eitaa logo
مهدی عبداللهی
586 دنبال‌کننده
398 عکس
131 ویدیو
25 فایل
🌐 بسم الله الرحمن الرحیم 🌹 اندیشه‌ورزی در قلمرو علوم عقلی اسلامی و علوم انسانی مهدی عبداللهی دانشیار مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و مدیر گروه فلسفه علوم انسانی دانش آموخته سطح 4 حوزه علمیه قم دکتری فلسفه اسلامی ارتباط با مدیر کانال: @mabd57
مشاهده در ایتا
دانلود
💥 علل طبیعی یا ماوراءطبیعی؛ دوگانه پنداری کرونایی! (1) ربزموجودی مرموز و به نسبت خطرناک به نام ویروس سر از کشور عزیزمان ایران درآورده است. بسیاری از مردم احساس نگرانی میکنند. روال طبیعی زندگی اجتماعی به هم ریخته، برنامه عادی مراکز آموزشی و پژوهشی تقریبا تعطیل شده است. سازمان های فراوانی درگیر مبارزه با این ویروس هستند. در این میان، پزشکان و پرستاران عزیز و سایر کادر پزشکی که به حق هستند، وظیفه دشواری بر دوش دارند و شواهد نشانگر آن است که از عهده این وظیفه سنگین در خدمت به خلق خدا برخواهند آمد. اما نگرانی از این پدیده زمانی بیشتر می شود که درمی یابیم این پدیده تنها یک مسئله پزشکی و بهداشتی نیست، بلکه متأسفانه وجوه دیگری یافته است که گاه پررنگتر از وجهه پزشکی مسئله است. با اندکی تأمل درمی یابیم در این عرصه، بیش از آن که کرونا سلامت_جسمانی ما را نشان رفته باشد، مسائل دیگری در پوشش کرونا بر و روانی ما چنگ انداخته اند. خود کرونا توان ایجاد این آسیب روانی را ندارد، بلکه او در این میان ابزار دست عوامل دیگر شده است. فضای واقعاً آشفته مجازی که لبریز از آمارهای غیردقیق، بلکه ساختگی و سیاه نماییهای رسانه های دشمن و مزدور است، ذهنیت مردم عزیز ما را نشانه رفته است. رسالت دست اندرکاران اصلی و رسانه های مردمی اطلاع رسانی دقیق از ابعاد مسئله به خصوص راهکارهای پیشگیری و درمان است. جامعه نباید رسالت خطیر و جهاد کبیر خود را فراموش کنند. یکی دیگر از آسیبهای جدی که به بهانه کرونا بر جان مردم عزیز ما وارد میشود، است که ناشی از دوگانه موهوم ؟ است. این دوگانه دروغین در بستر کرونا در دو عرصه الف) ریشه یابی و ب) درمان خود را نشان میدهد. برخی با ژست علمی اندیشی بار پیدایش همه پدیده های طبیعی از جمله بیماریهایی چون کرونا را بر دوش عوامل طبیعی می گذارند و در پی آن، بهبود وضعیت و رهایی از شرایط ناگوار را نیز تنها در دستان طبیعت جستجو میکنند. برخی دیگر در جبهه مقابل، چنان بر امور معنوی تأکید میکنند که گویا امور مادی از دایره علیت و معلولیت خارج اند. این دوگانه، امری نوپدید نیست. هنوز صدای در تاریخ به گوش میرسد که تفکر الهیاتی و اندیشه فلسفی را پیشاعلم می انگاشت، یا که خدا را تنها در حد و قواره پوش میشناخت، یا آنان که نقش و تأثیر خداوند در جهان آفرینش را تنها در کسوت آغازگر پیدایش مخلوقات و بسان می انگاشتند. اما قرآن کریم و تفکر فلسفی نهفته در آن با آموزه نورانی به روشنی نشان می دهد، نظام تأثیر و تأثر در کل هستی جریان دارد. خداوند در هرم هستی قرار دارد و همه موجودات لحظه به لحظه و در همه شؤون هستی خود، محتاج افاضه و وجودبخشی اویند و در عین حال، این موجودات بر یکدیگر تأثیر مینهند و در این میان تفاوتی میان موجود