🔵چطور یک کارگر اسطبل بی سواد و یاغی شاه ایران شد!
در پاییز ۱۹۲۰/۱۲۹۹ ، فرمانده #انگلیسی تازه ای ، سر لشکر #ادموند_آیرونساید ، وارد ایران شد تا به اوضاع شمال رسیدگی کند.
به گمان او ، بهترین راه این بود که هم بریتانیا و هم روسیه نیروهایشان را از ایران بیرون ببرند ، به این شرط که دولتی در ایران به قدرت برسد که بتواند خودش را سرپا نگاه دارد.
در شمال ایران فقط یک نیروی تقریبا بومی وجود داشت که آیرونساید می توانست بدان امید ببندد : دیویزیون قزاق که در سال ۱۸۷۹ به فرمان تزار روسیه و برای محافظت از شاه ایران تشکیل شده بود.اشکالی که وجود داشت این بود که فرمانده و تعدادی از افسران و درجه داران دیویزیون قزاق روس بودند و دولت روسیه هم سال ها به آن کمک هزینه داده بود.
بعد از انقلاب های روسیه ، کمک هزینه ی آن را دولت بریتانیا می پرداخت.اما در سال ۱۹۲۰ ، فرماندهش ، سرهنگ استاروسلسکی ، سر از فرمان انگلیسی ها پیچید و با این که مخالف بلشویک ها بود ، خواستار حفظ منافع روسیه شد.
آیرونساید بی درنگ ترتیبی داد که استاروسلسکی بر کنار شود.سپس ترتیب برکناری جانشین او را هم داد.
به جای آنها #رضاخان را گذاشت که سرهنگی بود سختگیر و سر سخت.
آیرونساید که می دانست وزارت جنگ بریتانیا قصد دارد تا سال ۱۹۲۱ آخرین نفراتش را هم از ایران خارج کند ، طوری برنامه ریزی کرد که پس از خروج انگلیسی ها رضاخان بر کشور حاکم شود.
در دوازدهم فوریه ۱۹۲۱ ، آیرونساید به رضاخان گفت باقی مانده ی نیروهای انگلیسی در ایران ، اگر او دست به #کودتا زند ، مخالفتی نشان نخواهند داد ، به این شرط که او بپذیرد_ و البته او هم پذیرفت_ که شاه مستمری بگیر انگلیسی ها ، احمد شاه را عزل نکند.
(با این حال رضاخان در سال ۱۹۲۵ با نام رضاشاه پهلوی تاجگذاری کرد و احمدشاه را که در پاریس به سر می برد ، از سلطنت خلع کرد .
در سال ۱۹۳۵ نام کشور را از #پارس به #ایران تغییر داد.)
در پانزدهم فوریه ، آیرونساید به دیدار شاه رفت ، اما نتوانست قانعش کند منصبی عالی به رضاخان بدهد.
در بیست و یکم فوریه ، رضاخان پیشاپیش سه هزار قزاق وارد تهران شد ، قدرت را به دست گرفت و خود را فرمانده کل قوای مسلح کشور خواند.
آیرونساید خبر را که شنید ، گفت :
تا این جا که بد نشد. لابد حالا همه فکر می کنند #نقشه_کودتا را من کشیده ام. به گمانم #حقیقت هم همین باشد.
در واقع #سهم_آیرونساید در این رویدادها کاملا پوشیده بود و پوشیده هم ماند تا اینکه محققی آمریکایی بیش از نیم قرن بعد به جواب رسید و منتشرش کرد.
☜کتاب صلحی که همه صلح ها را بر باد داد ، دیوید فرامکین ، ترجمه حسن افشار ، نشر ماهی تهران ۱۳۹۶ ،صفحه ۴۴۶
✅کانال تاریخ پهلوی👇
https://eitaa.com/joinchat/4153737506C363110af5c