💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات سوره بقره ( آیات 151 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 كَما أَرْسَلْنا فِيكُمْ رَسُولًا مِنْكُمْ يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آياتِنا وَ يُزَكِّيكُمْ وَ يُعَلِّمُكُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ يُعَلِّمُكُمْ ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ《151》
🍃🌷 همانگونه (كه براى هدايت شما) رسولى در ميان شما از نوع خودتان فرستاديم تا آيات ما را بر شما بخواند و شمارا تزكيه كند و كتاب و حكمت بياموزد و آنچه نمىتوانستيد بدانيد، به شما ياد دهد.
✅✅ نکته ها
🔷 كلمه «تلاوت» از واژه «تِلو» به معناى پى درپى است و به خواندنى كه پى درپى، با نظم صحيح و مناسب وبرخوردار از نوعى قداست باشد، اطلاق مى شود. كلمهى «تزكيه» به معناى رشد و نمو و پاك كردن است. تعليم كتاب، آموختن آيات و احكام آسمانى است و تعليم حكمت، دادن تفكّر و بينش صحيح است.
🔷بعثت پيامبر اسلام، نتيجه استجابت دعاى حضرت ابراهيم است كه از خداوند خواست:
«وَ ابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِكَ ...» «1»
✨خدايا! در ميانشان پيامبرى مبعوث كن✨
📖 «1». بقره، 129.
📚 جلد 1 - صفحه 233
🔷كه آيات ترا بر آنان بخواند. پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله) نيز مىفرمود: «انا دعوة ابى ابراهيم» من همان استجابت دعاى پدرم ابراهيم هستم.
🔰🔰پیام ها
🔶1- رهبرى موفق است كه از خود مردم، در ميان مردم و هم زبان مردم باشد.
«أَرْسَلْنا فِيكُمْ رَسُولًا مِنْكُمْ»
🔶2- تزكيه بر تعليم مقدّم است. «يُزَكِّيكُمْ وَ يُعَلِّمُكُمُ»
🔶3- آموزش دين، محور اصلى است و آموزشهاى ديگر، در مراحل بعد از آن است. ابتدا «يُعَلِّمُكُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ» وپس از آن «يُعَلِّمُكُمْ ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ»
🔶4- انسان براى شناخت بسيارى از حقايق، نيازمند وحى است. بجاى «ما لا تَعْلَمُونَ*» فرمود: «ما لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ» تا يادآور شود كه اگر انبيا نبودند، انسان براى آگاهى از امورى همچون آيندهى خود و جهان، راه به جايى نداشت.
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیرنور
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات سوره بقره ( آیات 152 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَ اشْكُرُوا لِي وَ لا تَكْفُرُونِ «152»
🍃🌷 پس مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم، و براى من شكر كنيد و كفران نورزيد.
✅✅نکته ها
🔷 خداوند در برخى آيات مىفرمايد: «اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ» «1» نعمتهاى مرا ياد كنيد. ولى در اين آيه مىفرمايد: «فَاذْكُرُونِي» ياد خود من باشيد. و اين بخاطر درجات شناخت و معرفت مردم است. بگذريم كه ياد خداوند، زمينهساز شكر است و لذا بر شكر مقدّم شده است. اين آيه، نشانگر نهايت لطف خداوند به بنده است. انسانى كه جهل، فقر، فنا و حقارت، از ويژگىهاى اوست، چقدر مورد لطف قرار گرفته كه خداوندِ عليم، غنى، باقى و عزيز به او مىگويد: مرا ياد كن تا ترا ياد كنم. مگر ياد كردن ما چه ارزشى دارد؟ مگر نه اين است كه ياد كردن ما نيز خود توفيقى از سوى اوست؟
📖«1». بقره، 40.
📚جلد 1 - صفحه 234
🔷 ياد كردن خدا تنها با زبان نيست، با دل و جان بايد خدا را ياد كرد. ياد خدا هنگام گناه و دست كشيدن از آن، ياد واقعى است. و شايد بهترين نوع ياد كردن خداوند، نماز است كه فرمود: «أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِي» «1»
🔷 با اينكه شكر، يكى از مصاديق ذكر خداست، ولى نام آن جداگانه در كنار ذكر آمده و اين نشانهى اهميّت شكر، به عنوان مصداق بارز ذكر است.
🔷 خداوند، با انسان داد وستد مىكند و هيچكارى از انسان را بىبهره نمىگذارد: «فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ»، «أَوْفُوا بِعَهْدِي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ» «2»، «فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ» «3»
💠 امام باقر عليه السلام در ذيل اين آيه، يكى از مصاديق ذكر خدا را، تسبيحات حضرت زهرا شمردند كه 34 مرتبه الله اكبر، 33 مرتبه الحمد لله و 33 مرتبه سبحانالله مىباشد. «4»
⭕️ موانع ذكر خداوند:
1⃣ الف: شيطان. «فَأَنْساهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ» «5» شيطان، آنها را از ياد خدا غافل كرد.
2⃣ ب: تكاثر و رقابتها. «أَلْهاكُمُ التَّكاثُرُ» «6» شما را افزونخواهى، سرگرم ساخت.
3⃣ ج: آرزوها و خيال. «وَ يُلْهِهِمُ الْأَمَلُ» «7» آرزو، آنها را سرگرم نمود.
❇️ اثرات ياد خدا:
🔆 ياد نعمتهاى او، رمز معرفت و شكر اوست. ياد قدرت بى پايان او، رمز توكّل به اوست. ياد علم و آگاهى او، رمز حيا و تقواى ماست. ياد الطاف او، رمز محبّت به اوست. ياد عدالت او، رمز خوف از اوست. ياد امدادهاى او، رمز اميد و رجاست.
📖«1». طه، 14.
📖«2». بقره، 40.
📖«3». مجادله، 11.
📚 «4». تفسير نورالثقلين، ج 1 ص 140.
📖«5». مجادله، 19.
📖«6». تكاثر، 1.
📖«7». حجر، 3.
📚 جلد 1 - صفحه 235
🔰🔰پیام ها
🔶 1- خداوند، به انسان شخصيّت مىبخشد ومقام انسان را تا جايى بالا مىبرد كه مىفرمايد: تو ياد من باش، تا من هم ياد تو باشم. «فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ»
🔶 2- ذكر خدا و نعمتهاى او، زمينهى شكر و سپاس است. چنانكه غفلت از ياد خدا، مايهى كفران است. «فَاذْكُرُونِي، اشْكُرُوا لِي وَ لا تَكْفُرُونِ»
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیرنور
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات سوره بقره ( آیات 153 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ
🍃🌷 اى كسانى كه ايمان آوردهايد! (در برابر حوادث سخت زندگى،) از صبر و نماز كمك بگيريد، همانا خداوند با صابران است.
✅✅نکته ها
🔷مشابه اين كلام الهى را در همين سوره «1» خوانديم كه خداوند به بنىاسرائيل مىفرمود: در برابر ناملايمات و سختىها، از صبر و نماز كمك بگيريد. در اين آيه نيز به مسلمانان دستور داده مىشود تا در برابر حوادث سخت زندگى، از صبر و نماز يارى بجويند. آرى، دردهاى يكسان، داروى يكسان لازم دارد.
🔷 اصولًا انسانِ محدود، در ميان مشكلات متعدّد و حوادث ناگوار، اگر متصل به قدرت نامحدود الهى نباشد، متلاشى ومنكوب مىشود. و انسانِ مرتبط با خداوند، در حوادث و سختىها، خود را نمىبازد و براى او حوادث، بزرگ نمىنمايد. كسى كه نماز را با حضور قلب و با توجّه مىخواند، به معراج مىرود. هرچه پرواز معنوى او بيشتر باشد و بالاتر رود، دنيا و مشكلات آن و حتّى خوشىهاى آن كوچكتر مىشود.
🔷 انسان، يا در نعمت بسر مىبرد كه بايد به آيه قبل عمل كند؛ «فَاذْكُرُونِي، اشْكُرُوا لِي» و يا در سختى بسر مىبرد كه بايد به اين آيه عمل كند؛ «اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ»
🔷خداوند مىفرمايد:
خدا با صابران است و نمىفرمايد: با نمازگزاران است. زيرا نماز نيز نياز به صبر و پايدارى دارد. «1»
📖«1». بقره، 45.
📚جلد 1 - صفحه 236
🔷 در روايات مىخوانيم: هرگاه كار سختى براى حضرت على عليه السلام پيش مىآمد حضرت دو ركعت نماز مىخواند. «2» اين سيره را بوعلى سينا نيز عمل مىكرد.
❇️ صبر، مادر همه كمالات است؛
✨صبر در جنگ، مايه شجاعت است.
✨صبر در برابر گناه، وسيله تقواست.
✨صبر از دنيا، نشانه زهد است.
✨صبر در شهوت، سبب عفّت است.
✨صبر در عبادت، موجب طاعت،
✨و صبر در شبهات، مايهى وَرع است. «3»
🔰🔰 پیام ها
🔶1- ايمان اگر همراه با عمل و توكّل وصبر و عبادت باشد، كاربرد بيشترى خواهد داشت. «4» «الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ ...»
🔶2- نماز اهرم است، بار نيست. «اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»
🔶3- صبر ونماز، وسيله جلب حمايتهاى الهى هستند. «اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ»
🔶4- اگرچه خداوند با هركس ودر هر جايى حضور دارد؛ «هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ ما كُنْتُمْ» «5» و لكن همراهى خدا با صابران، معناى خاصّى دارد و آن لطف، محبّت و يارى رسانى خداوند به صابران است. «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ»
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیرنور
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات سوره بقره ( آیات 154 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْياءٌ وَ لكِنْ لا تَشْعُرُونَ «154»
🍃🌹 و به آنها كه در راه خدا كشته مىشوند مرده نگوئيد، بلكه آنان زندهاند، ولى شما نمىفهميد.
✅✅نکته ها
🔷 در جنگ بدر، چهارده نفر از مسلمانان به شهادت رسيدند كه شش نفر آنها از مهاجران و هشت نفر از انصار بودند. برخى از مردم مىگفتند: فلانى مُرد. اين آيه نازل شد و آنان را از اين تفكّر نهى كرد. «1»
🔷 شهدا، نه تنها نامشان يا آثار كارهايشان زنده و باقى است، بلكه يك زندگى واقعى برزخى دارند. زندگىاى كه در آن رزق و شادى و بشارت است، زندگى در جوار رحمت خدا كه در آن حزن وترس وجود ندارد.
🔴مشخّصات اين زندگى، در تفسير آيات 168 تا 170 سوره آلعمران خواهد آمد. ان شاءاللّه.🔴
🔷شهادت در راه خدا، شامل كشته شدن در ميدان نبرد، ترور و سوءقصد دشمنان، كشته شدن مؤمنان در دفاع از جان و ناموس و مال، در هر مكان و زمان مىشود.
🔰🔰پیام ها
🔶 1- نگرشهاى محدود مادّى را بايد با ايمان به خدا و گفتههاى او تكميل و تصحيح كرد. «لا تَقُولُوا»
🔶2- تكاليف سخت، نياز به پشتوانه اعتقادى و جبران خسارتها دارد. آرى، كسى كه بداند زنده است، به شهادت رو مىكند. «لا تَقُولُوا ... أَمْواتٌ بَلْ أَحْياءٌ»
🔶3- شهادت، زمانى ارزش دارد كه در راه خدا باشد. «فِي سَبِيلِ اللَّهِ»
🔶4- پيكار در راه دين، از ارزشهاى والا در پيشگاه خداوند است. «يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ»
🔶5- روح، بعد از مرگ باقى است، هرچند جسم و بدن متلاشى شود. «أَحْياءٌ»*
🔶6- سرچشمه بسيارى از تحليلها، ناآگاهى از واقعيّات است. «لا تَقُولُوا، لا تَشْعُرُونَ»
📚«1». تفسير مجمعالبيان.
📚تفسير نور(10جلدى)، ج1،
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات سوره بقره ( آیات155 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ «155»
🍃🌺 وقطعاً شما را با چيزى از ترس، گرسنگى، زيان مالى وجانى وكمبود محصولات، آزمايش مىكنيم وصابران (در اين حوادث وبلاها را) بشارت بده.
✅✅نکته ها
🔷 خداوند متعال، همهى انسانها را آزمايش مىكند، امّا آزمايش و امتحان همه يكسان نيست. تمام جهان، صحنه آزمايش و تمام مردم حتّى پيامبران نيز مورد امتحان قرار مىگيرند. بايد بدانيم كه آزمايشهاى خداوند براى رفع ابهام نيست، بلكه براى شكوفايى استعدادها و پرورش انسانها است.
🔷وسايل آزمايش الهى نيز تمام حوادث تلخ و شيرين و از جمله ترس و گرسنگى، زيان مالى و جانى و كمبود محصولات است. ترس از دشمن، محاصرهى اقتصادى، جنگ و جهاد و اعزام فرزندان و عزيزان به ميدانهاى نبرد، از جمله امتحانات است.
🔷 براى پيروزى در آزمايشِ خوف از دشمن، نياز به توكّل و ياد خداوند است و براى مبارزه با كمبودها، نياز به صبر و پايدارى است كه در دو آيهى قبل راه نشان داده شده است. «وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»
🔻لازم نيست همهى مردم با همهى مسائل آزمايش شوند، بلكه ممكن است:
✔️الف: هركس با چيزى آزمايش شود.
✔️ب: فردى در آزمايشى روسفيد باشد، ولى در امتحان ديگرى رسوايى به بارآورد.
✔️ج: ممكن است آزمايش فردى، وسيلهى آزمايش ديگران نيز باشد.
⚡️ گاهى كم شدن مال و محصولات يا پيدا شدن خوف و ترس و ساير مشكلات، به خاطر آزمايش الهى است، ولى در بعضى اوقات، اين امور كيفر اعمال خود انسانهاست.⚡️
🔷انسانها گاهى مرتكب بعضى گناهان مىشوند كه خداوند آنهارا به برخى گرفتارىها مبتلا مىكند.
💠 حضرت على عليه السلام مىفرمايد: 💢 «ان الله يبتلى عباده عند الاعمال السيئة بنقص الثمرات و حبس البركات و اغلاق خزائن الخيرات ليتوب تائب ويتذكّر متذكّر» «1»
🍃همانا خداوند، بندگان خود را به خاطر اعمال فاسدشان، به كمبود محصول و حبس بركت و بسته شدن منابع خير، گرفتار مىكند تا شايد متذكّر شوند و توبه نمايند.
🔅جلد 1 - صفحه 239
‼️البتّه همين تنبّه نيز آزمايش است، همانگونه كه بر اثر ايمان نعمتى مىدهد كه وسيله آزمايشى است؛ «لَأَسْقَيْناهُمْ ماءً غَدَقاً لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ» «2»
همانا آبى گوارا به آنان نوشانديم تا ايشان را آزمايش كنيم.
🔻خداوند چندين عنايت به صابران نموده است از جمله:
✔️1- محبّت. «وَ اللَّهُ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ» «3»
✔️2- نصرت. «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ» «4»
✔️3- بهشت. «يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِما صَبَرُوا» «5»
✔️4- پاداش بىحساب. «إِنَّما يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسابٍ» «6»
✔️5- بشارت. «بَشِّرِ الصَّابِرِينَ»
🔻راه پيروزى در آزمايشهاى الهى چند چيز است:
✔️الف: صبر و مقاومت.
✔️ب: توجّه به گذرا بودن حوادث و مشكلات.
✔️ج: توجّه به تاريخ گذشتگان كه چگونه مشكلات را پشت سر گذاردهاند.
✔️د: توجّه به اينكه همه مشكلات ما در منظر و ديد خداست و همه چيز حساب دارد. امام حسين عليه السلام وقتى فرزندش روى دستانش تير خورد و شهيد شد، فرمود: «هون على ما نزل بى انه بعين الله» «7» اين حادثه سخت، چون خدا مىبيند برايم آسان مىنمايد.
📚«1». نهجالبلاغه، خطبه 143.
📖«2». جنّ، 16.
📖«3». آلعمران، 146.
📖«4». بقره، 153.
📖«5». فرقان، 75.
📖«6». زمر، 10.
📚«7». بحار، ج 45، ص 46.
📚جلد 1 - صفحه 240
🔰🔰پیام ها
🔶 1- آزمايش و امتحان يك برنامه و سنّت حتمى الهى است. «وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ»
🔶2- ناگوارىها، سبب مقاومت ورشد است. بسيارى از صفات انسان از قبيل صبر، رضا، تسليم، قناعت، زهد، تقوا، حلم و ايثار، در سايهى برخورد با تنگدستىها است. «وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ»
🔶3- مورد بشارت، در آيه بيان نشده است به خاطر همين شامل انواع بشارتهاى الهى مىباشد.
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات سوره بقره ( آیات156 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 الَّذِينَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ «156»
🍃🌺 (صابران) كسانى هستند كه هرگاه مصيبتى به آنها رسد، مىگويند: ما از آنِ خدا هستيم و به سوى او باز مىگرديم.
✅✅نکته ها
🔷صابران، به جاى خود باختگى وپناهندگى به ديگران، تنها به خدا پناه مىبرند. زيرا از ديد آنها، تمام جهان كلاس درس و ميدان آزمايش است كه بايد در آن رشد كنيم. دنيا جاى ماندن نيست، خوابگاه و عشرت كده نيست و شدايد و سختىهاى آن نيز نشانهى بىمهرى خداوند نيست. ناگوارىها براى آن است كه زير پاى ما داغ شود تا تندتر و سريعتر حركت كنيم، بنابراين در تلخىها نيز شيرينى است. زيرا شكوفا شدن استعدادها، كاميابى از پاداشهاى الهى را بدنبال دارد.
🔷 مصيبتهايى كه از طرف اوست، تصرف مالك حقيقى و خداوند در مملوك خود است. اگر انسان بداند كه خداوند حكيم و رحيم است و او نيز بندهاى بوده كه قبلًا هيچ نبوده؛ «لَمْ يَكُ شَيْئاً» «1» و حتّى بعد از مراحلى هم چيز قابل ذكرى نبوده است؛ «لَمْ يَكُنْ شَيْئاً مَذْكُوراً» «2» خواهد پذيرفت كه من بايد در اختيار او باشم. او مرا از جماد به نبات، و از نبات به حيوان و از مرتبهى حيوانيّت به انسانيّت سوق داده و اين حوادث را براى رشد و ارتقاى من قرار داده است. همانگونه كه ما دانهى گندم را زير فشار، آرد مىكنيم و بعد نيز در آتش تنور، تبديل به نان مىكنيم تا مراحل وجودى او را بالا بريم.
📖«1». مريم، 67.
📖«2». انسان، 1.
📚جلد 1 - صفحه 241
🔷 شعار صابران «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» است.
🔻در حديث مىخوانيم: هرگاه با مصيبتى مواجه شديد، جملهى «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» را بگوييد. «1» گفتن «إِنَّا لِلَّهِ» و ياد خدا به هنگام ناگوارىها، آثار فراوان دارد:
✔️الف: انسان را از كلام كفر آميز و شكايت باز مىدارد.
✔️ب: موجب تسليت و دلدارى و تلقين به انسان است.
✔️ج: مانع وسوسههاى شيطانى است.
✔️د: اظهار عقايد حقّ است.
✔️ه: براى ديگران درس و الگو شدن است.
❇️مردم در برابر مشكلات و مصايب چند دستهاند:
✔️الف: گروهى جيغ و داد مىكنند. «إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً» «2»
✔️ب: گروهى بردبار و صبور هستند. «وَ بَشِّرِ الصَّابِرِينَ»
✔️ج: گروهى علاوه بر صبر، شكرگزارند. «اللهم لك الحمد حمد الشاكرين لك على مصابهم» «3»
🔷اين برخوردها، نشانهى معرفت هر كس نسبت به فلسفهى مصايب و سختىهاست. همان گونه كه كودك، از خوردن پياز تند، بىتابى مىكند و نوجوان تحمّل مىكند، ولى بزرگسال پول مىدهد تا پياز خريده و بخورد.
🔰🔰پیام ها
🔶 1- ريشهى صبر، ايمان به خداوند، معاد واميد به دريافت پاداش است. «الصَّابِرِينَ الَّذِينَ ... قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ»
📚«1». درّالمنثور، ج 1، ص 377.
📖«2». معارج، 20.
🔅«3». فقره آخر زيارت عاشورا.
📚تفسير نور(10جلدى)، ج1، ص: 242
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیرنور
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات سوره بقره ( آیه 157 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 أُولئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ «157»
🍃🌸 آنانند كه برايشان از طرف پروردگارشان، درودها و رحمتهايى است و همانها هدايت يافتگانند.
✅✅نکته ها
🔷 كلمه «صلوات» از واژهى «صلو» به معنى ورود در نعمت ورحمت است، بر خلاف واژهى «صلى» كه به معناى ورود در قهر و غضب است. مانند: «تَصْلى ناراً حامِيَةً» «1»
🔷خداوند بر مؤمنانى كه در مشكلات، صبر و مقاومت كردهاند، خود درود و صلوات مىفرستد؛ «صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ» ولى درباره مؤمنان مرفّه كه زكات اموالشان را مىپردازند، دستور مىدهد پيامبر صلى الله عليه و آله درود بفرستد. «صلّ عليهم» «2»
🔰🔰پیام ها
🔶 1- خداوند، صابران را غرق در رحمت خاصّ خود مىكند. «عَلَيْهِمْ صَلَواتٌ»
🔶2- تشويق صابران از طرف خداوند، به ما مىآموزد كه بايد ايثارگران و صابران و مجاهدان، در جامعه از كرامت واحترام خاصّى برخوردار باشند. «عَلَيْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ ...»
🔶3- تشويق، از شئون ربوبيّت و لازمه تربيت است. «صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ»
🔶4- هدايت صابران، قطعى و مسلّم است. با آنكه در قرآن، هدايت يافتن بسيارى از انسانها، تنها يك آرزو است؛ «لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ»* ولى در مورد صابران، هدايت آنان قطعى تلقّى شده است. «أُولئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ»
🔶5- هدايت، مراحلى دارد. با اينكه گويندگانِ «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» مؤمنان و هدايتشدگان هستند، ولى مرحله بالاتر را بعد از صبر و دريافت صلوات و رحمت الهى كسب مىكنند. «أُولئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ»
📖«1». غاشيه، 4.
📖«2». توبه، 103.
📚تفسير نور(10جلدى)، ج1، ص: 243
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیرنور
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات سوره بقره ( آیات158 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِما وَ مَنْ تَطَوَّعَ خَيْراً فَإِنَّ اللَّهَ شاكِرٌ عَلِيمٌ «158»
🍃🌺 همانا صفا ومروه، از شعائر خداست. پس هر كه حج خانهى خدا ويا عمره به جاى آورد، مانعى ندارد كه بين صفا ومروه طواف كند. و (علاوه بر واجبات،) هر كس داوطلبانه كار خيرى انجام دهد، همانا خداوند سپاسگزار داناست.
✅✅نکته ها
🔷 «شعائر» جمع «شعيرة» به نشانههايى كه براى اعمال خاصّى قرار مىدهند، گفته مىشود و «شعائر الله» علامتهايى است كه خدا براى عبادت قرار داده است. «1»
🔷صفا و مروه نام دو كوه در كنار مسجدالحرام است كه با فاصله تقريبى 428 متر، روبروى يكديگر قرار دارند و امروزه به صورت خيابانى سرپوشيده در آمده است. زائران خانه خدا، وظيفه دارند هفت مرتبه فاصله ميان اين دو كوه را طى كنند. اين كار يادآور خاطرهى هاجر، همسر فداكار حضرت ابراهيم است كه براى پيدا كردن جرعه آبى براى كودك خود اسماعيل، هفت بار فاصله اين دو كوه را با اضطراب و نگرانى و بدون داشتن هيچ گونه ياور و همدمى طى كرد.
🔷امام صادق عليه السلام فرمود: در روى زمين، مكانى بهتر از ميان اين دو كوه وجود ندارد، زيرا هر متكبّرى در آنجا سر برهنه و پابرهنه و كفن پوشيده بدون هيچ امتياز و نشانهاى بايد مسافت بين دو كوه را طى كند، گاهى با دويدن و گاهى با راه رفتن. كوه صفا علاوه بر اينها خاطرههايى از دعوت پيامبر اسلام دارد كه چگونه كفّار مكّه را به توحيد فرامىخواند و آنها گوش نمىدادند. «2»
🔷در عصر جاهليّت، مشركان در بالاى كوه صفا، بتى بنام «اساف» و بر كوه مروه، بت ديگرى بنام «نائله» نصب كرده بودند و به هنگام سعى، آن دو بت را به عنوان تبرّك، با دست مسح مىكردند. مسلمانان به همين جهت از سعى ميان صفا ومروه كراهت داشته وفكر مىكردند
با توجّه به سابقه قرار داشتن بت بر بالاى دو كوه، نبايد سعى كنند.
📚«1». تفسير مجمعالبيان.
📚«2». تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 145.
📚جلد 1 - صفحه 244
🔷 آيه فوق نازل شد كه صفا و مروه از شعائر الهى است و اگر مردم نادان آنها را آلوده كردهاند، دليل بر اين نيست كه مسلمانان آن را رها كنند. «1»
🔷حج وعمره، گاهى در كنار هم، مانند اذان واقامه بجا آورده مىشوند، و گاهى اعمال عمره، جداگانه وبه تنهايى انجام مىشود.
🔷در عمره تمتع پنج عمل واجب است: 1- احرام. 2- طواف. 3- نماز طواف. 4- سعى بين صفا ومروه. 5- كوتاه كردن مو يا ناخن. البته در عمره مفرده، طواف نساء و نماز طواف نساء نيز بر اين پنج عمل اضافه مىشود.
🔷حج علاوه بر اينها، چند عمل ديگر دارد كه در جاى خود بدان اشاره شده است. به هر حال سعى بين صفا و مروه، هم در عمره مطرح است و هم در حج.
🔷ديدن صفا ومروه، حضور در صحنه تاريخ است تا اينكه تصديق به جاى تصور، و عينيّت به جاى ذهنيّت قرار گيرد. در صفا ومروه،
✨كلاس خداشناسى است كه چگونه اراده او اين همه انسان را با آن همه اختلاف، در يك لباس و يك جهت جمع مىكند.
✨كلاس پيامبر شناسى است كه چگونه ابراهيم، آن پيامبر الهى، براى انجام فرمان خداوند، زن و فرزند خويش را در آن بيابان تنها گذاشت.
✨و هم كلاس انسانشناسى است كه مىآموزد چگونه انسان مىتواند در لحظاتى اعمالى را انجام دهد كه تا ابد آثار آن باقى بماند. سعى صفا ومروه، ياد مىدهد اگر همه با هم حركت كنيم، روح الهى را در جامعه خود مىبينيم. سعى صفا ومروه، ياد مىدهد كه بايد تكبّر را به دور انداخته وهمراه ديگران حركت كنيم. سعى صفا و مروه، به ما مىآموزد كه در راه احياى نام خداوند، زن و كودك هم سهم دارند.
#ادامه👇👇
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات سوره بقره ( آیات 159)
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ ما أَنْزَلْنا مِنَ الْبَيِّناتِ وَ الْهُدى مِنْ بَعْدِ ما بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتابِ أُولئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَ يَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ «159»
🍃🌹 كسانى كه آنچه را از دلائل روشن و اسباب هدايت را نازل كردهايم، با آنكه براى مردم در كتاب بيان ساختهايم، كتمان مىكنند، خداوند آنها را لعنت مىكند و همه لعنت كنندگان نيز آنان را لعن مىنمايند.
✅✅نکته ها
🔷 گرچه مورد آيه، دانشمندان يهود و نصارى هستند كه حقايق تورات و انجيل را براى مردم بيان نمىكردند، ولى جملهى «يَكْتُمُونَ» كه دلالت بر استمرار دارد، شامل تمام كتمان كنندگان در طول تاريخ مىشود. چنانكه لعنت پروردگار نيز تا ابد ادامه خواهد داشت.
🔷كتمان حقّ مىتواند صورتهاى مختلفى داشته باشد، گاهى با سكوت و عدم اظهار حقّ، گاهى با توجيه و گاهى با سرگرم كردن مردم به امور جزئى و غافل ساختن آنها از مسائل اصلى است. در مواردى همانند اسرار مؤمنان يا عيوب برادران دينى، كتمان واجب يا مستحبّ است.
🔷 گناه كتمان، بيشتر از جانب علما است. در آيه 187 سورهى آلعمران نيز آمده است كه خداوند از اهل كتاب پيمان گرفت تا حقايق را براى مردم بيان كرده و كتمان نكنند. «وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لا تَكْتُمُونَهُ» در روايات آمده است: روز قيامت به دهان كتمان كنندگان حقّ، لجام زده مىشود.
🔰🔰پیام ها
🔶 1- ظلم فرهنگى، بدترين ظلمهاست كه لعنت خالق و مخلوق را به دنبال دارد.
«يَكْتُمُونَ ... يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَ يَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ»
🔶 2- كتمان، حقّ ممنوع است، چه كتمان معجزات و دلائل حقّانيّت باشد؛ «الْبَيِّناتِ» و چه كتمان رهنمودها و ارشادات. «1» «الْهُدى»
📚 جلد 1 - صفحه 247
🔶 3- كتمان حقّ، بزرگترين گناهان است. چون مانع هدايت مردم و باقى ماندن نسلها در گمراهى است. «يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ»
🔶4- كتمان حقّ، ظلم به دين خدا و حقّ مردم نسبت به هدايت يافتن است. لذا كتمان كنندگان حقّ را، خدا و مردم لعنت مىكنند. «يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَ يَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ»
🔶 5- نفرين و لعنت مردم، مؤثر است و بايد از اهرم نفرت مردم براى نهى از منكر استفاده نمود. «يَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ»
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیرنور
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات سوره بقره ( آیات160 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 إِلَّا الَّذِينَ تابُوا وَ أَصْلَحُوا وَ بَيَّنُوا فَأُولئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَ أَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ «160»
🍃🌸 مگر آنها كه توبه كردند و (اعمال بد خود را با اعمال نيك) اصلاح نمودند و (آنچه را كتمان كرده بودند) آشكار ساختند، كه من (لطف خود را) بر آنان بازمىگردانم، زيرا من توبه پذير مهربانم.
✅✅نکته ها
🔷 براى گناه كتمان، همچون ساير گناهان، راه توبه و بازگشت باز است. امّا توبهى واقعى، با پشيمانى قلبى و اصلاح عمل و بيان موارد كتمان صورت مىگيرد. توبهى كسى كه نماز نخوانده آن است كه نمازهاى خود را قضا كند. توبه كسى كه مال مردم را تلف كرده آن است كه بايد همان مقدار را به صاحبش برگرداند. در اين مورد نيز كسى كه با كتمان حقايق، به دنياى علم، انديشه و نسلها، خيانت كرده، فقط با تبيين حقايق و بازگوئى آنهاست كه مىتواند گذشته را جبران نمايد.
🔷خداوند به شيطان فرمود: «إِنَّ عَلَيْكَ لَعْنَتِي» «2» لعنت من بر تو. و در آيه بعد مىفرمايد: «عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ ...» پس كتمان كنندگان و شيطان، در يك رديف هستند.
📚 «1». تفسير الميزان.
📚 «2». ص، 78.
📚جلد 1 - صفحه 248
🔰🔰پیام ها
🔶1- خداوند، امكان توبه و بازگشت را براى خطاكاران، در هر شرايطى فراهم نموده است. «يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ ... إِلَّا الَّذِينَ تابُوا»
🔶2- كتمان حقايق دينى، فساد است، زيرا به توبه كننده، فرمان اصلاح و جبران داده شده است. «تابُوا وَ أَصْلَحُوا»
🔶3- توبهى هرگناه، متناسب با آن است. توبهى كتمان، بيان حقايق است. «تابُوا ... وَ بَيَّنُوا»
🔶4- چون در مقام تهديد وتوبيخ، لعنت خداوند شامل حال كتمان كنندگان شد، در مقام مهربانى نيز كلمات «انَا» و «توّاب» و «رحيم» بكار رفته تا بگويد: من خودم با مهربانى مخصوصم، به شما باز مىگردم. «يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ ... أَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ»
🔶5- تهديد گنهكار و بشارت نيكوكار، دو ركن اساسى براى تربيت فرد و جامعه است. «يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ ... أَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ»
🔶6- بازگشت لطف خداوند به توبهكنندگان، دائمى، قطعى و همراه با محبّت است.
«أَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَ أَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ»
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیرنور
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات سوره بقره ( آیات161 و 162 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ أُولئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ «161»
🍃🌹 همانا كسانى كه كافر شدند و در حال كفر از دنيا رفتند، لعنت خدا و فرشتگان و مردم، همگى بر آنها خواهد بود.
🕋 خالِدِينَ فِيها لا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذابُ وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ «162»
🍃🌹 (آنان براى) هميشه در آن (لعنت و دورى از رحمت پروردگار) باقى مىمانند، نه از عذابِ آنان كاسته مىشود و نه مهلت داده مىشوند.
📚جلد 1 - صفحه 249
✅✅ نکته ها
🔷 در آيهى قبل بيان شد كه اگر كتمان كنندگان، توبه كرده و حقايق را بيان نمايند، مورد لطف الهى قرار مىگيرند. در اين آيه مىفرمايد: امّا اگر كفّار توبه نكرده و در حال كفر بميرند، باز همان لعنت خداوند و فرشتگان و تمام مردم گريبانگير آنان خواهد بود.
⁉️ سؤال: در آيه، لعنت همهى مردم بر كفّار مطرح شده است، ولى ناگفته پيداست كه بعضى از مردم، خودشان كافر يا دوست كافرند، پس لعنت همه مردم در آيه به چه معنا مىباشد؟
✅ پاسخ: لعنت، در دنيا و آخرت مطرح است. كسانى كه در دنيا دوست كفّار يا خود كافرند، در آخرت لعنت خواهند شد. «كُلَّما دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَها» «1»
🔷 يكى از درخواستها و دعاهاى اولياى خدا، مسلمان مردن است. حضرت يوسف از خداوند مىخواهد كه مسلمان بميرد: «تَوَفَّنِي مُسْلِماً» «2»
حضرت ابراهيم و يعقوب به فرزندان خود سفارش مىكنند كه «فَلا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ» «3» نميريد مگر اينكه مسلمان يعنى تسليم پروردگار باشيد.
🔰🔰پیام ها
🔶1- اصرار بر كفر ودر حال كفر مردن، دورى ابدى انسان را از رحمت الهى بدنبال دارد. «ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ ... عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللَّهِ»
🔶2- آنچه مهم است، پايان عمر انسان است كه آيا با ايمان مىميرد يا بىايمان. «ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ»
📖«1». اعراف، 38.
📖«2». يوسف، 101.
📖«3». بقره، 132.
📚تفسير نور(10جلدى)، ج1، ص: 250
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیرنور
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات سوره بقره ( آیات 163 و164)
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋 وَ إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِيمُ «163»
🍃🌸 و معبود شما خدايى يگانه است، جز او معبودى نيست، بخشندهى مهربان است.
🕋 إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ الْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِما يَنْفَعُ النَّاسَ وَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّماءِ مِنْ ماءٍ فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ بَثَّ فِيها مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَ تَصْرِيفِ الرِّياحِ وَ السَّحابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ «164»
🍃🌸همانا در آفرينش آسمانها و زمين و در پى يكديگر آمدن شب و روز و كشتىهايى كه براى سودرسانى به مردم در دريا در حركتند و آبى كه خداوند از آسمان نازل كرده و با آن زمين مرده را زنده نموده و انواع جنبندگان را در آن گسترده و (همچنين) در تغيير مسير بادها و ابرهايى كه ميان آسمان و زمين معلّقند، براى مردمى كه مىانديشند، نشانههايى گوياست.
✅✅نکته ها
🔷هماهنگى ميان عناصر طبيعت و اجزاى هستى و قوانين حاكم بر آنها، همه نشاندهندهى حاكميّت وقدرت وارادهى خداى يگانه است.
🔷آفرينش آسمانها و توسعهى دائمى آنها «1» كه دست انسان تاكنون فقط به قسمتى از اوّلين آسمان رسيده، و استحكام «2» و طبقات هفتگانه «3» و نظام حاكم «4» و تناسبات و ارتباطات ميان هريك و بىستون بودن «5» و حفاظت آنها «6» و حركات ستارگان در مدارهاى خود وفاصله هريك از آنها، همه نشانههاى قدرت خداوند يكتاى حكيم است.
📖«1». «وَ إِنَّا لَمُوسِعُونَ» ذاريات، 47.
📖«2». «سَبْعاً شِداداً» نبأ، 12.
📖«3». «سَبْعَ سَماواتٍ طِباقاً» ملك، 3.
📖«4». «أَوْحى فِي كُلِّ سَماءٍ أَمْرَها» فصّلت، 12.
📖«5». «بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها» رعد، 2.
📖«6». «سَقْفاً مَحْفُوظاً» انبيا، 32.
📚جلد 1 - صفحه 251
💠 سعدى مىگويد:
🌸 آفرينش، همه تدبير خداوند دل است
🍃 دل ندارد، كه ندارد به خداوند اقرار
🌸 كوه و دريا ودرختان، همه در تسبيح اند
🍃نه همه مستمعى، فهم كند اين اسرار
🌸عقل، حيران شود از خوشه زرين عنب
🍃فهم، عاجز شود از حبّه ياقوت انار
🌸پاك وبىعيب، خدايى كه به تقدير عزيز
🍃ماه وخورشيد، مسخّر كند وليل ونهار
🔷 كلمه «رياح» جمع «ريح» به معناى باد است، ولى در قرآن هر جا كلمه «ريح» آمده همراه قهر و عذاب است، مانند: «ريح صَرصَر» «1» ولى هرجا كلمه «رياح» آمده، همراه باران و لطف الهى است. در حديث مىخوانيم: هرگاه بادى مىوزيد، پيامبر صلى الله عليه و آله مىفرمود: «اللهم اجعلها رياحا و لا تجعلها ريحا» خداوندا! اين باد را رياحِ رحمت قرار ده، نه ريحِ عذاب. «2»
🔰🔰پیام ها
🔶1- شناخت طبيعت، يكى از راههاى خداشناسى است كه شناخت آن، قدرت، حكمت و يكتايى او را در بر دارد. «إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ ... فِي خَلْقِ السَّماواتِ ... لَآياتٍ»
🔶2- خداوند، نظير و شبيه ندارد و مركب از اجزا نيست. «إِلهٌ واحِدٌ»
🔶3- هم طبيعت و هم صنعتِ دست ساختِ انسان، از اوست. «خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ... وَ الْفُلْكِ»
🔶4- هر موجودى در جهان هستى، آيهاى از آيات كتاب خداوند در طبيعت است. «لَآياتٍ»
🌸برگ درختانِ سبز، در نظر هوشيار
🍃هر ورقش دفترى است، معرفت كردگار
🔶5- تنها خردمندان از نگاه در هستى، درس خداشناسى مىگيرند. «إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ ... لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ»
📖«1». حاقّه، 6.
📚«2». تفاسير مجمع البيان و صفوةالتفاسير.
📚تفسير نور(10جلدى)، ج1، ص: 252
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیرنور