💠 غزل: (جبینِ ماه...)
مباد آتشِ پاییز باغِ مکتب را
که طاقتِ نفسی نیست جانِ بر لب را
هلالِ یک شَبه ام! بر جبینِ ماه درود...
به چوبِ محمل من بست خونِ کوکب را
هزار مرتبه مُردم ز تلخکامیِ شام
بهای خونِ تو کردند جاه و منصب را
چه بیمِ بخششِ جان یا که آبرو؟ راندند
به کفرِ تهمت اگر عترتِ معذّب را
چگونه کوه نباشم؟ عمودِ خیمه که رفت...
شدم به خیمه، پرستار آیتِ رب را
به جانِ فاطمه(س) سوگند! وقت تلخِ وداع
کسی نبود بگیرد عنانِ مرکب را
به سرشماری ام از باغِ نور خُرده مگیر
بهانه نیست، گنه بود ظلمتِ شب را
چه مسلکی ست که بر هر لبی که حقگو هست
زمانه چیره کند پستِ مستْ مَشرب را؟!
ز نیزه گرچه که افتاد، باز بر سر تو
زدند سنگ و شکستند قلب زینب را
نبی(ص) که بوسه زد و روی دوش خود بنشانْد...
به خاک از چه نشاندند نورِ مذهب را؟!
چه بود مکتبِ تو غیر عدل و حُرّیت؟!
دریغ و درد که نشناختند مکتب را
نفس بریده ای از بعدِ چلّه ای آمد
پس از سلام... بخوان از نگاه... مطلب را
بگو به فجرنویسان، قسم به خونِ حسین(ع)
قیامِ منجیِ ما (عج) تر کند مرکّب
🌷مصطفی جلیلیان مصلحی، گروه فرهنگ و هنر اسلامی
✅ به همت بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی،
📍 نشست علمی" آسیبشناسی شعر عاشورایی" برگزار شد
🔖 به همت گروه فرهنگ و هنر اسلامی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، نشست علمی" آسیبشناسی شعر عاشورایی" برگزار شد
🏷 شاعر آئینی و پژوهشگر بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در این نشست که صبح دیروز ۱۶ شهریورماه در محل تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، برگزار شد، شعر را هنر زبان دانست و عنوان کرد: شعردر طول تاریخ تاثیرگزارترین رسانه در انتقال پیام و مفهوم بوده است.
🏷 مصطفی جلیلیان مصلحی، با بیان اینکه سخنان و فرمایشات امام حسین(ع) در کربلا میتواند سرچشمههای شعری نابی برای شعرا بسازد، گفت: در فرمایشات حضرت زینب(س)، حضرت رباب و سکینه نیز مطالب بسیار زیبایی نهفته است که میتواند در شعر عاشورایی مورد توجه قرار گیرد.
🏷 وی در پاسخ به این سوال که آغاز شعر عاشورایی به چه دورانی باز میگردد؟ افزود: با بررسی در شعر فارسی در مییابیم نخستین جریانی که به صورت فراگیر توسط شیعه پیگیری شده است شعر عاشورایی است و آغاز آن با شعر کسایی مروزی در سده 4 هجری و پس از آن نیز در قرن 6 توسط قوامی رازی ادامه یافته است.
🔹 شعر فارسی را متاثر از شعر عاشورایی است
🏷 این شاعر آئینی شعر فارسی را متاثر از شعر عاشورایی دانست و خاطر نشان کرد: تاریخچه شعر عاشورایی به 4 دوره پیش از صفویه، صفویه، دوران قاجار و معاصر تقسیم شده است. در واقع شعر عاشورایی از پیش از دوران صفویه آغاز میشود در دوره صفویه به بلوغ میرسد.
🏷 مصلحی ادامه داد: در عصر صفویه جریان شعر عاشورایی به صورت مثل و تلمیح است و شاعران از تقیه خروج میکنند و به مرحله سرایش میرسند و همچنین گریزی به حادثه کربلا میزنند اما پس ازآن در قرن 8 و 9 شاعران برجستهتری با رویکرد مرثیهگرایانه همچون محتشم کاشانی به شعر سرایی میپردازند .
🏷 وی به جریان شعر عاشورایی در دوران معاصر اشاره کرد و گفت: در این دوران از جریان مرثیه گرایانه شعر فارسی به مرحله شعر عرفانی میرسیم و این دوران آغازگر یک نگرش نو و محتوایاگرایانه به شعر عاشورایی است.
🏷 این پژوهشگر خاطر نشان کرد: شعر عاشورایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به سبب آماده شدن فضا و ترویج ارزشها و همچنین آموزشهای عمیق مکتبی و آزاد شدن نقد و آسیب شناسیها جهش پیدا می کند.
🏷 وی تصریح کرد: در شاکله شعر انقلاب، شاهد پیشرفت در جریان شعر معاصر هستیم که با سایر گونه های ادبیات نیز سازگار است و در همین راستا شاعرانی همچون سید حسن حسینی، قیصر امین پور، سید علی موسوی گرمارودی و... جریان نو را وارد قالبهای شعری کردند و به کمک شعر عاشورایی آمدند.
🏷 مصلحی افزود: همچنین در دوران معاصر علاوه بر نگاه مرثیهای و عرفانی ادبیات معاصر جریان ادبیات پایداری و حماسه محوری نیز بروز چشمگیری داشته است و شاخصه زبان به عنوان یک عنصر پیشتاز به جامعه معاصرعرضه شده است.
🔸 جریان نوآوری آگاهانه در شعر معاصر
🏷 وی خاطر نشان کرد: شاعران معاصر ما پیشتازانی هستند که یا به سبب حضور در محافل آلالله و یا به مناسبت حضور در جشنوارهها و کنگرهها شعری سرودهاند که هر دو این گروه از شاعران به الگوی جریان نوآوری آگاهانه رسیدهاند.
🏷مصلحی در ادامه سخنان خود به تبیین آسیبشناسی شعر عاشورایی در دوران معاصر پرداخت و گفت: ما در جریان شعر عاشورایی طی دو دهه اخیر شاهد آسیبهای جدی و بزرگی بودیم که به ادبیات عاشورایی ضربه زده است.
🏷این شاعر آئینی، سهل انگاری در زبان، سطحینگری در محتوا محوری، کم رونق شدن اتفاقات و کشفیات شاعرانه، اشکال در جریان داوریهای شعر عاشورایی، دستخوش کلیشه شدن ادبیات عاشورایی و ضعف و کمبود مطالعه را از جمله آسیبهای شعر عاشورایی در دوران معاصر برشمرد.