🔵 فقه حکومتی 🔻 "فقه و فقاهت باید عمیق و فراگیر شود" 🇮🇷 بیانات مقام معظم رهبری (۱۳۷۰/۰۶/۳۱) 1️⃣ فقه و فقاهت باید در حوزه‌ها #پیشرفت بکند. این پیشرفت، هم از لحاظ #عمق است، و هم از لحاظ #سعه و #فراگیری_مسائل_زندگی. فقه باید عمیق بشود؛ عمیق تر از آنچه که هست. 2️⃣ همچنان که شما نگاه می کنید، فقه زمان علامه‌ی حلی (رضوان‌الله علیه)، از فقه زمان شیخ انصاری عمیق تر است؛ یعنی با آراء و نظرات گوناگون برخورد کرده و در طول زمان، عمق و پیچیدگی خاصی پیدا کرده است. فقه زمان مثلاً محقق ثانی - علی‌بن‌عبدالعالی کرکی - نسبت به فقه زمان علامه، عمق بیشتری دارد. یا من‌باب‌مثال، فقه شیخ در مکاسب، از تعمق بیشتری برخوردار است. ما باید این عمق را روزافزون کنیم. 3️⃣ #عمق به معنای این نیست که به #گوشه‌ها و #حواشی و #تدقیقات_زاید بپردازیم؛ نه، مسأله را #حلاجی_کردن، آن را به روشهای نوی تحقیق زدن، و به وسیله‌ی آنها آن را عمیق تر کردن است. کسی که اهل تحقیق باشد، در میدان عمل میتواند این شیوه‌ی تحقیق را بشناسد. 4️⃣ ما باید به فقه عمق ببخشیم. از #سطحی_نگری در فقه بایستی پرهیز بشود. امروز فقه ما باید از فقه زمان شیخ و شاگردان شیخ و شاگردان شاگردان شیخ - که بزرگان دوره‌ی ماقبل ما هستند - عمیق تر باشد. در مسائل، ما به‌هیچ‌وجه نباید سطحی فکر کنیم. باید به فقه پیچیدگی و عمق ببخشیم. این، یک بعد از ابعاد #پیشرفت_فقاهت است. 5️⃣ بعد دیگر، #سعه و #فراگیری_مسائل_زندگی است؛ یعنی ما باید به بعضی از ابواب - آن هم ابواب دارای اهمیت فردی، نه اهمیت اجتماعی - اکتفا نکنیم؛ مثلاً ابواب طهارت. شما الان نگاه کنید ببینید، تعداد کتبی که در باب #طهارت نوشته شده، چه‌قدر است؛ تعداد کتبی که در باب #جهاد، یا در باب #قضا، یا در باب حدود و دیات، یا در باب مسائل اقتصادی اسلام نوشته شده، چقدر است. خواهید دید آن اولی بیش از این دومی است؛ از بعضیها که خیلی بیشتر است. 6️⃣ بعضی از کتب دوره‌ ای ما، حتّی کتاب جهاد را ندارد. مثلاً صاحب «حدائق» و بسیاری از فقهای دیگر، لازم ندانستند جهاد را که یکی از اصول اسلام و شریعت است، بحث کنند. البته «حدائق» دوره نیست - نقص دارد - اما از محلی که جهاد را باید بررسی کنند، خیلی گذشته و بحث نکرده‌اند. جهاد در آخر عبادات و قبل از ورود در معاملات و عقود است. خیلی های دیگر هم - مثل مرحوم نراقی - بحث نکردند؛ عده‌ای هم که بحث کردند، خیلی مختصر بحث کردند و مثلاً میبینید که آن پیچیدگی های علمی را در بعضی از کتب به کار نبردند. ما باید به فقه وسعت بدهیم؛ یعنی فقه ما باید از لحاظ سعه‌ی سطح فقاهت پیشرفت کند و همه‌ی مسائل زندگی را شامل بشود. 7️⃣ امروز خیلی از مسائل هست که از لحاظ فقهی برای ما روشن نیست؛ حتّی میخواهم این را بگویم که در بعضی از ابواب فقه، برخی از فروع هست که قدمای ما به آنها رسیدگی کردند و احکام آن را بیان نمودند؛ اما متأخرین حتّی آنها را هم بحث نکردند. یعنی شما امروز اگر به «مبسوط» شیخ (رضوان‌الله علیه) یا مثلاً به «تحریر» علامه مراجعه بفرمایید، فروع بیشتری خواهید یافت، تا به خیلی از کتب فقهایی که بعد از اینها آمدند؛ و بخصوص فقهایی که نزدیک به زمان ما هستند و به فروع اهمیت کمتری میدهند؛ در حالی که این فروع هر کدام نقشی در زندگی جامعه دارند. پس، فقه بایستی گسترش پیدا کند. 🔻کانال رسمی پژوهشگاه فقه نظام 🆔 @jiiss_ir