🔻نشست «ویرایش ادبیات کودک و نوجوان» |📚 غرفۀ مجمع ناشران انقلاب اسلامی در نمایشگاه کتاب
✅ در کتاب‌های کودک کلماتی وجود دارند که اصلاً کودکانه نیستند
🔹نشست «بررسی ویرایش ادبیات کودک و نوجوان» با حضور #مهدی_صالحی، دبیر انجمن ویرایش، فرزانه فخریان، مترجم و ویراستار و فهمیه شانه، ویراستار، مربی ادبی و فسلفۀ کودکان در غرفۀ مجمع ناشران انقلاب اسلامی در نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.
🔹#فهمیه_شانه، ویراستار، مربی ادبی و فلسفۀ کودکان گفت: «من قائل به #ادبیات_کودکان نیستم و معتقدم کتاب‌های کودکان را باید از ادبیات کودکان جدا کرد.ش وقتش رسیده که برای کتاب‌های کودکان طبقه‌بندی خاصی در نظر گرفت. در این طبقه‌بندی ادبیات کودکان خودش بخشی از کتاب‌های کودکان خواهد شد و با این رویکرد، #ویراستاری هم هدفمند خواهد شد.»
🔹شانه ادامه داد: «در حوزۀ کودک و نوجوان، خلأ ویراستار وجود دارد. حوزه‌هایی که ویراستاران ویرایش می‌کنند، بیشتر در زمینۀ شعر و داستان است. کتب علمی هم #ویرایش محتوایی می‌شوند؛ ولی از نظر صوری و بلاغی ویرایش نمی‌شوند. بنابراین ویراستار جدی این حوزه کسی است که هم به حوزۀ موردنظر کتاب اشراف داشته باشد و هم دستی بر ادبیات داشته باشد و هم زبان ادبی کودک را خوب بشناسد.»
🔹وی با اشاره به یکی از آسیب‌هایی که امروزه در حوزۀ ادبیات کودک وجود دارد افزود: «ویراستاران از نظر بلاغی و صوری کاری انجام نمی‌دهند و در کتاب‌های کودک کلماتی وجود دارند که اصلاً کودکانه نیستند.»
🔹#فرزانه_فخریان، مترجم و ویراستار گفت: «ما ویراستار کودک نداریم و نمی‌توانیم شخص خاصی را با این عنوان معرفی کنیم. چون در این زمینه تقاضا وجود ندارد. نه #ناشران و نه والدین دنبال این نیستند که کتابی تولید شود که ویراستار داشته باشد. نقش ویراستار ناشناخته و نادیده است. مطالبه برای حضور و وجود ویراستار وجود ندارد.»
🔹وی با اشاره به چند قانون از آیین‌نامۀ نظارت بر کتاب کودک و نوجوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: «مادۀ ۵ این قانون این است که رعایت قوانین دستوری زبان فارسی و املای کلمات الزامی است. همچنین جایگزینی معادل‌های مناسب فارسی برای واژه‌های خارجی ضروری است؛ اما به هیچکدام از این قوانین عمل نمی‌شود.»
🔹صالحی در این باره گفت: «ما باید مطالبۀ عمومی داشته باشیم؛ دست‌کم در انجمن ویرایش، تا این مجموعه بتواند از نهادهای مربوطه مثل #فرهنگستان مطالبه کند.»
🔹مدیر انجمن فرهنگی‌آموزشی ویرایش افزود: «شورای ادبیات و کتاب کودک سال‌هاست فعالیت می‌کند. اما چقدر توانسته‌اند از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطالبه کنند؟ طبق بررسی‌های من، در این شورا اصلاً جایگاهی برای کارشناسان زبان فارسی و ویرایش در نظر گرفته نشده است.»
🔹صالحی با اشاره به نقش ناشران و #رسانۀ_ملی گفت: «بسیاری از ناشران در این حوزه سراغ #ترجمه رفته‌اند و شمار آنان در حال افزایش هم هست. در رسانۀ ملی نیز خیلی از ناشران #تبلیغ می‌کنند؛ در صورتی که هیچکس وضعیت کتاب‌های این ناشران را بررسی نمی‌کند. این دسته از ناشران فقط به ترجمه اصرار دارند.»
🔹وی با تأکید بر اینکه کتاب باید آموزنده و دارای نکات مثبت باشد، گفت: «اگر بخواهیم به کودکان محتوای تربیتی ارائه کنیم، چه باید بکنیم؟ مثلاً بدی را با چه واژه‌ها و حد و مرزهایی می‌شود به او یاد داد؟ قرار است خانواده‌ها به کتاب اعتماد کنند و بچه با یار مهربان بزرگ شود و خوبی‌ها را بیاموزد. بچه‌ها بدی‌ها را همه جا می‌توانند بیاموزند.»
🔹دبیر انجمن ویرایش ادامه داد: «نکتۀ دیگر این است که ما هنوز نمی‌دانیم برای هر گروه سنی چه میزان واژه نیاز داریم. همچنین واژگان پایۀ هر گروه سنی را نمی‌دانیم. دربارۀ ساختارها هم اصلاً فکر نکرده‌ایم.»
🔹شانه ادامه داد: «در اثر کتاب خواندن دایرۀ کلمات بچه‌ها غنی‌تر و وسیع‌تر می‌شود. اما ما برای کودکان و نوجوانان فرهنگ لغتی نداریم که پاسخگوی نیازهای واژگانی این طیف باشد. فرهنگ لغت‌ها قدیمی شده‌اند و دیگر برای نوجوان و کودک قابل استفاده نیستند.»
—------------—
↙️ به کانال مجمع ناشران انقلاب اسلامی بپیوندید
@MajmaNasheran
🔻 «وضعیت‌شناسی زبان فارسی در نشر کشور»
🔹 #سیدمحسن_ملاباشی، ویراستار: از آسیب‌های مهم و جدی در حوزۀ #نشر می‌توان به فقدان هرگونه نظارت در این حوزه اشاره کرد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ نظارتی بر متن و زبان کتاب‌ها ندارد. یعنی هر متنی با هر کیفیت و تعداد غلطی چاپ شود، اهمیتی ندارد و نظارت فقط بر محتوای متون انجام می‌شود.
🔹متأسفانه #فرهنگستان زبان و ادب فارسی با رسانه بیگانه است و در معادل‌سازی خسته است و در ترویج ناتوان عمل کرده است.
🔹وقتی در فضای مجازی و رسانه، #نوشتار_معیار نداریم، این بدقلمی به حوزۀ نشر هم سرایت می‌کند. رسانۀ ملی ما به آن اندازه‌ای که لازم است از زبان فارسی پاسداری نمی‌کند.
app.ir/ManaNashr
eitaa.com/MajmaNasheran
Ble.im/MajmaNasheran
instagram.com/mananashr