#پاداش_روزه #الصوم_لی منظور از اينكه هر عملي براي خود انسان است به جز روزه كه براي خداست چيست؟ این مفهوم در روایات متعددی ذکر شده است مثلا از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَقُولُ الصَّوْمُ لِي وَ أَنَا أَجْزِي عَلَيْهِ» (1) همچنین رسول الله صلی الله علیه و آله فرمودند: قَالَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى الصَّوْمُ لِي وَ أَنَا أَجْزِي بِهِ وَ لِلصَّائِمِ فَرْحَتَانِ حِينَ يُفْطِرُ وَ حِينَ يَلْقَى رَبَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الَّذِي نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ لَخُلُوفُ فَمِ الصَّائِمِ عِنْدَ اللَّهِ أَطْيَبُ مِنْ رِيحِ الْمِسْكِ.(2) ترجمه: خداى تبارك و تعالى فرموده است: روزه براى من است و من پاداش آن را مي دهم، و روزه ‏دار دو شادى دارد، يكى آنگاه كه افطارمي كند، و ديگر آنگاه كه به لقاء پروردگارش عزّ و جلّ نائل مى‏شود، و به آن خدايى كه جان محمّد در قبضه قدرت او است، هر آينه بوى دهان شخص روزه‏دار، نزد خدا از بوى مشك خوشتر است. توضیحات مختلفی برای این حدیث بیان شده است که به برخی از آنها اشاره می شود: 1- برخی علت این اختصاص را به این دلیل می دانند که چون روزه عبادتی است که تمام لذت‌ها و شهوات و لذت های فرج و بطن در آن ترک می‌شود و این امر بزرگی است که سبب شرافت این عبادت شده است.(3) 2- مرحوم مجلسی در مرآة العقول این وجه را نقل می‌کند «أن الاستغناء من الطعام صفة الله تعالى فإنه يطعم و لا يطعم فكأنه يقول: إن الصائم يتقرب بأمر هو صفة من صفاتي» چون انسان در صوم غذا نمی‌خورد پس با این صفت به خدا نزدیک می‌شود.(4) 3- ابن اثیر می‌گوید جمیع عباداتی که بندگان به خدای عزوجل تقرب پیدا می‌کنند در میان مشرکین هم بوده و از تعظیم و رکوع و سجده و دعاء و توسل و قربانی به یک نحوی برای عبادت آلهه‌ی خود استفاده می‌کردند. تن‌ها عبادتی که در بین مشرکین رایج نبوده روزه است. روزه را ادیان آسمانی و خدای تبارک و تعالی آورد. از این جهت خداوند می فرماید الصوم لی (5) 4- برخی از محققان گفته اند که منظور روایت این است که روزه عبادت قابل اهداء به خداوند است. توضیح این عبارت چنین است: با توجه به روایت دوم که فرمودند: «كُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ هُوَ لَهُ غَيْرَ الصِّيَامِ هُوَ لِي وَ أَنَا أَجْزِي بِهِ» باید جمله «أَنَا أَجْزِي بِهِ» را به مجهول بخوانیم یعنی «أَنَا اُجْزي بِهِ» بخوانیم در آن صورت معنای روایت چنین می شود «در میان تمام عبادات آنچه قابل اهدای به خداست روزه است». به دلیل این که اگر معلوم خوانده شود معنایش اختصاص به روزه ندارد بلکه مثلا جزای شهید نیز فقط به دست خداوند است. بنابراین اُجزَی به (مجهول) یعنی پاداش و شکر من صوم است. اگر بنده‌ی من بخواهد هدیه‌ای به من بدهد، و شکر نعمتهای من را بجا آورد روزه جزای من است به عبارت دیگر در مقابل این همه نعمت بی شمار که به خداوند داده اگر بخواهیم پاداشی به او بدهیم، فقط روزه است که برای خداوند است.(6) 5- ابو حامد غزّالى نیز در شرح این حدیث، می گوید: روزه، سركوبى دشمن خداست؛ چون ابزار شیطان ملعون، شهوت‏ها هستند و شهوات با خوردن و آشامیدن، نیرو مى‏یابند؛ از این رو، پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرموده است: «إنَّ الشَّیطانَ لَیَجرى مِنِ ابنِ آدَمَ مَجرَى الدَّمِ؛ فَضَیِّقوا مَجارِیَهُ بِالجوعِ» شیطان، همچون خون، در وجود آدمى جارى مى‏شود، پس گذرگاه‏هاى او را با گرسنگى، تنگ كنید. از آن جا كه به خصوصِ روزه، سركوبى شیطان و بستن و تنگ ساختن گذرگاه‏هاى اوست، شایسته است كه ویژه خدا گردد؛ زیرا سركوبى دشمن خدا، یارى نمودن خداست، و یارى‏رسانىِ خداوند به بنده‏اش، در پىِ یارى كردن بنده به خداست. خداوند فرموده است: «إِن تَنصُرُواْ اللهَ یَنصُرْكُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ» اگر خدا را یارى كنید، خدا یارى‏تان مى‏كند و گام‏هایتان را استوار مى‏سازد . پس شروع تلاش، از بنده است و پاداش دادن به هدایت، از خدا . (7) پی نوشت ها: 1- الكافي، جلد‏4، صفحه 63. 2- من لا يحضره الفقيه، جلد ‏2، صفحه 75. 3- الشهيد الأول، القواعد و الفوائد‌، جلد ،2 صفحه 37. 4- مرآة العقول، جلد ‏16، صفحه 200. 5- النهاية جلد ‏1، صفحه 270. 6- فاضل لنکرانی، http://fazellankarani.com/persian/news/20464/ 7- إحياء علوم الدين، جلد 3، صفحه. 34 #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith