بیعت نکردن امام حسین(ع) با یزید 🌐لینک مقاله #معرفی_مقاله #امام_حسین_علیه‌السلام #دانشکده‌ی_تاریخ 💠 انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- 💠@HistorySociety ‌

🔹🔅🔹🔅🔹🔅🔹🔅🔹🔅🔹 ▫️عناوین کتاب‌های معرفی شده با محوریت امام حسین(ع) و عاشورا ۱) الصحیح من سیرة الإمام الحسین بن علی(علیه‌السلام) ✍🏻 سید جعفر مرتضی عاملی 🌐 لینک معرفی ۲) قصه‌ی کربلا به ضمیمه‌ی انتقام و قیام مختار ✍🏻 علی نظری منفرد 🌐 لینک معرفی ۳) عاشوراشناسی پژوهشی درباره‌ی هدف امام حسین(علیه‌السلام) ✍🏻 محمد اسفندیاری 🌐 لینک معرفی ۴) بر کدامین مصیبت باید گریست ✍🏻 سید محمدتقی قادری 🌐 لینک معرفی ۵) حسین در اندیشه‌ی مسیحیت ✍🏻 آنتوان بارا 🌐 لینک معرفی #معرفی_کتاب #امام_حسین_علیه‌السلام #دانشکده‌ی_تاریخ 💠 انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع -----------❀❀✿❀❀--------- @HistorySociety