اعوذ بالله من الشیطان الرجیم ✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ «رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْق وَ أَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْق وَ اجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْکَ سُلْطاناً نَصِیراً» عرض سلام و ادب و احترام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات همه‌ی شما عزیزان را به درگاه حق تعالی خواهان و خواستارم.💐 ✍ در ادامه سلسله مباحثمان در بحث رسالت‌های قرآن در حوزه‌ی هدایت‌گری به حوزه‌ی #رسالت_رشدوشکوفایی_عقل رسیدیم که موضوع اول در بحث مقدمه، ❓#چیستی_عقل و واژگان همگون آن هست. ✨ #عقل در برابر جهل قرار دارد و به معنای #منع، #نهی و #امساک یعنی به نظم کشیدن و بازداشتن و #استمساک یعنی باز ایستادن هست. به این معنا که برای مثال شتر را با زانوبند می‌بندند و عَقَلَ لَسانُ یعنی زبانش را کنترل می‌کند. و بازداشت آن به مانند یک دژی هست که معقل گفتند. نیروی عقل نیز آدمی را از کارهای نادرست و ناپسند باز می دارد. و #عاقل به کسی می‌گویند که با مراقبت و محافظت از نفس خودش از سرایت هوا و هوس به آن پیشگیری می‌کند. ✨ به باور برخی لغت پژوهان #ریشه‌ی_عقل به معنای #تشخیص در امور صلاح و خیر و همچنین فساد مادی و معنوی و به دنبال آن پایبند و مقید کردن نفس به آن تشخیص یعنی در واقع فهم و تشخیص چیزی به عقلِ نظری مربوط هست و بازداشتن از آن هم کار عقلِ عملی هست. که عقل به دو قسم تقسیم می‌شود عقل نظری و عقل عملی. پس؛ ✓ #فهم و تشخیص در رابطه با چیزی به #عقل_نظری بر می‌گردد. و ✓ #منع و بازداشتن از آن هم کار #عقل_عملی هست. ✨ به هر حال انسان از نیرو و قوه‌ای برخوردار هست که با آن می‌تواند حقایق عالم را درک کند. و بر دیگر حیوانات و موجودات برتری پیدا بکند. این نیرو و قوه شئون گوناگونی دارد و در فرهنگ وحی افزون بر نام عقل، اسامی دیگری برای این واژه بیان شده است که یکی از این اسامی #تفکر و #تدبر است. ✨ اسم دیگر عقل، #لُب هست. یعنی به معنای مغز و اصل هر چیزی. از این‌رو به عقل و خردی گفته می‌شود که از هر ناخالصی و شائبه‌ای پاک باشد. پس مفهوم لُب، برتر و بالاتر از معنای عقل هست، چنانکه خدای حکیم فهمیدن و ادراک کردن حقایق و متذکر شدن آن را ویژه‌ی اولولالباب یعنی فرزانگان و صاحبان عقول کامل معرفی کرده است و درسوره مبارکه بقره ایه ۲۶۹ می‌فرماید: 💫 «وَ ما یَذَّکَّرُ إِلاّ أُولُوا الأَلْبابِ» جز خردمندان کسی اندرز نگیرد. ✨ همچنین به معنای #قلب هم به کارگیری شده است. نام‌گذاری حقیقت مجردِ آدمی به قلب از این‌رو است که انسان در مقابل آرا و اندیشه‌ها و افکار به سرعت از خودش واکنش نشان می‌دهد و متحول و منقلب می‌شود. قرآن کریم با نسبت دادن فهم و عدم فهم انسان به قلب در سوره مبارکه حج آیه ۴۶ می‌فرماید: 💫 «آیا آنان روی زمین سیر نکردند تا دل‌هایی بیابند که به وسیله‌ی آن بیاندیشند؟!». پس مراد از قلب در این گونه آیات👆 نیز نیروی عقل هست. ✨ واژه‌ی دیگری که مترادف با عقل به کار برده می‌شود. نُهی هست جمع نُهیه یعنی از ماده (ن ه