✳️ #بیتی_از_مسکین_الدارمی (1) 🔹 «ربیعة بن عامر» معروف به «مسكين الدارمي» یکی از شعرای شجاع و زبردستِ عراقی است. او از اشراف قبیله تمیم است که در عهد أموی زندگی می‌کرده. یکی از ابیات او را مورد بررسی قرار ‌می‌دهیم. «أخاك أخاك إن من لا أخا له كساع إلى الهيجا بغير سلاح» ▪️ أخاك أخاك: أي الزم أخاك (از باب إغراء) ▪️ الهيجاء: الحرب 🔸 «أخا» در عبارت «إن من لا أخا له» اسم لای نفی جنس است و منصوب به ألف. (دقت: أخ یکی از أسماء خمسه می‌باشد) 🔹 «لام» در «له» را اصطلاحاً «لام مُقْحَمَه» می‌نامند (مقحمة اسم مفعول از باب اِفعال است: اَقحم یُقحم اقحاماً) «لام مقحمة» یکی از اقسامِ لام زائده است که بین مضاف و مضاف‌الیه می‌آید. ❓اشکالی که در اینجا شاید مطرح شود، آنست که: اگر «لام» در این بیت «لام مقحمة» است و ما بعدِ آن «مضاف الیه» می‌باشد، این اضافه سببِ معرفه شدنِ «أخ» می‌شود! (زیرا به معرفه اضافه شده!) درحالی‌که اسم لای نفی جنس باید نکره باشد، نه معرفه!! ✔️ در جواب ‌می‌گوییم: «لام مقحمه» فقط یک لام زائده نیست، بلکه در این‌جا واجب الزیادة است‌. اصلاً این لام آمده تا جلویِ معرفه شدن را بگیرد، زیرا اتصال مباشر منجر به معرفه‌شدن می‌گردد. بدین ترتیب اشکالِ فوق پاسخ داده شد. ✍ رضا حسینی @Nardebane_feghahat

✳️ #بیتی_از_مسکین_الدارمی (2) «أخاك أخاك إن من لا أخا له كساع إلى الهيجا بغير سلاح» 📚 النحو العربي، ابراهيم إبراهيم بركات  ج4 ص111 @Nardebane_feghahat

✳️ #بیتی_از_مسکین_الدارمی (3) «أخاك أخاك إن من لا أخا له كساع إلى الهيجا بغير سلاح» 📚 شرح جمل الزجاجی ج2 ص414 @Nardebane_feghahat