🔶🔷 بزرگداشت حکیم #شیخ_بهائی (یادداشت نخست)
سوم اردیبهشت، در ایران بزرگداشت حکیم شیخ بهاییست که هرسال برگزار میگردد و به عنوان روز معمار شناخته شده است.
🔸شیخ بهایی یکی از بزرگترین فقها و علمای شیعه در قرن یازدهم هجریست که یکی از زعمای شصت و یک گانه شیعیان نیز به شمار میرود.
امامت شیعیان از امام علی علیهالسلام شروع شده و تا امام عصر عجالله ادامه میابد. سپس این نُوّاب خاص اربعه هستند که وظیفه راهنمایی شیعیان را در زمان غیبت صغری با اتصال به امام عصر علیهالسلام بر عهده دارند. زعما اما با نُواب خاص اربعه حضرت متفاوتند. این زعامت در غیبت کبری از شهر قم با "ابن قولوی" آغاز و به صورت زنجیر وار تا امروز طی نزدیک به ۱۲۰۰ سال با ۶۰ زعیم دیگر ادامه داشته است. که این امر مهم امروز بر عهدۀ "امام خامنهای (مد ظل العالی)" میباشد.
"شیخ بهایی" نیز در عصر صفویه و در قرن یازدهم یکی از همین سلسلۀ زعمای شیعه بوده است که راهبری شیعیان را با هدایت خود حضرت ولی عصر علیهالسلام بر عهده داشت. پس از ایشان میتوان از بزرگان دیگری همچون "شیخ انصاری"، "آخوند خراسانی"، "میرزای شیرازی"، "آیت الله بروجردی" و "امام خمینی (ره)" نام برد. لذا "شیخ بهایی" و سایر زعما در روند عهد و تاریخ شیعه همچون دانههای تسبیحی که نخ آن خود حضرت ولی عصر(عج) است به هم پیوسته و کار هدایت شیعیان را بر عهده داشتهاند.
🔹 این حکیم بزرگ طی زندگانی خویش دستی بر آتش نجوم و ریاضیات، حتی تغذیه و فقه و معماری و شهرسازی ... داشتند و نیز اختراعاتی را انجام دادند که به نفع جامعۀ مسلمین بوده است. اختراعات مهمی که همچنان در فرهنگ ایران جای گرفته و چفت و بست شده است؛ چرا که جایگزین بهتری برای آن یافت نشده.
اما در حقیقت این اندیشه حکمت آمیز ایشان است که به عنوان یک پیشران، معماری و شهرسازی و بنّایی و ساخت و ساز را جلو میبرد. لذا نمیتوان گفت ایشان خودشان لزوما ابنیهٔ متعددی را جزء به جزء طراحی کرده و ساختهاند. این را باید دانست که معماری در فرهنگ مشاغل و صنعت آن روز با معماری امروز کاملا متفاوت بوده است.
🔸 مکتب اصفهان با اصولش در زمان شیخ بهایی پدیدار میشود که اصول آن را فقیهی شکل داده که از لبنان تا قزوین و اصفهان مهاجرت کرده و استعداد و علم و حکمت و هنرش در میدان پر شکوه و ماندگار نقش جهان به عنوان یک اثر شهری تجلی یافته است.
البته خدمات معماری و شهرسازی دیگری همچون پل خواجو در همان شهر اصفهان، یا صحن عتیق در جوار حرم حضرت رضا علیه السلام در شهر مشهد و ... را هم ایشان ساختهاند.
ادامه دارد...
#شهرسازی_اسلامی
#معماری_اسلامی
🏙 🔻عضویت در کانال🔻
@Maalekalmolk
🔷🔶 بزرگداشت حکیم #شیخ_بهائی: (یادداشت دوم)
✍ یکی دیگر از وجوه مهم فقهی شیخ بهایی آنست که نسبت به #فلسفه که سر منشأ آن را یونان میداند جبهه گیری میکند و معتقد است ما مسلمین میبایست با نگاه وارداتی از مغرب زمین و نگاه قرآنی خودمان تمایز قائل شده و آلوده به آن نشویم.
🔸به ویژه در کتاب "کشکول" ایشان از تلاش دامنه دار حکیمی یاد کردهاند که میخواهد میان فلسفۀ فیلسوفان غربی و گفتار انبیاء سازگاری ایجاد کند؛ حال اینکه شیخ بهائی معتقد است که این امر موجب به تکلّف افتادن حکیم مزبور شده و منجر به انحراف وی گشته است. چرا که:
💡 کلام انبیاء از وحی نشئت گرفته و همان که متقن است را میبایست مبنای اندیشه قرار داد. ایشان در اینجا سوال مهمی مطرح میکنند که:
چرا سخنان برخی فلاسفه با میزان قرآن سازگاری ندارد؟
🔹 امروز در عصر انقلاب اسلامی نیز یکی از مهمترین کارهای ما همین تمییز بین فلسفۀ غربی و حکمت الهی ست. چرا که با موج شدیدی از غرب گرایی در مقابل اندیشۀ ناب انقلاب اسلامی درگیر هستیم. اندیشه ناب انقلاب اسلامی همین تمایزاتی است که شیخ بهایی نیز بر آن تاکید داشتند و نمونه آن حکمت ناب را در برخی آثار معماری، اختراعات، و یا در کتب و تربیت شاگردان ایشان به درستی میتوان مشاهده نمود.
🔸 در واقع این حکمت، برگرفته از قرآن است که بر اساس همان حکمت اقتصاد، حکمت معماری، حکمت سیاست ورزی، حکمت فرهنگ و سایر حکمت های مضاف پایه گذاری شده و کم کم شکل گرفته و عملی میشوند.
اکنون پرسش خوبی است اگر جویا شویم که: وقتی ما در قرآن سراغ از معماری میگیریم، باید معماری را با همان متر و مکیال و نگاه رایج امروزی مطالعه کنیم یا اینکه قرآن با نگاه دیگری آن را مورد مداقّه قرار داده است؟
مسلم است که معماری در قرآن تنها به ساخت بناها و طراحی آنها به شیوۀ اندیشۀ امروزی ما نپرداخته. بلکه معماری انسان و جامعه و بناها و ... را نیز در بر میگیرد. در ادامه به شرح آن و روش مطالعۀ قرآنی معماری خواهیم پرداخت.
#شهرسازی_اسلامی
#معماری_اسلامی
🏙 🔻عضویت در کانال🔻
@Maalekalmolk