آیتی خطیبِ محقق 🏴 جامعه علمی ایران در 17 مهر 1343 دکتر محمد ابراهیم آیتی استاد، مؤلف، محقق، سخنور و مترجم دانشمندی را از دست داد. 📗 کتاب تاریخ پیامبر اسلام از آثار ارزشمند اوست که به همت مرحوم دکتر ابوالقاسم گرجی منتشر شد. کتاب دیگر او بررسی تاریخ عاشورا سخنرانی‌های وی در رادیو قبل از انقلاب است که با مقدمه مرحوم علی اکبر غفاری چاپ شد. مقاله گفتار عاشورا و ترجمه تاریخ یعقوبی هم از اوست. 📌 آیتی از دوستان مورد علاقه شهید مطهری بود که درباره او می‌گوید: نسبت به تاریخ صدر اسلام به جرأت می‌توانم بگویم کسی را نداریم مثل آقای آیتی احاطه داشته باشد. ↩️ ویژگی اخلاقی وی همین بس که مرگش (در 51 سالگی) در پی حادثه‌ای رانندگی بود که نخواست حیوانی را زیر بگیرد و خود دچار سانحه (پیشامد ناگهانی) شد. 🎧 24 دقیقه صوت استاد جعفریان درباره مرحوم آیتی و دیدگاه‌های معاصرانش که در آیین بزرگداشت آن استاد فقید ایراد شده است، در ادامه می‌آید. 👇 #آثار_عاشورائی #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin در واتساپ https://chat.whatsapp.com/E3MGP4A6vvr8THW1GjH3NO

📆تاریخ هجوم به خانه فاطمه علیهاسلام ❓چندی از همراهان گرامی درباره زمان حمله به خانه حضرت زهرا سؤال کرده‌اند. واقع این است که منابع در این باره ساکتند و آنچه گفته می‌شود حدس و تخمین است. معمول مورخان دوران حیات کوتاه دختر پیامبر پس از پدر را سه تا شش ماه ذکر کرده‌اند. 📌 آنچه در سال‌های اخیر شهرت یافته که حادثه در اوایل ماه ربیع رخ داد، بر اساس تقویم فعلی ما و رحلت پیامبر در آخر صفر و فرض این است که هجوم به خانه برای بیعت گرفتن از امیرمؤمنان بلافاصله پس از تشکیل سقیفه بوده باشد. 🏴 اما گذشته از قول مرحوم کلینی که رحلت رسول‌الله را 12 ربیع الاول می‌داند؛ محققان شواهدی را بیان کرده‌اند که نشان می‌دهد رفتن به درِ خانه برای شکستن تحصّن و گرفتن بیعت، با فاصله یکی دو ماه پس از این بوده است. مثلاً گفته می‌شود پس از بازگشت جیش اسامه، بیعت گرفتن از علی علیه‌السلام جدّی‌تر شد. یا اینکه فاطمه علیهاسلام در محافلی که حاضر می‌شد، آثاری از بیماری نداشت. ↩️ برای اطلاع بیشتر رجوع شود به متن شماره 9 مستبین. #فاطمه(س) #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin در واتساپ https://chat.whatsapp.com/E3MGP4A6vvr8THW1GjH3NO

❌ حدیث رفع قلم 🔖 درباره حدیثی که تنها مستند نهم ربیع‌الاول دانسته می‌شود، سخن فراوان گفته شده و درباره اینکه آیا معیارهای درستیِ یک روایت (منبع، سند و متن) را دارد یا نه؛ بحث مفصلی است که فرصتی دیگر می‌طلبد و البته برای محققان روشن است. اما نکته مهم‌تر و قابل ذکر، اصل موضوع روایت است که گویا ابوالخطاب است نه ابن‌الخطاب. 📗 یکی از دو منبع اصلی این خبر، کتاب المحتضر (قرن هشتم) است. مصحح این کتاب می‌نویسد در منبع کهن‌تر آن مصباح الانوار (که مربوط به قرن ششم است و اکنون در دست نیست) چنین آمده که «محمد بن علاء واسطی و یحیی بن محمد بن جریح گفتند ما درباره ابی‌الخطاب محمد بن ابی‌زینب کوفی اختلاف کردیم و امر بر ما مشتبه شد پس نزد احمد بن اسحاق رفتیم» و سپس آن داستان نقل شده است (ر.ک: المحتضر، ص89). ✅ بدین ترتیب، اصل موضوعِ روایت درباره ابی‌الخطاب غالی مشهور و مطرود ائمه بوده و «ابی» به «ابن» تصحیف شده است. #نهم_ربیع #مستبین https://eitaa.com/Mostabin/173 در تلگرام https://t.me/AlMostabin در واتساپ https://chat.whatsapp.com/E3MGP4A6vvr8THW1GjH3NO

⚖️ حقوق اقلیت‌ها 🔍 در حکومت پیامبر با اقلیت‌ها چگونه برخود شده است؟ تعریف اقلیت و حقوق چیست؟ رسول‌خدا در مکه و مدینه با کدام اقلیت‌های قومی، نژادی، ملی، زبانی یا دینی روبرو بود و راهبرد او برای تعامل با آنها چه بود؟ حذف یا سازش و انطباق؟ استراتژی یا تاکتیک؟ ✅ مهم‌ترین اقلیت‌های معاصر پیامبر، دینی بودند و برای نمونه می‌توان به حق اشتغال آنان اشاره کرد که بازار مدینه در دست یهودیان بود. 📌 برنامه رسول‌الله تعامل و همزیستی مسالمت‌آمیز با اقلیت‌ها بود و دسته‌ای از آنان هیچگاه با مسلمانان تنشی نداشتند؛ اما گروه‌هایی هم با بر هم زدن پیمان اولیه خود، موجبات برخورد خدا و رسول بر اساس همان عهدنامه را ایجاد کردند. 🎧 این مطالب و پاسخ پرسش‌های بالا در 35 دقیقه صوت در رادیو پژوهش آمده است. #پیامبر #مستبین https://eitaa.com/Mostabin/174

❌ افراط و تفریط درباره کورش 🏛 کورش ستایی برخاسته از منابع یونانی (هِردوت، گِزِنفون، کتزیاس) و منشور منتسب به کورش است. این نگاه تنها نکات مثبت این آثار را منعکس کرده و از مطالب منفی آن غافل است. 📌کورش ستیزی نیز به استناد همان کتاب‌ها، نکات منفی درباره کورش را استخراج کرده و او را در مقابل آموزه‌های دینی می‌داند. 📚 امّا در منابع اسلامی، کورش پادشاهی عادل، موحّد، بت شکن و دوستدار پیامبران الهی است. احتمال ذوالقرنین بودن او دور نیست. 📣 غرب کورش را به مصادره خود در آورده و به گونه‌ای معرفی می‌کند که دوگانگی ایجاد شود. ✅از کانال استاد محسنی متخصص باستان https://eitaa.com/pasokhgoo_shobaht_tsrikhi #مستبین

📣 شیعه: بهترین شهروند 📌 بنا به روایتی از کتاب کافی، امام صادق(ع) به یار قمی‌اش عیسی بن عبدالله اشعری فرمود: ✅در شهری که صد هزار نفر یا بیشتر زندگی می‌کنند، اگر [مدعی پیروی از ما] با تقواتر از بقیه نباشد، از [شیعیان] ما نخواهد بود و شرافتی ندارد. 🔖... قَالَ [علیه‌السلام] يَا عِيسَى بْنَ عَبْدِ اللَّهِ لَيْسَ مِنَّا وَ لا كَرَامَةَ مَنْ كَانَ فِي مِصْرٍ فِيهِ مِائَةُ أَلْفٍ أَوْ يَزِيدُونَ وَ كَانَ فِي ذَلِكَ الْمِصْرِ أَحَدٌ أَوْرَعَ مِنْه‏ (الکافی، 78/2 باب الورع). کانال مُستَبین ایتا https://eitaa.com/Mostabin تلگرام https://t.me/AlMostabin واتساپ https://chat.whatsapp.com/E3MGP4A6vvr8THW1GjH3NO

امام ابومحمد عسکری(ع) 🗒 بنا به روایتی از تاریخ قم، احمد بن اسحاق قمی یکی از سادات را که مرتکب خلافی شده بود به حضور نپذیرفت و مورد اعتراض امام عسکری(ع) قرار گرفت. احمد توضیح داد که راه ندادن آن سید به خاطر عمل ناهنجارش بوده و امام فرمود «ليكن بايد كه حق سادات علويه بشناسى و ايشان را حرمت دارى در هر حال كه باشند». 📖 محقق کتاب قم، این خبر را نپذیرفته و می‌گوید در احکام شرع فرقی بین غلام حبشی و سید قرشی نیست. 📌 اما اگر روایت پذیرفته شود، رفتار متفاوت امام را باید به دلیل شرایطی خاص دانست که اکنون در فضای آن نیستیم. مثلاً بی‌توجهی به سادات و علویان در آن دوره یا خصوصیت آن فرد که با توجهی مختصر اصلاح می‌شد و احمد از آن غفلت کرده بود. شاهد آنکه پس از برگشت احمد به قم و احترام به او، رفتار خود را عوض کرد. #عسکری(ع) کانال مُستَبین ایتا https://eitaa.com/Mostabin تلگرام https://t.me/AlMostabin واتساپ https://chat.whatsapp.com/E3MGP4A6vvr8THW1GjH3NO

⛔️ توریه در سیره راستی و صداقت پیوسته امری نیکوست و دروغ در معارف دینی و نزد عقلای هر قومی ناپسند شمرده شده است. جز آنکه مصلحت حفظ جان انسان بی‌گناه و صلح و آشتی، استثنایی برای آن به شمار می‌رود. این مصلحت‌سنجی که متکی به شرع و عرف است، تصوری عامیانه به نام دروغ مصلحتی ایجاد کرده و در پی آن است که هر منفعتی را از دروغ استثنا کند. ⚠️ از جمله مواردی که به منزله استثناء یا گریزگاهی از دروغ به ویژه برای متدینان به شمار می‌رود، توریه است. این مقوله با توجه به الگو بودن پیشوایان دینی و ضرورت عمل به سیره آنان، مستند به برخی روایات یا رفتارهای منقول از ایشان شده و عالمان فقه و اخلاق، به استناد آن روایات یا گزارش‌های تاریخی، توریه را مجاز دانسته‌اند. 🗒 مقاله توریه در سیره پیامبر و ائمه که به تازگی منتشر شده (متن شماره 10 مستبین)؛ به بررسی و نقد این اخبار می پردازد و نشان می‌دهد که بهره بردن معصومین از این مقوله محل تأمل جدی است. #دروغ #توریه #سیره #مستبین در ایتا https://eitaa.com/Mostabin در تلگرام https://t.me/AlMostabin در واتساپ https://chat.whatsapp.com/E3MGP4A6vvr8THW1GjH3NO

🔍 تلفات جنگ‌های امیرمؤمنان 🏹 درباره تلفات انسانى سه جنگ جمل، صفین و نهروان آمارهاى مبالغه‌آمیزی ارائه می‌شود به طوری که برخی کتب تاریخى رقم کشته‌شدگان مجموع این نبردها را تا حدود ۱۵۰ هزار نفر ذکر کرده‌اند! 💡اما جمعیت‌شناسی آن دوره و بررسی ریزِ شمارِ جنگ‌جویان، کوتاه بودن زمان درگیری مانند نیم‌روز بودن جنگ جمل و انگیزه‌‌های قبیله‌ای و حزبی برای بالابردن این آمارها؛ شواهد و دلایلی برای نادرستی آنهاست. 📣 گاهی هم دوستان و هواداران به این مبالغه‌ها دامن زده‌اند؛ مثلاً برای استدلال به شجاعت امیرمؤمنان، آمار سنگینی از کشتگان به دست آن حضرت ذکر می‌شود که بررسی‌ها آن را تأیید نمی‌کند. ↩️ برای اطلاع بیشتر ر.ک‌: مقاله نقدى بر آمار تلفات جنگ‏هاى امام على علیه‌السلام؛ مجله تاریخ اسلام؛ ش7. کانال مُستَبین ایتا https://eitaa.com/Mostabin تلگرام https://t.me/AlMostabin واتساپ https://chat.whatsapp.com/E3MGP4A6vvr8THW1GjH3NO

اسلام ایرانیان 📌 تصور عمومی بر این است که پس از فتح ایران به دست مسلمانان، مردم این سرزمین که اغلب بر دین زرتشت بودند، اسلام را پذیرفتند. برخی هم بر این موضوع دامن می‌زنند که ما به اجبار مسلمان شده‌ایم یا اسلام به وسیلۀ عمر بن خطاب به ایران آمده است. ✅ اما واقعیت این است که مردم ایران در سده‌های نخست اسلامی همچنان بر آیین خود باقی بودند و مسلمان شدن آنان طی چندین سده و با عوامل مختلفی رخ داد. حتی مدت‌ها پس از فتح برخی از کارمندان دستگاه حکومتی را زرتشتیان تشکیل می‌دادند؛ بخصوص که فاتحان زبان پارسی نمی‌دانستند. ⚠️ برخی حاکمان اموی مانند حجّاج تمایل بیشتری به نامسلمانی ایرانیان داشتند تا از آنها مالیات بگیرند و خلأهای اقتصادی خود را جبران کنند. کانال مُستَبین ایتا https://eitaa.com/Mostabin تلگرام https://t.me/AlMostabin واتساپ https://chat.whatsapp.com/E3MGP4A6vvr8THW1GjH3NO

زینب(س) نماد صبر و تحمل ناملایمات 📅 پنجم جمادی‌الاول در تقویم شیعه به عنوان روز ولادت حضرت زینب علیهاسلام مشخص شده است. آگاهی‌های ما درباره او، پیش از حادثه کربلا بسیار محدود است. یا مطالبی گفته می‌شود که در منابع معتبر نیست. مانند اینکه زینب(س) در نوزادی‌اش در دستان برادرش حسین(ع) آرامش یافت یا هنگام ازدواج با پسر عمویش شرط کرد از برادر جدا نشود. 📍همه از صبر و تحمل بالای این نوه رسول‌الله در کربلا گفته و شنیده‌ایم. اما صبر در معارف دینی منحصر به تحمل مصیبت و مرگ عزیزان نیست. این ویژگی اخلاقی شامل صبر و مقاومت در برابر وساس شیطان‌های درونی و بیرونی؛ صبر و حوصله برای انجام واجبات و صبر در برابر ظلم هم هست. کانال مُستَبین ایتا https://eitaa.com/Mostabin تلگرام https://t.me/AlMostabin واتساپ https://chat.whatsapp.com/E3MGP4A6vvr8THW1GjH3NO