#القاب_حضرت_معصومه
✅ القاب مشهور حضرت فاطمه معصوم
✍️ محمد جواد حسنی
📃 در میان مردم القابی برای معصومان علیهم‌السلام و برخی از خاندان آنها معروف گشته است؛ برخی از این القاب برگرفته از روایات و زیارتنامه ها است و برخی دیگر همچون «باب الحوائج» و «اباصالح» هیچ مبنای روایی ندارند.
در مورد حضرت فاطمه دختر امام کاظم علیه‌السلام (مشهور به حضرت معصومه) نیز چنین است یعنی برخی از القاب حضرت بر گرفته از روایات است و برخی نیز مشهور بین مردم است که هیچ مبنای روایی ندارد.
در زیارتنامه غیر معروفی که برای حضرت سلام الله علیها به نقل از امام رضا علیه‌السلام گزارش شده، برای حضرت هشت لقب «السلام علیک ایّتها الطاهرة الحمیدة البَرّةُ الرشیدةُ التقیَّة النقیّة الرضیة المرضیة» ذکر شده است.
این زیارتنامه غیر مشهور در کتابی با عنوان «انوار المشعشعین فی شرافه قم و القمیین» نقل شده است؛ این کتاب در سال 1352 قمری توسط شیخ محمدعلی نائینی اردستانی تالیف شده، است.
اما سه لقب که نسبت به دیگر القاب برای حضرت مشهور شده، کریمه، معصومه و ستیا است.
1. کریمه از القاب مشهور و مورد استفاده برای حضرت است؛ ظاهرا این لقب به خوابی مستند است که سید محمود مرعشی نجفی، پدر آیت‌الله مرعشی نجفی دیده و در آن، یکی از امامان علیهم‌السلام، فاطمه مدفون در قم را «کریمه اهل بیت» خوانده است.
2. معصومه یکی از القاب مشهور برای دختر امام کاظم علیهما‌السلام است. برخی از عالمان نیز گفته‌اند که «معصومه» مترادف و هم معنای واژه صدیقه است. (1)
در کتاب «مفتاح الجنان» -که مشخص نیست نویسنده آن کیست- گزارش وجود دارد که عنوان معصومه از طرف امام رضا علیه‌السلام برای خواهرشان به کار رفته است، عبارت چنین است:
وَ فِی بَعْضِ کُتُبِ الزِّیَارَهِ أَنَّ الْإِمَامَ الرِّضَا عَلَیْهِ السَّلَامُ قَالَ لِسَعْدٍ الْأَشْعَرِیِّ: یَا سَعْدُ، عِنْدَکُمْ قَبْرٌ مِنَّا. قَالَ: فَدَتْکَ نَفْسِی تَقْصِدُ قَبْرَ فَاطِمَهَ بِنْتِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلَامُ، قَالَ عَلَیْهِ السَّلَامُ: نَعَمْ، مَنْ زَارَهَا عَارِفاً بِحَقِّهَا فَلَهُ الْجَنَّهُ، وَ فِی مَکَانٍ آخَرَ قَالَ: مَنْ زَارَ الْمَعْصُومَهَ فِی قُمٍّ. (2)
البته این عنوان در منابع قدیمی‌تر وجود ندارد و نخستین بار در این کتاب آمده است. دست‌کم این لقب در ادبیات عالمان قرن یازدهم به بعد مانند علامه مجلسی رایج بوده و در کتاب‌هایشان، حضرت را با عنوان فاطمه معصومه سلام الله علیها یاد کرده‌اند.
3. لقب مشهور دیگر «ستیا» است. این که چرا به حضرت فاطمه دختر امام کاظم علیهما السلام ستیا می گویند مشخص نیست. احتمال دارد که واژه «ستی» از کلمه «سیدتی» اخذ شده باشد. ممکن هم هست که از فرهنگ های دیگر مانند عربی (3) و هندی به زبان و فرهنگ ایران وارد شده است.
در هر صورت «ستی یا ستیا» را نمی توان لقبی برای حضرت معصومه سلام الله علیها دانست بلکه این یک عنوان محاوره‌ای شبیه به عناوینی مانند خانم، بانو، خاتون و ... در فرهنگ ایرانیان است.
📚1. روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج5، ص345.
📚2. مفتاح الجنان، ص547.
📚 3. فرهنگ فارسی عمید، واژه ستی.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
هدایت شده از علوم و معارف حدیث
#القاب_حضرت_معصومه
✅ القاب مشهور حضرت فاطمه معصوم
✍️ محمد جواد حسنی
📃 در میان مردم القابی برای معصومان علیهم‌السلام و برخی از خاندان آنها معروف گشته است؛ برخی از این القاب برگرفته از روایات و زیارتنامه ها است و برخی دیگر همچون «باب الحوائج» و «اباصالح» هیچ مبنای روایی ندارند.
در مورد حضرت فاطمه دختر امام کاظم علیه‌السلام (مشهور به حضرت معصومه) نیز چنین است یعنی برخی از القاب حضرت بر گرفته از روایات است و برخی نیز مشهور بین مردم است که هیچ مبنای روایی ندارد.
در زیارتنامه غیر معروفی که برای حضرت سلام الله علیها به نقل از امام رضا علیه‌السلام گزارش شده، برای حضرت هشت لقب «السلام علیک ایّتها الطاهرة الحمیدة البَرّةُ الرشیدةُ التقیَّة النقیّة الرضیة المرضیة» ذکر شده است.
این زیارتنامه غیر مشهور در کتابی با عنوان «انوار المشعشعین فی شرافه قم و القمیین» نقل شده است؛ این کتاب در سال 1352 قمری توسط شیخ محمدعلی نائینی اردستانی تالیف شده، است.
اما سه لقب که نسبت به دیگر القاب برای حضرت مشهور شده، کریمه، معصومه و ستیا است.
1. کریمه از القاب مشهور و مورد استفاده برای حضرت است؛ ظاهرا این لقب به خوابی مستند است که سید محمود مرعشی نجفی، پدر آیت‌الله مرعشی نجفی دیده و در آن، یکی از امامان علیهم‌السلام، فاطمه مدفون در قم را «کریمه اهل بیت» خوانده است.
2. معصومه یکی از القاب مشهور برای دختر امام کاظم علیهما‌السلام است. برخی از عالمان نیز گفته‌اند که «معصومه» مترادف و هم معنای واژه صدیقه است. (1)
در کتاب «مفتاح الجنان» -که مشخص نیست نویسنده آن کیست- گزارش وجود دارد که عنوان معصومه از طرف امام رضا علیه‌السلام برای خواهرشان به کار رفته است، عبارت چنین است:
وَ فِی بَعْضِ کُتُبِ الزِّیَارَهِ أَنَّ الْإِمَامَ الرِّضَا عَلَیْهِ السَّلَامُ قَالَ لِسَعْدٍ الْأَشْعَرِیِّ: یَا سَعْدُ، عِنْدَکُمْ قَبْرٌ مِنَّا. قَالَ: فَدَتْکَ نَفْسِی تَقْصِدُ قَبْرَ فَاطِمَهَ بِنْتِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلَامُ، قَالَ عَلَیْهِ السَّلَامُ: نَعَمْ، مَنْ زَارَهَا عَارِفاً بِحَقِّهَا فَلَهُ الْجَنَّهُ، وَ فِی مَکَانٍ آخَرَ قَالَ: مَنْ زَارَ الْمَعْصُومَهَ فِی قُمٍّ. (2)
البته این عنوان در منابع قدیمی‌تر وجود ندارد و نخستین بار در این کتاب آمده است. دست‌کم این لقب در ادبیات عالمان قرن یازدهم به بعد مانند علامه مجلسی رایج بوده و در کتاب‌هایشان، حضرت را با عنوان فاطمه معصومه سلام الله علیها یاد کرده‌اند.
3. لقب مشهور دیگر «ستیا» است. این که چرا به حضرت فاطمه دختر امام کاظم علیهما السلام ستیا می گویند مشخص نیست. احتمال دارد که واژه «ستی» از کلمه «سیدتی» اخذ شده باشد. ممکن هم هست که از فرهنگ های دیگر مانند عربی (3) و هندی به زبان و فرهنگ ایران وارد شده است.
در هر صورت «ستی یا ستیا» را نمی توان لقبی برای حضرت معصومه سلام الله علیها دانست بلکه این یک عنوان محاوره‌ای شبیه به عناوینی مانند خانم، بانو، خاتون و ... در فرهنگ ایرانیان است.
📚1. روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج5، ص345.
📚2. مفتاح الجنان، ص547.
📚 3. فرهنگ فارسی عمید، واژه ستی.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith