📝 به نام خدا
🔻امروزه بازار نحلههای عرفانی، بسیار گرم است و عدهای بدون هیچ حجت شرعی و کاملاً سلیقهای و ذوقی، مطالبی را پیرامون عرفان، سیر و سلوک و دستورات عملی آن مطرح میکنند که در حقیقت، هیچ پشتوانه و حجت شرعی ندارند.
◽️به همین دلیل از بیان حجت شرعی در مطالب خود ابا کرده و در توجیه دستورات خود، میگویند: این مطالب سینه به سینه به ما رسیده است؛ یا میگویند: ما این مطالب را در مکاشفات خود کشف کردهایم؛ یا میگویند: ما این دستورات را از کسی گرفتهایم که نباید شناخته شود و یا توجیهاتی از این قبیل.
در هر صورت برای فرار از پاسخگویی، دستورات خود را به ناکجاآباد وصل میکنند.
◽️به همین جهت، لازم دانستیم برای مصون ماندن طالبین حقیقی معرفت الهی از انحرافات اخلاقی، مکتبی تربیتی را به آنها معرفی کنیم که دارای حجت شرعی و عقلی بوده و همچنین با ویژگیهای منحصر به فردی که نسبت به سایر مکاتب اخلاقی دارد، بسیار جامع و کامل میباشد.
◽️این مکتب، عبارت است از #مکتب_تربیتی_اخلاق_توحیدی، مشهور به مکتب تربیتی مرحوم ملاحسینقلی همدانی(ره) و مرحوم علامه طباطبایی(ره).
🔺 در ادامه فعالیت کانال، به برخی #مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی و #مبانی_نظری_اخلاق_توحیدی و همچنین دستورات و مستندات شرعی آن، خواهیم پرداخت؛ تا طالبین معرفت الهی، برای رسیدن به سر منزل مقصود، راه را کج و به انحراف نرفته و به دستوراتی عمل کنند که مستند به حجت شرعی میباشد.
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍#ویژگیهای_مکتب_اخلاق_توحیدی
1⃣ مطابقت با شریعت
◽️یکی از اصولی که در دستورات عملی #مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی وجود دارد، این است که روشهای تهذیب نفس، باید منطبق بر شریعت باشند.
بر این اساس، به خوبی میتوان عرفان کاذب را از عرفان صادق تفکیک کرد.
◽️بنابراین اگر در مورد دستوری از دستورات این مکتب، برهانی ذکر نشده باشد، به معنای بیمبنا بودن آن نیست، بلکه مانند رساله های عملیه فقها است که در آن، صرفا نتیجهی دروس خارج و کتابهای مفصل استدلالی را آوردهاند، درحالی که تمام فتاوا، کاملا برخاسته از مبانی آنها میباشد.
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #ویژگیهای_مکتب_اخلاق_توحیدی
1⃣ مطابقت با شریعت (بخش دوم)
◽️جزء اولین دستورات #مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی این است که سالک باید در ابتدا با مطالعه رساله عملیه، شناخت کاملی نسبت به واجبات و محرمات پیدا کند تا در عمل به وظایف شرعی خود، ذرهای کوتاهی نکند.
◽️لذا اینکه در کلمات مرحوم سید علی آقای قاضی(ره) و مرحوم علامه بحرالعلوم(ره) آمده است که میفرمودند: «سالک باید در دین خود مجتهد باشد»، به این معنا است که احکام شرعی خود را - اجتهاداً یا تقلیداً - درست بداند.
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #ویژگیهای_مکتب_اخلاق_توحیدی
2⃣ مستند به کتاب و سنت
◽️در مکتب تربیتی اخلاق توحیدی، دستورات مستند به کتاب و سنت است.
آیت الله سعادت پرور(ره) در اواخر عمر مبارکشان در یکی از توصیه های خود به استاد فیاض بخش میفرمایند: عمر من کفاف نداد، ولی شما سعی کنید تمام عرفان را به اهل بیت(ع) انتساب دهید؛ زیرا اولینِ عرفا در مکتب شیعه، اهل بیت(ع) هستند.
#مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #ویژگیهای_مکتب_اخلاق_توحیدی
3⃣ جامع و نظام مند بودن
🔻ویژگی دیگر مکتب تربیتی اخلاق توحیدی، این است که دستورات این مکتب نسبت به کل دستورات مکاتب قبل از خودش، جامع بوده و تمام نقاط قوت آنها را در خود دارد.
◽️دستورات عملی مکتب تربیتی مرحوم ملا حسینقلی همدانی(ره)، کاملاً علمی، نظاممند و حسابشده است و با کمی تتبع در کتابها و دستورات اخلاقی، میتوان به این نتیجه رسید که مکتب مرحوم علامه طباطبایی(ره)، بهترین مکتب تربیتی است.
🔺حتی مکتب تربیتی مرحوم علامه سید مهدی بحرالعلوم؟ره؟ ـ که از اساتید این فن بودند و به تعبیر مرحوم علامه طباطبایی(ره): "ایشان یکی از چهار عارفی هستند که در طول تاریخ اسلام، به مقام تمکن در توحید رسیده و بارها و بارها خدمت حضرت ولی عصر؟عج؟ مشرف شدهاند" ـ نیز از این جهت مانند مکتب مرحوم علامه طباطبایی(ره) نیست.
#مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #ویژگیهای_مکتب_اخلاق_توحیدی
4⃣ معرفت النفس، اساس دستورات #مکتب_ترییتی_علامه_طباطبایی
🔻دستورات مکتب مرحوم علامه طباطبایی(ره)، همگی بر اساس معرفت النفس است؛ لذا لازمهی ورود به این مکتب، دو امر است:
۱. داشتن مطالعاتی پیرامون معرفت النفس
۲. عمل به دستورات مبتنی بر معرفت النفس
◽️بنابراین، کسانی که میخواهند وارد این تفکر شوند، باید با مبانی معرفت النفس و خود معرفت النفس آشنا شوند.
◽️مرحوم ملاصدرا(ره) میفرماید: «من پیچیدهترین مباحث حکمت متعالیه را به برکت معرفت النفس توانستم حل کنم.»
🔺انسان وقتی وارد مبانی معرفت النفس میشود، میبیند دقیقترین مباحث فلسفی در معرفت النفس مطرح میشود.
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #ویژگیهای_مکتب_اخلاق_توحیدی
4⃣ معرفت النفس، اساس دستورات #مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی
(بخش دوم)
🔻نفس انسان، یک حقیقت واحد و در عین حال ذو مراتب است.
◽️خداوند متعال در آیات قرآن کریم، از نفس انسان با عناوین نفس اماره، نفس لوامه و نفس مطمئنه یاد میکند. این آیات عبارتند از:
🔸وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسي إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ ما رَحِمَ رَبِّي إِنَّ رَبِّي غَفُورٌ رَحيمٌ (یوسف 53)
🔸وَ لا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ (قیامت 2)
🔸يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ (فجر 27)
◽️نفس انسان، حقیقتی دارای طیف و درجه است که از پایینترین و پستترین مراتب آغاز شده و تا مراتب عالی امتداد مییابد.
◽️این نفس، مطابق تقسیم قرآن در هر یک از عوالم وجودی، نام مخصوصی دارد؛ در مرتبه عالم دنیا، «نفس امّاره»؛ در مرتبه عالم برزخ، «نفس لوّامه» و در مرتبه عالم ملکوت، «نفس مطمئنّه» نامیده میشود.
🔺البته باید توجه داشت که انسان به دلیل اینکه کون جامع است، دارای تمام مراتب ذکر شده در نفس میباشد، اما حجابهای ظلمانی و نورانی به عنوان موانع سلوک، سبب استقرار عده کثیری از انسانها در انزل مراتب نفس میشوند.
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #ویژگیهای_مکتب_اخلاق_توحیدی
4⃣ معرفت النفس، اساس دستورات #مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی
(بخش سوم)
🔻نفس انسان، یک حقیقت واحد و در عین حال ذو مراتب است.
◽️در روایت آمده است:
🔸عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ(ع) قَالَ:
فِي الْأَنْبِيَاءِ وَ الْأَوْصِيَاءِ خَمْسَةُ أَرْوَاحٍ؛ رُوحُ الْبَدَنِ وَ رُوحُ الْقُدُسِ وَ رُوحُ الْقُوَّةِ وَ رُوحُ الشَّهْوَةِ وَ رُوحُ الْإِيمَانِ
وَ فِي الْمُؤْمِنِينَ أَرْبَعَةُ أَرْوَاحٍ أَفْقَدُهَا رُوحُ الْقُدُسِ وَ رُوحُ الْبَدَنِ وَ رُوحُ الشَّهْوَةِ وَ رُوحُ الْإِيمَانِ
وَ فِي الْكُفَّارِ ثَلَاثَةُ أَرْوَاحٍ رُوحُ الْبَدَنِ وَ رُوحُ الْقُوَّةِ وَ رُوحُ الشَّهْوَةِ
ثُمَّ قَالَ: رُوحُ الْإِيمَانِ يُلَازِمُ الْجَسَدَ مَا لَمْ يَعْمَلْ بِكَبِيرَةٍ. فَإِذَا عَمِلَ بِكَبِيرَةٍ فَارَقَهُ الرُّوحُ وَ رُوحُ الْقُدُسِ مَنْ سَكَنَ فِيهِ فَإِنَّهُ لَا يَعْمَلُ بِكَبِيرَةٍ أَبَداً.
