📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره 📆 جلسه: 141 🔖 آیات: ۵۰ تا ۵۳ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی ✅ آیه ۵۰ سوره مبارکه بقره: «واذ فرقنا بکم البحر فانجیناکم واغرقنا آل فرعون وانتم تنظرون» و (به خاطر بیاورید) هنگامی را که دریا را برای شما شکافتیم؛ و شما را نجات دادیم؛ و فرعونیان را غرق ساختیم؛ در حالی که شما تماشا می‌کردید. ✅آیه ۵۱ سوره بقره: «واذ واعدنا موسی اربعین لیلة ثم اتخذتم العجل من بعده وانتم ظالمون» و (به یاد آورید) هنگامی را که با موسی چهل شب وعده گذاردیم؛ (و او، برای گرفتن فرمانهای الهی، به میعادگاه آمد؛) سپس شما گوساله را بعد از او (معبود خود) انتخاب نمودید؛ در حالی که ستمکار بودید. ✅ آیه ۵۲ بقره: «ثم عفونا عنکم من بعد ذلک لعلکم تشکرون» سپس شما را بعد از آن بخشیدیم؛ شاید شکر (این نعمت عفو را) بجا آورید. ✅ آیه ۵۳ بقره: «واذ آتینا موسی الکتاب والفرقان لعلکم تهتدون» و (نیز به خاطر آورید) هنگامی را که به موسی، کتاب و وسیله تشخیص (حق از باطل) را دادیم؛ تا هدایت شوید. 🔹🔹🔹🔹 1⃣خدا کسی را که دینی غیر از دین خدا را از طریق #تحمیل یا #فریب بر مردم غالب کند اصلا نمیبخشد و هم در دنیا و هم در آخرت به بدترین وضعیت عذاب میکند. 2⃣پس فرقی بین فرعون و سامری و آل آنها (تابعان آنها) نیست. #آل یعنی کسانی که به دیگری رجوع میکنند پس آل فرعون یعنی کسانی که در کفر به فرعون رجوع میکنند. 3⃣طبق آیات قرآن، مردم، ماده خام و #هیزم جهنمند اما فرعون، #وقود جهنم است یعنی ماده آتشزای جهنم که هم خود مشتعل است و دیگری را مشتعل میکند و آتش میزند. #حجاره و سنگ آتش هم بتهایی هستند که پرستش شده اند. 4⃣خدا از توده مردم با توبه و کمی تنبیه میگذرد اما از فرعون، سامری، آل فرعونها و سنگهای آتش جهنم(بتها) نمیگذرد. 5⃣خدا گوید از #حس کمی بالاتر بیایید و معجزه را با #عقل اثبات کنید تا کسی نتواند آنرا رد کند یا شبیه معجزه را بر شما غالب کند. 6⃣انسان باید ابتدا «فرق ماهوی» معجزه با دیگر علوم غریبه مانند سحر چیست؟ حالا باید «مصداقها» را مشخص کرد که کدامشان معجزه و کدام سحر است؟ سپس باید تحلیل عقلی کرد که چه «ارتباطی» بین معجزه و صدق دعوای نبوت وجود دارد. اگر این سه مرحله بصورت پشت سر هم پاسخ داده شد دیگر به #حس متکی نیست بلکه به #عقل متکی بوده و دیگر سامری ها نمیتوانند انسانها را با حس منحرف کنند، دیگر موسی و سامری تاثیر مشابه بر انسانها نخواهند گذاشت. 7⃣اتخاذ عجل، به معنای «مجسمه سازی» نیست زیرا آنرا برخی فقها حرام و برخی مکروه دانسته اند. معنای اخذ عجل (گوساله طلایی)، #پرستش آن است. 8⃣سپس میفرماید از بنی اسراییل گذشتیم و پرستش گوساله که در دستشان مانده و به نتیجه نرسیده بود را بخشیدیم(و لمّا سقط فی ایدیهم) 9⃣در آیه ۸۸ به بعد سوره طه آمده که برخی اطرافیان سامری به بنی اسراییل گفتند این گوساله خدای شماست(فقالوا هذا الهکم و اله موسی). اینها همان #آل_سامری هستند. خداوند اینها را نیز همانند آل فرعون نمیبخشد. 0⃣1⃣بنی اسراییل سالیان سال «گوساله و گاو» را در #مصر میپرستیدند و با آن آشنا بودند. سامری نیز از همین فرصت استفاده کرد و گوساله ای ساخت. خدا گفت این گوساله که نفع و ضرری نمیرساند پس چرا پرستشش میکنند؟این یک استدلال است. اگر بتها یا فرعون قدرتی داشتند جلوی نابودی خود توسط خدا را میگرفتند. 1⃣1⃣موسی به سامری گفت چرا اینکار را کردی؟ گفت #نفس_مسوله مرا گول زد و باطل را برایم شبیه حق کرد. 2⃣1⃣عذاب #سامری این بود که اولا تا زنده است منزوی خواهی بود حال یا از روی بیماری وی و ترس از وی است یا ترس او از دیگران. عذاب دیگرت هم در آخرت است. 3⃣1⃣عذاب گوساله این بود که خدا به سامری گفت ببین با گوساله چه میکنیم و میسوزانیم و خاکسترش را نیز به #دریا میریزیم تا اثری از آن نماند. فرعون را نیز همینطور به دریا انداختیم تا اثری از آن نماند. 4⃣1⃣به سامری فرمود: تو #هوا_و_هوس خود را که شبیه گوساله شده بود میپرستیدی زیرا قرآن گوید پرستش غیر از خدا در اصل پرستش هوای خود است. 5⃣1⃣خدا به دریا فرمود که جسد فرعون را همان حوالی نگه دار و از منظر مردم دور نکن تا آن جسد را مرتبا ببینند و درس بگیرند. 6⃣1⃣عذاب #آل_سامری، همانند عذاب آل فرعون بودند. آل سامری با مردم عادی فرق میکردند و خودشان دعوت کننده به پرستش این گوساله طلایی بودند لذا عذابی دردناکتر از مردم عادی پیدا کردند. 7⃣1⃣حضرت صادق فرمود: (اعرف الحق، تعرف اهله) یعنی ابتدا #حق را بشناسید و «افراد» را با آن بسنجید نه اینکه دینتان را از افراد بگیرید و اگر افراد فاسد شدند یا اشخاص دیگر حرف دیگری زدند شما هم دینتان را از دست بدهید. ┏━━━━━━━━🌺🍃━┓ @KhatmeNoor #کانال_قرائات_تجوید_حفظ_تفسیر ┗━━🍃🌺━━━━━━━┛