ی) به معنای عقل آمده است. نام‌گذاری عقل به نهیه از آن رو هست که صاحب خود یا دیگران را از کارهای ناپسند باز می‌دارد از این رو به خردورزان #اولی‌النُّهی گفته می‌شود. خدای سبحان در این باره می‌فرماید: 💫 «آیا برای هدایت آنان کافی نیست که بسیاری از نسل‌های پیشین را هلاک ساختیم و ایشان در مسکن‌های ویران شده آنان راه می‌روند. بی شک برای این‌ها نشانه‌های روشنی برای خردمندان هست». ✨ واژه‌ی بعدی که برای عقل به کار برده می‌شود #حِجر هست. اصلِ آن به معنای ایجاد کردن دورِ چیزی برای نزدیک نشدن به آن به کار می‌رود. چنانچه در گذشته مردم برای سنگ‌چین کردن اطرف زمین دیگران را از تصرف در آن منع می‌کردند و سپس خودشان به آباد کردن آن مشغول می‌شدند. قرآن مجید هم عقل را حجر و صاحب خرد را #ذی‌حجر نامیده است. در سوره مبارکه فجر آیه ۵ می فرماید: 💫 «هَلْ فِی ذلِکَ قَسَمٌ لِذِی حِجْر» «آیا این سوگندها برای یک خردمند کافی نیست؟!». ⬅️ پس در واقع نیروی عقل انسان را از امور ناپسند منع می‌کند. برای آنکه هرچه گفتیم و شنیدید بخاطر خدا و برای خدا باشد صلواتی ختم بفرمایید 🌹اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمِّد وَ آلِ مُحَمِّد وَ عَجٌِل فَرَجَهُم🌹 عزتمند باشید عابدزاده 🦋 امور تعلیم و تربیت گروه علمی مبین🌷

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم ✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ «اَلحَمدُلِلّهِ رَبِّ العَالَمِینَ وَ العَاقِبَةُ لِلْمُتَقیِنَ» عرض سلام و ادب و احترام دارم و آرزوی قبولی طاعات و عبادات همه شما عزیزان به درگاه احدیت ✍ بحث امروز: راهکار سوم، #تفکر_و_تدبر ✨باید عرض بکنیم انسان یک موجود متفکر است که کارهای خودش را بر اساس ادراک‌های خودش انجام می‌دهد. و تفکر این انسان او را در تنظیم کارش هدایت و راهنمایی می‌کند و بسیار موثر است. به گونه‌ای که نه می‌شود تفکر را از انسان گرفت که نیاندیشد و نه می‌شود کوشش و تلاش را از او سلب کرد که تبدیل به یک موجودی ایستا و بی فعالیت شود. ✨قرآن مجید خردمندان و اندیشمندانِ #حقیقی را کسانی معرفی می‌کند که در نشانه‌های الهی #تفکر می‌کنند. بر پایه‌ آیات قرآن کریم هم خدای سبحان، قرآن را برای #تدبر نازل و مردم را برای آن تشویق کرده است و آن را تکلیف مهم الهی قرار داده است. چنانچه در سوره سوره مبارکه ص/آیه۲۹ می‌فرماید: 💫 «این کتابی است که ما بسوی تو نازلش کردیم تا در آیات آن تدبر کنید در نتیجه خردمندان متذکر شوند» ✨طبق این آیه👆بعضی از متفکران بهره علمی و برخی از آن‌ها بهره‌ی عقلی می‌برند و خردورزان با تدبر در قرآن فطریات فراموش شده خود را به خوبی به یاد می‌آورند و قرآن نسبت به آن‌ها تذکره و یادآوری کننده گم شده‌ای است که فطرت نیز آن را می‌طلبد. بر این اساس، تفکر و تدبر از عوامل شکوفایی رشد عقل به شمار می‌آید. ✨قرآن نیز کتاب علم تفکر است و انسان‌ها را نیز همواره به تفکر و تدبر و تأمل در آیات خودش فرا می‌خواند تا به حقیقت آنها را هدایت بکند. ✨امام علی علیه‌السلام هم درباره‌ی رشد و کمال عقل و خرد به وسیله‌ی عقل و اندیشه می‌فرماید: 💫«فکر روشنگر عقل است، کسی که فکر ندارد از بینش و خرد بهره‌ای ندارد» ✍ و اما رسالت مهم قرآن در حوزه هدایت‌گری بحث #اعتلا_و_ارتقای_فرهنگی هست. ✨#علم_و_معرفت عامل گذر از مرز حیوانیت و ورود به وادی انسانیت است. قرآن کریم در طلیعه‌ی وحی بر حضرت رسول اکرم(ص) در سوره عبس/آیات ۱تا۵ می‌فرماید: از فضیلت دانش و خواندن کتاب و نگارش سخن به میان می‌آورد. ✨ در این آیات خدای سبحان عظمت علم را همتای اصل هستی انسان می‌داند و ردیف نام آفریدن انسان جریان تعلیم بازگو می‌کند. ترغیب به قلم در سوره قلم/آیه۱ ترکیب به قلم و خواندن مکتوب در آغاز وحی بیانگر اهمیت دانش و فرهنگ است چرا که بارزترین نشان فرهنگ در هر جامعه‌ای بهره‌مندی از قلم و دانش معقول و است از این‌رو قرآن مجید می‌فرماید: ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ 💫«چنین قلمی را ستوده و به قلم و نوشتن آن سوگند یاد می‌کند» ✨ موضوع فرهنگ یک موضوع پیچیده‌ای از آداب و رسوم و هنر و شیوه زندگی است که در طی تجربه تاریخی شکل می‌گیرد و قابل انتقال به نسل‌های بعدی هست. ✨ به هر حال باید اشاره بکنیم که فرهنگ با معرفت و آگاهی پیوند بسیار نزدیکی را دارد و به معنای مجموعه‌ای از آگاهی‌ها، باورها، اخلاق، هنر، آداب و رسوم و هرگونه توانایی هست که انسان‌ها به جهت عضویت در جامعه کسب می‌کنند و بر مبنای آن زندگی فردی و اجتماعی خودشان را تداوم می‌بخشند. فرهنگ به این معنا اساس سعادت و پایه‌ی پویایی جامعه است. ✨ از نگاه اسلام فرهنگ، جداکننده حیات انسانی و حیوانی هست. زیرا تجلی این توانایی‌هاست که حیات فردی و زندگی اجتماعی انسان‌ها را شکوفا می‌کند و فقدان این توانایی ها رکود و انحطاط را در جامعه در پی دارد. چنانچه قرآن مجید می‌فرماید: 💫 «برخی انسان‌ها دل‌هایی دارند که با آن فهم نمی‌کنند، چشم‌هایی دارند که با آن نمی‌بینند، گوش‌هایی را دارند که با آن نمی‌شنوند. ایشان چون چارپایانند». سوره اعراف آیه۱۷۹ اشاره شده است. بلکه آنها گمراه‌تر هم هستند. ✨ یعنی زندگی کسانی که برای رشد و تعالی خود از ابزار معرفتی و فرهنگی بهره نمی‌برند با حیات حیوانات چندان تمایزی ندارد. بلکه غفلت از این توانایی‌ها انسان و جامعه انسانی را به پرتگاه سقوط نزدیک می‌کند. ✨ فرهنگ و توانایی های فکری منحصر به انسان‌هاست و مایه امتیاز وی بر حیوانات هست. چرا که ➖ همه اهتمام حیوانات در #رفاه جمع شده است ولی همه‌ی تلاش‌های انسان‌ها در جهت رشد و #تکاملات_معنوی بیان شده است. ➖ رفتار حیوانات #غریزی و ثابت هست یعنی رشد نیست و رفتار انسان‌ها #عقلی و متحول و دارای تصور است. ✨ بی‌شک عامل اصلی تعالی حیات بشری توجه به مقام انسانی است از این‌رو #اصالت_فرهنگ در جامعه به معنای پویایی جامعه و پویایی جامعه نیز مرهون پویایی فرهنگ هست. و مرگ جامعه نیز وابسته به مرگ فرهنگ آن است. برای آنکه هرچه گفتیم و شنیدید بخاطر خدا و برای خدا باشد صلواتی ختم بفرمایید 🌹اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمِّد وَ آلِ مُحَمِّد وَ عَجٌِل فَرَجَهُم🌹 عزتمند باشید عابدزاده 🦋 امور تعلیم و تربیت گروه علمی مبین🌷