(بصائر الدرجات في فضائل آل محمد صلى الله عليهم، ج1، ص: 447)
◽️در روایت مذکوره، مراد از «روح القدس»، مرتبه نفس مطمئنه انسان است که در آن مرتبه، ارتباط تام با پروردگار وجود دارد و نفس انسان در آن مرتبه، کاملا پاک و مطهّر شده است.
◽️مراد از «روحالایمان» نیز مرتبه پایین نفس، نسبت به «روح القدس» است که این مرتبه، در صورت اطاعت از تعالیم و فرامین انبیا و اولیای الهی در انسان پدید میآید.
◽️مراد از «روح البدن» نیز مرتبه پایین نفس، نسبت به «روح الایمان» است که همان قوه ناطقه در انسان، و مشترک بین کافر و مؤمن است.
◽️و مراد از «روح القوة» و «روح الشهوة» نیز همان روح نباتی و حیوانی است که مسئول جذب و دفع هستند.
🔺این روایت نیز شاهد دیگری بود بر اینکه همه انسانها، دارای نفسی هستند که ذومراتب است و از مرتبه نفس مطمئنه ـ که همان مرتبه روح القدس است ـ آغاز شده و تا مرتبه نفس اماره ـ که همان روح القوة و روح الشهوة و روح البدن است ـ کشیده شده است.
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 سیر و سلوک در مکتب تربیتی علامه طباطبایی(ره)
◽️سیر و سلوک در مکتب مرحوم علامه، عبارت است از سیر نفس انسانی از مرتبه نفس اماره تا مراتب عالی نفس مطمئنه؛ بنابراین، تمام اتفاقات در نفس انسان اتفاق میافتد، نه در عالم خارج.
◽️لذا مکاشفات، تماماً در نفس سالک اتفاق میافتد، نه در عالم خارج.
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
#مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #دستورات_عملی مکتب تربیتی علامه طباطبایی(ره)
◽️اولین منزل از منازل سلوک که در تمام کتابهای اخلاقی ذکر شده است ـ از کتاب «منازل السائرین» خواجه عبدالله که مفصلترین کتاب سلوکی است گرفته، تا کتابهای مختصرتر مثل«اوصاف الاشراف»، و یا کتابهایی مثل «معراج السعادة» و «عین الیقین» و «بحرالمعارف» ـ منزل «یَقَظة» است.
«#یقظه» از «ایقاظ» به معنای بیدار شدن است؛ این اصطلاح از قرآن و سنت گرفته شده است.
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
#مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #دستوراتی_عملی مکتب تربیتی علامه طباطبایی(ره)
(#یقظه)
📝 لزوم توجه سالک به باطن عالم
🔻خداوند در آیه ۷ سوره روم میفرماید: {يَعْلَمُونَ ظاهِراً مِنَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غافِلُون}.
«حیات» در فرهنگ قرآن، امری ذومراتب است و یک ظاهر و چندین مرتبۀ باطنی دارد. ظاهر آن، پوسته بسیار نازکی است که با یک تلنگر کنار میرود و آن پوسته، همان زندگی دنیاست.
◽️آیه شریفه میفرماید: آنها صرفا کمی از ظاهر حیات دنیا را می دانند، ولی از آخرت غافلند. بنابراین اگر اینها باطن حیات دنیا را بفهمند، در واقع آخرت را فهمیدهاند.
🔺نکته سلوکی:
سالک زمانی در سیر و سلوک پیشرفت میکند که باطن عالم را ببیند، نه ظاهر آن را؛ زیرا خداوند در توصیف انسانهای غافل فرمود که آنها نسبت به آخرت در غفلتند.
کسی که در دنیا، چشمش به باطن دنیا گشوده شد، خداوند را در همین دنیا مشاهده میکند. علامت کافر نیز این است که لقاء خدا را انکار میکند؛ {وَ إِنَّ كَثيراً مِنَ النَّاسِ بِلِقاءِ رَبِّهِمْ لَكافِرُون} (روم، ۸)
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
#مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #دستوراتی_عملی مکتب تربیتی علامه طباطبایی(ره)
(#یقظه)
📝 آخرت، باطن دنیا
◽️به طور کلی رابطه دنیا و آخرت، رابطه بین دو چیز مجزا از هم نیست، بلکه آخرت، باطن همین عالم است.
