🔹 لزوم اتصال پژوهش‌های بنیادین به دولت از طریق علوم انسانی ▫️دکتر عطاءالله رفیعی آتانی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی: 🔹 تحول بنیادین در علوم انسانی از نظر کمی و کیفیتی بزرگتر از این است که صرفا در چارچوب جشنواره یا با ابزارهای جشنواره رقم بخورد. به نظرم اتفاقی که در حال رخ دادن است، نشان دادن قله‌ها توسط جشنواره است تا برترین‌ها را به جامعه علمی معرفی و دستاوردهای مهم را نشان دهد و تا حدی مدل سازی و متمایز کند. 🔹 جشنواره فارابی آثار جدی علمی را از آثار معمولی تر جدا می‌سازد. در نتیجه نخبه های جوان علمی به برگزیدگان برتر جشنواره به عنوان نمونه و به عنوان قله‌های علمی نگاه می‌کنند. درهمین راستا رقابت علمی میان پیشکسوتان و جوانان شکل می‌گیرد و می‌تواند برای دوره‌های مختلف سنی تبدیل به یک الگو شود. به همین دلیل است که جشنواره دارای اثرات مهمی است. 🔹 اگر جشنواره بخواهد نقش اساسی‌تری را ایفا کند، می تواند جوایز را محدودتر و کیفی‌تر کند. باید شاخص‌هایی علاوه بر پرونده‌ها و مدارک علمی که در اختیار جشنواره است به عنوان مبنای علمی قرار گیرد و یا افرادی که دستاوردهای زیادی مانند تربیت شاگرد داشتند و در جامعه علمی اثرگذار بودند، در شاخص‌ها بررسی شوند. متن کامل: http://ihkn.ir/?p=33633 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️پیرامون مناظره دو اقتصاددان♦️ 🔹نظریه لیبرال بر پایه اندیشه سکولار با به کار گیری آموزه های دینی در علم اقتصاد مخالف است. اگرچه ممکن است که صاحب آن نظریه فردی مذهبی باشد. مانند جریان موسوم به روشنفکری دینی در ایران که آموزه های دینی را در مباحث علمی شان دخالت نمی دهند. 🔹به هر حال، کمترین فایده این مناظره آگاهی عمومی از ریشه های فکری پدید آورندگان وضعیت نابسامان اقتصادی موجود است. همان کسانی که امروز به جای پاسخگو بودن، موضع اپوزیسیون گرفته اند. داود مهدوی‌زادگان بخش دوم (بخش آخر) ▫️شب گذشته مناظره دیدنی میان دو اقتصاد دان ایرانی که هر کدام مدافع دیدگاه خاصی و تاثیر گذار هستند؛ یعنی آقای دکتر موسی غنی نژاد و آقای دکتر مسعود درخشان، در شبکه افق برگزار شد. همانطور که حدس زده می شد مناظره ای عالمانه و بی پرده و بدون ملاحظه و لذا همراه با پاره ای از مواجهه های خارج از عرف بود. نگارنده از این گفتگو بهره بردم و به سهم خود از برگزارکنندگان آن تشکر می کنم. 7⃣ دکتر درخشان مدعی بود که اندیشه لیبرالیستی غربی، ماتریالیستی و الحادی است. اما آقای دکتر غنی نژاد در پاسخ مثال به لرد اکتون می زند که او لیبرال مذهبی و مسیحی مقید کاتولیک بود. در حالی که ایشان مغالطه ورزیده است. سخن در دخالت دادن آموزه های دینی در نظریه های علمی است و نه اينکه این افراد چقدر مذهبی هستند. نظریه لیبرال بر پایه اندیشه سکولار با به کار گیری آموزه های دینی در علم اقتصاد مخالف است. اگرچه ممکن است که صاحب آن نظریه فردی مذهبی باشد. مانند جریان موسوم به روشنفکری دینی در ایران که آموزه های دینی را در مباحث علمی شان دخالت نمی دهند. 8⃣ نکته مهم دیگری که در گفتار دکتر غنی نژاد مشهود بود تفسیر ایشان از نظام سرمایه‌داری امپریالیسم آمریکا است. به زعم ایشان نظام سرمایه داری آمریکا از کف کار تا یک‌جایی قانونی و موافق با اصول علمی پیش می رود ولی از یکجا به بعد یعنی در سطوح فوقانی قدرت به سرمایه داری رفاقتی و انحصاری تبدیل می شود. اما آیا باید چنین اقتصاد سرمایه داری طبقاتی را ستود یا نکوهش کرد. سرمایه داری قانونی که نردبان سرمایه داری رفاقتی است، اصالت علمی ندارد و فریبی بیش نیست. 9⃣ باور دکتر غنی نژاد به سراب بودن عدالت اجتماعی هم خیلی عجیب و نا گوار است. بی جهت نیست که مدیران اقتصادی مملکت در سه دهه اخیر دغدغه جدی نسبت به مساله عدالت اجتماعی نداشتند. 🔺 به هر حال، کمترین فایده این مناظره آگاهی عمومی از ریشه های فکری پدید آورندگان وضعیت نابسامان اقتصادی موجود است. همان کسانی که امروز به جای پاسخگو بودن، موضع اپوزیسیون گرفته اند. بطور قطع، کار برای دولت تحول خواه آیت الله رئیسی بسیار سخت و دشوار است. ولی اگر دست به جراحی بزرگ نزند، با این پروپاگاندایی که آنها دارند، وضعیت اقتصادی موجود را ناجوانمردانه به پای این دولت ثبت می کنند. ttps://www.farsnews.ir/news/14020206000014/%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل های صوتی سخنرانی مرحوم علامه شهید مرتضی مطهری در حسینیه ارشاد با موضوع : «الهامی از شیخ الطائفه» 🔹علامه شهید مطهری در سال 1348 در مشهد در کنگره هزاره شیخ طوسی سخنرانی با موضوع «الهامی از شیخ الطائفه» داشتند که مطالب ایشان به صورت مقاله ای در کتاب شش مقاله با همین عنوان منتشر شده است. 🔹ایشان ظاهرا پس از آن کنگره در حسینیه ارشاد، در دو جلسه هم گزارشی از آن کنگره بیان می کنند و هم مطلب خود که همان «الهامی از شیخ الطائفه» است را به تفصیل بیان می کنند که این دو صوت در مجموعه آثار ایشان وجود ندارد. 1⃣ جلسه اول با موضوع: آشنایی با بیوگرافیِ شیخ طوسی(ره)،پیشرفت علوم اسلامی توسط دانشمندان مسلمان ،اسلام آوردن ایرانیان و ... 2⃣ جلسه دوم با موضوع: آشنایی با بیوگرافیِ شیخ طوسی(ره) ، تمایل دانشجویان اروپا به علوم اسلامی ، اِجتِهاد و تَفَقُّه، قدمتِ علمیِ حوزه علمیه نجف اشرف و ... ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

جلسه اول سخنرانی استاد شهید مطهری

جلسه دوم سخنرانی استاد شهید مطهری

▫️معرفی کتاب «عقل و دین از منظر روشنفکران دینی معاصر» اثر حجه الاسلام دکتر محمد جعفری 🔹نظری اجمالی به گفتمان اندیشه دینی در چند دهه اخیر، از تاثیر گذاری روشنفکران دینی در این عرصه خبر می دهد. بی تردید روشنفکران دینی در دهه های اخیر به ویژه دوران پس از انقلاب در برانگیختن برخی مباحث فلسفی - دینی سهم وافری داشته اند ؛ مباحثی که غالبا نظرات موافق و مخالف زیادی را بر می انگیخت و گاه به چالشهای اساسی در صحنه اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هم منجر می گشت . با این توصیف، این کتاب بر آن است که نسبت عقل و دین را که بنیادی ترین مبنای نظری و فکری روشنفکران در نظریه پردازی و ایده پردازی آنهاست، از منظر شاخصترین چهره های این جریان در سه دهه اخیر ، به نقد و بررسی بگذارد . 🔹در این کتاب ضمن بررسی نگرشهای مختلف در مورد نسبت معارف عقلانی و معارف وحیانی، به بیان اندیشه‌های روشن‌فکران دینی در این زمینه پرداخته شده و چالش‌هایی که این افراد در زمینه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی و اعتقادی در جامعه اسلامی ایجاد کرده‌اند، بررسی گردیده است. نویسنده به نقد و بررسی دیدگاه‌های عبدالکریم سروش، محمد مجتهد شبستری و ... در زمینه ایمان و عقلانیت، نقش عقل در تبیین و تکامل باورهای دینی، هرمنوتیک قرآن و سنت، عقل و توجیه باورهای دینی و تجزیه و تحلیل گزاره‌های دینی توسط عقل پرداخته و نحوه برداشت آنان در این عرصه را به چالش کشیده است. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️انتشار کتاب «عوامل مؤثر بر ادراک عدالت اجتماعی» به قلم احمد اولیایی 🔹دشمن برای ایجاد فاصله میان مردم و نظام جمهوری اسلامی از ابزارهای متعددی استفاده می کند اما مقوله عدالت اجتماعی یکی از مهم ترین بسترهایی است که دشمن با جنگ شناختی وضعیت آن را برای مردم نامطلوب بازنمایی می کند و ادراک عدالت را دچار خدشه می کند. 🔹 کتاب حاضر در ۱۶۵ صفحه در صدد است مقوله ادراک عدالت اجتماعی را به مثابه یک مسأله شناختی واکاوی کند. ادراک عدالت اجتماعی می تواند متفاوت با عدالت واقعی در جامعه باشد اما به همان اندازه مهم است. 🔹اینکه کدام عوامل معرفتی مانند تعریف ما از عدالت و کدام عوامل غیرمعرفتی مانند رسانه می توانند بر ادراک مردم از عدالت اجتماعی تأثیر بگذارند، مباحث اصلی این کتاب را تشکیل می دهند. 🔹 جهت تهیه این کتاب می توانند به انتشارات شناخت پژوه به نشانی قم، خیابان نوزده دی(باجک)، بین کوچه ۳۸ و ۴۰ مراجعه و یا از طریق تلفنی با شماره ۰۲۵۳۷۷۲۳۰۶۳ و ۰۲۵۳۷۷۲۵۵۶۸تماس حاصل کنند. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️علوم انسانی اسلامی، داوری اردکانی، سروش ♦️ 🔹علم‌های دیگر… با روش خاص به تحقیق در مسایل خاص خود می‌پردازند و ملاک درستی و نادرستی‌شان رعایت روش است. هیچ علمی را با ملاک بیرون از آن نمی‌توان سنجید. 🔹داوری کردن در باب علم، بدون دانستن فلسفه و تاریخ علم و روش‌شناسی علم، پای از گلیم خود فراتر بردن و تیر در تاریکی افکندن است. عبدالکریم سروش بخش دوم ▫️به گزارش انصاف نیوز ، پس از دعوت دبیرخانه نشست علم دینی در اسفندماه ۱۳۹۶ از دکتر داوری اردکانی برای شرکت در این نشست و معرفی نماینده خود ، ایشان طی نامه‌ی از شرکت در این نشست امتناع ورزیدند. انتشار این نامه از ایشان با واکنش‌های فراوانی روبرو شد. یکی از تندترین واکنش‌ها به این نامه یادداشت دکتر «عبدالکریم سروش» بود. در ادامه متن نامه‌ی اردکانی و یادداشت‌های سروش خدمت مخاطبان کانال علوم انسانی اسلامی ارائه می‌ گردد: 💫 نقد سروش به نامه‌ی داوری اردکانی ▫️یادداشت انتقادی سروش بر نامه‌ی داوری اردکانی که در کانال تلگرامی او منتشر شد با اندکی اصلاح در پی می‌آید: 1⃣ یکم: چنین می‌نماید که از دکتر رضا داوری اردکانی، دعوتی به عمل آمده است تا در «نشست علم دینی» شرکت کند و داوری عذر آورده است که نه خود بدان‌جا می‌رود، نه کسی را می‌تواند بفرستد، چرا که «این بحث سی سال است که به نتیجه نرسیده است و به نظر نمی‌رسد که در آینده نیز به نتیجه برسد»! وی آن‌گاه دلیل خود را چنین می‌آورد که «وصف دینی نمی‌تواند صفت ذاتی علم باشد» و می‌افزاید که «فقه و اصول فقه و حدیث و تفسیر و کلام و حتی فلسفه اسلامی در زمره‌ی علوم اسلامی هستند ولی علم‌های دیگر… با روش خاص به تحقیق در مسایل خاص خود می‌پردازند و ملاک درستی و نادرستی‌شان رعایت روش است. هیچ علمی را با ملاک بیرون از آن نمی‌توان سنجید.» 🔸این سخنان را اگر کسی جز چهره‌ی ماندگار فلسفه و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رییس فرهنگستان علوم و استاد برجسته‌ی فلسفه‌ی دانشگاه تهران و صاحب نشان درجه‌ یک علمی کشور گفته بود، لاحول می‌خواندم و «اذا مرّو باللغو مرّوا کراماً» گویان از آن درمی‌گذشتم. لکن، چه جای تساهل است؟ وقتی اعظم فلاسفه قوم که نور چشم نظام، «فیلسوف فرهنگ»، مدافع ولایت افلاطونی و قهرمان غرب‌ستیزی و سینه‌چاک اسلام ولایی، نامه‌ای سرگشاده می‌نویسد، آیا نباید از آن رازگشایی کرد!؟ 🔸گروهی به هلهله برخاسته‌اند که گویا دکتر داوری در کهنسالی «مستبصر» شده و پشت به استبداد دینی کرده و غیرت علمی‌اش جنبیده و با دلیری دست ردّ به سینه‌ی تاریک‌اندیشان و دین‌فروشان و دانش‌تراشان زده و نشان داده است که گرچه آب از جویبار نظام نوشیده امّا میوه‌ای بدانان نداده است و حرفی را که سی سال است دیگران می‌زنند او هم عاقبت بازگو کرده است. 🔸این البته ابتهاجی کاذب و اجتهادی فاسد است. نان به نرخ روز خوردن که این‌همه هلهله ندارد. امّا مرا درین مقام سخنی با آنان نیست! سخن من این است که آیا داوری اردکانی بضاعت لازم برای چنان داوری‌هایی دارد و آیا دلایلی که برای نفی «علم انسانی دینی» آورده از استواری فلسفی برخوردار است؟ و آشکار کنم که به قول فقیهان: اَلحُکمُ کَماذکرهُ لا لما ذکره. 🔸این را هم بیفزایم که داوری بهانه است، روی سخن با [سیستم] سفله‌پروری ست که فاجعه‌های فرهنگی یکی پس از دیگری ازان بر می‌خیزد. شاید مشفقانه بتوان گفت که داوری اردکانی خود از قربانیان این [سیستم] است گرچه بی‌تقصیر نیست. 2⃣ دوم: در بضاعت وی همین قدر باید گفت که وی از فلسفه علم (علم‌شناسی فلسفی و تاریخ علم) چندان چیزی نمی‌داند و حداکثر اطلاع او از روش‌شناسی علم، همان است که در کتاب فلیسین شاله ترجمه دکتر یحیی مهدوی در جوانی خوانده است؛ کتابی که یک‌صد سال پیش برای دبیرستان‌های کشور فرانسه نوشته شده و هفتاد سال پیش به فارسی برگردانده و کتاب دانشگاهی شده است. داوری کردن در باب علم، بدون دانستن فلسفه و تاریخ علم و روش‌شناسی علم، پای از گلیم خود فراتر بردن و تیر در تاریکی افکندن است. وی در کتاب «فلسفه کارل پوپر» نشان داد که به‌رغم های‌وهوی نظام‌شادکنی که علیه آن فیلسوف برآورد، هنوز حتی معنی ابطال‌پذیری را نمی‌داند! ادامه دارد ... http://www.ensafnews.com/103701/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B4/ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️اولین نشست از سلسله نشست‌های علمی کمیسیون علوم انسانی اسلامی در حوزه دفاعی ـ امنیتی با موضوع : «روش‌شناسی علوم انسانی اسلامی با تأکید بر حوزه دفاع و امنیت» و با ارائه حجت‌الاسلام دکتر احمدحسین شریفی 🔸دبیر علمی: حجت‌الاسلام دکتر احمد شعبانی 🔸یکشنبه 11 تیر 1402 ساعت 10 – 12 🔸قم ـ بلوار شهید محلاتی ـ پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (علیه‌السلام) لینک مجازی: https://www.skyroom.online/ch/isri/neshastelmi ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️علم دینی از ديدگاه سعيد زیباکلام♦️ 🔹ذهن چون عادت کرده وقتی چنين شيئی با اين شکل و خصوصيات ببيند فورا به چيزی که با آن مانوس است تطبيق نمايد. 🔹اساسا فطرت آدمی بر آن است که در علم به دنبال جستجوی شواهدی بر فرضيه خود می گردد. حجت الاسلام ربانی گلپایگانی بخش پنجم ▫️حجت الاسلام علی ربانی گلپایگانی ( عضو شورای علمی کلام اسلامی، عضو هیئت علمی مؤسسه امام صادق(ع) ) در دروس خارج کلام خود که در سال ۹۵ - ۹۴ برگزار شده است به بررسی دیدگاههای موافقان و مخالفان علم دینی پرداختند. ایشان در سه جلسه از جلسات خارج علم کلام به بررسی و تحلیل دیدگاه یکی از موافقان علم دینی دکتر سعید زیباکلام پرداختند. 🔸اما خطايی که در اينجا صورت گرفته مربوط به حس نيست زيرا همان طور که مرحوم علامه طباطبايی فرموده است حس هرگز خطا نمی کند بلکه اين خطا مربوط به تطبيقی که ذهن انجام داده است. ذهن چون عادت کرده وقتی چنين شيئی با اين شکل و خصوصيات ببيند فورا به چيزی که با آن مانوس است تطبيق نمايد. در اينجا نيز آنچه چشم ديده درست است و صحيح است. 🔸شهيد بهشتی در مثالی می فرمايد سيبی که بعد از مسواک زدن خورده می شود و خلاف مزه واقعی سيب را می دهد بدان خاطر نيست که حس در تشخيص مزه خطا کرده است بلکه در واقع آنچه فرد خورده سيب به تنهايی نبوده بلکه ذراتی از سيب با ذرات مانده از خمير دندان مخلوط شده و چنين مزه ای ايجاد کرده است. 🔸بنابراين ما هم اين سخن را قبول داريم و هم نداريم. آنجا که در ادراکات حسی عنصر تطبيق وارد می شود احتمال خطا وجود دارد اما اگر تطبيقی در کار نباشد ديگر خطايی معنا ندارد. در مورد اول اگر چنين نقضی يافت شود حتی با وجود يک مورد، فرضيه گذشته باطل خواهد شد مثلا وقتی گفته می شود همه قوها سفيد است، اگر يک قوی سياه مشاهده شود، اين مشاهده آن فرضيه سابق را باطل می کند. 🔸وی گفته است دانشمندان راضی نيستند تا با يافتن يک مورد نقض دست از نظريه قبلی خود بردارند بلکه آن را مورد بررسی قرار می دهند. اگر فهميدند آن مورد درست است باز دست از فرضيه قبلی خود بر نمی دارند، اما اين بدان خاطر نيست که روش ابطال گرايی را صحيح نمی دانند بلکه معلوم می شود روش اثبات گرايی مطابق با فطرت بشر است. منتهی آنان قوانين علمی را دو گونه می دانند: قوانين جهان شمول و قوانين آماری. با پيدا شدن مورد نقض، قانون را حفظ کرده و تبصره ای بر آن می زنند. 🔸اساسا فطرت آدمی بر آن است که در علم به دنبال جستجوی شواهدی بر فرضيه خود می گردد. نظريه ابطال گرايی ارزش معرفتی علم را خيلی پايين می آورد و فقط آن را برای عمل مفيد می داند در حالی که اثبات گرا معتقد است به علم دست يافته است. 🔸ايشان در اين محور بر اساس سخن دو نفر از فلاسفه علم از اثبات گرايان و ابطال گرايان، بيان کردند که فرضيه ها و نظريه های علمی تحت تاثير عوامل مختلفی که خارج از علم هستند قرار می گيرند. اين عوامل برخی جنبه معرفتی داشته و برخی اعتقادی و برخی جنبه روانی و روحی دارند. تاثير اين عوامل هم در مرحله پيدايش فرضيه و هم مقام داوری و نظريه پردازی وجود دارد. با توجه به اين مطلب راه برای معرفت ها و باورها و احساس های دينی در علم امکان پذير است. ▫️در نقد اين محور دو نکته بيان شد: 🔸اول اينکه در باب فرضيه ها اين مقدار از تاثير گذاری، دغدغه پی جويان علم دينی را بر نمی دارد زيرا حتی منکران علم دينی نيز اين مقدار از تاثير گذاری را پذيرفته اند. 🔸ديگر اينکه اين مساله تحت هيچ قانون و ضابطه ای قرار ندارد و صرف يک احتمال است و لذا راه کار و درصد آن معلوم نيست. 🔸بخش دوم اين محور اين بود که می خواستند از موارد نقضی که توسط گزاره های حسی و مشاهدتی بر قانون های علمی رخ می داد، تاثير دين بر علم را اثبات کنند. گفتند در اينجا به لحاظ منطقی نمی توان کاری کرد و اين مساله به تعلقات و تمنيات و يا به تعبير ديگر ملاحظات مصلحت جويانه عالم تجربی باز می گردد. اين تعلقات و تمنيات فرد نيز تحت تاثير باورهای او شکل می گيرد و لذا دين در اين حوزه تاثير گذار است. اين مساله همانند سخن کانت است که می گفت چون نمی توانيم از عقل نظری بهره بگيريم به سراغ عقل عملی می رويم. ▫️اما اين سخن به دو دليل صحيح نيست: 1⃣ اول اينکه پاره ای از قضايای حسی، بديهی و قطعی هستند و در صورتی که اين دست گزاره ها محقق شود بايد نسبت به آنها تسليم بود. مگر اينکه آن گزاره های حسی خالص نبوده بلکه مشتمل بر نظريه هايی باشند که در آن صورت امکان خطا در آنها راه می يابد. ادامه دارد ... https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/rabani/kalam/94/941217/ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

💫 رهبری در دیدار با رئیس و مسئولان قضائیه: ▫️خیلی از فسادها در مورد اموال غیرمنقول، از همین معاملات غیر رسمی و معاملات عادی به وجود می‌آید؛ باید جلوی این گرفته بشود. ▫️حالا به فرض از دیدگاه شورای محترم نگهبان یک اشکالی هم این قانون مجلس داشته باشد، مصلحت قطعی نظام و کشور در این است که این قانون دنبال بشود. محسن ابراهیمی استاد دانشگاه 🔹در مورد این بیان رهبری، نکات مختلف فقهی و اصولی وجود دارد که می توان مورد بررسی قرار گیرد: 🔹در پله اول این است که شورای نگهبان که فقهی بودن این حکم را بررسی می کند، این دیدگاه را داشته باشد که از جهت فقهی، حکم معاملات غیررسمی بطلان است. این همان است که حضرت امام از آن به «رعایت عنصر زمان و مکان» تعبیر می کردند. 🔹در این پله، در واقع به دلیل تغییر موضوع در عصر حاضر، حکم نیز تغییر می یابد. تغییر موضوع از این طریق است که یا موضوع حکم در زمان صدور، ذیل عنوان عامّی بوده است و اکنون از ذیل آن عنوان خارج شده است (همانند مسئله شطرنج) و یا اینکه قیدی در موضوع وجود داشته است که آن قید امروزه وجود ندارد. 🔹در پله دوم می فرمایند: «مصلحت قطعی نظام و کشور در این است که این قانون دنبال بشود». در فرضی که به هیج طریقی فقه نتواند، بطلان آن معامله را بپذیرد، مصلحت، حاکم بر آن است و باید طبق مصلحت عمل کرد. 🔹نسبت بین مصلحت و فقه از بحث های دامنه داری است که از ابتدای انقلاب بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. مطلب دیگر ارتباط بین مصلحت و عدالت است. آیا مصلحت بازگشت به عدالت دارد یا برعکس؟ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami