✅ روش شناسی اجتهاد چیست؟ #اختصاصی مباحث مطرح درباره روش شناسی اجتهاد را می توان شامل موارد ذیل دانست: •┈••✾••┈• 1️⃣ #فرایند_کلان_اجتهاد (الگوی اجتهاد، الگوریتم اجتهاد، مراحل استنباط): 🔹یعنی ابتدا و انتهای فرایند استنباط چیست؟ مثلا در چه مرحله ای به اقوال مراجعه می شود؟ سیره کجاست؟ مقاصد شریعت؟ اجماع؟ و ... 🔹در این زمینه، بین مجتهدان تفاوت نظر وجود دارد؛ به عنوان نمونه، آیت الله #سبحانی معتقدند که جایگاه مراجعه به اجماع، پس از بررسی روایات متواتر و قبل از بررسی خبر واحد است و یا جایگاه مراجعه به اقوال، پیش از بررسی ادله قرآنی و روایی است. 🔹فراتر از این، تفاوت بسیار مهم مجتهدان در فرایند اجتهاد، در مرحله ختم فرایند استنباط، آشکار می شود؛ #مکتب_تجمیعی (مکتب قم، مکتب تحلیلی) معتقد است که از تجمیع ظنون (ادله اجتهادی غیرقطعی)، نتیجه حاصل می شود؛ اما #مکتب_تطبیقی (مکتب نجف) که به ضرورت تطبیق قاعده ملتزم است، آن را نمی پذیرد و به ادله فقاهتی (اصول عملیه) مراجعه می کند؛ لذا مثلا آیت الله #بروجردی (که تابع مکتب تجمیعی هستند)، بسیار کم به اصول عملیه مراجعه می کنند. •┈••✾••┈• 2️⃣ #خرده_فرایندهای_اجتهاد (خرده الگوهای اجتهاد، خرده الگوریتم های اجتهاد) 🔹مثلا در مرحله مراجعه به روایات، فرایند «بررسی دلالی» و فرایند «بررسی سندی» یک روایت، از کجا شروع و به کجا ختم می شود و اگر تفاوتی بین مجتهدان وجود دارد، چیست؟ 🔹مثلا در روش بررسی دلالی آیت الله #بروجردی و #امام خمینی(ره)، «شناخت فضای صدور متن» بسیار مهم است؛ امری که در روش بسیاری از مجتهدان مانند #آخوند_خراسانی چندان قابل مشاهده نیست. #مبانی_تفسیری مجتهدان، در روش بررسی دلالی خود را نشان می دهد. •┈••✾••┈• 3️⃣ #مبانی_و_پیش_فرض_ها 🔹مبانی و پیش فرض های #اصولی، #کلامی، #حدیثی و.. در فرایند اجتهاد موثر است و هر مجتهدی درباره آنها نظری را انتخاب می کند. 🔺#مبانی_اصولی ؛ مانند جایگاه استقلالی یا آلی عقل، جایگاه استقلالی یا آلی سیره عقلا 🔺#مبانی_حدیثی؛ مانند حجیت خبر ثقه یا موثوق الصدور 🔺#مبانی_کلامی؛ مانند قلمرو سنت، مقاصد شریعت (هستی و چیستی آن کلامی و حجیت آن اصولی است) 🔹برخی مبانی مانند مبانی کلامی تاثیر کلانی دارند و کلیت فرایند اجتهاد یک مجتهد را تحت تاثیر قرار می دهند؛ به گونه ای که حتی فهم یک مجتهد را از آیات و روایات نیز تغییر می دهد. •┈••✾••┈• ▫️یادداشت مرتبط: استاد #مبلغی: نیاز به تاسیس علم روش شناسی اجتهاد داریم https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/21 استاد #علیدوست: باید روش شناسی اجتهاد را در حوزه به عرف تبدیل کنیم https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/34 تفاوت روش شناسی اجتهاد و اصول فقه https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/25 •┈••✾••┈• 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604