◽️به همین دلیل وقتی سالک از عالم دنیا مفارقت میکند، اولین چیزی که برایش ظاهر میشود، این است که عالم برزخ و عالم قیامت، همان عالم دنیاست و فقط پردهها کنار رفته است. لذا خداوند میفرماید: {لَقَدْ كُنْتَ في غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَديدٌ} (ق، ۲۲).
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
#مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #دستوراتی_عملی مکتب تربیتی علامه طباطبایی(ره)
(#یقظه)
📝 #نشانههای_غفلت
1⃣ مقدم داشتن دنیا بر آخرت
🔻از علائم غفلت، برگزیدن و مقدم داشتن دنیا بر آخرت است. شاهد این مطلب، آیه 107 سوره نحل است که میفرماید: {ذلِكَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّوا الْحَياةَ الدُّنْيا عَلَى الْآخِرَةِ وَ أَنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرين}؛ یعنی ریشهٔ غفلت و کفر، محبت دنیاست. لذا کسی که دنیا را دوست دارد، آگاه باشد که در خواب بوده و نسبت به آخرت، در غفلت است.
دنيا چو حباب است و ليکن چه حباب
نی بر سر آب بلکه بر روی سراب
وان هم چه سراب، آنکه بيند به خواب
وان خواب چه خواب، خواب بدمست خراب
🔺انسان وقتی از دنیا میرود تازه میفهمد دنیا چقدر پوچ و بیارزش بوده است. خوشا به حال کسانی که در همین دنیا فهمیدند و خود را اصلاح کردند.
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
#مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #دستوراتی_عملی مکتب تربیتی علامه طباطبایی(ره)
(#یقظه)
📝 #نشانههای_غفلت
2⃣ عدم تفقه در دین
🔻{وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ كَثيراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا يَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لا يُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا يَسْمَعُونَ بِها أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ}؛ در این آیه شریفه، درباره کسانی که اهل تفقه در دین نیستند، از تعبیر «غافلون» استفاده شده است.
◽️«تفقّه» در فرهنگ اهل بیت(علیهم السلام)، یعنی عمیقنگری؛ و این عمیقنگری باید در تمام دین(قرآن و کلام معصومین) وجود داشته باشد. نه فقط جزء و بخش کوچکی از دین.
🔺بنابراین، در این آیه شریفه که میفرماید: {لَهُمْ قُلُوبٌ لا يَفْقَهُونَ بِها}، «تفقّه» به این معناست که هم از حیث نظری و هم از حیث عملی، انسان باید نگاهش به قرآن و روایات باشد و هر سخنی را بدون مدرک قبول نکند. این، همان «تفقّه» و بصیرتی است که رهبر معظم انقلاب دائماً بر آن تکیه میکنند.
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
#مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #دستوراتی_عملی مکتب تربیتی علامه طباطبایی(ره)
(#یقظه)
📝 #نشانههای_غفلت
3️⃣ عدم امید به ملاقات خدا
🔻آیه 7 سوره یونس، فصل الخطاب بوده و ملاک غفلت را اینگونه بیان میدارد: {إِنَّ الَّذينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا وَ رَضُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ اطْمَأَنُّوا بِها وَ الَّذينَ هُمْ عَنْ آياتِنا غافِلُونَ}؛ یعنی ملاک خواب نبودن، این است که انسان خداوند را در همین دنیا بتواند ملاقات کند و به پوسته دنیا اکتفا نکرده و به آن آرامش نیابد.
انسان نباید این طور باشد که هر وقت پولدارتر شد، آرامشش بیشتر شود؛ نباید امیدش به پول و مقام باشد، بلکه امید و تکیهگاه انسان، فقط باید خدا باشد.
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
#مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi
📍 #دستوراتی_عملی مکتب تربیتی علامه طباطبایی(ره)
(#یقظه)
📝 #نشانههای_غفلت
4⃣ انس با دنیا
🔻مشکل اصلی سالک این است که از ابتدا مأنوس به دنیا بوده. سالک حتی اگر از ابتدای جوانی عمل به دستورات را آغاز کند، پیش از آن نیز برای مدت طولانی، با عالم دنیا مأنوس بوده است.
◽️نفس انسان به گونهای است که اگر چهل روز با یک مطلبی مأنوس باشد، آن مطلب برایش ملکه میشود. بر این اساس، انسانی که لااقل ده سال، یا پانزده سال با مطالبی مانوس بوده که تماماً مَجاز و عامل ایجاد تعلق برای او بوده است، کنده شدن از آن مطلب، کار بسیار دشواری است.
#مبانی_عملی_اخلاق_توحیدی
#مکتب_تربیتی_علامه_طباطبایی
☑️کانال استاد فیاض بخش
@Jelvehnooralavi