✅ آسیب های تفاسیر ذوقی از گزاره های دین
✍️ محمد مهدی احسانی فر
#تفاسیر_ذوقی
بسم الله الرحمن الرحیم
تفاسیر ذوقی از دین و گزاره های آن، شاید برای مدتی بتواند گروهی را جذب کند ولی در بازه ای بلندتر، گروهی فزونتر را دفع خواهد کرد. در طول سالیانی که اربعین، رونق گرفته بود، بازار تحلیل های ذوقی داغ شده بود.
مثلا برخی می گفتند: «پیاده روی اربعین، تمدن اسلامی را ایجاد خواهد کرد.»
یا می گفتند: «دیگر هیچ کسی نمی تواند جلو این جمعیت چند میلیونی را بگیرد.»
یا می گفتند: «پیاده روی اربعین موجب خواهد شد که همواره عراق در دست نیروهای مذهبی و حشد شعبی مقاوم باشد.»
برخی هم تفاسیر عرفانی و ماروائی ارائه می کردند.
اشکال این تحلیل ها آن است که صاحبان آن، صاحب علم غیب نیستند و به علم معصومان نیز تکیه نکرده اند. اگر این گروه تحلیل های خود را منطبق با فرمایشات اهل بیت علیهم السلام، تنظیم می کردند، اعتماد بیشتری جلب شده و مردم را جذب منطق اهل بیت علیهم السلام می نمودند؛ نه جذب تحلیل های هیجانی.
چند وقت پیش، کتابها و کتابچه هایی که درباره این موضوع نگاشته شده بود را تورّق می کردم. برخی کاملا در چارچوب متون قرآنی و حدیثی و فقهی است. شاید هیجان آن به اندازه برخی نگاشته های داغ نباشد اما درست و منطقی است؛ چون متکی به دانش الهی است.
اما برخی دیگر، هیجانی است؛ مشتری دار است؛ بازارپسند است و ... اما ذوقی است؛ سلیقه نویسنده است؛ متکی به قرآن و سنت نیست.
مثلا در یکی از کتابچه های پرتیراژ آمده: «ان الاربعین هو دستور کامل من قبل المعصومین.» نویسنده، قبل و بعد از این عبارت، منظور خود را توضیح نداده است.
یا اینکه در کتابی آمده: «ان الاربعین نموذج صغیر لدولة الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف.» نمی دانم مقصود نویسنده چه بوده است.
در جایی دیگر آمده: «الاربعین مطلع لتحقیق بشارة الانبیاء فی ظهور منقذ البشریة.»
این تعابیر بیشتر شبیه شعار است. آری، می توان تحلیلی را پشتوانه این شعارها ساخت؛ اما چرا تحلیل های خود را پشتوانه آیات کریمه و احادیث شریفه نکنیم و خود، شعاری بسازیم و بعد، به دنبال پشتوانه آن بگردیم؟
نویسنده معتقد است که برای پیشبرد دین، نیازی به ساختن گزاره های بدون پشتوانه نداریم بلکه حدیث «لو علم الناس محاسن کلامنا لاتبعونا» نشان می دهد که بهتر است توان و سلیقه و ذوق خود را برای نشر معارف اهل بیت علیهم السلام در قالب های مختلف سنتی و جدید بگذاریم.
والحمد لله رب العالمین
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith