#اقوام_وقبایل
#قوم_تاجیک (قسمت اول)
🔖 در قسمت های قبل با جغرافیای طبیعی و انسانی افغانستان و همچنین با مرزها، جمعیت، نژاد و قوم پشتون ها آشنا شدیم؛
تاجیک ها
🔖 تاجیک ها باسابقه ترین قوم یا مردم ساکن در سرزمین افغانستان و از سکنه اصلی و اولیه آن هستند. تاریخ اسکان آن ها در این سرزمین به گذشته های خیلی دور برمی گردد و به احتمال خیلی زیاد ساکنان بومی کشور هستند. تاجیک ها از نژاد آریایی بودند و اجداد آن ها را بعضی از اقوام و گروه های آریایی چون تخاری ها، خوارزمی ها و پیش از آن سغدی ها و باختریان تشکیل می دادند.
به لحاظ موقعیت و تعداد قومی، تاجیک ها دومین گروه قومی افغانستان بعد از پشتون ها محسوب می شوند. آنان در سراسر افغانستان پراکنده اند؛ ولی در کوهستان (شمال کابل)، کابل و اطراف آن، پنجشیر، اطراف آمودریای علیا، بدخشان، هرات، غزنی و غور تمرکز بیشتری دارند. تاجیک ها علاوه بر افغانستان در کشور تاجیکستان، در کشورهای ازبکستان ( به ویژه در سمرقند و بخارا )، چین ( به ویژه در ناحیه سریکول سین کیانگ )، ایران (سیستان، بلوچستان، خراسان، یزد، کرمان و ... )، پاکستان و ... زندگی می کنند و دقیقاً نمی توان محدوده سرزمینی مشخصی را برای آنان تعیین کرد.
پیش از ورود ترکان به آسیای مرکزی، تاجیک ها ساکنان اصلی آسیای مرکزی و شمال افغانستان بودند. بر اثر هجوم اقوام ترک از شمال و تسخیر شدن سرزمین و اراضی آنان، به تدریج به عقب رانده شدند و در مناطق کوهستانی و دسترس ناپذیرتر مانند بدخشان، پامیر و هندوکش ساکن شدند.
ادامه دارد....
کتاب جامعه و فرهنگ افغانستان/ ص ۷۲
#آشنایی_باافغانستان
✅ @Khurasano_sistan
#اقوام_وقبایل
#قوم_تاجیک (قسمت دوم)
🔖 در قسمت های قبل با جغرافیای طبیعی و انسانی افغانستان و همچنین با مرزها، جمعیت، نژاد و قوم پشتون ها و قسمتی درباره قوم تاجیک آشنا شدیم؛
پیشینه قومی تاجیک
🔖 راجع به پیشینه قوم تاجیک و مفهوم لغوی تاجیک که به صورت های تاژیک (مخففآن تژک و تژیک) و تازیک هم ضبط شده است.
اختلاف نظر زیادی وجود دارد. بعضی آن را از ریشه دائیتی می دانند، بعضی ناشی از تاجی به معنای تاجدار و تاجدار می دانند که مردم قدیم تاجیک بر روی کلاه خود نصب می کردند و به معنای تاجدر و تاجدار بوده و بعضی آن را از ریشه لفظ تازی و قبیله طای می دانند که در مورد عربان به کار می رفت. در برهان قاطع آمده است که " تاجک به کسر جیم مخفف تاجیک است و تاجیک غیرعرب را گویند و در اصل به معنی اولاد عرب که در عجم بزرگ شده و برآمده باشد."
بنابراین، تاجیک از تازیک ( Tauzik ) اقتباس شده است. در فرهنگ معین در این مورد آمده است: " آنکه ترک و مغول نباشد... و تاجیک یا تازی (تازیک به معنی عرب) فرق دارد."
صاحب نظران با اتکا به اسناد و دلایل تردیدناپذیر بر این عقیده اند که :" تاجیک قوم غیرعرب و غیرترک را گویند و ایشان از نژاد خالص ایران اند." در اوستا نامی وجود دارد که به احتمال قریب به یقین با واژه تات و تاجیک هم ریشه است و آن نام واژه دائیتیا ( Daitea ) است که رود مقدسی در ایران و ویج به شمار می رود.
استاد محیط طباطبایی می نویسد: " دو لفظ تات و تاژیک یا تاجیک، از هم جدا نبوده اند، بلکه هر دو کلمه ظاهراً از یک اصل چینی گرفته شده اند که تاه با تامی و احیاناً تاغ و توخ یا توخی در تلفظ، ضبط شده است."
پس از تجریه و تحلیل کلمه طخارستان، می بینیم که تخارستان مرکب از دو جزء "استان" و "تحار" و یا "تحور" است که حرف تای آن به دو صورت مفتوح و مضموم معهود دو خط چینی به لفظ تاهیا و توهلو و یا توخلو کیفیت تلفظ بخشیده و در حقیقت توخلو یا تاهیا صورت چینی شده از تخاری است که نام اصلی مردم بومی تخارستان را به یاد می آورد.
ادامه دارد....
📚کتاب جامعه و فرهنگ افغانستان/ ص ۷۷
#آشنایی_باافغانستان
✅ @KHURASANO_SISTAN