مادی و غیرمادی نیست. اساساً ماده و معنا دو قلمرو بریده و دو کشور مستقل از یکدیگر نیستند. خود این مرزکشی میان ماده و معنا نیز موهوم است. بر این اساس، هم چنان که امور مادی در پیدایش امور مادی تأثیر میگذارند، نوشیدن آب تشنگی را برطرف میکند، امور معنوی نیز بر امور مادی تأثیر مینهند، مثل این که گناه مؤمن موجب تنگی روزی او میشود، یا نماز شب به رزقش وسعت میدهد و . . . __________________________ ✍️ کانال مهدی عبدالهی عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران 🇮🇷 👉 🆔 @MAbdullahi
💥 علل طبیعی یا ماوراءطبیعی؛ دوگانه پنداری کرونایی! (2) در پدیده ویروس نیز هم در سوی 1) ریشه یابی و علت شناسی و هم در جهت 2) پیشگیری و درمان باید از یک جانبه نگری پرهیز کرد: 1) نه می توان علل و زمینه های مادی کرونا را نادیده گرفت و نه رواست که چشم بر زمینه های معنوی این پدیده ببندیم. کرونا یک پدیده مادی است که به بدن ما آسیب جدی میرساند. همان طور که عوامل مادی و طییعی و یا حتی آزمایشگاهی!!! این پدیده مادی را باید بررسی کرد، نباید از نگاه کلان ایمانی به آن نیز غافل شد. بنا بر توحید افعالی هیچ موجودی در هستی بی اذن و اراده الهی وجود نمی یابد، باید در این مسئله اندیشید که ممکن است این بیماری و بلا ریشه در برخی رفتارهای نادرست ما داشته باشد. بلاها برای برخی مایه تعالی و عروج در مراتب معنوی اند و برای برخی دیگر، مجازات رفتارهای نادرستی که در زبان دین، «گناه» نامیده میشوند. 2) دوجانبه نگری در بعد ریشه یابی و پیدایش کرونا ما را به دوجانبه نگری در بعد پیشگیری و درمان رهنمون میشود: الف) حاصل شناسایی علل مادی پیدایش و تشدید کرونا آن است که از این عوامل دوری کنیم و امید است دانشمندان تلاشگر کشورمان بتوانند داروی درمان آن را نیز کشف کنند. پس با رعایت مسائل بهداشتی باید از پیدایش کرونا جلوگیری کنیم، یا اگر بدان آلوده شدیم، یاید فرآیند طبیعی درمان را به درستی و دقیق دنبال کنیم. اما این بعد مادی مسئله منافاتی با رویه معنوی آن ندارد، بلکه ب) عوامل ماوراطبیعی همچنان که در سایر موارد تأثیرگذارند، در این عرصه نیز بریده از قلمرو طبیعت نیستند. بر همین اساس، استغفار از گناهان خود، دعا و تضرع به درگاه پروردگار، توسل به اولیاء الهی، صدقه دادن و دیگر اموری که تأثیر معنوی آنها در جای خود اثبات شده است، بعد دیگر مسئله است که در کنار بعد مادی باید مورد توجه اهل ایمان باشد. از همین روست که اندیشمندان دینی ما همچون حضرت امام خمینی قدّس سرّه هم بر رعایت مسائل مادی و توصیه های پزشکی تأکید داشتند و هم بر امور معنوی. وقتی تشنه می شویم، آب می خوریم. خدا به وسیله آب ما را سیراب میکند. در اینجا هم با رعایت توصیه های پزشکان عزیز و ارتباط معنوی با پروردگار جهانیان، از ابتلای به کرونا دور می مانیم، چنان که امیرمؤمنان علیه السلام از دیوار در حال سقوط فاصله گرفت، و فرمود: از قضای الهی به قدر او پناه بردم. (الصدوق، التوحید، ص369) ❇️ در این پدیده ناگوار کرونا نادیده گرفتن توصیه های پزشکی که برآمده از یافته های تجربی مستند به روشهای معتبر عقلایی و علمی است، به همان میزان غیرعقلانی است که انکار تأثیر امور معنوی از قبیل دعا و توسل. اصرار بر این قبیل تنها فایده اش، ضرر و زیان مردمی است که در میانه مشکلات اقتصادی فراوان، گرفتار بیماری واگیرداری شده اند که برآورد دقیقی از آن ندارند. علل طبیعی و علل ماوراءطبیعی هر دو در نظام هستی دخالت دارند، اما همگی به اراده الهی! اَللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ . . . وَ طَهِّرْنى مِنْ دَنَسِ ما اَسْلَفْتُ، وَ اَوْجِدْنى حَلاوَةَ الْعافِيَةِ، وَاَذِقْنى بَرْدَ السَّلامَةِ. . . بارخدایا بر محمد و آلش درود فرست . . و مرا از آلودگى اعمال گذشته پاک کن، و از لذّت عافیت کامیابم فرما، و گوارایى تندرستى را به من بچشان . . . (فرازی از دعای 15 صحیفه سجادیه امام زین العابدین علیه السلام) __________________________ ✍️ کانال مهدی عبدالهی عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران 🇮🇷 👉 🆔 @MAbdullahi
بسم الله الرحمن الرحیم نقد سخنان آقای درباره در حل مشکل (1) در این سخنان جناب سید کمال حیدری به استناد شیوع کرونا به نقد قرائت رسمی از دین پرداخته اند. ابتدا سعی می کنم محورهای اصلی سخن ایشان را به استناد جملات خودشان تقسیم کرده، استدلال ایشان را صورت بندی کنم. 1️⃣ اصل مدعای ایشان: کرونا توانست غرور انسان محور را به زمین بزند؛ نه فقط غرور علمی بلکه قرائت رسمی از دین در حوزه های علمیه و مؤسسات اهل تسنن را نیز. 2️⃣ استدلال ایشان: زیرا اینها همه ادعا می کنند اسلام قادر است جهان را اداره کند. بفرمایید الان یک مشکلی پیش آمده. راه حلتان چیست؟ حوزه های علمیه چه جوابی دارند؟ دعا، توسل اثرش کو؟ شما چکاری میتوانید بکنید در مقابل کرونا؟ شما از نظر دینی چه چیزی برای حل مشکل کرونا دارید؟ پس قرائت رسمی از دین نتوانست چیزی به مردم اضافه کند. آنهایی که ادعا میکردند اگر دست ما باشد، ما حلش میکنیم. بفرمایید حلش کنیم. کرونا توانست مسجد الحرام را تعطیل کند. 3️⃣ پاسخ ایشان به اشکال فرضی: اگر بگویید وظیفه ندارد، این مسئله پزشکی است و خوب این را فقط اینجا نگویید، جاهای دیگر هم بگویید. 4️⃣ نتیجه دوم: [حال که قرائت رسمی نتوانست مشکل کرونا را حل کند، پس امتیازی بر سایر قرائتها ندارد] این اعتقاد ما به مهدویت چه امتیازی برای ما دارد که اهل چین که چنین اعتقادی ندارند، این امتیاز را ندارند. در حالی که برعکس است؛ چین و کره جنوبی مسئله را جمع کردند. اشکال این است که شما که میگویید ما توسل، دعا، اهل بیت و امام زمان داریم. این چه وجه امتیازی برای شما درست میکند که ما سمت شما بیاییم. __________________________ ✍️ کانال مهدی عبدالهی عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران 🇮🇷 👉 🆔 @MAbdullahi
نقد سخنان آقای درباره در حل مشکل (2) چنان که روشن شد، جناب سید کمال حیدری مدعایی را به قرائت رسمی از دین نسبت داده، استدلالی برای ابطال آن آورده و سپس از بطلان آن نتیجه گرفته است. اما نقد سخنان ایشان: 1️⃣ ایشان در بیان مدعای قرائت رسمی از دین، گرفتار مغالطه «جمع المسائل فی مسئلۀ واحدۀ» شده است، چنان که حوزه های علمیه، مؤسسات اهل سنت، الأزهر، کشورهای جنوب شرق آسیا و عالم مسیحیت را یک کاسه کرده و ادعا میکند همه اینها (تحت عنوان واحد قرائت رسمی از دین) ادعا دارند که میتوانند مشکلات را حل کنند. روشن است که مدعایی به این کلیت و چنین شیوه بحثی تا چه حد برخوردار از اعتبار است؟! مگر در همه این ادیان و مذاهب یک قرائت رسمی از دین وجود دارد؟ اهل سنت همگی یک نظر دارند؟ الأزهر مصر، جامۀ آل سعود ریاض و مؤسسه بین‌المللی اندیشه و تمدن اسلامی مالزی در خصوص نسبت دین با مسائل دنیا نگرش واحدی دارند؟!!! روشن است که چنین نیست. 2️⃣ فارغ از این که قرائت رسمی سایر ادیان و مذاهب چیست، آنچه ایشان به عنوان قرائت رسمی به جهان تشیع و حوزه های علمیه نسبت می دهد، نه تنها ادعای بدون دلیل است، بلکه هم انتساب آن به طرفداران قرائت رسمی نارواست و هم اصل مدعا نادرست است. ایشان بدون هیچ استناد و دلیلی چنان سخن فرموده است که گویا همه عالمان امروز و دیروز حوزه های علمیه بر این باورند که دین باید برای مشکلات دنیوی و زندگی روزمره ما انسانها برنامه ارائه کند و چون در حال حاضر مذهب تشیع رسمی از حل مشکلی به نام کرونا ناتوان است، پس تشیع رسمی در آن مدعا ناکام مانده است. باید از ایشان پرسید کدام متکلم، فیلسوف یا فقیهی که به تعبیر شما قرائت رسمی از دین دارد، چنین ادعایی مطرح کرده است که دین باید مشکلات دنیوی آدمیان را حل کند. ممکن است برخی افراد مثل طنطاوی پیدا شوند که در تفسیر جواهر القرآنش ادعا کند، همه چیز در قرآن آمده است، اما هیچ یک از اندیشمندان شیعی چنین نگاه فوق حداکثری به قلمرو دین نداشته اند. کافی است به بحث ضرورت بعثت یا اهداف و فوائد بعثت در دانش کلام مراجعه کنیم تا درستی یا نادرستی این نسبت به عالمان حوزه ها روشن شود. پس چنین نسبتی به قرائت رسمی از تشیع نارواست. هیچ متکلم شیعی نگفته است دلیل حقانیت اعتقاد به امام زمان و امتیاز ما بر اهل تسنن این است که ما با این اعتقاد همه مشکلاتمان در امور دنیوی را حل میکنیم. بله باورهای دینی به نحو موجبه جزئیه و از باب تأثیر ماوراءالطبیعه در امور طبیعی اثر میکنند چنان که خود خداوند نیز فرمود رعایت تقوا سبب گشودن شدن برکات آسمان بر مردم است، اما اولاً این مسئله کلیت ندارد؛ یعنی قرار نیست کلید حل همه مسائل دنیوی را در عرصه دین جستجو کنیم. ثانیاً دلیل حقانیت دین اسلام و مذهب تشیع، این تأثیرگذاری امور دینی در حل مشکلات نیست تا اگر جایی اثر را ندیدیم، حکم به بطلان آن دین/مذهب بکنیم. 3️⃣ از آنچه در بند 2️⃣ گفتیم، ناتمامی اشکال ایشان بر پاسخ فرضی طرفداران قرائت رسمی نیز روشن است. ایشان فرمودند: «اگر بگویید وظیفه ندارد، این مسئله پزشکی است و خوب این را فقط اینجا نگویید، جاهای دیگر هم بگویید.» بله در جاهای دیگر نیز همین را میگوییم. شما بدون دلیل ادعا کردید که در قرائت رسمی از دین، دین موظف به دخالت در همه عرصه ها و حل مشکلات است. نه خیر هدف اصلی دین تبیین سعادت حقیقی انسان و راهکار رسیدن به آن است. هیچ اندیشمند طرفدار قرائت رسمی نگفته است دین برای همه عرصه ها نسخه دارد. والسلام علی من اتبع الهدی __________________________ ✍️ کانال مهدی عبدالهی عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران 🇮🇷 👉 🆔 @MAbdullahi